Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γιώργος Κούδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Γιώργος Κούδας

Ο Γιώργος Κούδας, το 2006
Προσωπικές πληροφορίες
Πλήρες όνομαΓεώργιος Κούδας
Ημερ. γέννησης23 Νοεμβρίου 1946 (1946-11-23) (78 ετών)
Τόπος γέννησηςΆγιος Παύλος Θεσσαλονίκης, Ελλάδα
Ύψος1,77 μ.
ΘέσηΕπιθετικός μέσος
Ομάδες νέων
1958–1963Π.Α.Ο.Κ.
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1963–1984Π.Α.Ο.Κ.504(133)
Εθνική ομάδα
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1967–1982Ελλάδα43(4)
Προπονητική καριέρα
ΠερίοδοςΟμάδα
1987Ηρακλής Θεσσαλονίκης
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).

Ο Γιώργος Κούδας (Άγιος Παύλος Θεσσαλονίκης, 23 Νοεμβρίου 1946) είναι Έλληνας πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν στη θέση του επιθετικού μέσου. Θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ποδοσφαιριστές όλων των εποχών και το 2003 ψηφίστηκε ως ο πέμπτος καλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής από την ΕΠΟ για τον εορτασμό των 50 χρόνων της ΟΥΕΦΑ. Αγωνίστηκε σε ολόκληρη την ποδοσφαιρική του σταδιοδρομία με τον ΠΑΟΚ και όντας ο παίκτης με τις περισσότερες συμμετοχές στην ιστορία του συλλόγου, είναι μια φυσιογνωμία απόλυτα ταυτισμένη με τους ασπρόμαυρους του Βορρά. Η αθλητική του αξία, σε συνδυασμό με την καταγωγή του από τη Μακεδονία, του έδωσαν το προσωνύμιο Μεγαλέξανδρος του ελληνικού ποδοσφαίρου. [1][2]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κούδας γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1946 στον Άγιο Παύλο Θεσσαλονίκης, γόνος του Ιωάννη Κούδα από την Τυρολόη Ανατολικής Θράκης και της Ελευθερίας Μακρή (Κούδα) από τη Σταυρούπολη Ξάνθης. Ήταν το δεύτερο από τα τρία παιδιά της οικογένειας και έχει έναν μεγαλύτερο αδελφό και μία μικρότερη αδελφή. Ο πατέρας του δούλευε ως σερβιτόρος.

Ο Κούδας πέρασε άφθονο χρόνο της παιδικής του ηλικίας παίζοντας ποδόσφαιρο σε μία αλάνα κοντά στην Παλαιά Λαχαναγορά και επίσης σε μια μαρμάρινη πλατεία δύο επιπέδων, μπροστά από το Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης, που δεν υπάρχει σήμερα. Το ταλέντο του νεαρού Κούδα διέγνωσε ένας περίοικος με το όνομα Πρόδρομος, ο οποίος ήταν φίλαθλος του ΠΑΟΚ και τον πήρε μία μέρα μαζί του στα δοκιμαστικά των ακαδημιών του συλλόγου που πραγματοποιούνταν στην περιοχή της Τούμπας, όπου το νέο γήπεδο του ΠΑΟΚ ήταν υπό κατασκευή. Περίπου εκατό παιδιά συμμετείχαν και ο νεαρός Κούδας πέρασε απαρατήρητος την πρώτη μέρα. Τη δεύτερη μέρα, ο Αυστριακός προπονητής Βίλυ Σέφσκι ζήτησε από τον Κούδα να κοντρολάρει τη μπάλα αφού την είχε πετάξει ψηλά στον αέρα. Ο Κούδας κοντρόλαρε με ευκολία τη μπάλα μετά από κάθε ρίψη του Αυστριακού προπονητή και έπειτα συμμετείχε σε ένα ημίωρο προπονητικό δίτερμα που ακολούθησε. Ο Βασίλης Σιδηρόπουλος, ειδικός γραμματέας του ΠΑΟΚ τότε, έβγαλε φωτογραφία τον Κούδα και του ζήτησε να υπογράψει ένα δελτίο. Ως αποτέλεσμα, ο Κούδας εντάχθηκε στις ακαδημίες του συλλόγου το 1958, σε ηλικία 12 ετών. Προκειμένου να έχει κάποιο εισόδημα που του ήταν αναγκαίο, συνδύασε τις προπονήσεις με την εφηβική ομάδα του ΠΑΟΚ με το νυχτερινό σχολείο και την εργασία. Δούλεψε κατά καιρούς σε ηλεκτροτεχνουργείο, κουρείο, φούρνο, καθώς και σε γνωστό ξενοδοχείο του κέντρου της Θεσσαλονίκης ως γκρουμ και υπάλληλος υποδοχής.[3]

