Δολάριο Ζιμπάμπουε
| Δολάριο | |
|---|---|
| Χώρα: |  Ζιμπάμπουε
|
| Υποδιαίρεση: | 100 σεντς (cents) |
| Κωδικός ISO 4217: | ZWD |
| Συντομογρ.: | $, Z$ |
Το δολάριο ήταν νόμισμα της Ζιμπάμπουε και υποδιαιρούνταν σε 100 σεντς (cents). Συνήθως βραχυγραφείται με το σύμβολο του δολαρίου ($) ή εναλλακτικά με το Z$ για να διακρίνεται από νομίσματα άλλων χωρών , που επίσης λέγονται δολάρια. Ο σημερινός κώδικας ISO 4217 είναι ZWD. Την 1η Ιουλίου του 2009 σταμάτησε να χρησιμοποιείται ο κωδικός ZWR[1].
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρώτο δολάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο δολάριο Ζιμπάμπουε εισήχθη το 1980 και αντικατέστησε το Δολάριο Ροδεσίας, με το οποίο είχε την ίδια αξία. Την περίοδο που εισήχθη, το δολάριο Ζιμπάμπουε είχε ακόμα αξία μεγαλύτερη του Δολαρίου ΗΠΑ, με τα 0,68 δολάρια Ζιμπάμπουε να ισοδυναμούν σε αξία του 1 δολαρίου ΗΠΑ. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, η αξία του έγινε πολύ μικρότερη. Τον Ιούλιο του 2006 η αξία του Δολαρίου Ζιμπάμπουε στην παράλληλη αγορά έπεσε στο 1.000.000 επί της βρετανικής λίρας.[2].
Δεύτερο δολάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Οκτώβριο του 2005 ο επικεφαλής της Αποθεματικής Τράπεζας της Ζιμπάμπουε εξήγγειλε ότι η χώρα θα είχε νέο νόμισμα την επόμενη χρονιά. Τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς, ο Υφυπουργός Οικονομικών Ντέιβιντ Τσάπφικα δήλωσε ότι η χώρα του έπρεπε να πετύχει μακροοικονομική σταθερότητα (π.χ. διψήφιο πληθωρισμό) προτού εισαχθεί το νέο νόμισμα.
Την 1η Αυγούστου του 2006 η ονομαστική αξία του δολαρίου αναπροσαρμόστηκε και 1 ανατιμημένο δολάριο ήταν ίσο σε αξία με 1000 παλαιά δολάρια. Το νέο δολάριο υποδιαιρείται ωστόσο σε 100 cents παρά το γεγονός ότι δε χρησιμοποιούνται πρακτικά τα κέρματα αυτά. Μαζί με την αναπροσαρμογή της αξίας του δολαρίου, η κυβέρνηση προέβηκε στην υποτίμηση του δολαρίου επί του αμερικανικού ομώνυμου νομίσματος κατά 60%, από τα 101.000 παλαιά δολάρια (101 αναπροσαρμοσμένα σε αξία) στα 250 ανατιμημένα δολάρια. Η ISO αρχικά όρισε νέο κωδικό για το νόμισμα, το ZWN ωστόσο η αποθεματική Τράπεζα της αφρικανικής χώρας δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προέκυψαν από την αλλαγή. Για το λόγο αυτό, ο κωδικός του νομίσματος παρέμεινε 'ZWD' [3].
Η εκστρατεία για αναπροσαρμογή της αξίας του δολαρίου, την οποία ονόμασε ο επικεφαλής της Αποθεματικής Τράπεζας, "Επιχείρηση Ανατολή του Ηλίου" τερματίστηκε στις 21 Αυγούστου του 2006. Υπολογίζεται ότι περί τα 10 τρισεκατομμύρια παλαιά δολάρια Ζιμπάμπουε (22% της προμήθειας σε χρήμα) δεν εξαγοράστηκαν στη διάρκεια εκείνης της περιόδου.[4].
