Δημοκρίτειο Ψηφιακό Οπτότυπο Όρασης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αρχική σελίδα wDDART

Το Δημοκρίτειο Ψηφιακό Οπτότυπο Όρασης ή αλλιώς DDART αποτελεί μια καινοτόμα διαδικτυακή εφαρμογή, μέσω της οποίας μπορεί να εκτιμηθεί οπτική οξύτητα σε όλα τα εστιακά σημεία (μακρινή, ενδιάμεση και κοντινή οπτική οξύτητα). Αναπτύχθηκε και εγκυροποιήθηκε από την ερευνητική ομάδα της Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης (ΠΓΝΑ) υπό την αιγίδα του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, με επιστημονικά υπεύθυνο τον Καθηγητή Οφθαλμολογίας κ. Γεώργιο Λαμπίρη, σε συνεργασία με το Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η μελέτη εγκυροποίησης πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της Οφθαλμολογικής Κλινικής του ΠΓΝΑ [1].

Δομή

Το DDART αρχικά αναπτύχθηκε και εγκυροποιήθηκε ως μια εφαρμογή για τα MS Windows [2]. Το γεγονός αυτό περιόριζε τη δυνατότητα πρόσβασης σε χρήστες με διαφορετικά λειτουργικά συστήματα, ενώ ταυτόχρονα καθιστούσε δυσκολότερη την ταυτόχρονη αναβάθμιση του σε πολλές περιφερειακές μονάδες του Συστήματος της Υγείας. Προκειμένου να διευκολυνθεί η προσβασιμότητα στο DDART αναπτύχθηκε και εγκυροποιήθηκε η διαδικτυακή μορφή του [3]. To αναβαθμισμένο DDART αποτελεί μία διαδικτυακή εφαρμογή (web-application) που δε χρειάζεται εγκατάσταση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε σύγχρονο υπολογιστή από το 2018 και μετά.

Κλινικοί δείκτες του DDART

Οι παράμετροι που υπολογίζει είναι οι εξής:

Reading speed: η ταχύτητα ανάγνωσης της τρέχουσας πρότασης (σε λέξεις ανά λεπτό – wpm). Υπολογίζεται με τον παρακάτω τύπο:

Readingspeed = 60 × (10 – λάθη) / (χρόνος σε δευτερόλεπτα)

όπου σφάλμα είναι ο αριθμός των λαθών που έχει κάνει ο ασθενής στην τρέχουσα πρόταση και χρόνος είναι το χρονικό διάστημα ανάγνωσης της πρότασης αυτής (σε δευτερόλεπτα)

Reading acuity (RA): το μικρότερο μέγεθος γραμματοσειράς που μπορεί εύκολα να διαβαστεί από τον ασθενή (σε logMAR). Υπολογίζεται με τον παρακάτω τύπο:

RA = 1.4 - (προτάσεις × 0.1) + (λάθη× 0.01)

Maximum Reading Speed (MRS): ορίζεται ως η μέγιστη ταχύτητα ανάγνωσης του ασθενούς (σε wpm), δηλαδή η ταχύτητα ανάγνωσης όταν δεν περιορίζεται από το μέγεθος γραμματοσειράς. Υπολογίζεται από το μέσο όρο της ταχύτητας ανάγνωσης των προτάσεων με μέγεθος γραμματοσειράς μεγαλύτερο από το Critical Print Size (CPS).

Critical Print Size (CPS): ορίζεται ως το μικρότερο μέγεθος γραμματοσειράς (σε logMAR) που μπορεί να διαβαστεί με τη μέγιστη ταχύτητα ανάγνωσης, δηλαδή με ταχύτητα μεγαλύτερη ή ίση με τη μέση ταχύτητα ανάγνωσης των μεγαλύτερων από αυτή μεγεθών γραμματοσειράς μείον 1.96 φορές την τυπική απόκλιση της ταχύτητας ανάγνωσης των προτάσεων αυτών.

