Γυναίκες στην Παλαιστίνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γυναίκα από τη Ραμάλα με κεντημένη φορεσιά, κάπου ανάμεσα στο 1929 και 1946

Οι γυναίκες στην Παλαιστίνη έχουν εμπλακεί εδώ και αρκετό καιρό σε κινήματα αντίστασης στην Παλαιστίνη, καθώς και σε Ιορδανία, Συρία και Λίβανο. Ίδρυσαν πολλές γυναικείες εθνικιστικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής Παλαιστινιακής Ομοσπονδίας Δράσης Γυναικών στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.[1]

Παρά την αλλαγή στις γονικές απόψεις, αναφέρεται πως οι σύγχρονες γυναίκες στην Παλαιστίνη αντιμετωπίζουν αντιξοότητες λόγω των πολιτικών διαφωνιών, της κατοχής εδαφών από το Ισραήλ και γενικά την «άρνηση των πλήρων δικαιωμάτων και προστασίας από την Παλαιστινιακή κοινωνία».[2]

Ένας από τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες του ρόλου των Παλαιστίνιων γυναικών αποτελεί η δομή της οικογένειας, η οποία μπορεί να είναι πυρηνική, παραδοσιακή ή χαμούλα (χαμούλα σημαίνει «εκτεταμένη οικογένεια» και είναι η πιο συνηθισμένη δομή οικογένειας στην Παλαιστινιακή κοινωνία).[εκκρεμεί παραπομπή] Σημαντικές επιρροές στα δικαιώματα των γυναικών στην Παλαιστίνη αποτελούν η πατριαρχική παράδοση και η διδασκαλία του Κορανιού σε Μουσουλμάνους Παλαιστινίους ή της Αγίας Γραφής σε Χριστιανούς Παλαιστινίους. Οι Παλαιστίνιες γυναίκες δεν αναμένεται να εξασφαλίσουν εισόδημα για την οικογένεια, αλλά να υιοθετήσουν τους συνήθεις ρόλους των γυναικών στην Παλαιστινιακή κοινωνία, παρά το ότι είναι παραδοσιακά ίσες με τους άντρες σε όλα τα επίπεδα.

Ωστόσο, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, υπήρξε μία σταδιακή αλλαγή στη στάση των γονέων όσον αφορά την εκπαίδευση των Παλαιστίνιων κόρων τους. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, αρκετές Παλαιστίνιες γυναίκες φοίτησαν σε πανεπιστήμια εξασφαλίζοντας ανώτατη εκπαίδευση, αντί να λάβουν μόρφωση μόνο στο επίπεδο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την αλλαγή στάσης των γονέων αποτέλεσαν η «αυξημένη ζήτηση για γυναίκες στην αγορά εργασίας», οι αλλαγές στην κατάσταση της οικονομίας στη Δυτική Όχθη, τα «οικονομικά συμφέροντα» των γονέων και η ιδέα πως μία καλά μορφωμένη Παλαιστίνια γυναίκα έχει μία καλύτερη θέση και ευκαιρία στην «αγορά γάμου». Επιπρόσθετα, μία μορφωμένη και ανύπαντρη γυναίκα μπορεί να στηρίξει οικονομικά τόσο τον εαυτό της όσο και τους γονείς της.[3]

Μία έρευνα της Παλαιστινιακής Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας που έγινε το 2011, έδειξε πως το 35% των παντρεμένων γυναικών στη Γάζα ήταν αποδέκτες σωματικής βίας από τον σύζυγό τους κατά τους προηγούμενους δώδεκα μήνες, και πως το 40% των ανύπαντρων γυναικών είχαν κακοποιηθεί σωματικά από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους.[4] Το 2013, ο Οργανισμός Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA) ακύρωσε τον ετήσιο μαραθώνιο της Γάζας όταν οι ηγέτες της Χαμάς απαγόρευσαν σε γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και των γυναικών από τη Γάζα, να συμμετάσχουν σε αυτόν.[5]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένωση Γυναικών της Αραβίας, Ιερουσαλήμ, 1929

