Δημήτριος Α΄ της Γεωργίας
| Δημήτριος Α΄ της Γεωργίας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1093[1][2] |
| Θάνατος | 1156 Μτσχέτα |
| Τόπος ταφής | Μοναστήρι Γκελάτι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Γεωργίας |
| Θρησκεία | Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Eορτασμός αγίου | 23 Μαΐου |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Rusudan, daughter of Demetrius I of Georgia Δαβίδ Ε΄ της Γεωργίας Γεώργιος Γ΄ της Γεωργίας Bagrationi, daughter of Demetrius I of Georgia Ευδοκία |
| Γονείς | Δαβίδ Δ΄ της Γεωργίας και Rusudan of Armenia |
| Αδέλφια | Κατά της Γεωργίας Ταμάρ Zurab Bagrationi Βαχτάνγκ (γιος του Δαβίδ Δ΄ της Γεωργίας) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Βασίλειο της Γεωργίας (1125–1155) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Δημήτριος Α΄, γεωργιανά: დემეტრე, (π. 1093 – 1156), από τον Οίκο των Βαγρατιδών-Ιβηρίας, ήταν βασιλιάς της Γεωργίας από το 1125 έως το 1156. Είναι γνωστός και ως ποιητής. Ήταν βασιλιάς του Ηνωμένου Γεωργιανού βασιλείου δύο φορές, πρώτα το 1125 έως το 1154 και μετά το 1155.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δημήτριος ήταν ο μεγαλύτερος γιος του βασιλιά Δαβίδ Δ΄ του Κτίστη από την πρώτη του σύζυγο Ρουσουντάν. Μεγάλωσε στο Κουτάισι. Ως διοικητής, έλαβε μέρος στις μάχες τού πατέρα του κατά των Σελτζούκων, ιδιαίτερα στο Ντιντγκόρι (1121) και στο Σιρβάν (1123). Το 1117 στάλθηκε από τον Δαβίδ Δ΄ ως επικεφαλής Γεωργιανού στρατού στο Σιρβάν, όπου ο Δημήτριος κατέλαβε το φρούριο του Καλαντζόρ (αργότερα Αλμπερντ, νυν Aγκντάς [3]) και έβαλε σε φυγή τους άνδρες του Σουκμάν, «διοικητή όλων των δυνάμεων της Περσίας», όπως προτείνει ένας Γεωργιανός χρονικογράφος. Αυτός ο Σουκμάν ήταν πιθανώς ένας πρίγκιπας Σαχ-Αρμέν, και στη συνέχεια, ηγεμόνας από μόνος του, ο Σοκμέν Β΄, τον οποίο ο Αφριντούν Α΄ σάχης του Σιρβάν πρέπει να ζήτησε βοήθεια. [4] Ο Δημήτριος Α΄ διαδέχθηκε τον πατέρα του μετά το τέλος εκείνου στις 24 Ιανουαρίου 1125.
Μόλις ανέβηκε στον θρόνο, οι γειτονικοί Μουσουλμάνοι άρχοντες άρχισαν να επιτίθενται στη Γεωργία από όλες τις πλευρές. Οι Σελτζουκίδες σουλτάνοι πολέμησαν, για να αποκαταστήσουν την κυριαρχία των Σιρβανσάχ. Ο μεγάλος Μουσουλμανικός πληθυσμός του Σιρβάν ξεσηκώθηκε εναντίον της Γεωργίας. Αυτό πιθανότατα συνέβη το 1129 ή το 1130, όταν ο Δημήτριος Α΄ αποκατέστησε τους Σιρβανσάχ στην εξουσία στο Σιρβάν, εγκαθιστώντας στον θρόνο τον Μανουχίρ Β΄, τον σύζυγο της κόρης του Ρουσουντάν. Οι Σιρβανσάχ έπρεπε να παρέχουν στον Γεωργιανό βασιλιά στρατεύματα, όποτε ο τελευταίος το απαιτούσε. Το 1130 η Γεωργία δέχτηκε επίθεση από τον σουλτάνο του Αχλάτ, Σοκμέν Β΄ (π. 1128–1183) των Σαχ-Αρμέν. Αυτός ο πόλεμος ξεκίνησε με το πέρασμα του Άνι στα χέρια των Γεωργιανών. Ο Δημήτριος Α' έπρεπε να συμβιβαστεί και να παραδώσει το Άνι στον Φαντλ ιμπν Μαχμούντ με όρους υποτέλειας και απαραβίαστου των Χριστιανικών εκκλησιών. Το 1139 ο Δημήτριος Α΄ επιτέθηκε στην πόλη Γκάντζα στο Aρράν. Έφερε τη σιδηρά πύλη της ηττημένης πόλης στη Γεωργία και τη δώρισε στο μοναστήρι Γκελάτι στο Κουτάισι. Παρά τη λαμπρή αυτή νίκη, ο Δημήτριος Α΄ μπορούσε να κρατήσει τη Γκάντζα μόνο για λίγα χρόνια. [5] [6] Σε απάντηση σε αυτό, ο σουλτάνος των Ελδιγκουζιδών επιτέθηκε στη Γκάντζα πολλές φορές και το 1143 η πόλη έπεσε ξανά στον σουλτάνο. Σύμφωνα με τον Mχίταρ Γκος, ο Δημήτριος Α΄ απέκτησε τελικά την κατοχή της Γκάντζα, αλλά όταν έδωσε την κόρη του σε γάμο στον σουλτάνο, τού έδωσε την πόλη ως προίκα και ο σουλτάνος διόρισε τον δικό του εμίρη να την κυβερνήσει.
