Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 40°45′N 26°1′E / 40.750°N 26.017°E
| Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου | |
|---|---|
.jpg) | |
  Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Νομός Έβρου |
| Χαρακτηρισμός | 1977[1] |
| Κατηγορία πρ. περιοχής | ΔΕΠΦ κατηγορία 2: Εθνικό Πάρκο[1] |
| Έκταση | 128,96 km²[1] |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου σχηματίζεται στις εκβολές του ποταμού Έβρου και συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους βιοτόπους της Ευρώπης. Τα νερά και τα φερτά υλικά του ποταμού μαζί με την δράση της θάλασσας σχημάτισαν και εξακολουθούν να διαμορφώνουν ένα πολύπλοκο Δέλτα με μεγάλη ποικιλία βιοτόπων, όπου βρίσκει καταφύγιο ένας μεγάλος αριθμός ειδών φυτών και ζώων[2].
Η συνολική του έκταση είναι 200.000 στρέμματα εκ των οποίων τα 95.000 (80.000 χερσαία και 15.000 στρ. υδάτινη επιφάνεια) είναι ενταγμένα στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ (1971) λόγω των σημαντικών ειδών που φιλοξενεί. Επίσης μέρος του Δέλτα χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας και προτείνεται ως Τόπος Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στο Δίκτυο Natura 2000 [3][4] (σύμφωνα με τις Οδηγίες 79/409/ΕΟΚ [5] και 92/43/ΕΕ[6], αντίστοιχα).
Βιότοποι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο Δέλτα Έβρου μπορούν να διακριθούν 7 βασικές ενότητες βιοτόπων, σε κάθε μία από τις οποίες αντιστοιχεί και μια ιδιαίτερη ενότητα βλάστησης ανάλογα με την αλληλεπίδραση διάφορων παραγόντων, όπως το έδαφος, το μικροκλίμα, η ύπαρξη γλυκού ή αλμυρού νερού κ.λ.π. Ξεκινώντας από τις βόρειες περιοχές και καταλήγοντας στη θάλασσα μπορεί κανείς να διακρίνει τους εξής χαρακτηριστικούς βιότοπους:
- Παραποτάμια βλάστηση
- Θαμνώνες με αρμυρίκια
- Υγρά λιβάδια με βούρλα
- Υποβρύχια βλάστηση των αλμυρών - υφάλμυρων υδάτων
- Βλάστηση των λιμνοθαλασσών -γλυκών υδάτων
- Αλοφυτική βλάστηση
- Αμμόφιλη βλάστηση
Χλωρίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Δελταϊκή έκταση έχουν παρατηρηθεί πάνω από 300 είδη φυτών. Στις όχθες του ποταμού και των χειμάρρων φύονται δέντρα όπως πλατάνια, ιτιές, λεύκες και σκλήθρα. Μέσα στα κανάλια μπορεί να παρατηρήσει κανείς νούφαρα και νεροκάστανα να επιπλέουν, στα λιβάδια ίριδες και ορχιδέες, ενώ στις ακτές και τις αμμονησίδες του Ασάνη, Ξέρας Ασάνη και Καραβιού Ξηράδι, φύονται φυτά με λίγες απαιτήσεις όπως ο γιγάντιος έλυμος και το κρίνο της θάλασσας. Οι πιο εντυπωσιακές όμως είναι οι αρμυρήθρες, οι οποίες το Φθινόπωρο παίρνουν ένα βαθυκόκκινο χρώμα, σκεπάζοντας τις όχθες των λιμνοθαλασσών και τους αλμυρόβαλτους.
Πανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο υγρότοπος του Δέλτα Έβρου φημίζεται για τα αναρίθμητα είδη πανίδας που φιλοξενεί. 40 είδη θηλαστικών ζουν στο Δέλτα. Πιο συνηθισμένα είδη είναι η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο λαγόγυρος, η αγριόγατα, το αγριογούρουνο, η βίδρα. Τα αμφίβια και τα ερπετά που απαντώνται στον υγρότοπο αριθμούν 28 είδη. Πιο συχνά παρατηρούνται οι νεροχελώνες, τα νερόφιδα, οι βάτραχοι και οι σαύρες. Στις υδάτινες εκτάσεις ζουν 46 είδη ψαριών. Στο γλυκό νερό ζουν ψάρια όπως το σαζάνι, η τούρνα και ο γουλιανός ενώ στο αλμυρό ζουν είδη όπως το χέλι, η τσιπούρα, το κεφάλι, το λαβράκι και η γλώσσα.
Ορνιθοπανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 320 είδη πουλιών. Η μεγάλη ποικιλία των ειδών είναι χαρακτηριστικό του Δέλτα. Η γεωγραφική θέση, καθώς και οι εκτεταμένες εκτάσεις φυσικών βιοτόπων συμβάλλουν σημαντικά στην αξία του για την ορνιθοπανίδα.
Διαχείμαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χειμώνα ξεχειμωνιάζουν δεκάδες χιλιάδες υδρόβια πουλιά. Αυτή την εποχή παρατηρούνται χιλιάδες πάπιες με πιο κοινά είδη το Κιρκίρι, την Πρασινοκέφαλη, το Σφυριχτάρι, χήνες όπως η Ασπρομέτωπη, και οι πιο σπάνιες Κοκκινόχηνα και Σταχτόχηνα αλλά και ένα κοπάδι από Νανόχηνες που αποτελεί σχεδόν ολόκληρο τον αναπαραγόμενο φυσικό Ευρωπαϊκό πληθυσμό του είδους. Επίσης, το Δέλτα είναι ο πιο σημαντικός βιότοπος στην Ελλάδα για τα τρία είδη των ευρωπαϊκών κύκνων (Βουβόκυκνος, Αγριόκυκνος, Νανόκυκνος). Αρπακτικά που παρατηρούνται είναι ο Στικταετός, ο Βασιλαετός, ο Θαλασσαετός, η Γερακίνα, ο Καλαμόκιρκος, ο Βαλτόκιρκος.
Μετανάστευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την άνοιξη το Δέλτα του Έβρου φιλοξενεί μεγάλους πληθυσμούς πουλιών τα οποία μετακινούνται από την Αφρική προς την Βόρεια Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους σταματούν στο Δέλτα για ανάπαυση και τροφή στους πλούσιους και ασφαλείς βιότοπους του υγροτόπου, με τα περισσότερα να συνεχίζουν για τους τόπους αναπαραγωγής. Αυτή την εποχή παρατηρούνται χιλιάδες παρυδάτια είδη, όπως τρύγγες, σκαλίδρες, γλαρόνια, τουρλίδες, χελιδόνια και πολλά στρουθιόμορφα. Άλλα είδη που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της εαρινής αποδημίας είναι ο Λευκοπελαργός, ο Μαυροπελαργός, ο Ροδοπελεκάνος και ο Αργυροπελεκάνος, η Βαλτόπαπια, ο Κραυγαετός και ο Ψευτομαχητής.
Κατά την φθινοπωρινή μετανάστευση παρατηρούνται αρκετά είδη αρπακτικών και στρουθιόμορφων που μετακινούνται προς τις ζεστές χώρες μέσω του Δέλτα του Έβρου. Επίσης είδη όπως ο Ροδοπελεκάνος και ο Πελαργός παρατηρούνται σε μεγάλους αριθμούς αυτήν την περίοδο.[7]
Αναπαραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λίγα είδη έχουν απομείνει στο Δέλτα του Έβρου που εξακολουθούν να αναπαράγονται στον υγρότοπο, εξαιτίας της συρίκνωσης των βιοτόπων. Ήδη από τη δεκαετία '70 πολλά σημαντικά είδη πουλιών έχουν σταματήσει να αναπαράγονται, και έκτοτε, παρατηρούνται μόνο κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης ή το καλοκαίρι. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένα σημαντικά είδη τα οποία εξακολουθούν να αναπαράγονται στο Δέλτα, όπως ο Κορμοράνος, ο Σταχτοτσικνιάς, ο Πορφυροτσικνιάς, η Καστανόπαπια, η Βαρβάρα, η Πρασινοκέφαλη, ο Φιδαετός, ο Θαλασσαετός, ο Καλαμόκιρκος, ο Στρειδοφάγος, ο Καλαμοκανάς, η Αβοκέτα, η Αγκαθοκαλημάνα, η Αλκυόνα, ο Μελισσοφάγος, το Νεροχελίδονο και το Νανογλάρονο.
Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα του Έβρου βρίσκεται στην Τραϊανούπολη και ξεκίνησε τη λειτουργία του το Σεπτέμβριο του 1997, με σκοπό την προώθηση της προστασίας της φύσης στην περιοχή, την οικοτουριστική της ανάδειξη, καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση αρχών και κοινού για τις οικολογικές αξίες του Δέλτα του Έβρου.