Το 1844, υπήρξε μια αλλαγή στην κοινωνική τάξη, όταν οι γυναίκες συμμετείχαν για πρώτη φορά δίπλα στους άντρες σε διαμαρτυρίες κατά των πρώτων εβραϊκών οικισμών κοντά στην πόλη Αφούλα. Μεταξύ 1900 και 1910, καθώς η περιοχή της Παλαιστίνης (η οποία συμπεριλάμβανε τη σημερινή Ιορδανία) βρισκόταν υπό Οθωμανική κυριαρχία, οι γυναίκες της Αραβίας ξεκίνησαν να δημιουργούν πολλούς συλλόγους και σωματεία. Αυτοί οι οργανισμοί σχηματίστηκαν κυρίως στις μεγάλες πόλεις, και ειδικά σε πόλεις με μεγάλους Χριστιανικούς πληθυσμούς όπως οι Γιάφα, Ιερουσαλήμ, Χάιφα και Άκρα.[6] Το 1917, έλαβαν μέρος σε μεγάλες διαδηλώσεις κατά της Διακήρυξης Μπάλφουρ και αργότερα σχημάτισαν μία αντιπροσωπεία δεκατεσσάρων μελών, απαιτώντας να ανακληθεί η Διακήρυξη και να σταματήσει η εβραϊκή μετανάστευση στην Παλαιστίνη. Το 1921, οι Παλαιστίνιες γυναίκες οργανώθηκαν δημιουργώντας τον δικό τους σύλλογο, γνωστό ως Ένωση Γυναικών της Αραβίας (Arab Women's Association, (fr), ο οποίος είχε ως έδρα την Ιερουσαλήμ, και οργάνωνε διαδηλώσεις ενάντια στους παλαιστινιακούς εβραϊκούς οικισμούς. Λόγω έλλειψης χρηματοδότησης[εκκρεμεί παραπομπή] και των κοινωνικών και πολιτικών πιέσεων, ο σύλλογος έπαψε να υπάρχει έπειτα από δύο χρόνια. Οι γυναίκες, προσπαθώντας να αναβιώσουν τον σύλλογο, δημιούργησαν μία 'επιτροπή διάσωσης' για συγκέντρωση δωρεών. Στις ταραχές της Παλαιστίνης το 1929, οι γυναίκες έλαβαν μέρος σε πολλές διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις και πολλές από αυτές σκοτώθηκαν από δυνάμεις της Βρετανικής Εντολής.[εκκρεμεί παραπομπή] Διοργάνωσαν ένα Συνέδριο Γυναικών όπου συνέταξαν και έστειλαν επιστολή διαμαρτυρίας στον Βασιλιά Γεώργιο Ε΄ και στην Κοινωνία των Εθνών.

Ακολουθώντας τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948, η συμμετοχή των Παλαιστίνιων γυναικών στην αντιπολίτευση ήταν σχεδόν ανύπαρκτη λόγω της αυστηρής κοινωνικής τάξης που επικρατούσε στην κοινωνία εκείνης της εποχής.[εκκρεμεί παραπομπή] Ωστόσο, ο εκτοπισμός και η απώλεια εδαφών δημιούργησε οικονομικά προβλήματα για τους Παλαιστίνιους, κάτι που οδήγησε στη ζήτηση γυναικών στο εργατικό δυναμικό, παρά τους κοινωνικούς περιορισμούς.[7]

Η εγκαθίδρυση της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) το 1964, βοήθησε στη δημιουργία μίας αίρεσης που είναι γνωστή ως Ένωση Γυναικών της Παλαιστίνης, η οποία επέτρεψε σε γυναίκες να λάβουν μέρος στην πρώτη συνεδρία του Παλαιστινιακού Εθνικού Συμβουλίου, το οποίο διεξήχθη στην Ιερουσαλήμ.

