Επιλεγμένο λήμμα της Βικιπαίδειας, 26 Απριλίου

Ο Τόμας Κράνμερ (αγγλικά: Thomas Cranmer, 2 Ιουλίου 1489 – 21 Μαρτίου 1556) ήταν ένας από τους ηγέτες της Αγγλικής Μεταρρύθμισης και Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπερι κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου Η΄, του Εδουάρδου ΣΤ΄ και, για περιορισμένο διάστημα, της Μαρίας Α΄. Συνέβαλε στην ακύρωση του γάμου του Ερρίκου με την Αικατερίνη της Αραγονίας, που αποτελούσε μία από τις αιτίες χωρισμού της Εκκλησίας της Αγγλίας από την Αγία Έδρα. Ως Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπερι, ο Κράνμερ δημιούργησε τις πρώτες δογματικές και λειτουργικές δομές της Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας της Αγγλίας. Υπό τη διακυβέρνηση του Ερρίκου Η΄, ο Κράνμερ εξέδωσε την πρώτη επίσημα αναγνωρισμένη λειτουργία στην αγγλική γλώσσα, την «Προτροπή και Λιτανεία»^(D/R) («Exhortation and Litany»). Όταν ο Εδουάρδος ΣΤ΄ ανέβηκε στον θρόνο, ο Κράνμερ προώθησε μεγάλες μεταρρυθμίσεις: Συνέγραψε και συνέταξε τις δύο πρώτες εκδόσεις του «Βιβλίου της Κοινής Προσευχής»^(D/R) («Book of Common Prayer»), και μία ολοκληρωμένη λειτουργία για την Αγγλικανική Εκκλησία. Με τη βοήθεια μεταρρυθμιστών της ηπειρωτικής Ευρώπης, στους οποίους έδωσε άσυλο, μετέβαλε το δόγμα σε θέματα όπως η Ευχαριστία, η αγαμία του κλήρου^(D/R), ο ρόλος των εικόνων σε χώρους λατρείας και ο σεβασμός στους αγίους.^(D/R) Ο Κράνμερ διακήρυξε τα νέα δόγματα μέσα από το «Βιβλίο της Κοινής Προσευχής», τις «Ομιλίες»^(D/R) («The Books of Homilies») και άλλες εκδόσεις. Μετά την άνοδο στον θρόνο της Αγγλίας της ρωμαιοκαθολικής Μαρίας Α΄, ο Κράνμερ οδηγήθηκε σε δίκη για προδοσία και αίρεση. Φυλακίστηκε για περισσότερο από δύο χρόνια και υπό την πίεση των εκκλησιαστικών αρχών, έκανε πολλές ανακλήσεις^(D/R) και φαινομενικά συμφιλιώθηκε με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, αλλά τελικά οδηγήθηκε για να καεί ζωντανός στην πυρά, και λίγο πριν, απέρριψε τις ανακλήσεις του, για να πεθάνει ως αιρετικός για τους Καθολικούς και ως μάρτυρας της Αγγλικής Μεταρρύθμισης. (Διαβάστε το υπόλοιπο λήμμα...)