Το Κέντρο Πληροφόρησης λειτουργεί σε καθημερινή βάση (καθώς και τα Σαββατοκύριακα) και μπορεί το κοινό να απευθύνεται σ' αυτό για θέματα ενημέρωσης για το Δέλτα του Έβρου, οργάνωσης και προγραμματισμού εκπαιδευτικών επισκέψεων και ξεναγήσεων στο Δέλτα του Έβρου αλλά και για να προμηθευτεί έντυπο υλικό για τον υγρότοπο. Η επίσκεψη στον υγρότοπο περιλαμβάνει διαδρομή με λεωφορείο και βαρκάδα.
Αναλυτικότερα, οι επισκέπτες μπορούν με την περιήγηση στον εκθεσιακό χώρο και την προβολή ταινίας να ενημερωθούν για τις λειτουργίες και αξίες των υγροτόπων και ειδικότερα του Δέλτα του Έβρου. Στη συνέχεια, οι επισκέπτες μπορούν να επιβιβαστούν στα λεωφορεία του Φορέα Διαχείρισης και να περιηγηθούν στον υγρότοπο. Η περιήγηση περιλαμβάνει παρατήρηση πουλιών με κιάλια και τηλεσκόπια, καθώς και βαρκάδα. Τηλέφωνο επικοινωνίας 25510 61000.
Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Φορέας Διαχείρισης έχει συσταθεί με βάση το Ν. 2742/99 αρ. 15[8] και το αρ. 13 του Ν. 3044/2002[9] και λειτουργεί από το 2003 με έδρα το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου στην περιοχή της Τραϊανούπολης. Είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και έχει σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου και για αυτό το λόγο συντονίζει όλες τις δράσεις και τους φορείς που εμπλέκονται στον υγρότοπο. Στις δραστηριότητές του συμπεριλαμβάνεται:
- Η εξυπηρέτηση των επισκεπτών
- Η επιστημονική παρακολούθηση
- Η επόπτευση της περιοχής
- Η υλοποίηση Περιβαλλοντικών Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
- Η υλοποίηση εκδηλώσεων
- Η υλοποίηση προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των πολιτών σε θέματα προστασίας του υγροτόπου
- Ο συντονισμός των υπηρεσιών, των αρχών και των φορέων για την προστασία του υγροτόπου
- Η ανάδειξη του υγροτόπου
Δράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
Ο Φορέας Διαχείρισης στην διάρκεια της ακαδημαϊκής χρονιάς υλοποιεί προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που απευθύνονται στους μαθητές της ευρύτερης περιοχής του Έβρου αλλά και μαθητές από όλη την Ελλάδα. Τα προγράμματα αυτά είναι ετήσια, ημερήσια ή πολυήμερα και είναι διαδραστικά[10].
Εθελοντισμός
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον από διάφορες ομάδες πολιτών για εθελοντική εργασία στον υγρότοπο. Συνήθως οι εθελοντές είναι πρόσκοποι, μαθητές της περιοχής, φοιτητές, επιστήμονες, ερευνητές, παρατηρητές, μέλη συλλόγων και μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων. Η εθελοντική εργασία οργανώνεται είτε από το Κέντρο Πληροφοριών, είτε από άλλο φορέα, είτε αφορά συγκεκριμένη εργασία μεμονωμένων ατόμων. Παραδείγματα εθελοντικής εργασίας είναι η συλλογή σκουπιδιών, καταγραφή της ορνιθοπανίδας, συμμετοχή στις εκδηλώσεις, δενδροφυτεύσεις κα[11].
Εκδηλώσεις
Ο Φορέας Διαχείρισης διοργανώνει ετήσια εκδηλώσεις οι οποίες λαμβάνουν χώρα είτε στο Κέντρο Πληροφοριών, είτε σε κεντρικά σημεία ή σε σχολεία των γειτονικών οικισμών του Δέλτα, αλλά και στην Αλεξανδρούπολη με στόχο την προστασία του υγροτόπου[12]. Οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται είναι οι:
- ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΠΟΥΛΙΩΝ
- ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ
- ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ
- ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 World Database on Protected Areas. 15178.
- ↑ Η ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου
- ↑ Φιλότης - Βάση δεδομένων για την Ελληνική φύση
- ↑ «N2K GR1110006 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
- ↑ Η Οδηγία 79/409/ΕΟΚ
- ↑ Η Οδηγία 92/43/ΕΕ[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Δέλτα Έβρου». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Νόμος υπ' αριθ.2742/99 "Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις"
- ↑ Νόμος υπ' αριθ.3044/2002 "Μεταφορά συντελεστή δόμησης και ρυθμίσεις άλλων θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας καιΔημοσίων έργων"
- ↑ «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση». www.evros-delta.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Εθελοντισμός». www.evros-delta.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Εκδηλώσεις». www.evros-delta.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2021.