Γκουστάβ Μπαντίν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκουστάβ Μπαντίν
Ο Μπαντίν από τον Gustaf Lundberg
Γενικές πληροφορίες
ΓέννησηΚούτσι
1747 or 1750
Αφρική or Σαιντ Κρουά
Θάνατος1822 (aged c. 75 or c. 72)
Σουηδία
ΚατοικίαΣουηδία
ΨευδώνυμοΑντόλφ Λούντβιγκ Γκουστάβ Φίαντρικ Άλμπερτ Μπαντίν
ή Μπαντίν
Χώρα πολιτογράφησηςΣουηδία
ΘρησκείαΛουθηρανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΟικονόμος: της Βασίλισσας Λουίζας Ουλρίκα της Πρωσίας και έπειτα της Πριγκίπισσας Σοφίας Αλμπερτίνας της Σουηδίας.
Γνωστός γιαΒασιλικός Υπηρέτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΕλίζαμπεθ Σουάρτ (1782), Μαγκνταλένα Ελεονώρα Νορέλ (1799).
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γκουστάβ Μπαντίν (σουηδικά: Adolf Ludvig Gustav Fredrik Albert Badin né Couchi) (1747 ή 1750 - 1822) ήταν αφρικανικής καταγωγής Σουηδός βασιλικός υπηρέτης (Kammermohr)[1] και ημερολογιογράφος. Υπήρξε θετός γιος και υπηρέτης της βασίλισσας Λουίζας Ουλρίκα της Σουηδίας και υπηρέτης της θετής αδερφής του, της Πριγκίπισσας Σοφίας Αλβερτίνας της Σουηδίας. Το κανονικό του όνομα ήταν Κούτσι, αλλά έμεινε γνωστός ως Μπαντίν (δηλαδή «σκανδαλιάρης» ή «φαρσέρ»).

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μέρος που γεννήθηκε ο Μπαντίν δεν έχει εξακριβωθεί ενώ πιθανά μέρη θεωρούνται είτε η Αφρική είτε το Σαιντ Κρουά της Καραϊβικής. Ο ίδιος ο Μπαντίν ανέφερε κάποτε ότι το μόνο πράγμα που θυμόταν για το παρελθόν του ήταν το κάψιμο των καλυβιών των γονιών του, αλλά δεν είναι γνωστό εάν αυτό συνέβη στην Αφρική ή στην Καραϊβική. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πέρασε την παιδική του ηλικία στο Σαιντ Κρουά.
Από το Σαιντ Κρουά πάντως ήρθε στην Ευρώπη με ένα δανέζικο δουλεμπορικό πλοίο. Ο καπετάνιος του πλοίου τον πούλησε στον κρατικό σύμβουλο Anders von Resier ο οποίος με τη σειρά του τον πρόσφερε ως δώρο στη βασίλισσα της Σουηδίας, Λουΐζα Ουλρίκα της Πρωσίας, το 1757.[2]

Αλλά ούτε και η χρονολογία γέννησης μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια. Παλαιότεροι ιστορικοί θεωρούσαν το 1747 ως έτος γέννησής του ενώ σύγχρονοι ιστορικοί με βάση και τις καταγραφές του παλατιού θεωρούν πιθανότερη χρονολογία το 1750.[3]