Σταδιακά, η χώρα κινήθηκε προς την εισαγωγή νέου νομίσματος, το οποίο ωστόσο δεν μπορούσε να κυκλοφορήσει λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Το Φεβρουάριο του 2007 η Κεντρική Τράπεζα της Ζιμπάμπουε κήρυξε τον πληθωρισμό "παράνομο", κηρύσσοντας εκτός νόμου οποιαδήποτε αύξηση των τιμών σε συγκεκριμένα αγαθά στο διάστημα από 1 Μαρτίου ως 30 Ιουνίου του 2007. Οι αρχές προέβησαν σε συλλήψεις επικεφαλής εταιρειών που αύξαναν τις τιμές.[5][6]
Στις 6 Σεπτεμβρίου του 2007 το δολάριο υποτιμήθηκε κατά 1.200% και έτσι τα 30.000 δολάρια Ζιμπάμπουε ισοδυναμούσαν σε αξία με 1 Δολάριο ΗΠΑ.[7]
Πληθωρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο υψηλότατος πληθωρισμός και η κατάρρευση της οικονομίας οδήγησε στην υποτίμηση του νομίσματος και πολλοί οργανισμοί άρχισαν να χρησιμοποιούν άλλα νομίσματα, όπως το ευρώ, το Δολάριο ΗΠΑ, τη Λίρα Αγγλίας και το Ραντ Νοτίου Αφρικής. Στις αρχές του 21ου αιώνα, ο υπερπληθωρισμός ήταν γεγονός για τη Ζιμπάμπουε. Ο πληθωρισμός έφτασε το 624% στις αρχές του 2004, στη συνέχεια μειώθηκε σε υποτριπλάσια νούμερα και μετά εκτοξεύτηκε στο 1.281% το Δεκέμβριο του 2006.[8] Τον Απρίλιο του 2007 σημείωσε και άλλο ρεκόρ στο 3.714% μέσα σε έναν χρόνο.[9]
Ο δείκτης του πληθωρισμού στη χώρα τον Ιούνιο του 2007 ήταν 11.000% και η ισοτιμία του δολαρίου με τη λίρα Αγγλίας στη μαύρη αγορά ήταν 400.000 Z$ προς 1 Λίρα Αγγλίας[10] Τον επόμενο μήνα η κυβέρνηση σταμάτησε προσωρινά τη δημοσιοποίηση στοιχείων για τον πληθωρισμό.[11]
Τους επόμενους μήνες ανακοινώνονταν συνεχώς και επίσημα στοιχεία με πενταψήφια ποσοστά αναφορικά με τον υπερπληθωρισμό. Το Κεντρικό Στατιστικό Γραφείο ανακοίνωσε το Φεβρουάριο του 2008 ότι ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο εκείνης της χρονιάς είχε περάσει το ψυχολογικό όριο του 100.000% και είχε διαμορφωθεί στο 100.580,2% .[12]
Τον Απρίλιο του 2008 η Financial Gazette (FinGaz) έγραψε ότι επίσημα ο πληθωρισμός το Φεβρουάριο του 2008 είχε εκτοξευτεί στο 164.900,3% . [13], ενώ τον Ιούλιο του 2008 σημείωσε και νέο ρεκόρ, με 2,2 εκατομμύρια τοις εκατό.[14]
Τον επόμενο μήνα ανακοινώθηκε ότι ο πληθωρισμός το μήνα Ιούνιο "εκτοξεύτηκε" στο 11.250.000%.[15]
Στις 2 Φεβρουαρίου του 2009 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ένα τρισεκατομμύριο δολάρια Ζιμπάμπουε αναπροσαρμόστηκαν σε αξία προς 1 νέο δολάριο Ζιμπάμπουε.[16]
Προμήθευση χρημάτων (2006-2008)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2006 εξαγγέλθηκε από την Κεντρική Τράπεζα η προμήθευση νέων χαρτονομισμάτων, όπως και το 2007.
