Δημοκρατικός σοσιαλισμός
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός, είναι αριστερός πολιτικός χώρος, συγγενής με τη σοσιαλδημοκρατία. Συνήθως εκπροσωπείται από κόμματα τα οποία ήταν παλαιότερα υποστηρικτικά προς τις χώρες του τότε σοσιαλιστικού μπλοκ, αλλά μετατράπηκαν αργότερα σε αυτό που ονομάζεται "δημοκρατικός σοσιαλισμός" λόγω της υποστήριξής τους στους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός δεν αντιτίθεται στον φιλελεύθερο κοινοβουλευτισμό, ενώ αποσκοπεί μακροπρόθεσμα να άρει τον καπιταλισμό χωρίς όμως να προϋποθέτει κάποιο είδος λαϊκής επανάστασης.
Ανάλυση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πιστεύοντας σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία γίνεται αποδεκτή, σε πρώτο επίπεδο η ιδιωτική ιδιοκτησία των επιχειρήσεων και των μέσων παραγωγής, αλλά το κράτος είναι σε θέση να ελέγξει τους ιδιώτες επιχειρηματίες ανά πάσα στιγμή. Ακόμη, ο δημοκρατικός σοσιαλισμός υποστηρίζει πως το κράτος πρέπει να επιτηρεί αυστηρά την ελεύθερη αγορά και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ώστε να υπηρετείται το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου, μέχρι να επέλθει ο σοσιαλισμός και η επακόλουθη κρατικοποίηση των μέσων παραγωγής. Έτσι, ιδανικά, το κράτος συντηρεί ένα πλέγμα προστασίας των πιο αδύναμων πολιτών, ενώ ο καθένας συνεισφέρει στα δημόσια βάρη αναλόγως με τη δύναμή του.
Η διαφοροποίηση του δημοκρατικού σοσιαλισμού από τα κεντροαριστερά κινήματα και κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας είναι ότι η σοσιαλδημοκρατία κινείται περισσότερο στα πλαίσια ενός φιλελεύθερου κράτους εμπλουτισμένου με στοιχεία κρατικοσοσιαλιστικής αντίληψης: μεικτή οικονομία, κράτος πρόνοιας κλπ. ενώ ο δημοκρατικός σοσιαλισμός τείνει περισσότερο προς στην κοινωινκή ιδιοκτησία. Η διαφορά του από τον επαναστατικό σοσιαλισμό, όπως ο λενινισμός, είναι ότι ο δημοκρατικός σοσιαλισμός δεν στοχεύει στην κατάργηση της ταξικής διαίρεσης μέσω της όξυνσης της ταξικής πάλης με επανάσταση, αλλά στον ιδεολογικό μετασχηματισμό της κοινωνίας σε σοσιαλιστική. Αποδέχεται τη διανομή των παραγόμενων αγαθών μέσω της ελεύθερης αγοράς, στο πλαίσιο μίας μικτής οικονομίας, την οποία παρεμβαίνει μετατρέποντας την σε κρατικοκεντρική μέχρι πλήρους κοινωνικοποίησης αυτής.
Μετά την Άνοιξη της Πράγας το 1968, και ακόμα περισσότερα μετά την περεστρόικα κατά τη δεκαετία του 1980 και την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ το 1991, ένα μεγάλο υποσύνολο των λενινιστικών κομμάτων διεθνώς διασπάστηκαν και μετακινήθηκαν σταδιακά πρώτα προς τον ευρωκομμουνισμό και τοποθετούμενα συνήθως σήμερα στον χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς και του δημοκρατικού σοσιαλισμού.
Διαφορές δημοκρατικού σοσιαλισμού - σοσιαλδημοκρατίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από τη δεκαετία του 1980 κι έπειτα, εποχή ανόδου του νεοφιλελευθερισμού στον απόηχο της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 1970, τα περισσότερα κυβερνητικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα μετακινήθηκαν εμπράκτως σε θέσεις εγγύτερα σε αυτές οι οποίες περιγράφονται εδώ ως αντιλήψεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού, εγκαταλείποντας τη μεταπολεμική δέσμευσή τους στην πλήρη απασχόληση, τη μεικτή οικονομία και το κράτος πρόνοιας. Σήμερα, με την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα μοιάζουν να κάνουν ξανά στροφή προς τα δεξιά, προς το ρεύμα του σοσιαλφιλελευθερισμού, σε μια προσπάθεια εξανθρωπισμού του νεοφιλελευθερισμού.
Α) Η μεγαλύτερη διαφορά σοσιαλδημοκρατίας και δημοκρατικού σοσιαλισμού είναι πως η πρώτη δέχθηκε τον καπιταλισμό ως κυρίαρχο σύστημα και προσπάθησε να τον εξανθρωπίσει και σήμερα προσπαθεί μεγάλο μέρος της να εξανθρωπίσει και τον νεοφιλελευθερισμό. Αντίθετα, ο δημοκρατικός σοσιαλισμός δεν δέχεται τον καπιταλισμό ως τελικό οικονομικό σύστημα, και στοχεύει στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, παρότι στην πράξη εφαρμόζονται πολιτικές που δείχνουν να δέχονται τον καπιταλισμό αλλά σε καμία περίπτωση τον νεοφιλελευθερισμό.
Β) Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα διαφοροποιούνται από κόμματα του δημοκρατικού σοσιαλισμού, στο ότι τα δεύτερα έχουν συνήθως αριστερότερες, μαρξιστικές απώτερες καταβολές.
Γ) Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός έχει εν πολλοίς συγκλίνει προγραμματικά και με το κομμάτι της σοσιαλδημοκρατίας που δεν δέχεται τον νεοφιλελευθερισμό, αλλά είναι αντίθετος με το μέρος εκείνο της σοσιαλδημοκρατίας που τον δέχεται και ονομάζεται σοσιαλφιλελευθερισμός.
Δ) Το ρεύμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού ανήκει στην Αριστερά, ενώ της σοσιαλδημοκρατίας ανήκει στην Κεντροαριστερά.