Ξεκίνημα και αποχή δύο ετών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κούδας ξεκίνησε να αγωνίζεται ως δεξιός πλάγιος μεσοεπιθετικός (εξτρέμ), φορώντας τη φανέλα με το νούμερο 7 σε αρκετά παιχνίδια που διεξάγονταν μεταξύ των εφηβικών τμημάτων των συλλόγων και προηγούνταν της αναμέτρησης των πρώτων ομάδων. Η αθλητική του ικανότητα και προοπτική γρήγορα ξεχώρισαν, με αποτέλεσμα αρκετοί φίλαθλοι να προσέρχονται νωρίτερα στο γήπεδο προκειμένου να παρακολουθήσουν τον νεαρό ταλαντούχο ποδοσφαιριστή να αγωνίζεται. Ο Κούδας σταδιακά μετατέθηκε στη θέση του επιθετικού μέσου και πραγματοποίησε το ντεμπούτο με τον ΠΑΟΚ τον Δεκέμβριο του 1963, σε ηλικία 17 ετών.[4] Το ταλέντο του Κούδα εξελισσόταν ραγδαία και την αγωνιστική περίοδο 1965–66 σκόραρε 13 τέρματα σε 29 συμμετοχές. Ωστόσο, στις 14 Ιουλίου 1966, οι οπαδοί του ΠΑΟΚ σοκαρίστηκαν από την είδηση της καθόδου του Κούδα στον Πειραιά, συνοδευόμενος από τον πατέρα του, ο οποίος ήρθε σε σύγκρουση με τη διοίκηση του ΠΑΟΚ για οικονομικούς λόγους. Ο Ολυμπιακός είχε προσεγγίσει τον Κούδα, δελεάζοντας τον με μία υποσχόμενη υψηλότερη ετήσια αμοιβή, χωρίς όμως να μπει σε διαπραγμάτευση με την ομάδα του. Ο διοικητικός ηγέτης του ΠΑΟΚ τότε, Γιώργος Παντελάκης, δεν έδωσε ποτέ τη συγκατάθεση του για την υλοποίηση της μεταγραφής, με αποτέλεσμα ο Κούδας να αγωνιστεί για τις επόμενες δύο αγωνιστικές περιόδους μόνο σε φιλικούς αγώνες του Ολυμπιακού. Ο Γενικός Γραμματέας της χούντας, Κωνσταντίνος Ασλανίδης, πρότεινε το 1968 ο ποδοσφαιριστής να επιστρέψει για δύο χρόνια στον ΠΑΟΚ και ακολούθως να μεταγραφεί στον Ολυμπιακό, αλλά ο Παντελάκης αρνήθηκε λέγοντας: "Εγώ μπορεί να πάω στη Γυάρο, ο Κούδας όμως δε θα πάει ποτέ στον Ολυμπιακό".[5][6] Τελικά, ο Κούδας επέστρεψε στον ΠΑΟΚ το καλοκαίρι του 1968, εν μέσω θερμής υποδοχής από τους ενθουσιώδεις φιλάθλους της ομάδας. Όλη αυτή η ιστορία με την ενδεχόμενη μεταγραφή του, γιγάντωσε την αντιπαλότητα μεταξύ Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ, δημιουργώντας μία βεντέτα μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων, που κράτησε πολλά χρόνια.[7][8] Η απόφαση του Κούδα να επιστρέψει στον ΠΑΟΚ είχε ως αποτέλεσμα να μη μιλήσει με τον πατέρα του, ο οποίος ήταν κάθετα αντίθετος, για έξι χρόνια. Προς έκπληξη του, ο Κούδας συνειδητοποίησε ότι ο φροντιστής του ΠΑΟΚ Νικηφόρος Τσαρπανάς, είχε αφήσει το ντουλαπάκι του στα αποδυτήρια άθικτο, τη περίοδο των δύο χρόνων της απουσίας του.

