Διάταξη χάρτη με τον νότο στην κορυφή
Η διάταξη χάρτη με τον νότο στην κορυφή είναι ο γεωγραφικός προσανατολισμός του χάρτη έτσι ώστε ο νότος να εμφανίζεται στο πάνω μέρος του και ο βορράς στο κάτω, σε μια περιστροφή 180 μοιρών από την καθιερωμένη διάταξη του βορρά στην κορυφή και του νότου στη βάση. Οι χάρτες με αυτή την διάταξη καλούνται επίσης και αναποδογυρισμένοι ή ανεστραμμένοι χάρτες.
Ψυχολογική επιρροή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με μια ψυχολογική έρευνα του 2011 η αναστρεμμένη σε σχέση με την καθιερωμένη εκδοχή του χάρτη, η εμφάνιση των χαρτών αυτών στους εθελοντές που συμμετείχαν στο πείραμα, είχε ψυχολογικό αντίκτυπο κατά τη θέαση τους, καθώς γενικώς ο βορράς συσχετίζεται με καλύτερο επίπεδο διαβίωσης και διαφορετικό κλίμα, ενώ ο νότος με φτωχότερο επίπεδο βιωσιμότητας και χαμηλότερο υψόμετρο, κάτι που άλλαξε μόλις παρουσιάστηκαν οι χάρτες.[1]
Οι ερευνητές θεωρούν πως υπάρχει μια γενική συσχέτιση μεταξύ της τοποθεσίας του χάρτη και του καλού (βορράς) / κακού (νότος) η οποία προκαλείται από:[2]
- την καθιερωμένη παράσταση όπου ο βορράς εμφανίζεται πάντα στην κορυφή, επάνω από, ή επάνω στον, νότο.
- μια πολύ γενικότερη συσχέτιση μεταξύ της άνω (καλής) και κάτω (κακής) οριζόντιας θέσης η οποία έχει παρατηρηθεί σε πολλές άλλες δραστηριότητες της ανθρώπινης κοινωνίας και πολιτισμού.
Επίσης, σε διάφορες γλώσσες του κόσμου γίνεται η αναφορά πως κάποιος πηγαίνει πάνω όταν ταξιδεύει στον βορρά με το πάνω να έχει μια ασυναίσθητη γενική συσχέτιση με το καλό (π.χ. είμαι στα πάνω μου, η απόδοση ανέβηκε κατακόρυφα), και κάτω όταν ταξιδεύει προς τον νότο και το οποίο συνήθως στη γενική χρήση της γλώσσας σχετίζεται με κάτι κακό (π.χ. με πήρε η κάτω βόλτα, έπεσα πολύ χαμηλά).[3]
Μερίδα παιδαγωγών στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν ορισμένες φορές τους χάρτες με την κορυφή στο νότο, έτσι ώστε να ενθαρρύνουν την αντίληψη της διαπολιτισμικής ποικιλίας στους μαθητές και να αποθαρρύνουν τα στερεότυπα.[4][5][6]
Ιστορία των ανεστραμμένων χαρτών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τους διάφορους ιστορικούς χρόνους δεν ήταν σπάνιο οι χάρτες να εμφανίζονται με διάφορους προσανατολισμούς, είτε ως αποτέλεσμα της αντίληψης τους είτε για πολιτικούς λόγους.[7]
Κατά την νεότερη εποχή, το 1943 ο Ουρουγουανός ζωγράφος Χοακίν Τόρες Γκαρθία(D/R) δημιούργησε έναν από τους πρώτους σύγχρονους ανεστραμμένους χάρτες ο οποίος δείχνει την Λατινική Αμερική να βρίσκεται στον βορρά, με τον σκοπό της πολιτικής δήλωσης έναντι στην καθιερωμένη παράσταση όπου δείχνει τις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες να βρίσκονται προς τα πάνω.[8][9] Αρκετοί νεότεροι χάρτες με προσανατολισμό τον νότο προέρχονται επίσης από την Αυστραλία, κυρίως ως μέσο πολιτικής δήλωσης ή απλώς χιούμορ.[10][11]
-
Ο χάρτης του Γκαρθία, América Invertida -
Αντιδιαστολή μεταξύ των ηπείρων επί της υδρογείου
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Meier και άλλοι 2011; Nelson & Simmonds 2009.
- ↑ Meier & Robinson 2004; Montoro και άλλοι 2015; Kacinik 2014.
- ↑ Meier και άλλοι 2011; Kacinik 2014.
- ↑ «What's Up? South!». Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ Wood 2010; Kaiser 2013.
- ↑ Levine 1982.
- ↑ Fenna 2006.
- ↑ «Upside Down Maps». Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ De Armendi 2009.
- ↑ Wood, Kaiser & Abramms 2006, σελ. 50-51.
- ↑ Monmonier 2004, σελ. 169.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- What's Up? South!, https://bpl.bibliocommons.com/item/show/2765414075_whats_up_south, ανακτήθηκε στις 2016-01-18.
- De Armendi, Nicole (2009), «The Map as Political Agent: Destabilising the North-South Model and Redefining Identity in Twentieth-Century Latin American Art», St Andrews Journal of Art History and Museum Studies: 5-17, https://www.st-andrews.ac.uk/media/school-of-art-history/pdfs/journalofahandms/mapaspoliticalagent.pdf, ανακτήθηκε στις 2016-03-03.
- Fenna, Donald (2006), Cartographic Science: A Compendium of Map Projections, with Derivations, ISBN 0-8493-8169-X, https://books.google.com/books?id=8LZeu8RxOIsC.
- Kacinik, Natalie A. (24 September 2014), «Sticking your neck out and burying the hatchet: what idioms reveal about embodied simulation», Frontiers in Human Neuroscience 8 (689), doi:.
- Kaiser, Ward (2013), How Maps Change Things, Wood Lake Publications, ISBN 9781770645660.
- Levine, Jesse (1982), A New World of Understanding [map], http://collections.museumca.org/?q=collection-item/2010548663
- Meier, Brian P.; Moller, Arlen C.; Chen, Julie J.; Riemer-Peltz, Miles (2011), «Spatial Metaphor and Real Estate: North-South Location Biases Housing Preference», Social Psychological and Personality Science 2 (5): 547-553, doi:.
- Meier, Brian P.; Robinson, Michael D. (2004), «Why the sunny side is up associations between affect and vertical position», Psychological science 15 (4): 243-247, doi:.
- Monmonier, Mark (2004), Rhumb Lines and Map Wars: A Social History of the Mercator Projection, University of Chicago Press..
- Montoro, Pedro R.; Contreras, María José; Elosúa, María Rosa; Marmolejo-Ramos, Fernando (2015), «Cross-modal metaphorical mapping of spoken emotion words onto vertical space», Frontiers in Psychology 6: 1205, doi:.
- Nelson, L.D.; Simmonds, J.P. (2009), «On southbound ease and northbound fees: Literal consequences of the metaphoric link between vertical space and cardinal direction.», Journal of Marketing Research 46: 715-726.
- Wood, D.; Kaiser, W. L.; Abramms, B. (2006), Seeing Through Maps: Many Ways to See the World, ODT, Inc., ISBN 978-1-931057-20-2.
- Wood, Denis (2010), Rethinking the Power of Maps.
- Haviland, William A.; Prins, Harald. E. L.; McBride, Bunny.; Walrath, Dana. (2010), Cultural Anthropology: The Human Challenge, Wadsworth.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
