Γουταπέρκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χαρακτηριστικά βοτανικά στοιχεία του είδους δέντρου, Palaquium sp.

Ο όρος Γουταπέρκα (αγγλ. gutta-percha, gutta perca) μπορεί να αναφέρεται σε:

  • Πλατύφυλλο είδος δέντρου του γένους Palaquium που ανήκει στην οικογένεια των Sapotaceae και ευδοκιμεί στην υποτροπική και τροπική ζώνη του πλανήτη, κυρίως στις Φιλιππίνες και τo Βόρνεο.
  • Βιοπολυμερές υλικό που αποτελεί το κόμμι από τα είδη Palaquium και χαρακτηρίζεται ως άκαμπτο, βιολογικά αδρανές, ελαστικό, ηλεκτρικά μη αγώγιμο, και θερμοπλαστικό. Αποτελεί δηλ. φυσικό εκχύλισμα που προέρχεται πρωτίστως από το δέντρο Palaquium gutta. Από χημικής άποψης, είναι φυσικό πολυμερές ισοπρενίου που σχηματίζει ένα ελαστομερές που ομοιάζει κάπως με το φυσικό καουτσούκ. Στο εμπόριο παλαιότερα λεγόταν και σκληρό καουτσούκ.
Χημική δομή της γουταπέρκας.[1]

Χημικά, η γουταπέρκα είναι πολυτερπένιο, πολυμερές του ισοπρενίου, συγκεκριμένα trans -1,4-πολυισοπρένιο.[2] Η δομή cis του πολυϊσοπρενίου είναι το κοινό ελαστομερές κόμμι.[2] Ενώ τα φυσικά καουτσούκ (λατέξ) είναι άμορφα σε μοριακή δομή, η γουταπέρκα (σε δομή trans) κρυσταλλώνεται, οδηγώντας σε ένα πιο άκαμπτο υλικό. Υπάρχει σε μορφές άλφα και βήτα, με την άλφα μορφή να είναι εύθραυστη σε θερμοκρασία δωματίου.[3]

Χρησιμοποιείται ευρέως στην ηλεκτρολογία (ως ηλεκτρικός μονωτής) αλλά και στην οδοντιατρική.

Η γουταπέρκα παρέμεινε βασικό βιομηχανικό προϊόν μέχρι τον 20ό αιώνα, όταν σταδιακά αντικαταστάθηκε από άλλα συνθετικά υλικά όπως ο βακελίτης, αν και ένα παρόμοιο και φθηνότερο φυσικό υλικό που ονομαζόταν balatá χρησιμοποιήθηκε συχνά στη θέση της γουταπέρκας. Τα δύο υλικά είναι σχεδόν πανομοιότυπα και το balatá ονομάζεται συχνά gutta-balatá

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. B.K. Sharma, Industrial Chemistry, p. 1117, Krishna Prakashan Media, 1991 (ISBN 8187224991)
  2. 2,0 2,1 Alamgir, A. N. M. (23 Ιουνίου 2018). Therapeutic Use of Medicinal Plants and their Extracts: Volume 2: Phytochemistry and Bioactive Compounds (στα Αγγλικά). Springer. σελ. 183. ISBN 978-3-319-92387-1. 
  3. Text Book of Endodontics (στα Αγγλικά). Elsevier India. 2009. σελ. 186. ISBN 978-81-312-2181-5. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]