Επιστροφή και ταύτιση με τον ΠΑΟΚ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιστροφή του Κούδα στον ΠΑΟΚ τον Αύγουστο του 1968 συνέπεσε χρονικά με την άφιξη στην ομάδα ποιοτικών ποδοσφαιριστών, όπως οι Χρήστος Τερζανίδης, Δημήτρης Παρίδης και Αχιλλέας Ασλανίδης, ενώ είχε προηγηθεί ένα χρόνο πριν και η έλευση του σπουδαίου Σταύρου Σαράφη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 αποκτήθηκαν οι πλάγιοι αμυντικοί Γιάννης Γούναρης και Κώστας Ιωσηφίδης και είχαν τεθεί πλέον οι βάσεις για τη δημιουργία μίας πολλά υποσχόμενης ομάδας που έμελλε τα επόμενα χρόνια να αποδώσει ελκυστικό ποδόσφαιρο, να ανταγωνιστεί τις μεγάλες ομάδες της Αθήνας και να κατακτήσει τους πρώτους εγχώριους τίτλους στην ιστορία της. Ο Κούδας σκόραρε δύο τέρματα στην επικράτηση του ΠΑΟΚ επί του Παναθηναϊκού με 2–1 στον τελικό του Κυπέλλου του 1972 και οδήγησε την ομάδα στο πρώτο της τρόπαιο.[9][10] Τα επόμενα χρόνια, ο ΠΑΟΚ κατέκτησε επίσης το Κύπελλο του 1974 και το Πρωτάθλημα του 1976,[11][12] αλλά σύμφωνα με τον Κούδα, η ομάδα άξιζε να κερδίσει περισσότερους τίτλους τη δεκαετία του 1970.[13]

Στις 14 Φεβρουαρίου 1973, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε τον Άγιαξ σε φιλικό αγώνα στο γήπεδο της Τούμπας και μετά τον αγώνα ο Κούδας είχε την ευκαιρία να συναντηθεί προσωπικά με τον σπουδαίο Γιόχαν Κρόιφ. Ο Ιπτάμενος Ολλανδός είπε στον Κούδα πως είχε την ποιότητα να παίξει σε μερικά από τα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και ότι μπορούσε να κανονίσει να τον φέρει σε επαφή με τον πεθερό του που ήταν ποδοσφαιρικός ατζέντης. Η επαφή έγινε και ο Κούδας ενημερώθηκε ότι ήταν εφικτή η μεταγραφή του στην Εσπανιόλ. Ωστόσο, σύμφωνα με τους κανονισμούς της εποχής, το συνολικό ποσό της μεταγραφής θα ελάμβανε ο σύλλογος του, ενώ ήταν ασαφείς και οι όροι των αποδοχών του στην Εσπανιόλ. Σε αντίθεση με τα ισχύοντα σήμερα, εκείνη την εποχή σχεδόν κανένας Έλληνας ποδοσφαιριστής δεν περνούσε τα σύνορα και ο Κούδας απέφυγε να δοκιμάσει τη τύχη του στο εξωτερικό.[14]

Ο Κούδας έπαιξε σε ολόκληρη την ποδοσφαιρική του καριέρα με τα ασπρόμαυρα του ΠΑΟΚ έχοντας 504 συμμετοχές στην Α' Εθνική Κατηγορία και 607 συμμετοχές σε όλες τις διοργανώσεις (ρεκόρ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ).[15] Σκόραρε 164 τέρματα (133 στο πρωτάθλημα)[16] και συμμετείχε σε 9 τελικούς Κυπέλλου Ελλάδας.[17] Αποσύρθηκε από την αγωνιστική δράση τον Μάιο του 1984, σε ηλικία 38 ετών, υπηρετώντας για πάνω από 20 χρόνια στον ΠΑΟΚ.

