Δημοκρατία της Ραγούσας
Συντεταγμένες: 42°39′00″N 18°04′00″E / 42.65°N 18.06666667°E
| Δημοκρατία της Ραγούσας Repubblica di Ragusa | ||||||
| Θαλάσσια Δημοκρατία | ||||||
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Σύνθημα Non bene pro toto libertas venditur auro "Η ελευθερία δεν πωλείται, για κανένα οικονομικό αντάλλαγμα" | ||||||
 Η επικράτεια της Δημοκρατίας της Ραγούσας το 1808.
| ||||||
| Πρωτεύουσα | Ραγούσα (Ντουμπρόβνικ) 42°39′N 18°04′E / 42.650°N 18.067°E | |||||
| Γλώσσες | Λατινικά έως το 1492 και στην συνέχεια τα Ιταλικά ως επίσημη. Τα Κροατικά και τα Δαλματικά ως καθομιλούμενες γλώσσες[1] | |||||
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολικισμός | |||||
| Πολίτευμα | Αριστοκρατική Ολιγαρχική Δημοκρατία (Πόλη-Κράτος) | |||||
| Ρέκτορας | ||||||
| - | 1358-1370 | Νίκολα ντε Σόργκο | ||||
| - | 1808 | Σιμόνε ντε Τζόρτζι | ||||
| Ιστορία | ||||||
| - | Ίδρυση της πόλης | π. 614 | ||||
| - | Ίδρυση 1358 | |||||
| - | Δ΄ Σταυροφορία (Ενετική εισβολή) |
1205 | ||||
| - | Συνθήκη του Ζαντάρ | 27 Μαΐου 1358 | ||||
| - | Φόρου υποτελής προς τους Οθωμανούς | από το 1458 | ||||
| - | Κοινό προτεκτοράτο | από το 1684 | ||||
| - | Εισβολή από την Γαλλία | 26 Μαΐου 1806 | ||||
| - | Συνθήκη του Τιλσίτ | 9 Ιουλίου 1807 | ||||
| - | Προσάρτηση από το Ναπολεόντειο Βασίλειο της Ιταλίας | 31 Ιανουαρίου 1808 | ||||
| - | Κατάλυση | |||||
| - | Επίσημη παραίτηση | 28 Νοεμβρίου 1918 | ||||
| Πληθυσμός | ||||||
| - | 1808 (?) εκτ. | 3,000 | ||||
| Σήμερα |  Κροατία Βοσνία και Ερζεγοβίνη Μαυροβούνιο
| |||||
Η Δημοκρατία της Ραγούσας ήταν πόλη-κράτος και θαλάσσια δημοκρατία της οποίας έδρα ήταν η Ραγούσα (στα κροατικά Ντουμπρόβνικ). Ιδρύθηκε έπειτα από την υπογραφή της Συνθήκης του Ζαντάρ στις 27 Ιουνίου 1358 και εξακολούθησε να υφίσταται ως την εισβολή των στρατευμάτων του Ναπολέοντα στις 31 Ιανουαρίου 1808. Κυβερνήτης της ήταν ένας ρέκτορας, ο οποίος εκλεγόταν με μηνιαία θητεία. Ο τελευταίος φιλοξενείτο στο Παλάτι του Ρέκτορα, όπου δεν δεχόταν ούτε τους φίλους, ούτε και την οικογένειά του, όντας πλήρως αφοσιωμένος στα διοικητικά του καθήκοντα.
Εκτεινόταν σε εδάφη τα οποία περιελάμβαναν τα νότια της Δαλματίας, περιοχής της σημερινής Κροατίας.
Αρχικά, η Δημοκρατία της Ραγούσας περιελάμβανε αποκλειστικά τα λιμάνια της Ραγούσας (Ντουμπρόβνικ) και της Ραγκουζαβέκκια (Τσάβτατ) έως και το 1420, ημερομηνία κατά την οποία τα εδάφη της επεκτάθηκαν προς την ενδοχώρα, της οποίας ο έλεγχος, έως τότε, διεκδικούνταν μεταξύ της Ρασκίας, της Ουγγαρίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τα οριστικά της σύνορα οριοθετήθηκαν το 1426[2]. Κατά το απόγειο της εδαφικής της επέκτασης, η Δημοκρατία εκτεινόταν κατά μήκος μιας παράκτιας λωρίδας, η οποία εκτεινόταν από το Νεούμ ως την Σουτόρινα και περιελάμβανε τις χερσονήσους της Πρέβλακα και του Πέλγιεσατς, τα νησιά του Λάστοβο και του Μλιετ, καθώς και ορισμένα μικρότερα νησιά όπως το Κολοτσέπ, το Λόπουντ και το Σίπαν.
Χρησιμοποιούμενη γλώσσα της ήταν, έως τον 15ο αιώνα, τα ραγουσάνικα, μια δαλματική ρομανική διάλεκτος, ενώ, μετά τον 16ο αιώνα, τα βενετικά (ρομανική γλώσσα) και τα στοκαβιανικά (νοτιοδυτική σλαβική γλώσσα). Η Δημοκρατία ευρέθηκε στο απόγειο της δόξας της μεταξύ του 16ου και του 17ου αιώνα. Αριθμούσε 30.000 κατοίκους, εκ των οποίων οι 5.000 ήσαν ο πληθυσμός intra muros της πόλης της Ραγούσας[3].