| Ημερομηνία | 2006 (Ιούλιος) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Προμήθευση χρημάτων (ZWD) | 45 τρισεκατομμύρια | ||||||||
| Ημερομηνία | 2006 (Αύγουστος) | 2006 (Σεπτέμβριος) | 2007 (Νοέμβριος) | 2007 (Δεκέμβριος) | 2008 (21 Ιαν.) |
2008 (28 Ιαν.) |
2008 (Μάρτιος) |
2008 (-) | 2008 (-) |
| Προμήθευση χρημάτων (αναπροσαρμοσμένα σε αξία ZWD) |
45 Δισεκατομμύρια, | 35 Δισεκατομμύρια | 58 Τρισεκατομμύρια; 67 Τρισεκατομμύρια |
100 Τρισεκατομμύρια | 170 Τρισεκατομμύρια | 800 Τρισεκατομμύρια | 25 Τετράκις εκατομμύρια | - | - |
Κέρματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1980 εισήχθησαν κέρματα ονομαστικής αξίας των 1, 5, 10, 20 και 50 και του 1 δολαρίου. Σχεδόν όλα τα κέρματα κατασκευάστηκαν από χαλκονικέλιο. Το 1997 εισήχθη το κέρμα 2 δολαρίων και το 2001 είδε την εισαγωγή ενός διμεταλλικού κέρματος των 5 δολαρίων. Τα κέρματα αυτά παραμένουν σε νόμιμη χρήση, όμως λόγω της μικρής τους αξίας χρησιμοποιούνται μόνο στα καζίνο της Ζιμπάμπουε.[17]
Τραπεζογραμμάτια, ταξιδιωτικές και τραπεζικές επιταγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρώτο δολάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
To 1980 κυκλοφόρησαν από την Αποθεματική Τράπεζα της Ζιμπάμπουε χαρτονομίσματα σε αξίες των 2, 5, 10 και των 20 δολαρίων. Ακολούθησαν τα τραπεζογραμμάτια των 50 το 1994, των 100 το 1995, των 500 το 2001 και των 1000 δολαρίων το 2003.
Το 2003, εξαιτίας του καλπάζοντος πληθωρισμού, η Αποθεματική Τράπεζα ξεκίνησε την έκδοση ταξιδιωτικών επιταγών σε ονομαστικές αξίες των 1000, 5.000, 10.000, 20.000, 50.000 και των 100.000 δολαρίων. Στη συνέχεια τις επιταγές αυτές διαδέχθηκαν άλλες επιταγές των 5.000, 10.000 και των 20.000 δολαρίων. Το 2006 ακολουθήθηκαν από τις επιταγές των 50.000 και των 100.000 δολαρίων.
Δεύτερο δολάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την 1 Αυγούστου του 2006 εισήχθη νέο νόμισμα και εκδόθηκαν επιταγές σε ονομαστικές αξίες των 1, 5, 10 και των 50 cents, 1, 10, 20, 50, 100, 500, 1000, 10.000 και 100.000 δολαρίων. Το 2007 εκδόθηκαν επιταγές των 5.000 δολαρίων και των 50.000 το Μάρτιο του 2007. Ακολούθησαν οι επιταγές των 200.000 τον Αύγουστο του 2007.
Σταδιακά ανακοινώθηκε η έκδοση επιταγών μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας. Στις 5 Μαΐου του 2008 ανακοινώθηκε η έκδοση επιταγών των 100.000.000 δολαρίων και των 250.000.000 δολαρίων.[18]
Η κυβέρνηση εξέδωσε στη συνέχεια ένα νόμισμα των 500 εκατομμυρίων δολαρίων το οποίο ισούται περίπου με δύο δολάρια.[19]
Από τις 21 Ιουλίου του 2008 κυκλοφόρησε και χαρτονόμισμα των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.[20], με τον πληθωρισμό να εκτοξεύεται στο 2,2 εκατομμύρια τοις εκατό.
Τρίτο και τέταρτο δολάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2008 εκδόθηκε τρίτο χαρτονόμισμα σε αξίες των 1, 5, 10, 20, 100, 500 και των 1000 δολαρίων. Την 1η Αυγούστου του 2008 εισήχθη το νέο νόμισμα με νέο κωδικό ZWR[21].
