Εθιστικές ουσίες
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Εθιστικές είναι χημικές ουσίες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο αγγίζοντας το σύστημα επικοινωνίας του και παρεμβαίνοντας στον τρόπο με τον οποίο οι νευρώνες συνήθως στέλνουν, λαμβάνουν και επεξεργάζονται πληροφορίες. Ορισμένες ουσίες, μπορούν να ενεργοποιήσουν τους νευρώνες επειδή η χημική δομή τους μιμείται εκείνη ενός φυσικού νευροδιαβιβαστή. Αυτή η ομοιότητα στη δομή των υποδοχέων επιτρέπει στα φάρμακα να προσκολληθούν και να ενεργοποιήσουν τους νευρώνες. Αν και αυτά τα φάρμακα μιμούνται τις ίδιες χημικές ουσίες του εγκεφάλου, δεν ενεργοποιούν τους νευρώνες με τον ίδιο τρόπο όπως ένας φυσικός νευροδιαβιβαστής και οδηγούν σε μη φυσιολογικά μηνύματα που μεταδίδονται μέσω του δικτύου.
Άλλες ουσίες, μπορούν να προκαλέσουν στους νευρώνες την απελευθέρωση ασυνήθιστα μεγάλων ποσοτήτων φυσικών νευροδιαβιβαστών ή την πρόληψη της φυσιολογικής ανακύκλωσης αυτών των χημικών ουσιών στον εγκέφαλο. Αυτή η διαταραχή παράγει ένα πολύ ενισχυμένο μήνυμα, που τελικά διαταράσσει τα κανάλια επικοινωνίας.
Η εξάρτηση από εθιστικές ουσίες ορίζεται ως μια χρόνια, υποτροπιάζουσα εγκεφαλική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από καταναγκαστική αναζήτηση και χρήση ναρκωτικών, παρά τις βλαβερές συνέπειες.Θεωρείται μια ασθένεια του εγκεφάλου επειδή τα ναρκωτικά αλλάζουν τον εγκέφαλο - αλλάζουν τη δομή του και πώς λειτουργεί. Αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να είναι μακροχρόνιες και μπορούν να οδηγήσουν σε επιβλαβείς συμπεριφορές που παρατηρούνται σε άτομα που κάνουν μακροχρόνια χρήση ναρκωτικών.
Πώς λειτουργούν τα ναρκωτικά στον εγκέφαλο για να παράγουν ευχαρίστηση;[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα περισσότερα φάρμακα κατάχρησης, άμεσα ή έμμεσα, στοχεύουν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, κατακλύζοντας το κύκλωμα με ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που υπάρχει σε περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν την κίνηση, το συναίσθημα, τα κίνητρα και τα συναισθήματα της ευχαρίστησης. Πότε ενεργοποιημένο σε κανονικά επίπεδα, αυτό το σύστημα ανταμείβει τις φυσικές μας συμπεριφορές. Η υπερδιέγερση του συστήματος με τα ναρκωτικά, ωστόσο, προκαλεί ευφορικά αποτελέσματα, τα οποία ενισχύουν έντονα τη συμπεριφορά της χρήσης ναρκωτικών - αναγκάζοντας τον χρήστη να το επαναλάβει.
Εξάρτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο εγκέφαλος διασφαλίζει ότι θα επαναλάβουμε τις δραστηριότητες που υποστηρίζουν τη ζωή, συνδυάζοντας αυτές τις δραστηριότητες με ευχαρίστηση ή ανταμοιβή. Κάθε φορά που ενεργοποιείται αυτό το κύκλωμα ανταμοιβής, ο εγκέφαλος σημειώνει ότι συμβαίνει κάτι σημαντικό που πρέπει να θυμόμαστε και μας διδάσκει να το κάνουμε ξανά και ξανά χωρίς να το σκεφτόμαστε. Επειδή τα φάρμακα κατάχρησης διεγείρουν το ίδιο κύκλωμα, μαθαίνουμε να καταχραζόμαστε τις ουσίες με τον ίδιο τρόπο.
Γιατί οι άνθρωποι κάνουν χρήση εθιστικών ουσιών;[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αίσθηση ευεξίας. Οι περισσότερες ουσίες παράγουν έντονα συναισθήματα ευχαρίστησης. Αυτή η αρχική αίσθηση της ευφορίας, ακολουθείται από άλλα αποτελέσματα, τα οποία διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της ουσίας που χρησιμοποιείται. Για παράδειγμα, με διεγερτικές ουσίες ακολουθείται συναισθήμα δύναμης, αυτοπεποίθησης και αυξημένης ενέργειας. Αντίθετα, η ευφορία που προκαλείται από τα οπιούχα σκευάσματα ουσιών ακολουθείται από συναισθήματα χαλάρωσης και ικανοποίησης.
- Αίσθηση χαράς. Μερικοί άνθρωποι που υποφέρουν από κοινωνικό άγχος, διαταραχές που σχετίζονται με το στρες και κατάθλιψη αρχίζουν να κάνουν χρήση ναρκωτικών σε μια προσπάθεια να μειώσουν τα συναισθήματα δυσφορίας. Το άγχος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην έναρξη χρήσης ναρκωτικών, στη συνεχιζόμενη κατάχρηση ναρκωτικών ή στην υποτροπή σε ασθενείς που αναρρώνουν από τον εθισμό.