Reading Accessibility Index (ACC): ορίζεται ως η μέση ταχύτητα ανάγνωσης των 10 μεγαλύτερων γραμματοσειρών του οπτότυπου MNREAD στα 40 cm (1.3 έως 0.4 logMAR), διαιρούμενης με 200 λέξεις ανά λεπτό, που είναι η μέση ταχύτητα ανάγνωσης ατόμων φυσιολογικής όρασης ηλικίας 18 έως 39 ετών. Η παράμετρος αυτή αντικατοπτρίζει την ικανότητα ανάγνωσης κειμένου με τα 10 πιο συνηθισμένα μεγέθη γραμματοσειράς.

Visual Acuity (VA): Η οπτική οξύτητα στο θεωρητικό άπειρο

Critical Visual Acuity (CVA): H οπτική οξύτητα στο θεωρητικό άπειρο που όμως λαμβάνει υπόψη το χρόνο απόκρισης του εξεταζόμενου και τον αριθμό των λαθών του.

Προσβασιμότητα / ασφάλεια δεδομένων στο DDART

Η Υπηρεσία Δικτύων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης είναι υπεύθυνη για την προσβασιμότητα και την ασφάλεια των δεδομένων της εφαρμογής DDART. Η εφαρμογή είναι προσβάσιμη μέσω του κεντρικού  διαδικτυακού εξυπηρετητή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου στη διεύθυνση. Δεν αποθηκεύονται δεδομένα (δημογραφικά ή άλλα) στον κεντρικό διαδικτυακό εξυπηρετητή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, ενώ στον τοπικό υπολογιστή δίνεται η δυνατότητα αποθήκευσης της εξέτασης σε μορφή pdf, xls ή jpeg.

Οι κλινικές εφαρμογές του DDART

Η χρήση του DDART σε μονάδες παροχής υπηρεσιών της Υγείας (νοσοκομεία, κέντρα Υγείας, ιδιωτικά ιατρεία) συνεχώς αυξάνεται. Σειρά κλινικών μελετών που στηρίζονται στο DDARTέχουν δημοσιευθεί στο διεθνή επιστημονικό τύπο [4]. Όμως η ευκολία πρόσβασης και η αξιοπιστία των μετρήσεων του DDART το καθιστούν ιδανικό για τον πρoσυμπτωματικό έλεγχο πληθυσμιακών ομάδων όπως είναι οι πρόσφυγες ή τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας [5].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Clinical Trials registration ID: NCT04618224
  2. Labiris, Georgios; Panagiotopoulou, Eirini-Kanella; Chatzimichael, Eleftherios; Tzinava, Maria; Mataftsi, Asimina; Delibasis, Konstantinos (2020-10-22). «Introduction of a digital near-vision reading test for normal and low vision adults: development and validation». Eye and Vision 7 (1): 51. doi:10.1186/s40662-020-00216-0. ISSN 2326-0254. PMID 33102611. PMC PMC7579962. https://doi.org/10.1186/s40662-020-00216-0. 
  3. Labiris, Georgios; Panagiotopoulou, Eirini-Kanella; Duzha, Erald; Tzinava, Maria; Perente, Asli; Konstantinidis, Aristeidis; Delibasis, Konstantinos (2021-09). «Development and Validation of a Web-Based Reading Test for Normal and Low Vision Patients» (στα αγγλικά). Clinical Ophthalmology Volume 15: 3915–3929. doi:10.2147/OPTH.S314943. ISSN 1177-5483. PMID 34588763. PMC PMC8473574. https://www.dovepress.com/development-and-validation-of-a-web-based-reading-test-for-normal-and--peer-reviewed-fulltext-article-OPTH. 
  4. Labiris, Georgios; Panagiotopoulou, Eirini-Kanella; Perente, Asli; Ntonti, Panagiota; Delibasis, Konstantinos; Fotiadis, Ioannis; Konstantinidis, Aristeidis; Dardabounis, Doukas (2022-03). «Premium Monovision versus Bilateral Myopic Monovision, Hybrid Monovision and Bilateral Trifocal Implantation: A Comparative Study» (στα αγγλικά). Clinical Ophthalmology Volume 16: 619–629. doi:10.2147/OPTH.S351091. ISSN 1177-5483. PMID 35282170. PMC PMC8906852. https://www.dovepress.com/premium-monovision-versus-bilateral-myopic-monovision-hybrid-monovisio-peer-reviewed-fulltext-article-OPTH. 
  5. Clinical Trials registration ID: NCT05209581