Στις 2 Φεβρουαρίου του 2009, ανακοινώθηκε από την Αποθεματική Τράπεζα της Ζιμπάμπουε (RBZ) ότι άλλα 12 μηδενικά θα αφαιρούνταν από το νόμισμα με τα 1 τρις δολάρια Ζιμπάμπουε - το τρίτο δολάριο- να ισοδυναμούν με 1 νέο (τέταρτο) δολάριο.[22] Τα νέα χαρτονομίσματα που θα εισάγονταν ήταν τα Z$1, Z$5, Z$10, Z$20, Z$50, Z$100 και Z$500. [16] TΤο τρίτο δολάριο θα παρέμενε σε χρήση ταυτόχρονα με το νέο ως τις 30 Ιουνίου 2009.[23]Ο νέος νομισματικός κωδικός ήταν ZWL.[24]
Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Τεντάι Μπίτι, παραδέχθηκε ότι από τον Οκτώβριο του 2008 το δολάριο της Ζιμπάμπουε "έχει πεθάνει".[25]
Στις 12 Απριλίου 2009 μεταδόθηκε ότι ο υπουργός οικονομικού σχεδιασμού , Έλτον Μανγκόμα, ανακοίνωσε την αναστολή του τοπικού νομίσματος τουλάχιστον για έναν χρόνο, τερματίζοντας έτσι το τέταρτο δολάριο.[26][27]
Συνάλλαγμα και ισοτιμίες τις δύο τελευταίες δεκαετίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις ισοτιμίες του Δολαρίου Ζιμπάμπουε επί του Δολαρίου ΗΠΑ:
| Έτος | 1983 | 1997 | 2000 | 2002 (Ιούν.) | 2005 (Μάρτιος) | 2006 (Ιαν.) | 2006 (Ιούλιος) | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZWD προς 1 USD | 1 | 10 | 100 | 1.000 | 10.000 | 100.000 | 500.000+ | |||
| Έτος | 2006 (Αύγουστος) | 2006 (Σεπτέμβριος) | 2006 (Δεκέμβριος) | 2007 (Ιαν.) | 2007 (Φεβρουάριος) | 2007 (Μάρτιος) | 2007 (Απρίλιος) | 2007 (Μάιος) | 2007 (Ιούνιος) | 2007 (Ιούλιος) |
| αναπροσαρμοσμένο σε αξία ZWD ανά 1 USD |
650 | 1.000 | 3.000 | 4.800 | 7.500 | 26.000 | 35.000 | 50.000 | 400.000 | 300.000 |
| Χρονιά | 2007 (Αύγουστος) | 2007 (Σεπτέμβριος) | 2007 (Οκτώβριος) | 2007 (Νοέμβριος) | 2007 (Δεκέμβριος) | 2008 (Ιαν.) | 2008 (Φεβρ.) | 2008 (Μάρτιος) | 2008 (Απρίλιος) | |
| αναπροσαρμοσμένο σε αξία ZWD προς 1 USD |
200.000 | 600.000 | 1.000.000 | 1.500.000 | 4.000.000 (EFTS) και ~2.000.000 (μετρητά) < |
6.000.000 | 16.000.000 και 20.000.000 (για μεγάλα ποσά) |
70.000.000 | 100.000.000 |
| Μήνας | Συναλλαγματική ισοτιμία | Μάιος 2008 | 777 500 000 |
|---|---|---|---|
| Ιούνιος 2008 | 40 928 000 000 | ||
| Ιούλιος 2008 | 758 530 000 000 | ||
| Αύγουστος 2008 | 1 780 | ||
| Σεπτέμβριος 2008 | 590 000 | ||
| 7 Οκτωβρίου 2008 | 2 300 000 | ||
| 14 Οκτωβρίου 2008 | 10 700 000 | ||
| 21 Οκτωβρίου 2008 | 1,22 δις | ||
| 28 Οκτωβρίου 2008 | 251 δις | ||
| 8 Νοεμβρίου 2008 | 669 δις |
Τρίτο δολάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Μήνας | ZWR προς USD |
|---|---|
| Σεπτ. 2008 | 1.000 |
| Οκτ. 2008 | 90.000 |
| Νοεμ. 2008 | 1.200.000 |
| Μέσα Δεκ. 2008 | 60.000.000 |
| Τέλη Δεκ. 2008 | 2.000.000.000 |
| μέσα Ιανουαρίου 2009 | 1.000.000.000.000 |
| 2 Φεβρουαρίου 2009 | 300.000.000.000.000 |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Κατάλογος χωρών, εδαφών και νομισμάτων, Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων.
- ↑ Η κατάσταση στη Ζιμπάμπουε
- ↑ «Αρχείο PDF» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2008.