Με την Εθνική Ελλάδας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κούδας κλήθηκε να αγωνιστεί με την Εθνική Ομάδα από νεαρή ηλικία. Συμμετείχε με την Εθνική Νέων στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα το 1965 σε δύο αγώνες πετυχαίνοντας ισάριθμα τέρματα. Κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου Ενόπλων 1968 με την Εθνική Ενόπλων και το Βαλκανικό Κύπελλο το 1969 με την Εθνική Ελπίδων.

Με την Εθνική Ελλάδας (ανδρών), πραγματοποίησε 43 συμμετοχές σημειώνοντας τέσσερα τέρματα, μεταξύ 1967 και 1982.[18] Συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 1980 που διεξήχθη στην Ιταλία, όπου αγωνίστηκε στον αγώνα της φάσης των ομίλων εναντίον της Δυτικής Γερμανίας που έληξε 0–0.[19]

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1995, έντεκα χρόνια μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής του καριέρας, διεξήχθη ένας διεθνής φιλικός αγώνας προς τιμήν του στο γήπεδο της Τούμπας και ο Κούδας πραγματοποίησε τη τελευταία του εμφάνιση με τα γαλανόλευκα της Εθνικής απέναντι στη Γιουγκοσλαβία.[20][21] Με αυτή τη συμμετοχή έγινε ο γηραιότερος ποδοσφαιριστής (48 ετών) που συμμετείχε σε επίσημο διεθνή φιλικό αγώνα έως ότου ο Ζορζ Γουεά (51 ετών) ξεπέρασε το ρεκόρ τον Σεπτέμβριο του 2018.[22] Μετά τη λήξη του αγώνα, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κούδα στον αγωνιστικό χώρο της Τούμπας (δίπλα από την είσοδο των αποδυτηρίων). Στην ένταση της στιγμής, κι ενώ γνώριζε την αποθέωση από το φίλαθλο κοινό που φώναζε ρυθμικά το όνομα του, ο Κούδας "λύγισε" και ξέσπασε σε δάκρυα.[23]

Ενασχόληση με το ποδόσφαιρο από άλλα πόστα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κούδας κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια τον Μάιο του 1984 και σύντομα ο τότε Πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Γιώργος Παντελάκης, τον έχρισε γενικό αρχηγό της ομάδας για την αγωνιστική περίοδο 1984–85, που τελείωσε με τον ΠΑΟΚ να κατακτά το δεύτερο πρωτάθλημα στην ιστορία του.[24]

Τον Σεπτέμβριο του 1987, για ένα μικρό χρονικό διάστημα (τρεις αγώνες πρωταθλήματος), ο Κώστας Αϊδινίου ήταν μαζί με τον Κούδα προπονητικό δίδυμο στον Ηρακλή.[25][26]

Τον Αύγουστο του 2012, ο Ιβάν Σαββίδης έγινε μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ και από τα τέλη του 2015 ο Κούδας είναι ένας από τους συμβούλους του.[27]

Τρόπος παιχνιδιού και προσωπικότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
"Έξω από το γήπεδο, ο Γιώργος Κούδας ήταν ο ποδοσφαιριστής-αριστοκράτης. Η εμφάνιση του, ο τρόπος που φερόταν στα ξενοδοχεία, όπου πηγαίναμε, η αντίδραση του ήταν πάντα ανθρώπου ώριμου. Έτσι ήταν από πολύ μικρός."

Γιώργος Παντελάκης, πρώην Πρόεδρος ΠΑΕ ΠΑΟΚ
Μπλιάτκας, Κώστας. Γιώργος Κούδας - Της ζωής μου το παιχνίδι. Εκδόσεις Ιανός, 2005, σ. 39.

"Ταλέντο. Ήθος. Διάρκεια."

