Δαιδαλίδες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δαιδαλίδες
Γενικά στοιχεία
ΟνομασίαΔαιδαλίδαι
Κύριος οικισμόςΔαιδαλίδαι
Διοικητικά στοιχεία
Ταυτότηταδήμος της αρχαίας Αττικής
Ονομασία δήμουΔήμος Δαιδαλιδών
Ονομασία δημότηΔαιδαλίδης
ΦυλήΚεκροπίδα
Δημητριάδα
Αδριανίδα
ΤριττύςΆστεως
Σύστημα εξουσίαςΠόλη–κράτος
Πολιτικό σύστημαΑθηναϊκή Δημοκρατία
Τίτλος ηγέτηδήμαρχος
Λήψη αποφάσεωνΑρχαία Βουλή & Δήμος
Αριθμός βουλευτών
1η περίοδος
508 – 307/306 π.Χ.
1
2η περίοδος
307/306–224/223 π.Χ.
1
3η περίοδος
224/223–201/200 π.Χ.
1
4η περίοδος
201/200 π.Χ.– 126/127
άγνωστος
5η περίοδος
126/127–3ος αιώνας
άγνωστος
Ιστορική εξέλιξη
Ίδρυση508 ΠΚΕ
Λήξη3ος αιώνας
Αντικαταστάθηκε απόΔήμος Αθηναίων
Λατρευτικές παραδόσεις
ΙεράΙερό του Δαιδάλου («Δαιδάλειον»)
ΜυθολογίαΔαίδαλος
Αρχαιολογία
Περιοχή
Αρχαία Αττική
Σήμερα: Αθήνα Αττικής
Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής

Οι Δαιδαλίδες (αρχαία ελληνικά: Δαιδαλίδαι‎‎)[1] (ο δήμος: Δαιδαλιδών) ήταν αρχαίος οικισμός και δήμος της Κεκροπίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Δαιδαλίδες) ονομάζονταν και οι δημότες του δήμου αυτού.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δαίδαλος της Φιλαδέλφειας, σε ρωμαϊκό άγαλμα του 2ου αιώνα μ.Χ., αντίγραφο αντίστοιχου ελληνιστικού αγάλματος του 2ου αιώνα π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Αμμάν, Ιορδανία.

Το όνομα "Δαιδαλίδες", προερχόμενο κατά μία εκδοχή από τη λέξη «τα δαίδαλα»[2] συχνά χρησιμοποιείται, κατά την αρχαιότητα, για να δείξει την κατ' εξοχήν σύνδεση κάποιου γλύπτη (συνήθως ξυλογλύπτη) [3] με τον Δαίδαλο, τον κατασκευαστή του λαβυρίνθου της Κνωσού, υπό την έννοια ότι είναι τεχνίτης υψηλού επιπέδου εφάμιλλου του μυθικού ήρωα. Ο Σωκράτης, λόγου χάρη, σε δύο διαλόγους του Πλάτωνα, ισχυρίζεται ότι κατάγεται από τον Δαίδαλο, που πιθανότατα αποτελεί λογικό συνειρμό, ο οποίος πιθανόν υποδεικνύει, ότι οι πρόγονοί του ίσως να ήταν γλύπτες στο επάγγελμα.

Ένας Δαιδαλίδης, ως εκ τούτου, μπορούσε να έχει γίνει σεβαστός ως τεχνίτης, που έφτανε στο επίπεδο τέχνης στο οποίο είχε φτάσει ο Δαίδαλος. Οπότε η ονομασία του δήμου μπορεί να προέρχεται είτε από τον Δαίδαλο, ως επωνύμου ήρωα του δήμου, μπορεί όμως πιθανότατα να μην σχετίζεται άμεσα με τη μυθολογία του Δαίδαλου, αλλά με κάποιον άλλον που έφερε την ονομασία Δαιδαλίδης ως πολύ ικανός γλύπτης[4] ή/και πιθανόν ότι στο δήμο αυτό κατοικούσαν ή είχαν εργαστήρια κάποιοι από τους πολύ καλούς γλύπτες της περιοχής των αρχαίων Αθηνών.

