Πλειάδες (αστρονομία)

Οι Πλειάδες είναι ένα ανοικτό σμήνος που κυριαρχείται από θερμά γαλάζια άστρα, τα οποία περικλείονται από ένα νεφέλωμα ανάκλασης.

Πλειάς ή Πλειάδες ή Μ45 στην Αστρονομία ονομάζεται μία «ανοικτή συστροφή» αστέρων, δηλαδή ένα ανοικτό αστρικό σμήνος, που ανήκει στον αστερισμό του Ταύρου.

Από τους αστέρες του σμήνους των Πλειάδων είναι ορατοί με γυμνό μάτι μόνο έξι ή οκτώ, ενώ με το τηλεσκόπιο αποκαλύπτεται ότι το σμήνος αποτελείται από 2.500 περίπου αστέρες μέχρι του 17ου μεγέθους. Οι λαμπρότεροι από αυτούς έχουν ιδιαίτερα ονόματα: είναι η Αλκυόνη, η Μαία, η Μερόπη, η Ηλέκτρα, η Πλειόνη, η Κελαινώ, η Ταϋγέτη και ο Άτλας.

Όλοι οι αστέρες των Πλειάδων παρουσιάζουν την αυτή ιδία κίνηση, που καταμαρτυρεί την κοινή φυσική καταγωγή και ύπαρξη και άλλων φυσικών δεσμών μεταξύ τους. Επίσης, οι αστέρες αυτοί περιβάλλονται από διάχυτη νεφελώδη ύλη που καλείται συνολικά «νεφέλωμα των Πλειάδων».

Οι Πλειάδες απέχουν από τη Γη περίπου 440 ως 480 έτη φωτός.

Τα ονόματά τους δόθηκαν από τις επτά Πλειάδες από την Ελληνική μυθολογία.

Λαογραφία

Οι από της αρχαιότητας παρατηρήσεις των Πλειάδων δεν ξέφυγαν της προσοχής του νεο-ελληνικού λαού, που τις ονόμασε κοινώς Πούλια ή Πλειά ή Πιλειά ή Απλειά ή Οπλειά ιδιωματικά και ιστορεί πως ήταν επτά αδελφές, γι΄ αυτό και τις αποκαλούν και «Εφτάστερο» ή «Εξάστερο» (η Μερόπη είναι δυσδιάκριτη), από όπου και ο λαϊκός στίχος από τα «Εκατολόγια της Αγάπης»:

`Εξι άστρα σέρνει η Πούλια

.Επίσης από τις παρατηρήσεις γεωργών και ποιμένων δόθηκε συνάφεια με τις εποχές, από όπου και η γνωστή παροιμία: «Όντας η Πούλια βασιλεύει ο καλός ο ζευγολάτης αποσπέρνει, κι ούτε τσοπάνος στα βουνά, κι ούτε ζευγάς στους κάμπους».

Χαρακτηριστικές είναι και οι εκφράσεις: «Άμα σκάσει η Πούλια» ή «μέχρι να πέσει η Πούλια στη θάλασσα».

Κατά τη νεοελληνική παράδοση η Πούλια ήταν «κλώσσα με εφτά κλωσσόπουλα» από τα οποία επέζησε το ένα, ενώ τα άλλα έγιναν αστέρια, από όπου και το όνομα «Κλωσσαριά».

Στους ανατολικούς λαούς οι Πλειάδες συνδέθηκαν με την Αστρολατρεία, έτσι οι Πέρσες γιόρταζαν κατά το μεσονύκτιο της 17ης Νοεμβρίου τη μεσουράνησή τους. Τότε ο βασιλέας των Περσών δεν αρνιόταν καμία χάρη που ζητούσαν οι υπήκοοί του. Αλλά και οι Αιγύπτιοι από αυτή την ημέρα άρχιζαν τις προς τιμή της Ίσιδος θρησκευτικές εορτές. Άλλοι λαοί συνδύασαν τις Πλειάδες με τα επτά αγαθά πνεύματα των Βέντα και της Ζενταβέστα.

• Σήμερα ακόμη για πολλές φυλές στην Πολυνησία οι Πλειάδες αποτελούν αντικείμενο λατρείας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το M45 φωτογραφημένο με μεγάλο ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο
• Οι Πλειάδες (M45) στον αστροφωτογραφικό ιστοτόπο του T. Yoshida
• Εικόνες και πληροφορίες για τις Πλειάδες από το Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρυ
• Η ιστοσελίδα των Πλειάδων στους SEDS
• Πληροφορίες και εικόνες από το Αγγλοαυστραλιανό Αστεροσκοπείο
• Βάση δεδομένων ανοικτών σμηνών WEBDA για το σμήνος των Πλειάδων - E. Pauzen (Πανεπ. Βιέννης)
• NightSkyInfo.com: Οι Πλειάδες
• Αστρονομία των Μάγια Πρότυπο:Link FA