Γιάννης Διακογιάννης, αθλητικός δημοσιογράφος
Μπλιάτκας, Κώστας. Γιώργος Κούδας - Της ζωής μου το παιχνίδι. Εκδόσεις Ιανός, 2005, σ. 226.

Ο Κούδας θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους παίκτες που ανέδειξε το ελληνικό ποδόσφαιρο (5ος στη ψηφοφορία της ΕΠΟ το 2003 για τον εορτασμό των 50 χρόνων της ΟΥΕΦΑ)[28] και δικαιωματικά κέρδισε την αναγνώριση όλων των φιλάθλων του αθλήματος στη χώρα. Ο Κούδας ήταν ο ενορχηστρωτής των επιθέσεων της ομάδας, ένας χαρισματικός δημιουργικός μέσος με μεγάλη ακρίβεια στις πάσες που επιχειρούσε. Είχε υψηλή τεχνική κατάρτιση, καλή ντρίπλα και μεγάλη διορατικότητα, έχοντας επίγνωση των θέσεων των συμπαικτών του καθώς εξελισσόταν μία επίθεση. Ο Κούδας έχει δηλώσει ότι ο συμπαίκτης του και πλάγιος μεσοεπιθετικός Δημήτρης Παρίδης ήταν το alter ego του εντός του γηπέδου. "Οι μακρινές μου μπαλιές τον έβρισκαν με απόλυτη ακρίβεια. Ήξερε πότε να ξεκινήσει. Ήξερα ότι θα συναντούσε τη μπάλα. Οι σκέψεις μας ήταν ευθυγραμμισμένες". Επίσης, έχει παραδεχτεί ότι μπορούσε να επικεντρωθεί περισσότερο στο επιθετικό κομμάτι του παιχνιδιού χάρη στον Χρήστο Τερζανίδη, ο οποίος ήταν ένας ακούραστος αμυντικός μέσος που συνέχεια τον παρότρυνε να βγει μπροστά. Όσο για τη συνεργασία του στο κέντρο με τον πρώτο σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ, Σταύρο Σαράφη, ο Κούδας έχει πει: "Ο Σταύρος ήταν μεγάλο κεφάλαιο για την ομάδα. Ήταν τέτοια η ικανότητα του με το κεφάλι, που το μόνο που χρειαζόταν ήταν να κάνω μία καλή σέντρα στην περιοχή και το πιο πιθανό ήταν να καταλήξει η μπάλα στα δίχτυα". Ένα από τα προσωνύμια του Κούδα ως ποδοσφαιριστής ήταν Το Ζαρκάδι, λόγω του χαρακτηριστικού του τρεξίματος με τη μπάλα, κρατώντας το κεφάλι ψηλά και έχοντας μεγάλο δρασκελισμό.[29] Ένας πολυδιάστατος επιθετικός μέσος και ικανός σκόρερ με πολύ καλό δεξί λάκτισμα, ο Κούδας ήταν ο ηγέτης της ομάδας, που πάντοτε ενέπνεε τους συμπαίκτες του να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό. Επίσης, αποτελούσε ένα πρότυπο για τους νεότερους αθλητές, καθώς ουδέποτε προκάλεσε τους αντίπαλους ποδοσφαιριστές ή φιλάθλους και επεδείκνυε μία ευγενική και ηθική συμπεριφορά στους αγωνιστικούς χώρους.

Ο Κούδας αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για ένα πολύ γνωστό λαϊκό τραγούδι του Έλληνα τραγουδοποιού και φίλαθλου του ΠΑΟΚ Νίκου Παπάζογλου και του στιχουργού Μανώλη Ρασούλη.[30]