Το 1130 ο Δημήτριος αποκάλυψε μία συνωμοσία ευγενών, που πιθανώς αφορούσε τον ετεροθαλή αδελφό του βασιλιά Βάχτανγκ. Ο βασιλιάς συνέλαβε τους συνωμότες και εκτέλεσε έναν από τους αρχηγούς τους, τον Ιοάννε Αμπουλετίσντζε, το 1138 (ή το 1145).
Ο διάδοχος του Φαντλ, ο Φακρ αλ-Ντιν Σαντάντ, ένας Σαδαδίδης εμίρης του Άνι, ζήτησε το χέρι της κόρης του Σαλτούκ των Σαχαρμέν, ωστόσο ο Σαλτούκ το αρνήθηκε. Αυτό προκάλεσε βαθύ μίσος του Σαντάντ προς τον Σαλτούκ. Το 1154 σχεδίασε μία συνωμοσία και σχημάτισε μυστική συμμαχία με τον Δημήτριο Α΄. Ενώ ένας Γεωργιανός στρατός περίμενε σε ενέδρα, πρόσφερε φόρο υποτέλειας στον Σαλτουκίδη, ηγεμόνα του Ερζερούμ και ζήτησε από τον τελευταίο να τον δεχτεί ως υποτελή. Το 1153–1154 ο εμίρης Σαλτούκ βάδισε στο Άνι, αλλά ο Σαντάντ ενημέρωσε σχετικά τον επικυρίαρχό του βασιλιά της Γεωργίας. Έτσι ο Δημήτριος Α΄ βάδισε στο Άνι, νίκησε και αιχμαλώτισε τον εμίρη. Μετά από αίτημα των γειτονικών Μουσουλμάνων ηγεμόνων, τον άφησε ελεύθερο αντί 100.000 δηναρίων, που πλήρωσαν οι γαμπροί τού Σαλτούκ. Αφού ο Σαλτούκ ορκίστηκε να μην πολεμήσει εναντίον των Γεωργιανών, επέστρεψε στην πατρίδα του. [7]
Το 1154 ο Δαβίδ Ε΄, ο μεγαλύτερος γιος του Δημητρίου Α΄ ανάγκασε τον πατέρα του να παραιτηθεί και να γίνει μοναχός, λαμβάνοντας το μοναστικό όνομα Νταμιάν (Δαμιανός). Ωστόσο ο Δαβίδ Ε΄ απεβίωσε έξι μήνες αργότερα, και ο βασιλιάς Δημήτριος Α΄ αποκαταστάθηκε στον θρόνο. Τού Δαβίδ Ε΄ επέζησε ο γιος του Ντέμνα, ο οποίος θεωρήθηκε από τους αντιπολιτευόμενους ευγενείς ως νόμιμος διεκδικητής.
Αν και ο Δημήτριος Α΄ δεν ήταν τόσο επιτυχημένος, όσο ο πατέρας του Δαβίδ Δ΄ ο Κτίστης, η Γεωργία παρέμεινε μία ισχυρή, φεουδαρχική δύναμη με ένα καλά οργανωμένο στρατιωτικό και πολιτικό σύστημα και μία ανεπτυγμένη πολιτιστική και οικονομική ζωή.
Απεβίωσε το 1156 και τάφηκε στη Μονή Γκελάτι.
Θεωρείται άγιος στη Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία και η μνήμη του εορτάζεται στις 23 Μαΐου στο Ανατολικό Ορθόδοξο λειτουργικό ημερολόγιο.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα της συζύγου τού Δημητρίου είναι άγνωστο, αλλά είχε πολλά παιδιά:
- Δαβίδ Ε΄, 7ος βασιλιάς της Γεωργίας.
- Ρουσουντάν, παντρεύτηκε πρώτα με τον σουλτάνο Μασούντ Τεμιρέκ και μετά με τον σουλτάνο Αχμάντ Σαντζάρ.
- Γεώργιος Γ΄, 8ος βασιλιάς της Γεωργίας, που τον διαδέχθηκε.
- Μπαγκρατιόνη, παντρεύτηκε έναν πρίγκιπα του Κιέβου.
- Μία ανώνυμη κόρη, παντρεύτηκε τον Aμπού αλ-Μουζαφάρ εμίρη του Ντέρμπεντ [8].
Ποιήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο βασιλιάς Δημήτριος Α΄ ήταν συγγραφέας πολλών ποιημάτων, κυρίως με θρησκευτικά θέματα. Ο ύμνος Συ η Άμπελος (γεωργιανά: შენ ხარ ვენახი Shen Khar Venakhi) στην Παναγία, είναι ο πιο γνωστός από αυτά τα ποιήματα.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Faceted Application of Subject Terminology. 394021. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 (Πολωνικά) MAK. 9810590453405606.
- ↑ Hewsen, Robert H. (1992). The Geography of Ananias of Širak: Ašxarhac'oyc', the Long and the Short Recensions. Wiesbaden: Reichert. σελ. 249. ISBN 3-88226-485-3.
- ↑ Hasan, Hadi (1929). Falakī-i-S̲h̲irwānī: His Times, Life, and Works. London: Royal Asiatic Society. σελ. 8.
- ↑ Rayfield, Donald (2013). Edge of Empires: A History of Georgia. Reaktion Books. σελ. 100. ISBN 978-1780230702.
- ↑ Mikaberidze, Alexander (2015). Historical Dictionary of Georgia (2 έκδοση). Rowman & Littlefield. σελ. 259. ISBN 978-1442241466.
- ↑ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt I, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991, p. 149–150.
- ↑ Edge of Empires: A History of Georgia by Donald Rayfield, page 98
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ακούστε τον ύμνο «Εσύ είσαι το αμπέλι»
- Η Αγία Δαμιανή (Δημήτριος) η Βασιλεύς και Υμνογράφος Ορθόδοξος Συναξάριον
|