Γκαργκάνο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χαρακτηριστική ακτογραμμή του Γκαργκάνο

Το Γκαργκάνο (Gargano) είναι χερσόνησος και περιοχή της Επαρχίας Φότζα, στην Απουλία της νοτιοανατολικής Ιταλίας. Αποτελείται από έναν ευρύ απομονωμένο ορεινό όγκο και απολήγει στο ομώνυμο Ακρωτήριο Γκαργκάνο, όντας το χαρακτηριστικότερο έξαρμα της ιταλικής ακτής της Αδριατικής θάλασσας, το «σπιρούνι» στην «μπότα» της Ιταλίας. Το υψηλότερο σημείο της χερσονήσου είναι το Μόντε Κάλβο, με υψόμετρο 1.065 μέτρα. Το μεγαλύτερο μέρος της υψηλής περιοχής της, περίπου 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου του Γκαργκάνο, που ιδρύθηκε το 1991. Το νότιο μέρος της χερσονήσου σχηματίζει τον Κόλπο της Μανφρεντόνια, στον μυχό του οποίου βρίσκεται το ομώνυμο λιμάνι.

Η Χερσόνησος Γκαργκάνο καλύπτεται μερικώς από το σωζόμενο μέρος ενός αρχαίου δάσους, της Foresta Umbra των Ρωμαίων, του μοναδικού που απέμεινε στην Ιταλία από το προϊστορικό δάσος βελανιδιάς και οξιάς που κάποτε κάλυπτε μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης (το αντίστοιχο μεγαοικοσύστημα ονομάζεται «ορεινό δάσος φυλλοβόλων των Απεννίνων»). Ο Ρωμαίος ποιητής Οράτιος αναφέρει τις βελανιδιές τού Garganus στις Ωδές του (II, ix).

Τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τοπίο γύρω από τη Ματτινάτα

Οι ακτές του Γκαργκάνο φιλοξενούν πλαζ και τουριστικές εγκαταστάσεις, με θέρετρα όπως τα Βιέστε, Πέσκιτσι και Ματτινάτα. Δύο αλμυρές λίμνες, οι Λεζίνα και Βαράνο, βρίσκονται στο βόρειο μέρος της χερσονήσου. Στα όρη του Γκάργκανο βρίσκεται ο αρχαιότερος ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη Δυτική Ευρώπη, το Ιερό του Μόντε Σαντάντζελο σουλ Γκάργκανο. Υπάρχουν επίσης το Αββαείο της Αγίας Μαρίας της Ριπάλτα και το ιερό του Αγίου Ναζαρίου.

Πολλοί τουρίστες επισκέπτονται επίσης τους ηφαιστειακούς βράχους που χρονολογούνται από το Τριάσιο και είναι γνωστοί ως «Μαύρες Πέτρες».

Ετήσιες εκδηλώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απολιθώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από περίπου 12 έως 4 εκατομμύρια έτη, από την ανώτερη Μειόκαινο μέχρι την κατώτερη Πλειόκαινο Εποχή, μία πανίδα σπονδυλωτών υψηλού βαθμού ενδημισμού εξελίχθηκε στη χερσόνησο, που τότε ήταν νησί εξαιτίας της υψηλότερης στάθμης της θάλασσας. Πολλά από τα είδη αυτά υπέστησαν νησιωτικό γιγαντισμό. Η πανίδα αυτή είναι γνωστή ως Mikrotia, από το όνομα ενός ενδημικού γένους τρωκτικού.

Τα απολιθώματα τους βρίσκονται σε μισογεμισμένες με ιζήματα παλαιοκαρστικές σχισμές στο όρος Γκάργκανο, που αναπτύχθηκαν σε ασβεστόλιθο του Μεσοζωικού αιώνα. Μέσα σε αυτές, ιζήματα συσσωρεύθηκαν μαζί με υπολείμματα της τοπικής πανίδας, σχηματίζοντας στρώματα ερυθρωπών πηλών γνωστά ως terrae rossae. Μετά, στη μέση Πλειόκανο, μερικές από αυτές τις εναποθέσεις πλημμύρισαν, πιθανώς εξαιτίας της τεκτονικής κινήσεως της πλάκας της Αδριατικής, ενώ άλλες επικαλύφθηκαν από άλλα ιζήματα, χερσαία ή γλυκών υδάτων. Τέλος, με την εγκατάσταση του κύκλου των εποχών των παγετώνων, η στάθμη της θάλασσας έπεσε και το πρώην νησί ενώθηκε με την ιταλική χερσόνησο. Στις ψυχρές συνθήκες και λιγότερο υγρές συνθήκες της κατώτερης Πλειστόκαινης εποχής (περίπου 1,8 έως 0,8 εκατομμύριο έτη πριν από σήμερα) έλαβε χώρα ένας δεύτερος καρστικός κύκλος, που αφαίρεσε μέρος των παλαιοκαρστικών ιζημάτων.

