Γκέτο του Λβουφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 49°50′22″N 24°1′58″E / 49.83944°N 24.03278°E / 49.83944; 24.03278

Γκέτο του Λβουφ
Χάρτης
Είδοςγκέτο στην κατεχόμενη από τη Ναζιστική Γερμανία Ευρώπη[1][2] και συνοικία
Γεωγραφικές συντεταγμένες49°50′22″N 24°1′58″E
Διοικητική υπαγωγήd:Q28019853
Έναρξη κατασκευής18  Σεπτεμβρίου 1941
Κατεδάφιση27  Ιουλίου 1944
Commons page Πολυμέσα

Το Γκέτο του Λβουφ (γερμανικά: Ghetto Lemberg‎‎, πολωνικά: getto we Lwowie‎‎) ήταν γκέτο των Ναζί στην πόλη Λβουφ (τώρα Λβιβ, Ουκρανία) στην επικράτεια του Γενικού Κυβερνείου, το οποίο διοικούνταν από τους Ναζί στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Πολωνία.

Το γκέτο, που δημιουργήθηκε το δεύτερο μισό του 1941, εκκαθαρίστηκε τον Ιούνιο του 1943, όταν όλοι οι κάτοικοί του που επέζησαν από προηγούμενες δολοφονίες απελάθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ και στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Γιανόφσκα.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Λβιβ (πολωνικά: Lwów) ήταν μια πολυπολιτισμική πόλη λίγο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με πληθυσμό 312.231 κατοίκους. Οι 157.490 Πολωνοί της πόλης αποτελούσαν λίγο περισσότερο από το 50% του πληθυσμού, με τους Εβραίους στο 32% (99.595) και τους Ουκρανούς στο 16% (49.747).[3] Στις 28 Σεπτεμβρίου 1939, μετά την κοινή σοβιετο-γερμανική εισβολή, η ΕΣΣΔ και η Γερμανία υπέγραψαν τη Γερμανική-Σοβιετική Συνοριακή Συνθήκη, η οποία ανέθεσε περίπου 200.000 χλμ2 της πολωνικής επικράτειας που κατοικούνταν από 13,5 εκατομμύρια ανθρώπους όλων των εθνικοτήτων στη Σοβιετική Ένωση. Στη συνέχεια, το Λβιβ προσαρτήθηκε στη Σοβιετική Ένωση.[4] Την εποχή της γερμανικής επίθεσης στη Σοβιετική Ένωση στις 22 Ιουνίου 1941, περίπου 160.000 Εβραίοι ζούσαν στην πόλη.[5] ο αριθμός είχε αυξηθεί κατά δεκάδες χιλιάδες λόγω της άφιξης Εβραίων προσφύγων από την κατεχόμενη από τους Γερμανούς Πολωνία στα τέλη του 1939.[6] Σε όλο το γερμανοσοβιετικό μέτωπο, η σοβιετική μυστική αστυνομία (Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων) συμμετείχε σε μαζικές δολοφονίες των κρατουμένων, σε αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως σφαγές κρατουμένων του ΛΚΕΥ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις σύγχρονων ιστορικών, ο αριθμός των θυμάτων στη Δυτική Ουκρανία ήταν πιθανώς μεταξύ 10.000 και 40.000 ατόμων,[7] με τουλάχιστον τα δύο τρίτα από αυτά να είναι Ουκρανοί.[8]