Τοποθεσία των αρχαίων Δαιδαλιδών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δήμος των Δαιδαλιδών, ήταν δήμος του Άστεως.[5] Η τοποθεσία του δήμου αυτού δεν έχει ακόμα ταυτιστεί επακριβώς με κάποια σημερινή περιοχή. Υπάρχουν κάποιες αναφορές ότι στα νότια συνόρευε με το δήμο Αλωπεκής, με τις οποίες συμφωνεί και ο John S. Traill, ο οποίος αναφέρει ότι ο δήμος ήταν βόρεια της Αλωπεκής.[6]

Σύμφωνα με κάποιους άλλους ερευνητές πιθανώς να βρισκόταν στην σημερινή περιοχή ανάμεσα στο Πεδίο του Άρεως και στα Τουρκοβούνια.[7]

Ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής, πίστευε ότι ο δήμος Δαιδαλιδών ήταν δήμος της Παραλίας, προς την Άκρα Κωλιάδα και βρίσκονταν στην περιοχή Πεταλίδαι ή Πεταλίδα.[8]

Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές[9] που έχουν βρεθεί, ως μέλος αρχικά της Κεκροπίδας φυλής, συμμετείχε με 1 βουλευτή στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.) και με 1 βουλευτή επίσης στη Βουλή των 600, κατά τη δεύτερη περίοδο (307/306 – 224/223 π.Χ.). Κατά την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος μεταφέρθηκε στην «μακεδονική» Δημητριάδα φυλή, αντιπροσωπευόμενος και πάλι από 1 βουλευτή. Μετά την κατάργηση και διάλυση των «μακεδονικών φυλών» (Αντιγονίς και Δημητριάς) επέστρεψε εκ νέου στην Κεκροπίδα φυλή για την επόμενη τέταρτη περίοδο (201/200 π.Χ. – 126/127) (άγνωστος ο αριθμός βουλευτή/βουλευτών), ενώ κατά την έναρξη της πέμπτης περιόδου (126/127 – 3ος αιώνας) ο δήμος εντάχθηκε στην Αδριανίδα φυλή (επίσης με άγνωστο αριθμό βουλευτών–αντιπροσώπων).

Οι κάτοικοι των Δαιδαλιδών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δημότης των αρχαίων Δαιδαλιδών ονομαζόταν Δαιδαλίδης.[10] Σύμφωνα με τις πηγές αναφέρεται επίσης η παρουσία ιερού, στον δήμο, που ονομαζόταν Δαιδάλειον.

