Δημήτριος Α΄ Αλεξανδρείας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δημήτριος
Πατριάρχης Αλεξανδρείας
Από189[1]
Έως219[1]
ΠροκάτοχοςΙουλιανός
ΔιάδοχοςΗρακλάς
Προσωπικά στοιχεία
Θάνατος232[1]
Αγιοποίηση
Εορτασμός9 Οκτωβρίου
Τιμάται απόΚοπτική Εκκλησία
Καθολική Εκκλησία

Ο Δημήτριος Α΄ (απεβ. 232) 12ος Επίσκοπος και Πατριάρχης Αλεξάνδρειας. Ο Σέξτος Ιούλιος Αφρικανός, ο οποίος επισκέφθηκε την Αλεξάνδρεια στην περίοδο επισκοπείας του Δημητρίου Α΄, τοποθετεί την ένταξή του ως ένδεκα επισκόπους μετά από τον Μάρκο Α΄ τον Ευαγγελιστή, στο 10ο έτος του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Κομμόδου. Ο Ευσέβιος της Καισαρείας τον τοποθετεί στο 10ο έτος του Σεπτίμιου Σεβήρου. [2]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δημήτριος ήταν ένας αγρότης, ο οποίος συνυπήρχε με τη σύζυγό του ως άγαμος για 47 χρόνια, έως ότου εξελέγη Πατριάρχης. [3] Σύμφωνα με το Συναξάριον, μία βιογραφική συλλογή των αγίων της Εκκλησίας, ο άρρωστος Πατριάρχης Ιούλιος είχε ένα όραμα, που τον ενημέρωνε ότι ο διάδοχός του θα τον επισκεφθεί με ένα καλάθι σταφύλια, ενώ δεν ήταν η εποχή τους εκείνη την περίοδο του χρόνου. Την επόμενη ημέρα ένας αγρότης, ο Δημήτριος, έφτασε με ένα καλάθι σταφυλιών για τον επίσκοπο, ζητώντας τις ευλογίες του και ανακοινώθηκε στη συνέχεια ως επίσκοπος Δημήτριος Α΄, ο 12ος επίσκοπος της Αλεξάνδρειας.

Ο επίσκοπος Δημήτριος Α΄ ήταν πρόθυμος να δημιουργήσει ένα καθορισμένο ημερολόγιο για τις εκκλησίες και τις γιορτές. Καθιέρωσε ένα λειτουργικό ημερολόγιο, βάσει του οποίου καθορίστηκαν οι εορτάσιμες ημερομηνίες. [3] Ως επίσκοπος της μεγάλης μητρόπολης, ο Δημήτριος Α΄ συμμετείχε στη διαμάχη για τον κανονικό υπολογισμό του Πάσχα. Ήταν ο πρώτος που εφάρμοσε τη μέθοδο υπολογισμού για τον προσδιορισμό των ημερομηνιών του Πάσχα. Το διάταγμά του εγκρίθηκε από την Α΄ Σύνοδο της Νικαίας (325 μ.Χ.). Οι Ανατολικές Ορθόδοξες εκκλησίες συνεχίζουν να ακολουθούν τον τρόπο της Αλεξάνδρειας. [4]

Ο Ιερώνυμος αναφέρει ότι ο Δημήτριος Α΄ έστειλε τον Πάνταινο σε μία αποστολή στην Ινδία· [5] είναι πιθανό ότι ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς διαδέχθηκε τον Πάνταινο ως επικεφαλής της Κατηχητικής Σχολής πριν από την πατριαρχία του Δημητρίου Α΄. Όταν και ο Κλήμης έφυγε από την Αλεξάνδρεια (π. 203), ο Δημήτριος Α΄ διόρισε τον Ωριγένη, ο οποίος ήταν στο 18ο έτος του, διάδοχο του Κλήμη. [6]