Γερμανική εισβολή και πογκρόμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Λβιβ καταλήφθηκε από τη γερμανική Βέρμαχτ τις πρώτες πρωινές ώρες της 30ής Ιουνίου 1941. Εκείνη την ημέρα, οι Εβραίοι στρατολογήθηκαν από τους Γερμανούς για να αφαιρέσουν τα πτώματα των θυμάτων του ΛΚΕΥ από τις τρεις τοπικές φυλακές.[9] Το πρωί της 30ης Ιουνίου, μια ad hoc Ουκρανική Λαϊκή Πολιτοφυλακή δημιουργήθηκε στην πόλη.[10] Περιλάμβανε ακτιβιστές της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών (ΟΟΕ) που είχαν μετακομίσει από την Κρακοβία μαζί με τους Γερμανούς, μέλη της ΟΟΕ που ζούσαν στο Λβιβ και πρώην Σοβιετικούς αστυνομικούς - που είτε είχαν αποφασίσει να αλλάξουν πλευρά είτε ήταν μέλη της ΟΟΕ που είχαν διεισδύσει στη σοβιετική αστυνομία.[11] Ένα μεγάλο πογκρόμ ξεκίνησε την επόμενη μέρα, 1 Ιουλίου. Οι Εβραίοι διώχνονταν από τα διαμερίσματά τους, τους έκαναν να καθαρίζουν τους δρόμους με τα χέρια και τα γόνατά τους ή να κάνουν τελετουργίες που τους ταύτιζαν με τον κομμουνισμό.[12] Οι Εβραίοι συνέχισαν να μεταφέρονται στις τρεις φυλακές, πρώτα για να εκθάψουν τα πτώματα και μετά να σκοτωθούν.[13] Υπομονάδες της Einsatzgruppe C έφτασαν στις 2 Ιουλίου, οπότε η βία κλιμακώθηκε περαιτέρω.[14] Το απόσπασμα θανάτου των SS διεξήγαγε μια σειρά από επιχειρήσεις μαζικής δολοφονίας που συνεχίστηκαν για τις επόμενες ημέρες.[12]

Ένα δεύτερο πογκρόμ έλαβε χώρα τις τελευταίες ημέρες του Ιουλίου 1941 και ονομάστηκε «Ημέρες Πετλιούρα» από τον δολοφονηθέντα Ουκρανό ηγέτη και πογκρομιστή Σιμόν Πετλιούρα.[15] Αυτό το πογκρόμ οργανώθηκε από τους Ναζί, αλλά πραγματοποιήθηκε από τους Ουκρανούς, ως πρόλογος για την πλήρη εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού του Λβουφ. Κάπου στη γειτονιά μεταξύ 5.000-7.000 Εβραίων ξυλοκοπήθηκαν βάναυσα και περισσότεροι από 2.000 δολοφονήθηκαν[16] σε αυτή τη σφαγή.[17] Επιπλέον, περίπου 3.000 άτομα, κυρίως Εβραίοι, εκτελέστηκαν στο δημοτικό στάδιο από το Γερμανικό Στρατό.[17]

Το γκέτο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάληψη των Ναζί, ο Gruppenführer Φριτς Κάτσμαν έγινε ο Ανώτερος SS και ηγέτης της αστυνομίας του Λβουφ.[18] Με εντολή του ιδρύθηκε το γκέτο που ονομάστηκε Jüdischer Wohnbezirk στις 8 Νοεμβρίου 1941, στο βόρειο τμήμα της πόλης. Περίπου 80.000 Εβραίοι διατάχθηκαν να μετακομίσουν εκεί μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου 1941 και όλοι οι Πολωνοί και οι Ουκρανοί να το εγκαταλείψουν.[19] Η γειτονιά Ζαμαρστίνουφ (Zamarstynów) ορίστηκε για να σχηματιστεί η εβραϊκή συνοικία. Πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ένα από τα φτωχότερα προάστια του Λβουφ. Η γερμανική αστυνομία ξεκίνησε επίσης μια σειρά «επιλογών» σε μια επιχείρηση που ονομάζεται «Επιχείρηση κάτω από τη γέφυρα» - 5.000 ηλικιωμένοι και άρρωστοι Εβραίοι πυροβολήθηκαν καθώς περνούσαν κάτω από τη σιδηροδρομική γέφυρα στην οδό Πεουτέβνα (που οι Εβραίοι την ονομάζουν γέφυρα του θανάτου) προχωρώντας αργά προς η πύλη. Τελικά, μεταξύ 110.000 και 120.000 Εβραίοι εξαναγκάστηκαν να μείνουν στο νέο γκέτο. Οι συνθήκες διαβίωσης εκεί ήταν εξαιρετικά κακές, σε συνδυασμό με σοβαρό συνωστισμό. Για παράδειγμα, οι μερίδες τροφίμων που διατέθηκαν στους Εβραίους υπολογίστηκαν ότι ισοδυναμούσαν μόνο με το 10% της γερμανικής και το 50% της ουκρανικής ή της πολωνικής μερίδας.[20]