Η ζωή στο παλάτι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βασίλισσα Ουλρίκα, που είχε έρθει σε επαφή με τις θεωρίες του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ περί εκπαίδευσης, μέσω του βιβλίου του, Αιμίλιος, ή Περί αγωγής, σκέφτηκε να κάνει ένα πείραμα με τον νεαρό Κούτσι.
Τον μεγάλωσε λοιπόν στο παλάτι, εντελώς ελεύθερο από τις κοινωνικές συμβάσεις, παρέχοντάς του προνόμια συμπεριφοράς που δεν είχαν ούτε οι βασιλόπαιδες, χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Όταν κρίθηκε πως είχε έρθει η ώρα, η βασίλισσα επέβλεψε την εκπαίδευση που θα τον έκανε πολιτισμένο Ευρωπαίο. Μετά την εκμάθηση γραφής κα ανάγνωσης, ο Μπαντίν έμαθε τις γλώσσες που χρησιμοποιούσε η Σουηδική Αυλή (Γαλλικά, Γερμανικά καιΛατινικά) και με την ενηλικίωσή του, βαπτίστηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1768, Χριστιανός.[4] Ο Μπαντίν πράγματι, δικαίωσε και τις απόψεις της Βασίλισσας αλλά και του Ρουσσώ που πίστευε ότι η Εκπαίδευση είναι αυτή που κάνει τη διαφορά ανάμεσα στον άγριο και στον πολιτισμένο και όχι η φυλή ή η καταγωγή.

Ο Μπαντίν αποδείχτηκε έξυπνος, δραστήριος, πνευματώδης και πολυτάλαντος και αξιόπιστος. Συνόδευε τη Βασίλισσα ως μέλος της διπλωματικής της αποστολής σε άλλα κράτη, συζητούσε με διπλωμάτες, ήταν πιστός στη βασιλική Αυλή και ιδιαίτερα στη Βασίλισσα[5] διατηρούσε συλλογή βιβλίων (κάπου 800 με 900 τόμοι βιβλίων οι οποίοι όμως πουλήθηκαν από τους κληρονόμους του), λάμβανε μέρος σε θεατρικές παραστάσεις είτε ως χορευτής είτε ως ηθοποιός[6] και έγραφε ημερολόγια. Τα ημερολόγια του μάλιστα, είναι ιδιαίτερης αξίας αφού φυλάγονται μέχρι σήμερα στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Ουψάλα. [7]

Μετά τον θάνατο της Βασίλισσας το 1782 ο Μπαντίν πρόσφερε τις υπηρεσίες του, με τη σειρά, στον παιδικό του φίλο Βασιλιά Γουσταύο τον Γ', (1771 - 1792), στον Βασιλιά Γουσταύο τον Δ' (1792 - 1809) και στον Βασιλιά Κάρολο τον ΙΓ΄

Η Βασίλισσα Λουΐζα Ούλρίκα της Πρωσίας. Πίνακας του Λωρένς Πάςς του νεότερου.
Η Πριγκίπισσα Σοφία Αλβερτίνα της Σουηδίας.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκη του Μπαντίν, με το όνομά του γραμμένο σε επιχρυσωμένο εξώφυλλο.

Η κοινωνική θέση του Μπαντίν δεν είναι ξεκάθαρη. Με τον θάνατο της της βασίλισσας Λουΐζα Ουλρίκα το 1782 ο Μπαντίν αλλά και η πριγκίπισσα Σοφία Αλβερτίνα εγκατέλειψαν τα δώματα της Βασίλισσας και εγκαταστάθηκαν στο Παλάτι του νέου Βασιλιά. Ο Μπαντίν έλαβε από τον Βασιλιά, τρεις αγροικίες έξω από τη Στοκχόλμη [8] κάτι που του έδωσε εισόδημα και κάποια οικονομική ασφάλεια.
Του δόθηκαν επίσης αρκετοί τιμητικοί τίτλοι όπως Αρχιθαλαμηπόλος, Γραμματέας του παλατιού, Μαιτρ του χορού και Εκτιμητής (βοηθός Δικαστή με δυνατότητα γνωμοδότησης).