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Δημοκρατία της Ραγούσας αντιστοιχούσε σε ένα μεγάλο μέρος του σημερινού κροατικού κομιτάτου του Ντουμπρόβνικ-Νερέτβα. Για διάστημα αρκετών αιώνων, πέτυχε να διατηρήσει, σχεδόν χωρίς ουδεμία εδαφική μεταβολή, τα ηπειρωτικά της σύνορα. Τα εδάφη της Ραγούσας, εκτάσεως περίπου χιλίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, περιελάμβανε ορισμένα νησιά και μια στενή παράκτια λωρίδα, πλάτους 5 έως 10 χιλιομέτρων και μήκους 72 χιλιομέτρων, εγκλωβισμένη μεταξύ των ακτών της Αδριατικής και των Δειναρικών Άλπεων[4]. Εκτεινόταν κατά μήκος της Δαλματίας, του ποταμού Νερέτβα έως το ακρωτήρι του Όστρο, πλησίον των "Bocche di Cattaro" στο Μαυροβούνιο. Με το πέρας των αιώνων, η Ραγούσα ενέταξε στα εδάφη της το αρχιπέλαγος των Ελαφιτών Νησών (1080), τη νήσο του Μλιετ (1141), τη νήσο της Λαγκόστα (1216), την πόλη Στον (1333), καθώς και το σύνολο της χερσονήσου του Πέλγιεσατς (1399).
Από διοικητικής άποψης, η Δημοκρατία ήταν διαιρεμένη σε τρεις τοπικές διοικητικές πρωτεύουσες (Ραγούσα, Γιάνγινα και Πέλγιεσατς) και επτά κομιτάτα.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Καταβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όπως αρκετές πόλεις της Αδριατικής, όπως η Βενετία, το Γκράντο, το Ζαντάρ ή το Καποντίστρια (σημερινό Κόπερ), η Ραγούσα ιδρύθηκε επί μιας βραχώδους νήσου πλησίον των ακτών, από φυγάδες προερχόμενους από την ενδοχώρα, κατά την περίοδο των μεγάλων εισβολών.
Αρκετές υποθέσεις έχουν διατυπωθεί από τους ιστορικούς αναφορικά με το συγκεκριμένο θέμα, καθώς οι πηγές της εποχής παρουσιάζουν ελλείψεις. Φαίνεται ως δεδομένο πως η Ραγούσα ιδρύθηκε από φυγάδες της Επιδαύρου (στα κροατικά : Cavtat, στα ιταλικά : Ragusa Vecchia), πόλεως της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ευρισκόμενης σε απόσταση 25 χιλιομέτρων νοτιότερα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η Ραγούσα πήρε το όνομά της από το L'ausa (παραμόρφωση του hãu από τα δαλματικά : « ο γκρεμός », του ελληνικού μεσαιωνικού Χάος), το οποίο στην συνέχεια εξελίχθηκε σε Lavusa, Labusa, Raugia, Raguium, Rausia και Rachusa (Rausium στα λατινικά), προτού τελικώς καταλήξει σε Ραγούσα. Η ονομασία του Ντουμπρόβνικ προήλθε από μια τοποθεσία που έφερε το όνομα Dubrava (« βελανιδιά »), τοπωνύμιο το οποίο όριζε το μεγάλο δάσος, το οποίο εκτεινόταν, τότε, στην τοποθεσία (και το οποίο σταδιακά αποψίλωσαν οι κάτοικοι της Ραγούσας, προκειμένου να κατασκευάσουν τον στόλο τους).
Μια από τις θεωρίες οι οποίες έχουν διατυπωθεί από τους ιστορικούς αναφέρει πως η Επίδαυρος λεηλατήθηκε μια πρώτη φορά το 265 από τους Γότθους, ενώ είναι αρκετά πιθανό η Ραγούσα να ιδρύθηκε προ της ολοκληρωτικής καταστροφής της Επιδαύρου. Ήταν οι διάφορες βαρβαρικές επιδρομές, για διάστημα άνω των τριών αιώνων, οι οποίες πιστεύεται, ως εκ τούτου, πως οδήγησαν στην δημιουργία του αρχικού αυτού καταφυγίου.
Μια δεύτερη θεωρία τοποθετεί την ίδρυση της Ραγούσας και την καταστροφή της Επιδαύρου από τους Σλάβους και τους Αβάρους, το έτος 614. Μια τρίτη θεωρία συνδέει την ίδρυση της Ραγούσας με την επιδρομή που πραγματοποιήθηκε από τους Κροάτες το 656 εναντίον της Επιδαύρου, η οποία, τότε, καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Εν πάση περιπτώσει, παρά το γεγονός πως η νέα αυτή τοποθεσία προσέφερε μεγαλύτερη προστασία στους νέους κατοίκους, ωστόσο τα γειτονικά εδάφη ήσαν λιγότερο εύφορα, οπότε και υποχρεώθηκαν να διαπραγματευθούν με τους Σλάβους το δικαίωμα εκμετάλλευσης των παλαιών εδαφών τους. Ως αντάλλαγμα, υποχρεώθηκαν να δηλώσουν την υποταγή τους ως βασσάλοι, παραμένοντας υπό την προστασία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (επονομαζόμενης « Βυζαντινής »).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ R. Anthony Lodge, Stefan Pugh: Language contact and minority languages on the littorals of Europe, 2007, p. 235
- ↑ Peter F. Sugar (1983). Southeastern Europe Under Under Ottoman Rule, 1354-1804, University of Washington Press, ISBN 0-295-96033-7.
- ↑ David Rheubottom (2000). Age, Marriage, and Politics in Fifteenth-Century Ragusa, Oxford University Press, ISBN 0-19-823412-0
- ↑ Boško Bojović (Απρίλιος 2005) Raguse, une cité maritime et marchande au carrefour de trois mondes Revue Clio
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||