Οι Γερμανοί ίδρυσαν μια εβραϊκή αστυνομική δύναμη που ονομαζόταν Jüdischer Ordnungsdienst Lemberg, φορώντας σκούρες μπλε στολές της Πολωνικής Αστυνομίας πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά με τα πολωνικά διακριτικά να αντικαθίστανται από ένα Άστρο του Δαβίδ και τα νέα γράμματα JOL σε διάφορες θέσεις στη στολή τους. Τους έδωσαν λαστιχένια μπαστούνια. Οι τάξεις τους αριθμούσαν από 500 έως 750 αστυνομικούς.[20] Η εβραϊκή αστυνομία έδινε λόγο στο Εβραϊκό Εθνικό Δημοτικό Συμβούλιο, γνωστό ως Γιούντενρατ, το οποίο με τη σειρά του έδινε λόγο στην Γκεστάπο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Holocaust Encyclopedia.
  2. «The Yad Vashem encyclopedia of the ghettos during the Holocaust» (Αγγλικά) Γιαντ Βασσέμ. Ιερουσαλήμ. 2009. ISBN-13 978-965-308-345-5. ISBN-10 965-308-345-7.
  3. Himka 2011, σελ. 210.
  4. Gross 2002.
  5. Beorn 2018, σελ. 136.
  6. Kulke 2012, σελ. 802.
  7. Kiebuzinski & Motyl 2017.
  8. Kiebuzinski & Motyl 2017, σελ. 41.
  9. Himka 2011, σελ. 211.
  10. Himka 2011, σελ. 227.
  11. Himka 2011, σελ. 229.
  12. 12,0 12,1 Himka 2011.
  13. Himka 2011, σελ. 218.
  14. Beorn 2018, σελ. 137.
  15. «July 25: Pogrom in Lwów». Chronology of the Holocaust. Γιαντ Βασσέμ. 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2005. 
  16. . 
  17. 17,0 17,1 Richard Breitman. Himmler and the 'Terrible Secret' among the Executioners. Journal of Contemporary History, Vol. 26, No. 3/4, The Impact of Western Nationalisms: Essays Dedicated to Walter Z. Laqueur on the Occasion of His 70th Birthday (Sep., 1991), σελ. 431-451
  18. Waldemar „Scypion” Sadaj (27 Ιανουαρίου 2010). «Fritz Friedrich Katzmann». SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Waffen-SS und Polizei. Allgemeine SS & Waffen-SS. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2015. 
  19. Claudia Koonz (November 2, 2005). «SS Man Katzmann's "Solution of the Jewish Question in the District of Galicia"». The Raul Hilberg Lecture (University of Vermont): 2, 11, 16–18. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις February 5, 2015. https://web.archive.org/web/20150205021305/http://www.uvm.edu/~uvmchs/documents/KoonzHilbergLecture_002.pdf. Ανακτήθηκε στις January 30, 2015. 
  20. 20,0 20,1 Φίλιπ Φρίντμαν, Zagłada Żydów lwowskich (Εξόντωση των Εβραίων του Λβουφ) OCLC 38706656.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μάρεκ Χέρμαν, Από τις Άλπεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Τελ Αβίβ: Hakibbutz Hameuchad Publishers και Beit Lohamei Haghetaot, 1985. σελ. 14–60
  • Dawid Kahane, Lvov Ghetto Diary . Amherst: University of Massachusetts Press, 1990. (ISBN 0-87023-726-8) 0-87023-726-8 (Δημοσιεύτηκε στα εβραϊκά ως Yoman getto Lvov, Ιερουσαλήμ: Γιαντ Βασσέμ, 1978)
  • Dr Filip Friedman, Zagłada Żydów lwowskich, Centralna Żydowska Komisja Historyczna, Centralny Komitet Żydów Polskich, Nr 4, Λοτζ 1945
  • Weiss, Jakob, The Lemberg Mosaic. Νέα Υόρκη: Alderbrook Press, 2010.
  • Chiger, Krystyna, The Girl in the Green sweater: A life in Holocaust's Shadow, Macmillan, 2010.(ISBN 1429961252) 1429961252
  • Leon Weliczker Wells, The Janowska Road (αρχική έκδοση Macmillan, 1963). Amazon: Halo Pr, 1999. (ISBN 089604159X) ISBN 089604159Χ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]