Προσωπικότητες από τις Δαιδαλίδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο των Δαιδαλιδών, όπως ο Βότρυς ο Δαιδαλίδης, ο Γλαύκος ο Δαιδαλίδης, ο Δεξιξένος ο Δαιδαλίδης κ.α.[11]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές - σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Δαιδαλίδαι, δήμος της Αττικής, εκ της Κεκροπίδος φυλής (Κάτοικ. Δαιδαλίδης)". [...], σελ. 92.
  2. Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, "Αρχαιολογία. Ιστορία της αρχαίας καλλιτεχνίας", υπό Α. Ρ. Ραγκαβή, τόμοι 1-2, Τύποις Διονυσίου Κορομηλά, Εν Αθήναις 1865 -1866, Archaiologia: historia tēs archaias kallitechnias, Τόμος 1, Typois Dionysiou Koromēla, 1865, Δαιδαλίδαι, τόμος 1ος, σελ. 91: [...] "Κατά ταϋτα το πιθανώτατον φαίνεται, ότι από των δαιδάλων, των γλυπτικών και τορευτών τεχνουργημάτων, ώνομάσθησαν Δαιδαλίδαι οι γλύπται εν γένει, ως ήσαν οί χαλκείς Ηφαιστίδαι, και Δαίδαλος ότι ην αυτών το περιληπτικόν, ο γλύπτης, ως προσωποποίηση των αγνώστων εργατών των αρχαίων Αττικών ή και Κρητικών γλυπτών καλλιτεχνημάτων". [...]
  3. [...] "Δαιδαλίδες: ονομάζονταν επίσης οι τεχνίτες που ασχολούνταν με την ξυλογλυπτική". [...] Δαιδαλίδες[νεκρός σύνδεσμος]
  4. Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, "Αρχαιολογία. Ιστορία της αρχαίας καλλιτεχνίας", υπό Α. Ρ. Ραγκαβή, τόμοι 1-2, Τύποις Διονυσίου Κορομηλά, Εν Αθήναις 1865 -1866, Archaiologia: historia tēs archaias kallitechnias, Τόμος 1, Typois Dionysiou Koromēla, 1865, Δαιδαλίδαι, τόμος 1ος, σελ. 92: [...] "Αλλ' η ατοπία αυτή εκλείπει, αν εν τοις άνω στίχοις μεταβληθή η λέξις Δαίδαλος εις δαίδαλον, επίθετον του χορού, ότε συνεκλείπει και η μνεία του τεχνίτου από των επών του Ομήρου. Ώς ο Δαίδαλος, το συμβολικόν τούτο οόνομα, μεταβάλλεται εις ιστορικόν, καλλιτέχνου ζήσαντος εν τη αρχαιότητι, ούτω και οι Δαιδαλίδαι, επωνυμία περιληπτική πάντων των περί τα πανάρχαια δαιδάλεα έργα ασχολουμένων, εξελαμβάνετο ως ρητούς τεχνίτας δηλούσα, τους άμεσους του Δαιδάλου απογόνους, συγγενείς ή και μόνον μαθητάς, συγχρόνους και συνεργάτας. Αλλά τα περί αυτών εισί λίαν συγκεχυμένα και ασυμβίβαστα, ως είναι επόμενον διότι εις μίαν και μόνην εποχήν συμπυκνούνται διάφορα ιστορήματα, αφορώντα διαφόρων πολλάκις αιώνων ομωνύμους τεχνίτας ή ονόματα συμβολικά, κοινόν μόνον έχοντα της εργασίας αυτών τον άρχαϊκόν χαρακτήρα. Κατά την αληθή σημασίαν της λέξεως, Δαιδαλίδαι ήσαν πάντες οι αρχαιότατοι ή οι αρχαιορρύθμως εργαζόμενοι γλύπται". [...]
  5. "(Δαιδαλίδαι; Daidalídai). Attic asty deme of the Cecropis phyle, from 307/6 to 201/0 BC of the Demetrias phyle, from AD 126/7 of the Hadrianis. One bouleutes. With the Daedalion, mentioned only in the poletai inscription and probably the sanctuary of the eponymous hero of D., it bordered to the south with the Alopece deme". Lohmann, Hans (Bochum). Daidalídai
  6. John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 135.
  7. [...] "Δαιδαλίδες: Αρχαίος δήμος της Αττικής, από τους μικρούς, που ανήκε στην Κεκροπίδα φυλή. Περιλάμβανε τη σημερινή περιοχή ανάμεσα στο Πεδίο του Άρεως και στα Τουρκοβούνια. Ονομάστηκε έτσι από τον μυθικό Δαίδαλο που, όταν σκότωσε από αντιζηλία τον μαθητή του Κάλωνα, ήρθε στην Αθήνα και καταδικάστηκε από τον Άρειο Πάγο". [...] Δαιδαλίδες[νεκρός σύνδεσμος]
  8. Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 44-45: [...] "Δαιδαλίδαι, και ο δήμος και οι δημόται• κείται παρά την θάλασσαν προς την Κωλιάδα• ωνομάσθη δε ο δήμος ούτος των Δαιδαλιδών από του εξής περιστατικου. Δαίδαλος Αθηναίος ο περίφημος αρχιτέκτων της αρχαιότητος διδάσκων την τέχνην του εις τον ανεψιόν του Τάλων, υιόν της Πέρδικος αδελφής του, και φθονήσας αυτόν και δια την αγχίνοιάν του και δια την γιγαντιαίαν πρόοδόν του εις τας μαθησεις του, τον εφόνευσε δολίως. Κριθεις δε επί φόνω ο Δαίδαλος ενώπιον του Αρείου Πάγου κατεδικάσθη εις θάνατον. Φεύγων δε λάθρα απ' Αθηνών, ήλθεν εις τον δήμον τούτον, παράλιον όντα, και εξ αυτού απήρεν εις Αίγυπτον και δια την εις τον δήμον τούτον καταφυγήν του ωνομάσθησαν οι κάτοικοι Δαιδαλίδαι (Άπολδρ. β. γ'. κ. ιέ. § 10. και ο Σχολ. αυτού, και ο Πλούταρχος, και Ωγυγ. τ. δ'. σελ. 264.) Ο δε Σχολιαστής του Σοφοκλέους Οιδπ. επί Κολ. καλεί τον Δαίδαλον υιόν Μητίνου του Ερεχθέως και της Ιφινόης. στίχ. 485. Και του δήμου τούτου το όνομα παρεφθάρη εν τη απαιδευσία, προφερόμενον Πεταλίδαι• εσχάτως δε Πεταλίδα". [...]
  9. Ελληνικές επιγραφές - IG Δαιδαλ Attica (IG I-III).
  10. Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Δαιδαλίδαι, δήμος τής Κεκροπιδος φυλής, ο δημότης Δαιδαλίδης. τα τοπικά εκ Δαιδαλιδών". [...], σελ. 96.
  11. Δημότες των Δαιδαλιδών Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): DAIDALIDHS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωτογενείς πηγές

Δευτερογενείς πηγές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]