Είδη θηλαστικών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Deinogalerix: 5 είδη τριχωτού σκαντζόχοιρου, μεταξύ των οποίων και ο γιγάντιος D. koenigswaldi (Freudenthal 1972, Butler 1980)
  • Hoplitomeryx: περί τα 5 είδη προϊστορικού ελαφιού με πέντε κέρατα και μεγάλους άνω κυνόδοντες (Leinders 1984, van der Geer 2005, van der Geer 2008)
  • Mikrotia: τρία ή περισσότερα είδη τρωκτικών της υποοικογένειας Murinae. Το μεγαλύτερο είδος, το M. magna, είχε κρανίο μήκους 10 εκατοστών (Freudenthal 1976, Parra et al. 1999)
  • Paralutra garganensis: ενδημικό είδος ενυδρίδας (Willemsen 1983)
  • Prolagus imperialis και P. apricenicus: τεράστια ενδημικά είδη (Mazza 1987)
  • Stertomys: 5 είδη ποντικών, μεταξύ των οποίων το γιγάντιο S. laticrestatus (Daams & Freudenthal 1985)
  • Hattomys - τρία είδη γιγάντιων χάμστερ, με μεγαλύτερο το H. gargantua. (Freudenthal 1985)

Είδη πτηνών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Apus wetmorei
  • Columba omnisanctorum: ένα από τα αρχαιότερα απολιθώματα περιστεριού παγκοσμίως
  • Garganoaetus freudenthali και Garganoaetus murivorus: δύο[2][3] ενδημικά είδη γερακιού, με το πρώτο να ξεπερνά σε μέγεθος τον χρυσαετό.
  • Garganornis ballmanni: είδος χήνας που δεν μπορούσε να πετάξει[4]
  • Strix perpasta: είδος κουκουβάγιας, ίσως το ίδιο με το ευρείας κατανομής είδος Bubo zeylonensis lamarmorae (Mlíkovský 2002)
  • Tyto: δύο ή τρία είδη κουκουβάγιας, με το μεγαλύτερο, το Tyto gigantea, να είναι δύο φορές ογκωδέστερο του σημερινού ευρασιατικού μπούφου (Bubo bubo).
  • Επίσης, ένα είδος ενδιάμεσου δρυοκολάπτη.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Gargano Running Week». Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2014. 
  2. ↑ Rosemary G. Gillespie, D.A. Clague (2009). Encyclopedia of Islands Número 2 de Encyclopedias of the natural world. University of California Press. σελίδες 374. ISBN 9780520256491. 
  3. ↑ MLÍKOVSKÝ, JIŘÍ (2002). «CENOZOIC BIRDS OF THE WORLD» (PDF). nm.cz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Μαΐου 2011. 
  4. ↑ Pavia, M.; Meijer, H. J. M.; Rossi, M.A.; Göhlich, U.B. (2017-01-11). «The extreme insular adaptation of Garganornis ballmanni Meijer, 2014: a giant Anseriformes of the Neogene of the Mediterranean Basin». Royal Society Open Science 4 (1): 160722. doi:10.1098/rsos.160722. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Freudenthal, M. (1976): «Rodent stratigraphy of some Miocene fissure fillings in Gargano (prov. Foggia, Italy)», Scripta Geologica, τόμος 37, σσ. 1-23 (πλήρες κείμενο σε PDF)
  • Leinders, J.J.M. (1984): «Hoplitomerycidae fam. nov. (Ruminantia, Mammalia) from Neogene fissure fillings in Gargano (Italy); part 1: The cranial osteology of Hoplitomeryx gen. nov. and a discussion on the classification of pecoran families», Scripta Geologica τόμ. 70, σσ. 1-51
  • Mazza, P. (1987): «Prolagus apricenicus and Prolagus imperialis: two new Ochotonids (Lagomorpha, Mammalia) of the Gargano (Southern Italy)», Bollettino della Società Paleontologica Italiana, τόμ. 26(3), σσ. 233-243
  • Mlíkovský, Jirí: Cenozoic Birds of the World, Part 1: Europe, Ninox Press, Πράγα 2002, σελ. 215

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκαργκάνο&oldid=9474559"