Μετάβαση στο περιεχόμενο

Διάσκεψη της Μπραζαβίλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Σαρλ ντε Γκωλ εγκαινιάζει την Διάσκεψη της Μπραζαβίλ, 1944

Η Διάσκεψη της Μπραζαβίλ (Γαλλικά: Conference de Brazzaville) ήταν μια συνάντηση διακεκριμένων ελεύθερων Γάλλων ηγετών που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1944 στη Μπραζαβίλ, την τότε πρωτεύουσα της Γαλλικής Ισημερινής Αφρικής, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Μετά την κατοχή της Γαλλίας από την Ναζιστική Γερμανία, το καθεστώς του Βισύ έλεγχε τις αποικίες. Οι αποικίες όμως μία προς μία αντιστάθηκαν και ήταν υπέρ του κινημάτος της ελεύθερης Γαλλίας με επικεφαλής ηγέτη τον Σαρλ ντε Γκωλ. Τον Ιανουάριο του 1944, ελεύθεροι Γάλλοι πολιτικοί και υψηλόβαθμοι αποικιακοί αξιωματούχοι από τις γαλλικές αφρικανικές αποικίες συναντήθηκαν στη Μπραζαβίλ στη σύγχρονη Δημοκρατία του Κονγκό. Η διάσκεψη πρότεινε πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις και οδήγησε στη συμφωνία για τη Διακήρυξη της Μπραζαβίλ.

Ο Ντε Γκωλ πίστευε ότι η επιβίωση της Γαλλίας εξαρτάται από την υποστήριξη αυτών των αποικιών και έκανε πολλές παραχωρήσεις. Μερικές από αυτές περιελάμβαναν το τέλος της καταναγκαστικής εργασίας, το τέλος των ειδικών νομικών περιορισμών που ισχύαν για τους ντόπιους αλλά όχι για τους λευκούς, τη δημιουργία εκλεγμένων τοπικών συνελεύσεων με την εκπροσώπηση τους στο Παρίσι σε μια νέα «Γαλλική Ομοσπονδία» και την ενδεχόμενη είσοδο των μαύρων Αφρικανών στην Γαλλική Συνέλευση. Ωστόσο, η ανεξαρτησία απορρίφθηκε ρητά ως μελλοντική δυνατότητα. Οι ακραίες πολιτικές δυνάμεις που υπήρχαν στις Γαλλικές αποικίες απέκλεισαν οποιαδήποτε ιδέα της αυτονομίας και κάθε δυνατότητα εξέλιξης εκτός της γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας, ακόμη και το μέλλον της αυτοδιοίκησης στις αποικίες, ήταν αρνητικό.[1]

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η γαλλική αποικιακή αυτοκρατορία έπαιξε ουσιαστικό ρόλο, μέσω της σταδιακής ευθυγράμμισης με την Ελεύθερη Γαλλία. Μετά το τέλος της εκστρατείας της Τυνησίας, ολόκληρη η αποικιακή αυτοκρατορία επανενώθηκε υπέρ των συμμαχικών δυνάμεων με εξαίρεση τη Γαλλική Ινδοκίνα, η οποία παρέμεινε πιστή στην κυβέρνηση του Βισύ.

Λόγω αυτού του ρόλου, η Γαλλική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης άρχισε να αμφισβητεί το μέλλον των αποικιών. Ο πόλεμος δημιούργησε πολλές δυσκολίες για τους ντόπιους, και έκανε την εμφάνιση της η ανάπτυξη εθνικιστικών φιλοδοξιών και εντάσεων μεταξύ κοινοτήτων στη Γαλλική Βόρεια Αφρική, ιδιαίτερα στην Αλγερία και την Τυνησία. Επιπλέον, οι Γάλλοι βοηθούσαν τις ΗΠΑ, οι οποίες αντιτάχθηκαν στην αποικιοκρατία. Στη Μαδαγασκάρη, η κατοχή από το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την εισβολή στο νησί είχε αποδυναμώσει τη γαλλική εξουσία. Ο Ρενέ Πλέβεν, Επίτροπος για τις Αποικίες στη Γαλλική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, ήθελε να αποφύγει τη διεθνή διαιτησία για το μέλλον της Γαλλικής Αυτοκρατορίας, και από αυτή την άποψη διοργάνωσε τη διάσκεψη της Μπραζαβίλ, στη Γαλλική Ισημερινή Αφρική.

