Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γκέζα Β΄ της Ουγγαρίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκέζα Β΄
Ο Γκέζα Β΄ νέος με ξίφος (σημείο της ενηλικίωσής του) στη μάχη της Fischa, όπου νίκησε τους Γερμανούς
Βασιλιάς της Ουγγαρίας και της Κροατίας
Περίοδος1141 - 1162
ΠροκάτοχοςΜπέλα Β΄
ΔιάδοχοςΣτέφανος Γ΄
αντίπαλοι Λαδίσλαος Β΄ και Στέφανος Δ΄
Γέννηση1130
Θάνατος31 Μαΐου 1162
ΣύζυγοςΕυφροσύνη του Κιέβου
ΕπίγονοιΣτέφανος Γ΄
Μπέλα Γ΄
Γκέζα
Ελισάβετ
Έλενα
ΟίκοςΆρπαντ
ΠατέραςΜπέλα Β΄
ΜητέραΕλένη Βουκάνοβιτς της Ρασκίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γκέζα Β΄ των Άρπαντ (1130 - 31 Μαΐου 1162) ήταν βασιλιάς της Ουγγαρίας και Κροατίας (1141-1162). Ήταν ο πρωτότοκος υιός του Μπέλα Β΄ βασιλιά της Ουγγαρίας και της Ελένης Βουκάνοβιτς πριγκίπισσας της Ρασκίας (Σερβίας). Ο πατέρας του, ο Μπέλα Β΄ ήταν υιός του Άλμος Άρπαντ βασιλιά της Ουγγαρίας και της Πρεδσλάβας Ρουρικιδών πριγκίπισσας του Κιέβου, ενώ η μητέρα του Ελένη ήταν κόρη του Ουρός Α΄ Βουκάνοβιτς μεγάλου πρίγκιπα της Ρασκίας (στη Σερβία), υποτελούς του αυτοκράτορα των Ρωμαίων, και της Άννας Διογένους, εγγονής του Ρωμανού Δ΄ Διογένους και μικρανιψιάς του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Ο Γκέζα Β΄ είχε δύο μικρότερα αδέλφια, τον Λαδίσλαο Β΄ και τον Στέφανο Δ΄.

Ο Γκέζα Β΄ συγκρότησε ισχυρό στρατό και εκστράτευε συχνά. Ήταν αδιάλειπτα εχθρός του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού.

Τα πρώτα έτη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκέζα Β΄ ήταν ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του Μπέλα Β΄ της Ουγγαρίας ξαδέλφου του βασιλιά Στέφανου Β΄ και της πριγκίπισσας από την Σερβία Ελένης.[1][2] Ο Μπέλα Β΄ και ο επαναστάτης πατέρας του Άλμος πρίγκιπας της Ουγγαρίας τυφλώθηκαν την δεκαετία του 1110 από τον πατέρα του Στεφάνου Β΄ Κολομάν της Ουγγαρίας που ήθελε να εξασφαλίσει τον θρόνο για τον γιο του.[3] Την χρονιά που γεννήθηκε ο Γκέζα οι γονείς του ζούσαν σε ένα κτήμα που τους είχε παραχωρήσει ο βασιλιάς Στέφανος Β΄.[4] Την άνοιξη του 1131 ο πατέρας του αν και τυφλός διαδέχθηκε τον Στέφανο Β΄.[5] Την ίδια χρονιά η μητέρα του Ελένη μαζί με τον ίδιο και τον μικρότερο αδελφό του Λαδίσλαο συγκάλεσαν Συνέλευση που διέταξε τον αποκεφαλισμό 68 ευγενών που έδωσαν συμβουλή να τυφλωθεί ο Μπέλα Β΄.[6] Ο Μπέλα Β΄ πέθανε (13 Φεβρουαρίου 1441) και τον διαδέχθηκε ο μόλις 11χρονος Γκέζα Β΄ χωρίς καμία αντίδραση, η στέψη του έγινε τρεις μέρες αργότερα (16 Φεβρουαρίου 1441).[7][8][9] Την εποχή που ήταν ακόμα ανήλικος την αντιβασιλεία ασκούσαν η μητέρα του Ελένη και ο αδελφός της Μπέλος Βουκάνοβιτς.[10][11] Το 1142 ουγγρικός στρατός εισέβαλλε στην κεντρική Δαλματία αναγκάζοντας τις πόλεις να δεχθούν την επικυριαρχία. Το επόμενο έτος βοήθησε τον Βολοντημίρκο πρίγκιπα της Γαλικίας, σύμμαχο του πατέρα του.