- Καλύτερες επιδόσεις. Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται την πίεση να βελτιώσουν χημικά ή να βελτιώσουν τις γνωστικές ή αθλητικές επιδόσεις τους, οι οποίες μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στον αρχικό πειραματισμό και τη συνεχιζόμενη κατάχρηση φαρμάκων, όπως τα διεγερτικά με συνταγή ή τα αναβολικά / ανδρογόνα στεροειδή.
- Περιέργεια και επιρροή. Από την άποψη αυτή, οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι λόγω της έντονης επιρροής της πίεσης των ομοτίμων.Οι έφηβοι έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους ενήλικες να συμμετάσχουν σε επικίνδυνες ή τολμηρές συμπεριφορές για να εντυπωσιάσουν τους φίλους τους και να εκφράσουν την ανεξαρτησία τους από τους γονείς και τους κοινωνικούς κανόνες.
Γιατί είναι απαγορευτική η χρήση εθιστικών ουσιών;[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν χρησιμοποιούν για πρώτη φορά μια ουσία, οι άνθρωποι μπορεί να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις ως προσωρινά θετικά αποτελέσματα. Μπορεί επίσης να πιστεύουν ότι μπορούν να ελέγξουν τη χρήση τους. Ωστόσο, η εθιστική τους υπόσταση γρήγορα μετατρέπει το άτομο σε μαριονέτα. Με την πάροδο του χρόνου, εάν η χρήση ναρκωτικών συνεχίζεται, άλλες ευχάριστες δραστηριότητες γίνονται λιγότερο ευχάριστες και η λήψη της ουσίας καθίσταται απαραίτητη για τον χρήστη να αισθάνεται «φυσιολογικός».Μερικοί εθισμένοι αρχίζουν να αισθάνονται την ανάγκη λήψης υψηλότερων ή πιο συχνών δόσεων, ακόμη και στα αρχικά στάδια της χρήσης ναρκωτικών. Αυτά είναι τα αποκαλυπτικά σημάδια μιας εξάρτησης.Ακόμη και σχετικά μέτρια χρήση ναρκωτικών ενέχει κινδύνους.
Παρ' όλα αυτά, Όπως και με οποιαδήποτε άλλη ασθένεια, η ευπάθεια στον εθισμό διαφέρει από άτομο σε άτομο, και κανένας παράγοντας δεν καθορίζει εάν το άτομο τελικά θα εθιστεί.Οι προστατευτικοί παράγοντες, μειώνουν τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει εθισμό. Οι κίνδυνοι και οι προστατευτικοί παράγοντες μπορεί να είναι είτε περιβαλλοντικοί (όπως οι συνθήκες στο σπίτι, στο σχολείο και στη γειτονιά) είτε βιολογικοί (π.χ. τα γονίδια ενός ατόμου, το στάδιο ανάπτυξής τους, ακόμα και το φύλο ή η εθνικότητά τους).
Κυρίαρχες εθιστικές ουσίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η νικοτίνη είναι εθιστικός διεγερτικός παράγοντας που βρίσκεται στα τσιγάρα και άλλες μορφές καπνού. Ο καπνός αυξάνει τον κίνδυνο του χρήστη για εμφάνιση καρκίνου, του εμφυσήματος, των βρογχικών διαταραχών και του καρδιαγγειακού συστήματος. Το ποσοστό θνησιμότητας που σχετίζεται με τον εθισμό στον καπνό είναι συγκλονιστικό. Η χρήση καπνού σκότωσε περίπου 100 εκατομμύρια ανθρώπους κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, και, σήμερα οι τάσεις συνεχίζονται.Ο σωρευτικός αριθμός των νεκρών για αυτόν τον αιώνα προβλέπεται να φτάσει το 1 δισεκατομμύριο.
- Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο και τα περισσότερα όργανα του σώματος. Περιοχές του εγκεφάλου που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε ασθένειες που σχετίζονται με το αλκοόλ είναι ο εγκεφαλικός φλοιός (που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τις υψηλότερες λειτουργίες του εγκεφάλου μας, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης προβλημάτων και της λήψης αποφάσεων), ο ιππόκαμπος (σημαντική για τη μνήμη και τη μάθηση) και η παρεγκεφαλίδα (συντονισμός των κινήσεων).
- Η μαριχουάνα είναι παράνομη ουσία. Αυτό το φάρμακο βλάπτει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και τη μάθηση, την ικανότητα εστίασης της προσοχής και του συντονισμού. Αυξάνει επίσης τον καρδιακό ρυθμό, μπορεί να βλάψει τους πνεύμονες και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ψύχωσης σε άτομα με υποκείμενη ευπάθεια.
- Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.Καταπραϋντικά κατά του άγχους, διεγερτικά, χρησιμοποιούνται συχνά για αυτοθεραπεία σε ιατρικά προβλήματα ή για κακοποίηση με σκοπό υψηλή (ειδικά με διεγερτικά) βελτίωση της απόδοσης. Ωστόσο, η κατάχρηση αυτών των φαρμάκων (δηλαδή, η λήψη τους εκτός από ακριβώς όπως καθορίζεται από το γιατρό και για τους σκοπούς που προβλέπονται) μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό-ακόμη και σε ορισμένες περιπτώσεις, θάνατο.
- Τα εισπνεόμενα είναι πτητικές ουσίες που βρίσκονται σε πολλά οικιακά προϊόντα, όπως καθαριστικά φούρνων, βενζίνη, βαφές ψεκασμού και άλλα αεροζόλ, που προκαλούν φαινόμενα αλλοίωσης του νου. Είναι συχνά τα πρώτα φάρμακα που δοκιμάζονται από παιδιά ή νέους έφηβους. Οι εισπνοές είναι εξαιρετικά τοξικές και μπορούν να βλάψουν την καρδιά, τα νεφρά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο. Ακόμη και ένα υγιές άτομο μπορεί να υποφέρει από καρδιακή ανεπάρκεια και θάνατο μέσα σε λίγα λεπτά από μία μόνο παρατεταμένη εισπνοή.
- Η κοκαΐνη είναι ένα διεγερτικό βραχείας δράσης, το οποίο μπορεί να οδηγήσει τους χρήστες σε πολλαπλή χρήση του φάρμακο σε μία μόνο συνεδρία (γνωστή ως «έξαψη»). Η χρήση κοκαΐνης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ιατρικές συνέπειες που σχετίζονται με την καρδιά και τα αναπνευστικά, νευρικά και πεπτικά συστήματα.
- Οι αμφεταμίνες, συμπεριλαμβανομένης της μεθαμφεταμίνης, είναι ισχυρά διεγερτικά που μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα ευφορίας και εγρήγορσης.Τα αποτελέσματα της μεθαμφεταμίνης είναι ιδιαίτερα μακροχρόνια και επιβλαβή στον εγκέφαλο. Οι αμφεταμίνες μπορούν να προκαλέσουν υψηλή θερμοκρασία σώματος και να οδηγήσουν σε σοβαρά καρδιακά προβλήματα και επιληπτικές κρίσεις.
- Το LSD είναι ένα από τα πιο ισχυρά παραισθησιογόνα φάρμακα. Τα αποτελέσματά του είναι απρόβλεπτα και οι χρήστες μπορεί να δουν ζωντανά χρώματα και εικόνες, να ακούν ήχους και να αισθανθούν αισθήσεις που φαίνονται πραγματικές αλλά δεν υπάρχουν. Οι χρήστες μπορεί επίσης να έχουν τραυματικές εμπειρίες και συναισθήματα που μπορούν να διαρκέσουν πολλές ώρες.
- Η ηρωίνη είναι ένα ισχυρό φάρμακο απιοειδών που παράγει ευφορία και συναισθήματα χαλάρωσης. Αναστέλλει την αναπνοή και η χρήση του συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών μολυσματικών ασθενειών, ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται ενδοφλεβίως. Οι άνθρωποι που εξαρτώνται από τα απιοειδή αναλγητικά προκαλούν μερικές φορές αλλαγή στην ηρωίνη, επειδή παράγουν παρόμοια αποτελέσματα και μπορεί να είναι φθηνότερα ή ευκολότερα.
- Τα στεροειδή, τα οποία μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν για ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, χρησιμοποιούνται για την αύξηση της μυϊκής μάζας και για τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης ή της φυσικής εμφάνισης. Οι σοβαρές συνέπειες της κατάχρησης μπορεί να περιλαμβάνουν σοβαρή ακμή, καρδιακές παθήσεις, προβλήματα στο ήπαρ, εγκεφαλικό επεισόδιο, λοιμώξεις, κατάθλιψη και αυτοκτονία.
- Συνδυασμοί φαρμάκων. Μια ιδιαίτερα επικίνδυνη και κοινή πρακτική είναι ο συνδυασμός δύο ή περισσοτέρων φαρμάκων. Η πρακτική κυμαίνεται από τη συγχορήγηση νόμιμων ναρκωτικών, όπως το αλκοόλ και τη νικοτίνη, στην επικίνδυνη ανάμιξη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, στον θανατηφόρο συνδυασμό ηρωίνης ή κοκαΐνης με φαιντανύλη (ένα φάρμακο οπιούχου πόνου).
Οι άνθρωποι που είναι εθισμένοι στη χρήση ουσιών όπως: (Aλκοόλ, Ναρκωτικά, Ηρωίνη, Κοκαϊνη κ.α.) Προσπαθούν να νιώσουν αυτό που οι ευτυχισμένοι άνθρωποι νιώθουν με φυσιολογικό τρόπο.
ΠΗΓΕΣ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
https://www.vice.com/gr/topic/narkwtika
http://www.notodrugs.gr/drugfacts/drugs/why-do-people-take-drugs.html
http://www.iatronet.gr/narkwtika-alkool/eidi-narkwtikwn/388/articles.html Αρχειοθετήθηκε 2017-12-19 στο Wayback Machine.