Ο Μπαντίν παντρεύτηκε δύο φορές αλλά πέθανε άτεκνος. Νυμφεύτηκε σε πρώτο γάμο την Ελίζαμπεθ Σουάρτ (κόρη μπακάλη) το 1782, η οποία πέθανε το 1789, και σε δεύτερο τη Μαγκνταλένα Ελεονόρα Νορέλ. [9] Φήμες ότι ήταν ο πατέρας της υποτιθέμενης μυστικής κόρης της Σοφίας Αλβερτίνας δεν έχουν επιβεβαιωθεί ποτέ. Είχε αποκτήσει ένα παιδί με την πρώτη του σύζυγο, το οποίο πέθανε σε νηπιακή ηλικία το 1784. Μετά από αυτό το γεγονός κανένα άλλο παιδί δεν μνημονεύεται. Μολαταύτα, αυτός και η δεύτερη σύζυγός του είχαν μια υιοθετημένη κόρη, η οποία ονομαζόταν Χριστίνα, και ζούσε μαζί τους.

Κατά τη διάρκεια της μετέπειτα ζωής του, φέρεται να υποστηρίχθηκε οικονομικά από την πριγκίπισσα Σοφία Αλβερτίνα[10]. Το σπίτι του δεν ήταν ούτε πλούσιο ούτε φτωχό, αλλά απλά άνετο. Μάλιστα ο ίδιος και η σύζυγός του φημίζονταν ότι ήταν γενναιόδωροι και συχνά φιλοξενούσαν επισκέπτες, ιδίως συγγενείς της συζύγου του. Μοιράζονταν τον χρόνο τους μεταξύ του σπιτιού τους στη Στοκχόλμη και των δύο αγροκτημάτων τους στο Άπλαντ (Uppland), όσο ο Μπαντίν περνούσε σταδιακά όλο και λιγότερο χρόνο στο παλάτι.

Επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπάντιν δεν ήταν ο μόνος Αφρικανός που βρέθηκε στη Σουηδία τον 18ο αιώνα. Στις εκκλησίες της Στοκχόλμης, άλλοι «morians» (ένα όνομα που χρησιμοποιούνταν για τους μαύρους) βαφτίστηκαν, όπως ο Γιοχάνες το 1757, ο Άντολφ Ουλρίκ το 1759 και ο Ζαμόρε (επίσης βασιλικός υπηρέτης) το 1772, ο Βουλκέιν στο Βασιλικό Παρεκκλήσι της Στοκχόλμης το 1776 και μια γυναίκα, η Δάφνη, στο Σμόλαντ το 1783. Ο Δούκας Τσαρλς αγόρασε τον «πιο όμορφος μαύρο Σουηδό που έχει δει ποτέ», σύμφωνα με τον Γκιόρογέλ το 1771. Το 1802, ένας μαύρος έφηβος του Δούκα, ο Φίγκαρο, συμμετείχε σε μια υπόθεση αγάπη στο παλάτι. Επίσης, καταγράφονται μη-μαύροι, όπως ο Πλούτο από την Ινδία το 1785 και οι ιθαγενείς Αμερικανοί παρουσία ευγενών και μια μεγάλη συγκέντρωση των ανθρώπων.