Ισραηλινο-Παλαιστινιακή σύγκρουση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση έχει επηρεάσει σημαντικά τις Παλαιστίνιες γυναίκες. Εκατοντάδες χιλιάδες γυναικών έχουν εκδιωχθεί και εκτοπιστεί από τις πατρίδες τους μετά τον Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο του 1948, και περισσότερες κατά τη διάρκεια του Πολέμου του 1967, όπως η ποιήτρια Μέι Σαΐγ. Η πλειοψηφία αυτών και οι απόγονοί τους είναι ακόμα πρόσφυγες. Πολλά μέτρα τα οποία λήφθησαν από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) έχουν επηρεάσει τη σωματική και ψυχολογική υγεία, την εκπαίδευση και την οικονομική ασφάλεια των Παλαιστινίων γυναικών.[8] Δελτίο τύπου που εκδόθηκε από το πρακτορείο ειδήσεων Ma'an το 2007, ανέφερε πως αρκετές γυναίκες υπέφεραν ψυχολογική και σεξουαλική βία στο Ισραηλινό σημείο ελέγχου της πόλης Μπιτ Σαφάφα. Για αυτές τις περιπτώσεις οι Ισραηλινοί ανέφεραν πως αυτές οι εξαναγκαστικές έρευνες με αφαίρεση των ρούχων έγιναν υπό το πρόσχημα μέτρων ασφαλείας.[9]

Δικαιώματα γυναικών στην Παλαιστίνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Νοέμβριο του 2019, η Παλαιστινιακή κυβέρνηση αύξησε το κατώτατο όριο ηλικίας για γάμο στα δεκαοκτώ έτη και για τα δύο φύλα σε μία προσπάθεια να μειώσει το ποσοστό των πρόωρων γάμων. Προηγουμένως, το κατώτατο όριο ηλικίας για γάμο στη Δυτική Όχθη ήταν τα δεκαπέντε έτη για τα κορίτσια και τα δεκαέξι έτη για τα αγόρια, ενώ στη Λωρίδα της Γάζας ήταν τα δεκαεφτά έτη για τα κορίτσια και δεκαοκτώ έτη για τα αγόρια. Ωστόσο, οι δικαστές είχαν τη δύναμη να εγκρίνουν έναν πρόωρο γάμο. Σύμφωνα με τα στατιστικά, το 37% των παντρεμένων Παλαιστινίων κοριτσιών παντρεύονταν πριν την ηλικία των δεκαοκτώ, συμπεριλαμβανομένου ενός 5% που παντρεύονταν πριν την ηλικία των δεκαπέντε. Το 63% των νεαρών παντρεμένων γυναικών έπεφταν θύματα βίας στα χέρια των συζύγων τους και το 95% αυτών δε θα συνιστούσε έναν πρόωρο γάμο για τις κόρες τους. Ο παιδικός γάμος θεωρείται πως συμβάλλει στο υψηλό ποσοστό διαζυγίων στις Παλαιστινιακές περιοχές, όπου το 67% των γυναικών που πήραν διαζύγιο το 2018 ήταν ηλικίας 18-29.[10]

Τα δικαιώματα διαζυγίου για τις γυναίκες εξαρτώνται από τους νόμους περί προσωπικής κατάστασης που ισχύουν για τους μουσουλμάνους, οι οποίοι αναφέρουν πως ένας άντρας μπορεί να χωρίσει τη σύζυγό του για οποιαδήποτε αιτία, ενώ οι γυναίκες μπορούν να ζητήσουν διαζύγιο μόνο κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Αν μία γυναίκα προχωρήσει σε διαζύγιο δεν χρειάζεται να παρουσιάσει οποιαδήποτε στοιχεία, αλλά θα πρέπει να παραιτηθεί από οποιαδήποτε οικονομικά δικαιώματα και να επιστρέψει την προίκα της. Το Υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων της Παλαιστίνης, το οποίο εγκαθιδρύθηκε το 2003, αποτελεί τον κύριο κυβερνητικό οργανισμό που είναι υπεύθυνος για την προώθηση και την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών. Τα κυβερνητικά υπουργεία προωθούν τη μεταρρύθμιση νόμων που εισάγουν διακρίσεις, ενώ σε κάθε υπουργείο έχουν δημιουργηθεί τμήματα και των δύο φύλων.[11]