Ο Δημήτριος Α΄ υποστήριξε τον Ωριγένη στην αρχή της σταδιοδρομίας του· λέγεται ότι θαύμαζε την ευρυμάθειά του. Έστειλε τον Ωριγένη στην Αραβία, μετά από πρόσκληση για την επίσκεψή του σε επιστολές προς τον νομάρχη της Αλεξάνδρειας. Όταν ο Αυτοκράτορας Καρακάλλας λεηλάτησε την Αλεξάνδρεια το 215 μ.Χ., ο Ωριγένης κατέφυγε στην Παράλιο Καισάρεια, όπου οι Παλαιστίνιοι επίσκοποι τού ζήτησαν να δώσει κηρύγματα. Ο Δημήτριος Α΄ εξοργίστηκε και έγραψε, για να επιπλήξει, ότι η διδασκαλία δεν ήταν νόμιμη γι' αυτόν, καθώς ήταν λαϊκός. Τότε οι επίσκοποι Αλέξανδρος της Ιερουσαλήμ και Θεόκτιστος της Καισάρειας έγραψαν προς υπεράσπισή του και ανέφεραν προηγούμενες περιπτώσεις για λαϊκούς να έκαναν κηρύγματα, αλλά παρά τις προσπάθειές τους ο Δημήτριος Α΄ ανακάλεσε τον Ωριγένη. [7]

Το 230 ζητήθηκε από τον Ωριγένη να επιλύσει μία διαμάχη στην Αχαΐα, που απαιτούσε την παρουσία του, οπότε ξεκίνησε μέσω της Παλαιστίνης. Στη συνέχεια ο Ωριγένης χειροτονήθηκε ιερέας στην Καισάρεια. [8] Όταν ο Δημήτριος Α΄ το έμαθε αυτό, το θεώρησε πράξη χειραφέτησης και η σχέση τους επιδεινώθηκε. Ο Δημήτριος Α΄ συγκάλεσε μία Σύνοδο το 232, που τιμώρησε τον Ωριγένη και στη συνέχεια έστειλε καταδίκη της συμπεριφοράς του Ωριγένη σε όλες τις εκκλησίες. Είναι προφανές ότι ήταν προσωπική ζήλια, και όχι απλώς μία άκυρη χειροτονία όπως ισχυρίστηκε ο Δημήτριος Α΄, για μία τέτοια αντίδραση. [7] Η Ρώμη αποδέχτηκε την απόφαση, αλλά η Καισάρεια, η Φοινίκη, η Αραβία και η Αχαΐα την αμφισβήτησαν. Από την Καισάρεια ο Ωριγένης έστειλε επιστολές για την υπεράσπισή του και επιτέθηκε στον Δημήτριο Α΄.

Στη συνέχεια ο Δημήτριος Α΄ έθεσε την Κατηχητική Σχολή υπό την ευθύνη του Ηράκλα, βοηθού του Ωριγένη, ο οποίος υπήρξε από καιρό συνεργάτης του. Αυτό μπορεί να ήταν η τελική πράξη του Δημητρίου Α΄ ως επισκόπου. Ο Δημήτριος Α΄ κυβέρνησε την Εκκλησία της Αλεξάνδρειας για 42 χρόνια [9] και απεβίωσε σε ηλικία 105 ετών. [10]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Χρήστου, Παναγιώτης (1991). Ελληνική Πατρολογία. Τόμος Β΄: Γραμματεία της περιόδου των διωγμών (2η έκδοση). Θεσσαλονίκη: Κυρομάνος. σελ. 903-904. 
  2. Historia Ecclesiastica, VI, 2
  3. 3,0 3,1 «Lives of Saints :: Baba 12». www.copticchurch.net. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018. 
  4. «Our Coptic Heritage - St Mark's Coptic Orthodox Church, London». stmark.org.uk (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018. 
  5. "De Viris Illustribus - Pantaenus the Philosopher".
  6. «"The School of Alexandria", The Coptic Orthodox Church Centre UK». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2014. 
  7. 7,0 7,1 «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: St. Demetrius». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018. 
  8. Eusebius, Historia Ecclesiastica VI, 23.
  9. «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: The Church of Alexandria». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018. 
  10. "Departure of Abba Demetrius", Mission St. Clare

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «Dimitrios (189–232)». Official web site of the Greek Orthodox Patriarchate of Alexandria and All Africa. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2011.