Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ

Το Διαστημικό Κέντρο του Μπαϊκονούρ

Το διαστημικό κέντρο του Μπαϊκονούρ, λειτουργεί από τις 2 Ιουνίου του 1955 και βρίσκεται στο Καζακστάν. Πρόκειται για το μεγαλύτερο, αλλά και το αρχαιότερο κοσμοδρόμιο στον κόσμο. Από εκεί έχουν εκτοξευτεί περίπου 2.500 διαστημόπλοια και έχουν αναχωρήσει περισσότεροι από 130 κοσμοναύτες στα 50 χρόνια λειτουργίας του.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανεξαρτησία του Καζακστάν, η Ρωσία εκμισθώνει το κοσμοδρόμιο, καθώς, παρότι διαθέτει άλλα δύο για εκτοξεύσεις δορυφόρων, αφού μόνο από αυτό μπορούν να ξεκινήσουν επανδρωμένες αποστολές στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

Ιστορία

Σοβιετική περίοδος

Το Μπαϊκονούρ εγκαινιάσθηκε στις 2 Ιουλίου του 1955. Χτίστηκε αρχικά ως κέντρο εκτόξευσης πυραύλων και επεκτάθηκε αργότερα για να περιλάβει τις εγκαταστάσεις διαστημικών πτήσεων. Το Sergei Korolev, ο κύριος σχεδιαστής των σοβιετικών R-7 Semyorka ICBM, επέλεξε την περιοχή, δεδομένου ότι το ραδιοσύστημα ελέγχου του πυραύλου απαιτούσε έναν επίγειο σταθμό αρκετά χιλιόμετρα μακριά από τις εξέδρες εκτόξευσης πυραύλων. Η δαπάνη της κατασκευής των εγκαταστάσεων διαστημικών πτήσεων και τα αρκετά χιλιόμετρα των νέων γραμμών δρόμων και τραίνων έκανε το Μπαϊκονούρ ένα από τα πιο ακριβά εγχειρήματα στην ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης. Μια πόλη χτίστηκε κοντά στο διαστημικό κέντρο για να παρέχει κατοικία, εκπαίδευση και υποδομή υποστήριξης για τους εργαζομένους. Εγκαινιάσθηκε το 1966 και ονομάστηκε Λένινσκ.

Η σοβιετική κυβέρνηση καθιέρωσε το nauchno-Issledovatel'skii Ispytatel'nyi Poligon Nο.5 (niiip-5), ή αλλιώς σειρά επιστημονικής-ερευνητικής δοκιμής Nο.5, με το διάταγμα της 12ης Φεβρουαρίου 1955. Το αεροπλάνο αναγνώρισης υψηλής ποιότητας u-2 βρήκε και φωτογράφισε τη σειρά δοκιμής πυραύλων Tyuratam για πρώτη φορά στις 5 Αυγούστου 1957.

Πολλές ιστορικές πτήσεις αναχώρησαν από το Μπαϊκονούρ: το πρώτο λειτουργικό ICBM ο πρώτος προκαλούμενος από τον άνθρωπο δορυφόρος, σπούτνικ 1, στις 4 Οκτωβρίου 1957, η πρώτη επανδρωμένη τροχιακή πτήση από τον Γιούρι Γκαγκάριν στις 12 Απριλίου 1961 , και η πτήση της πρώτης γυναίκας στο διάστημα, Βαλεντίνα Τερέσκοβα, το 1963. 14 κοσμοναύτες 13 άλλων εθνών επίσης, όπως η Τσεχοσλοβακία, η Ανατολική Γερμανία και η Γαλλία, άρχισε ιστορικά τους ταξίδια από εκεί στο πλαίσιο του προγράμματος Interkosmos. Το 1960, ένα πρωτότυπο ICBM εξερράγη πριν από την εκτόξευση, σκοτώνοντας πάνω από 100 ανθρώπους.

Ρωσική περίοδος

Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 το ρωσικό διαστημικό πρόγραμμα συνέχισε να λειτουργεί από το Μπαϊκονούρ, υπό την αιγίδα της Κοινοπολιτείας των ανεξάρτητων πολιτειών. Το 1995, η πόλη που περιβάλλει το διαστημικό κέντρο μετονομάστηκε Μπαϊκονούρ. Στις 8 Ιουνίου 2005 το Συμβούλιο Ρωσικής Ομοσπονδίας επικύρωσε μια συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και του Καζακστάν στην οποία επεκτείνονταν η μίσθωση του διαστημικού κέντρου στη Ρωσία έως το 2050. Η τιμή της μίσθωσης - που ορίστικε σε 115 εκατομμύριο δολλάρια ΗΠΑ το χρόνο - είναι η πηγή μιας μακράς διαφωνίας μεταξύ των δυο χωρών. Αυτή η επιλογή είχε οδηγήσει τη Ρωσία να αρχίζει να αναβαθμίζει το διαστημικό κέντρο του Πλέσετσκ στη Βόρεα Ρωσία σαν εναλλακτική επιλογή.