- ↑ The Zimbabwe Situation
- ↑ «New York Times».
- ↑ «BBC».
- ↑ «Times On Line».
- ↑ «Zimbabwe Inflation». Reuters. 10 Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2008.
- ↑ «The Zimbabwe Situation».
- ↑ «US predicts regime change in Zimbabwe as hyperinflation destroys the economy». The Guardian. 22 Ιουνίου 2007.
- ↑ «Harare suspends release of inflation data». The Zimbabwe Situation. 15 Ιουλίου 2007.
- ↑ «Zimbabwe annual inflation over 100,000 per cent». Sydney Morning Herald. 21 Φεβρουαρίου 2008.
- ↑ «Inflation surges to 165 000%». Financial Gazette. 4 Απριλίου 2008.
- ↑ «Ζιμπάμπουε: Σπάει κάθε ρεκόρ ο πληθωρισμός». Ναυτεμπορική. 17 Ιουλίου 2008.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Οικονομικό χάος στη Ζιμπάμπουε, στο 11.250.000% πέταξε ο πληθωρισμός». in.gr. 19 Αυγούστου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2008.
- ↑ 16,0 16,1 «Zimbabwe dollar sheds 12 zeros». BBC NEWS - Africa.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2008.
- ↑ «Zimbabwe releases $250m bank note - The Australian (06-05-2008)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2008.
- ↑ Καθημερινή[νεκρός σύνδεσμος], 16/05/2008
- ↑ Zimbabwe introduces Z$100bn note. BBC News. 19-07-2008.
- ↑ Υπηρεσία Εκδόσεων — Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων — Παράρτημα A5
- ↑ Zimbabwe removes 12 zeros from currency - CNN.com
- ↑ «Zimbabwe removes 12 zeroes from currency». Harare, Zimbabwe: CNN. 2 Φεβρουαρίου 2009. http://edition.cnn.com/2009/WORLD/africa/02/02/zimbabwe.dollars/. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2009.
- ↑ «WM Company». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009.
- ↑ «Revised Budget Dashes Infrastructure Repair Hopes». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009.
- ↑ «Zimbabwe dollar shelved 'for at least a year'». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009.
- ↑ «VOA News - Zimbabwe Suspends Use of Own Currency». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2009.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ειδήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Zimbabwe sees record inflation». BBC News. 2006-03-10. http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/4794470.stm. Ανακτήθηκε στις 2006-10-02.
- «Zimbabwe's inflation surpasses 1,000 percent». CNN. 2006-05-12. http://www.cnn.com/2006/WORLD/africa/05/12/zimbabwe.inflation.reut/index.html.
- Thornycroft, Peta (2006-07-15). «In Zimbabwe, a small bag of groceries now costs millions». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-03-06. https://web.archive.org/web/20070306060910/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=%2Fnews%2F2006%2F07%2F15%2Fwzim15.xml&sSheet=%2Fnews%2F2006%2F07%2F15%2Fixnews.html. Ανακτήθηκε στις 2006-10-02.
- zimbabwesituation.com (27 Ιουλίου 2006). «Zim dollar hits a million to the pound as Murerwa unveils 'scandalous' supplementary budget». Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2006.
- zimbabwesituation.com (31 Ιουλίου 2006). «Zimbabwe devalues, redenominates currency». Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2006.
- Zimdollar
- zimbabwesituation.com (15 Σεπτεμβρίου 2006). «Zimbabwe Αύγουστος inflation jumps to 1,204 pct yr/yr». Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2006.
- zimbabwesituation.com (4 Νοεμβρίου 2006). «Embattled currency to hit $16 000 per US dollar». Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2006.
- zimbabwesituation.com (17 Νοεμβρίου 2006). «Murerwa wins on devaluation». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2006.
- zimbabwesituation.com (29 Νοεμβρίου 2006). «Zimdollar takes heavy knock on black market». Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2006.
- zimbabwesituation.com (22 Ιουνίου 2007). «Zimbabwe currency crashes; inflation as high as 9,000%». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2007.
- Zimbabwe launches $200,000 note Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2007.
- Zimbabwe inflation hits new high (εικονίζει την εμπρόσθια όψη της επιταγής των 200.000 δολαρίων Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2007.