Ο Κολομάν είχε κατηγορήσει τη 2η σύζυγό του για μοιχία και αυτή επέστρεψε στο Κίεβο, όπου γέννησε τον Μπορίς. Ούτε όμως ο Κολομάν τον αναγνώρισε ούτε βέβαια οι συγγενείς του, όμως ο Μπόρις διεκδικούσε τη βασιλεία. Με την υποστήριξη του Κορράδου Γ΄ Χοενστάουφεν βασιλιά της Γερμανίας μάζεψε μισθοφόρους, αλλά ηττήθηκε το 1145 στο Pressburg (Bratislava). Ο Γκέζα Β΄ και ο θείος του Belos πέρασαν με στρατό στη Γερμανία και νίκησαν το 1146 τους Γερμανούς στη Fischa. Το ίδιο έτος νυμφεύτηκε την Ευφροσύνη Ρουρικιδών, αδελφή του Ιζιασλάβ Β΄ μεγάλου πρίγκιπα του Κιέβου. Όταν Γερμανοί σταυροφόροι διέσχισαν το 1147 την Ουγγαρία για τους Αγίους Τόπους, ο Γκέζα Β΄ θα κινδύνευε, αλλά προτίμησε να πληρώσει τους αρχηγούς τους και έτσι γλύτωσε επιθέσεις. Μετά πέρασαν οι σταυροφόροι του Λουδοβίκου Ζ΄ των Καπέτων βασιλιά της Γαλλίας και ο Μπόρις, που ορισμένοι ευγενείς του είπαν πώς αν περνούσε από τη χώρα θα βρισκόταν και άλλοι ευγενείς που θα τον αναγνώριζαν ως βασιλιά, κρύφθηκε ανάμεσά τους. Όταν ο Γκέζα Β΄ το έμαθε και ζήτησε την παράδοσή του, ο Λουδοβίκος Ζ΄ τον κράτησε φρουρούμενο ώσπου πέρασαν τα σύνορα. Ο Μπόρις εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη στην αυλή του Μανουήλ Α΄.

Two crowned young men
Ο Γκέζα Β΄ (δεξιά) συναντά τον Λουδοβίκο Ζ΄ της Γαλλίας που διασχίζει την Ουγγαρία κατά τη Β΄ Σταυροφορία

Εξωτερική πολιτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιζιασλάβ Β΄ των Ρουρικιδών πρίγκιπας του Κιέβου (1146-49) εκδιώχθηκε από τον θείο του Γιούρι τον μακρόχειρα (dolgorukiy) πρίγκιπα του Κέβου (1149-51). Ο Γκέζα Β΄ βοήθησε τον Ιζιασλάβ Β΄ να γίνει πάλι πρίγκιπας του Κιέβου (1151-54), αλλά ο Γιούρι τον εκτόπισε ξανά και κατέλαβε πάλι το Κίεβο (1155-57). Ο νέος στρατός που έστειλε, δωροδοκήθηκε να επιστρέψει. Το 1152 εισέβαλε μαζί με τον Ιζιασλάβ Β΄ στη Γαλικία, σύμμαχο του Γιούρι.