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπαντίν εμφανίζεται στο μυθιστόρημα «Morianen» του Μάγκνους Τζέικομπ Κρούσενστολπ το 1838, όπου περιγράφεται ως συμμετέχων σε όλα τα μυστικά και τα μεγαλύτερα γεγονότα της βασιλικής οικογένειας, από την επανάσταση του 1772 έως την καθαίρεση του το 1809.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Kammermohr λέγονταν τον 18ο αιώνα οι βασιλικοί υπηρέτες αφρικανικής καταγωγής, πρόσωπα δημοφιλή στις βασιλικές αυλές εκείνης της εποχής
  2. ↑ http://runeberg.org/sbh/badin.html
  3. ↑ ό.π.
  4. ↑ http://www.badinsecret.com/the-real-badin.html
  5. ↑ Το 1782, η ετοιμοθάνατη βασίλισσα έστειλε τον Μπαντίν στη Στοκχόλμη να παραλάβει τα προσωπικά της αρχεία. Μετά τον θάνατό της, ο Μπαντίν τα παρέδωσε στην επιμέλεια του πρίγκιπα Φρέντερικ Άντολφ και της πριγκίπισσας Σοφίας Αλμπερτίνας, οι οποίοι τα έκαψαν. Ο νεαρός βασιλιάς, Γουσταύος Γ΄ της Σουηδίας, εξοργίστηκε με αυτή του την πρωτοβουλία και παρόλο που τον απείλησε με θάνατο, ο Μπαντίν υπερασπίστηκε την πράξη του: «Το κεφάλι μου εξαρτάται από τις αποφάσεις της Αυτού Μεγαλειότητας σας, αλλά δεν μπορούσα να ενεργήσω με διαφορετικό τρόπο.»Carl Forsstrand (in σουηδική): Sophie Hagman och hennes samtida. Några anteckningar från det gustavianska Stockholm. (English: Sophie Hagman and her contemporaries. Notes from Stockholm during the Gustavian age") Second edition. Wahlström & Widstrand, Stockholm (1911)
  6. ↑ Συμμετείχε σε θεατρικές παραστάσεις στο γαλλικό θέατρο «Bollhuset»,αναφέρεται ως χορευτής σε μπαλέτο το 1769–1770 και το 1770–1771 και ως ηθοποιός στον πρωταγωνιστικό ρόλο, στο έργο του Πιέρ Καρλέ ντε Σαμπλαίν ντε Μαριβώ, «Ο άγριος Αρλεκίνος» (Arlequin Sauvage)
  7. ↑ https://www.blackpast.org/global-african-history/badin-adolf-1747-1822/
  8. ↑ Bergman, Arvid 2018. Född slav-Död fri? https://stockholmia.stockholm.se/forlag/bocker/aktuella-bocker/fodd-slav--dod-fri/ Αρχειοθετήθηκε 2019-05-31 στο Wayback Machine. page 68
  9. ↑ Carl Forsstrand (in σουηδική): Sophie Hagman och hennes samtida. Några anteckningar från det gustavianska Stockholm. (English: Sophie Hagman and her contemporaries. Notes from Stockholm during the Gustavian age") Second edition. Wahlström & Widstrand, Stockholm (1911)
  10. ↑ Carl Forsstrand (in σουηδική): Sophie Hagman och hennes samtida. Några anteckningar från det gustavianska Stockholm. (English: Sophie Hagman and her contemporaries. Notes from Stockholm during the Gustavian age") Second edition. Wahlström & Widstrand, Stockholm (1911)

Αναφορες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Svenskt biografiskt handlexikon (στα Σουηδικά).
  • Nordisk familjebok (στα Σουηδικά).
  • Andersson, Ingvar (red.), Gustavianskt: [1771-1810] : en bokfilm, [Ny utg.], Wahlström & Widstrand, Stockholm, 1979. (στα Σουηδικά).
  • Signum svenska kulturhistoria: Frihetstiden. (The age of liberty) (στα Σουηδικά).
  • Svenska män och kvinnor.(Swedish men and women. Dictionary) (στα Σουηδικά).
  • Anna Ivarsdotter Johnsson och Leif Jonsson: "Musiken i Sverige. Frihetstiden och Gustaviansk tid 1720-1810." (Music in Sweden. The age of liberty and the Gustavian age) (στα Σουηδικά).
  • Gidlunds förlag: "Ny svensk teaterhistoria. Teater före 1800" (New Swedish theatre history. Theatre before 1800) (στα Σουηδικά).

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Eric Basir: "Ημερολόγιο του Μπαντίν: Μια αγγλική μετάφραση."
  • Eric Basir: "Ο Μπαντιν και το μυστικό του Saami." Arvid Bergman: "Född slav-Död fri;". 2018. (Εκτυπώθηκε στη Στοκχόλμη).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Gustav Badin στο Wikimedia Commons


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκουστάβ_Μπαντίν&oldid=10168636"