Αρχικά, η Γαλλική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης ήθελε να συμπεριλάβει όλους τους κυβερνήτες από όλα τα ελεύθερα εδάφη, αλλά λόγω των πολεμικών δυσκολιών, η Επιτροπή περιελάμβανε μόνο διοικητικούς αντιπροσώπους από τις γαλλικές αποικιές στην Αφρική, οι οποίες είχαν ήδη προσχωρήσει στους ΝτεΓκωλ και Ρενέ Πλεβέν. Έγιναν προσκλήσεις σε 21 κυβερνήτες, εννέα μέλη της Συμβουλευτικής Συνέλευσης και σε έξι παρατηρητές από την Αλγερία, την Τυνησία και το Μαρόκο.

Ο Ντε Γκωλ εγκαινίασε τη διάσκεψη λέγοντας ότι ήθελε να χτίσει νέα θεμέλια για τη Γαλλία μετά από χρόνια υπό την κυριαρχία του Φιλίπ Πεταίν και του αυταρχικού καθεστώτος του. Υπήρχε επίσης ένας φαινομενικά πιο ανοιχτός τόνος απέναντι στις γαλλικές αποικίες. Ο Ντε Γκωλ ήθελε να ανανεώσει τη σχέση μεταξύ Γαλλίας και της «Γαλλικής Αφρικής». Η Διάσκεψη της Μπραζαβίλ εξακολουθεί να θεωρείται ως σημείο καμπής για τη Γαλλία και την αποικιακή αυτοκρατορία. Πολλοί ιστορικοί το θεωρούν ως το πρώτο βήμα προς το τέλος της αποικιοκρατίας, αν και είναι επισφαλές.

Η Διακήρυξη της Μπραζαβίλ περιλάμβανε τα ακόλουθα σημεία:

  • Η Γαλλική Αυτοκρατορία θα παρέμενε ενωμένη.
  • Σε κάθε αποικία θα δημιουργούνται ημι-αυτόνομες συνελεύσεις.
  • Οι πολίτες των αποικιών της Γαλλίας θα μοιράζονται ίσα δικαιώματα με τους Γάλλους πολίτες.
  • Οι πολίτες των γαλλικών αποικιών θα έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν για το γαλλικό κοινοβούλιο.
  • Ο ντόπιος πληθυσμός θα απασχολούταν σε θέσεις δημόσιων υπηρεσίων στις αποικίες.
  • Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις θα γίνουν για να μειωθεί ο εκμεταλλευτικός χαρακτήρας της σχέσης μεταξύ της Γαλλίας και των αποικιών της.

Ωστόσο, η δυνατότητα πλήρους ανεξαρτησίας απορρίφθηκε. Όπως δήλωσε ο Ντε Γκωλ:

«Οι στόχοι της πολιτιστικής αποστολής της Γαλλίας αποκλείουν κάθε σκέψη αυτονομίας ή οποιαδήποτε πιθανότητα ανάπτυξης έξω από τη γαλλική αυτοκρατορία. Η αυτοδιοίκηση πρέπει να απορριφθεί - ακόμη και στο πιο μακρινό μέλλον».[2]

  1. Tony Smith, "A Comparative Study of French and British Decolonization" Comparative Studies in Society and History 20#1 (1978), pp. 70-102, quoting page 73
  2. Low, Donald Anthony, Britain and Indian Nationalism: The Imprint of Amibiguity 1929–1942 Cambridge University Press, 1997, p. 16

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]