Ο Ρογήρος Β΄ των Ωτβίλ βασιλιάς της Σικελίας, με αφορμή τη Β΄ Σταυροφορία (1147-1149) επιτέθηκε στην Κέρκυρα, Πελοπόννησο, Αθήνα και αλλού. Εχθρός του ήταν ο Κορράδος Γ΄ Χοενστάουφεν που μαζί του συνασπίστηκε ο Μανουήλ Α΄ Κομνηνός. Ο Γκέζα Β΄ συμμάχησε με τον Ρογήρο Β΄ και τον Ουρός Β΄ πρίγκιπα της Ρασκίας (Σερβίας). Δημιουργήθηκαν έτσι δύο μεγάλοι συνασπισμοί. Ο Μανουήλ Α΄ θα αποβιβαζόταν στη Νότιο Ιταλία, αλλά η εξέγερση στη Ρασκία τον έκανε να εισβάλλει το 1149 στην περιοχή αυτή της Σερβίας. Αν και ο Ουρός Β΄ βοηθήθηκε από τον Γκέζα Β΄, ωστόσο νικήθηκε από τον Ρωμαϊκό στρατό και αναγνώρισε την επικυριαρχία του Μανουήλ Α΄ ο οποίος εισέβαλε στην Ουγγαρία μαζί με τον διεκδικητή Μπορίς. Ο Γκέζα Β΄ εξουθενωμένος από τς εκστρατείες του στο Κίεβο, συμφώνησε σε ειρήνη (1150). Αργότερα που ένιωσε ισχυρός εισέβαλε στο Παρίστριον της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας για να εμποδίσει τον Μανουήλ Α΄ να εκστρατεύσει στη Νότια Ιταλία. Ο αυτοκράτορας κίνησε στρατό εναντίον του, αλλά ο Γκέζα Β΄ τον πρόλαβε στη Σερδική (Σόφια) και συμφωνήθηκε ειρήνη.

Η σφραγίδα του Γκέζα Β΄ τον παριστά ένθρονο: + GEISA D[E]I GRA[TIA] HUGARIE DALMATIE AD CROYACIE REX.

Ο περιηγητής Abu Hamid al-Gharnati (εκ Γρανάδας) γράφει ότι ο Γκέζα Β΄ είχε πολύ κουράγιο και πολύ στρατό. Είχε καλέσει ως στρατιώτες ανθρώπους από τις στέπες της Ευρασίας επιτρέποντάς τους να πάρουν παλλακίδες. Ο περιηγητής τους παροτρύνει ότι ο θεός θα τους πιστώσει ιερό πόλεμο (jihad) αν πολεμήσουν για τον Γκέζα Β΄. Ο βασιλιάς κάλεσε Γερμανούς ιππότες να εγκατασταθούν μόνιμα και τους έδωσε γαίες. Τότε ήρθαν και Σάξωνες και εγκαταστάθηκαν στη Νότια Τρανσυλβανία. Κάθε χώρα φοβόταν τον στρατό του Γκέζα Β΄.

Απαγόρευσε στους απεσταλμένους (envoys) του πάπα Ευγένιου Γ΄ να εισέλθουν στην Ουγγαρία. Όταν ο πάπας Αναστάσιος Δ΄ κήρυξε παράνομη την κατοχή της Δαλματίας από τον Γκέζα Β΄, ο Ανδρόνικος Κομνηνός (ο μέλλων αυτοκράτορας) διοικητής τότε του Βελιγραδίου πρότεινε στον Γκέζα Β΄ να του παραδώσει τη Δαλματία με αντάλλαγμα να εναντιωθούν στον Μανουήλ Α΄, αλλά η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και ο Ανδρόνικος συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ο Γκέζα Β΄ αντικατέστησε στη Ρασκία τον Ουρός Β΄ με τον Desa, αλλά ο ρωμαϊκός στρατός αποκατέστησε τον Ουρός Β΄ με τον όρο να μη συμμαχήσει με τον βασιλιά της Ουγγαρίας. Ο Μανουήλ Α΄ πρότεινε στον Φρειδερίκο Χοενστάουφεν, τον νέο βασιλιά της Γερμανίας να επιτεθούν μαζί στην Ουγγαρία, κάτι που τελικά δεν έγινε.

