Διεθνές δημοψήφισμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η σημαία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών

Στο Διεθνές Δίκαιο με τον όρο διεθνές δημοψήφισμα χαρακτηρίζεται εκείνο που πραγματοποιείται για αυτοδιάθεση.

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Διεθνές δημοψήφισμα αποτελεί την τελειότερη μορφή άσκησης ακριβώς αυτού του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης των λαών. Βάσει της δημοκρατικής αρχής της πλειοψηφίας ο πληθυσμός δια του εν λόγω δημοψηφίσματος εκφράζει τη θέλησή του για την τύχη του εδάφους του. Δηλαδή αν θα διατηρηθεί τούτο υπό την κυριαρχία ορισμένου κράτους, ή θα προσαρτηθεί σε άλλο, ή θα σχηματίσει νέο κράτος.

Σημειώνεται ότι το διεθνές δημοψήφισμα εφαρμόστηκε στη πράξη πολύ πριν καθιερωθεί αυτό από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Ήδη ο Ούγκο Γκρότιους (1583-1645), ο επιλεγόμενος "Πατέρας του Διεθνούς Δικαίου" δίδασκε από εποχής του ότι σε περίπτωση μεταβίβασης της κυριαρχίας κάποιου εδαφικού τμήματος καθίσταται πρωτίστως αναγκαία η συναίνεση των κατοίκων.

Η Γαλλική Επανάσταση φέρεται να εφάρμοσε το διεθνές δημοψήφισμα προκειμένου να δικαιολογήσει ορισμένες προσαρτήσεις περιοχών τις οποίες έκανε αφού προηγουμένως είχε καταλάβει. Αλλά και έτσι η προσάρτηση χριζόταν νόμιμη εφόσον συμφωνούσε ο μεταβιβαζόμενος πληθυσμός. Η διεθνής πλέον αυτή πρακτική υποχώρησε μετά τις κατακτήσεις που προέβη ο Μέγας Ναπολέων. Αλλά και αργότερα στο Συνέδριο της Βιέννης το 1815 διατυπώθηκαν ιδέες τελείως αντίθετες προς το διεθνές δημοψήφισμα.

Αναμφισβήτητα το διεθνές δημοψήφισμα εκφράζει τις υγιείς αρχές της διεθνούς πολιτικής. Όταν ένα κράτος εκχωρεί τμήμα του εδάφους του, πρέπει να λαμβάνει υπόψη του απαραίτητα και τη θέληση του πληθυσμού που κατοικεί στο έδαφος αυτό. Στη σύγχρονη εποχή το διεθνές δημοψήφισμα αποτελεί απόρροια της "Αρχής της αυτοδιάθεσης των λαών" την οποία και καθιέρωσε ο Χάρτης των Η.Ε.

Διεξαγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την ασφαλή εφαρμογή της Αρχής της αυτοδιάθεσης θα πρέπει το διεθνές δημοψήφισμα να διενεργηθεί υπό τους ακόλουθους δύο βασικούς όρους:

  1. Το δημοψήφισμα να διεξάγεται πριν από την εδαφική μεταβολή. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται ο επικυρωτικός χαρακτήρας αυτού, δηλαδή όταν αυτό γίνει μετά την εδαφική μεταβολή.
  2. Το διεθνές δημοψήφισμα θα πρέπει να διεξάγεται με τρόπο αδιάβλητο. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να το εποπτεύουν τρίτοι ουδέτεροι παρατηρητές ή διεθνής επιτροπή.