Τον Μάρτιο του 2018, η κυβέρνηση κατάργησε τον νόμο παντρέψου-τον-βιαστή-σου, μια διάταξη η οποία επέτρεπε σε έναν κατηγορούμενο βιαστή να αποφύγει την τιμωρία με το να παντρευτεί το θύμα του.[12] Ωστόσο, επειδή η Λωρίδα της Γάζας ελέγχεται ντε φάκτο από τη Χαμάς, ο Αιγυπτιακός συμπληρωματικός νόμος παντρέψου-τον-βιαστή-σου εξακολουθεί να ισχύει εκεί.[12]

Εκπαίδευση κοριτσιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, οι οικογένειες έχουν προχωρήσει στην αποδοχή της ανώτατης εκπαίδευσης των κορών τους και την εγγραφή τους σε πανεπιστήμια, παρά να παραμένουν μόνο με το απολυτήριο του λυκείου. Η αιτία για αυτή την αλλαγή ήταν η ανάγκη των γυναικών στην εργασία, αλλάζοντας την οικονομική κατάσταση στη Δυτική Όχθη, ενώ εγκαθιδρύθηκε η ιδέα πως μία μορφωμένη νεαρή γυναίκα είναι περισσότερο επιθυμητή για γάμο.[13] Τέλος, μία νεαρή μορφωμένη γυναίκα είναι σε θέση να καλύψει τόσο τα δικά της έξοδα, όσο και τα έξοδα της οικογένειάς της σε περίπτωση που η ίδια προχωρήσει σε γάμο.[εκκρεμεί παραπομπή]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Frances Hasso (2005). Resistance, Repression, and Gender Politics in Occupied Palestine and Jordan. Syracuse University Press. ISBN 978-0815630876. 
  2. «Palestinian women 'suffer doubly'». BBC News. 31 Μαρτίου 2005. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  3. Manasra, Najah. «Palestinian Women: Between Tradition and Revolution». 
  4. Odgaard, Lena (2014-03-25). «Upsurge in Palestinian 'honour killings'». Al Jazeera English. https://www.aljazeera.com/features/2014/03/25/upsurge-in-palestinian-honour-killings/. Ανακτήθηκε στις 2020-12-04. 
  5. Diaa Hadid (2013-03-05). «UN cancels Gaza marathon over Hamas ban on women». Times of Israel. https://www.timesofisrael.com/un-cancels-gaza-marathon-over-hamas-ban-on-women/. Ανακτήθηκε στις 2020-12-04. 
  6. Fleischman, Ellen (2003). The Nation and Its "New" Women: The Palestinian Women's Movement, 1920-1948. University of California Press. σελίδες 103–104. ISBN 0520237897. 
  7. Hamida Kazi (13 Νοεμβρίου 2013). «Palestinian Women and the National Liberation Movement: A Social Perspective». libcom.org. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  8. «The Impact of the Conflict in the Occupied Palestinian Territory on Women». mediterraneas.org. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. «Khouloud Daibes: Israeli soldiers forcing women to submit to strip searches at checkpoints». Ma'an News Agency. 30 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2016. 
  10. Dima Abumaria (15 Νοεμβρίου 2019). «PA outlaws child marriage». The Jerusalem Post. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  11. Suheir Azzouni (2010). «Palestine - Palestinian Authority and Israeli Occupied Territories» (PDF). Freedom House. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  12. 12,0 12,1 «Palestine: 'Marry-Your-Rapist' Law Repealed». Human Rights Watch. 10 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  13. Maha Sabbah‐Karkaby; Haya Stier (2017). «Links Between Education and Age at Marriage among Palestinian Women in Israel: Changes Over Time» (στα αγγλικά). Studies in Family Planning 48 (1): 23–38. doi:10.1111/sifp.12015. ISSN 1728-4465. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/sifp.12015.