Ο μικρότερος αδελφός του Στέφανος συνωμότησε με ευγενείς. Ο Γκέζα Β΄ εξόντωσε τους ευγενείς και εξόρισε τον Στέφανο, που πήγε το 1158 στον Φρειδερίκο Α΄ ο οποίος ήταν σύμμαχος του αδελφού του και έτσι δεν βρήκε ανταπόκριση. Μετά πήγε στην Κωνσταντινούπολη, στον Μανουήλ Α΄ που τον υποδέχθηκε και του έδωσε σύζυγο την ανιψιά του Μαρία Κομνηνή. Το 1160 ο Στέφανος κάλεσε και τον αδελφό του Λαδίσλαο. Ταυτόχρονα ο Φρειδερίκος Α΄ ήταν στη Βόρειο Ιταλία και ο Γκέζα του έστελνε στρατό. Το 1159 απεβίωσε ο πάπας Αδριανός Δ΄ και μερικοί καρδινάλιοι αντίθετοι με την πολιτική του Φρειδερίκου Α΄ εξέλεξαν τον Αλέξανδρο Γ΄, ενώ φιλογερμανοί καρδινάλιοι εξέλεξαν τον Βίκτωρα Δ΄ και δημιουργήθηκε σχίσμα. Ο Γκέζα Β΄ ήθελε να υποστηρίξει τον Βίκτωρα Δ΄ αλλά ο Lucas αρχιεπίσκοπος του Esztergom τον μετέπεισε.

To 1161 έγινε συμφωνία (concordat) μεταξύ του Αλεξάνδρου Γ΄ και του Γκέζα Β΄ για τον ανώτερο κλήρο (prelates) της Ουγγαρίας και τους αντιπροσώπους (legates) του πάπα. Συμφώνησε ειρήνη με τον Μανουήλ Α΄ και έδωσε ως εισόδημα (appanage) στον δευτερότοκο υιό του Μπέλα (Γ΄) το δουκάτο της Κροατίας και Δαλματίας. Απεβίωσε στις 31 Μαΐου 1162 και ετάφη στο Σεκεσφέχερβαρ.[12][13]

Τα αδέλφια του σφετερίστηκαν τον θρόνο εκτοπίζοντας τους υιούς του, οι οποίοι βασίλευσαν μόνο μετά τον θάνατο των θείων τους.

Οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε την Ευφροσύνη των Ρουρικιδών, κόρη τού Μστισλάβ Α΄ μεγάλου πρίγκιπα του Κιέβου, επέζησε πολλά χρόνια και πέθανε μετά το 1193.[14] Τέκνα τους ήταν:

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 175
  2. ↑ Makk 1994, σ. 236
  3. ↑ Engel 2001, σ. 35
  4. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 175
  5. ↑ Engel 2001, σσ. 35, 50
  6. ↑ The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 160.114), σ. 136
  7. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 175
  8. ↑ Engel 2001, σ. 50
  9. ↑ Makk 1989, σ. 35
  10. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 175
  11. ↑ Engel 2001, σ. 50
  12. ↑ Bartl et al. 2002, σ. 29
  13. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 189
  14. ↑ Kristó & Makk 1996, σσ. 182, 194
  15. ↑ Makk 1989, σ. 139
  16. ↑ Kristó & Makk 1996, σσ. 190-191
  17. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 205
  18. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 190
  19. ↑ Makk 1989, σ. 65
  20. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 190
  21. ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 190
  22. ↑ Makk 1989, σ. 111

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Archdeacon Thomas of Split: History of the Bishops of Salona and Split (2006). CEU Press. ISBN 963-7326-59-6.
  • Ο City of Byzantium, Annals of Niketas Choniatēs (Translated by Harry J. Magoulias) (1984). Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-1764-8.
  • Odo of Deuil: De Profectione Ludovici VII in Orientem: The Journey of Louis VII to the East (Edited with an English Translation by Virginia Gingerick Berry) (1948). Columbia University Press.
  • Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (Translated by Charles M. Brand) (1976). Columbia University Press. ISBN 0-231-04080-6.
  • The Deeds of Frederick Barbarossa by Otto of Freising and his Continuator, Rahewin (2004). Columbia University Press. ISBN 0-231-13419-3.
  • "The Travels of Abū Hāmid al-Andalusī al-Gharnātī, 1130–1155". In Ibn Fadlān: Ibn Fadlān and the Land of Darnkess: Arab Travellers in the Far North (Translated with an Introduction by Paul Lunde and Caroline Stone) (2012). Penguin Books. ISBN 978-0-140-45507-6.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκέζα_Β΄_της_Ουγγαρίας&oldid=10841368"