Δημήτριος ο Φαληρεύς

Ανδριάντας του Δημήτριου στην είσοδο της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας

Ο Δημήτριος ο Φαληρεύς (περ. 345 π.Χ. - περ. 280 π.Χ.) ήταν πολιτικός και περιπατητικός φιλόσοφος της αρχαίας Αθήνας. Ο Δημήτριος συνέγραψε πολλά συγγράμματα, που όμως δεν έφθασαν στα χέρια μας. Ως ρήτορας εισήγαγε στη ρητορική τέχνη το ασιατικό ύφος. Έδωσε το όνομά του στο λιμάνι του Φαλήρου κοντά στην Αθήνα.

Γεννήθηκε γύρω στο 345 π.Χ.. Ήταν μαθητής του Θεόφραστου της Ερέσου. Λόγω της ρητορικής του ικανότητας απόκτησε στην Αθήνα τόσο μεγάλη επιρροή, που διορίσθηκε από τον βασιλιά Κάσσανδρο ως «επιστάτης» των Αθηναίων. Κυβέρνησε για δέκα ολόκληρα χρόνια (317-307 π.Χ.). Στο διάστημα αυτό υπηρέτησε επάξια, αυξάνοντας τα έσοδα της Αθήνας και αλλάζοντάς της μορφή με τις καλαίσθητες διακοσμήσεις του. Οι Αθηναίοι για να τον ευχαριστήσουν έστησαν προς τιμήν του 360 ανδριάντες, έναν για κάθε μέρα του έτους. Το 307 π.Χ. και μετά την κατάληψη της Αθήνας από τον Δημήτριο Α' τον Πολιορκητή έφυγε για την Αλεξάνδρεια για να γλυτώσει από την θανατική ποινή που του επέβαλαν οι Αθηναίοι. Εκεί τον υποδέχτηκε ο Πτολεμαίος Α' με μεγάλες τιμές και του ανέθεσε την ίδρυση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Έθεσε τα θεμέλια της γραμματικής και της κριτικής φιλολογίας, βοήθησε με τις συμβουλές του στη μετάφραση των ιερογλυφικών χρονικών της Αιγύπτου και των απόκρυφων ιουδαϊκών βιβλίων. Εξορίστηκε από τον Πτολεμαίο Β' (διάδοχος του Πτολεμαίου Α') και κατέφυγε στην Άνω Αίγυπτο, όπου και πέθανε το 283 π.Χ. από τσίμπημα φιδιού.

Βιβλιογραφία

• Erich Bayer: Demetrios Phalereus, der Athener. Stuttgart/Berlin 1942 [Nachdruck Darmstadt 1969].