Στατιστικά στοιχεία ανά περίοδο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύλλογος Περίοδος Πρωτάθλημα Κύπελλο Ευρώπη Σύνολο
Συμμετοχές Τέρματα Συμμετοχές Τέρματα Συμμετοχές Τέρματα Συμμετοχές Τέρματα
ΠΑΟΚ 1963–64 13 2 2 0 0 0 15 2
1964–65 17 1 1 0 0 0 18 1
1965–66 29 13 1 0 2 1 32 14
1966–67[α] 0 0 0 0 0 0 0 0
1967–68[α] 0 0 0 0 0 0 0 0
1968–69 29 17 3 6 0 0 32 23
1969–70 24 8 5 3 0 0 29 11
1970–71 30 7 5 1 2 1 37 9
1971–72 34 7 6 3 0 0 40 10
1972–73 31 14 5 0 2 0 38 14
1973–74 26 6 6 5 3 0 35 11
1974–75 24 8 1 0 2 0 27 8
1975–76 26 14 3 0 2 1 31 15
1976–77 26 6 4 1 4 1 34 8
1977–78 31 5 5 1 4 0 40 6
1978–79 26 4 0 0 2 0 28 4
1979–80 26 2 4 1 0 0 30 3
1980–81 31 8 7 2 0 0 38 10
1981–82 32 5 5 2 2 0 39 7
1982–83 28 4 3 2 4 0 35 6
1983–84 21 2 4 0 4 0 29 2
Σύνολο καριέρας 504 133 70 27 33 4 607 164
  1. 1,0 1,1 Ο Κούδας δεν έπαιξε για δύο αγωνιστικές περιόδους όταν ο Ολυμπιακός προσπάθησε να τον αποκτήσει.
Έτος Συμμετοχές Τέρματα
1967 1 0
1968 2 0
1969 3 1
1970 6 0
1971 5 0
1972 4 0
1973 4 1
1974 0 0
1975 3 0
1976 1 1
1977 3 0
1978 2 1
1979 1 0
1980 2 0
1981 4 0
1982 1 0
1995[α] 1 0
Σύνολο 43 4
  1. 20 Σεπτεμβρίου 1995, Γήπεδο Τούμπας, Ελλάδα–Γιουγκοσλαβία 0–2. Αποχαιρετιστήριος αγώνας προς τιμήν του.
Τα τέρματα του Κούδα με την Εθνική
Νο. Ημερομηνία Τόπος Διεξαγωγής Αντίπαλος Σκορ Αποτέλεσμα Διοργάνωση
1 15 Οκτωβρίου 1969 Καυτανζόγλειο Στάδιο, Θεσσαλονίκη Ελβετία 1–0 4–1 Προκριματικά Μουντιάλ 1970
2 17 Ιανουαρίου 1973 Γήπεδο Λεωφόρου, Αθήνα Ισπανία 1–1 2–3 Προκριματικά Μουντιάλ 1974
3 6 Μαΐου 1976 Γήπεδο Λεωφόρου, Αθήνα Πολωνία 1–0 1–0 Φιλικός
4 13 Δεκεμβρίου 1978 Γήπεδο Λεωφόρου, Αθήνα Ρουμανία 1–0 2–1 Βαλκανικό Κύπελλο

Τίτλοι - Διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ομαδικές:

Ατομικές:

  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ σε όλες τις διοργανώσεις: 607 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ στο Πρωτάθλημα: 504 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών στο Πρωτάθλημα με έναν σύλλογο (ΠΑΟΚ): 504 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ στο Κύπελλο: 70 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ σε Τελικούς Κυπέλλου: 9 συμμετοχές.
  • Δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ σε όλες τις διοργανώσεις: 164 τέρματα.
  • Δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ στο Πρωτάθλημα: 133 τέρματα.
  • Πρώτος σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ στο Κύπελλο: 27 τέρματα.

Σχετική βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μπλιάτκας, Κώστας (2005). Γιώργος Κούδας, της ζωής μου το παιχνίδι. Ελλάδα: Εκδόσεις Ιανός. (ISBN 978-960-7827-35-7).
  • Παππούς, Μιχάλης (2019). Ο ΠΑΟΚ του '70. Ελλάδα: Εκδόσεις University Studio Press. (ISBN 978-960-12-2421-3).
  1. Μάνος Ανδρουλάκης. «Η ζωή και η καριέρα του θρυλικού Γιώργου Κούδα». sport-retro.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2019. 
  2. Σταύρος Σουντουλίδης (23 Νοεμβρίου 2015). «H ζωή του Γιώργου Κούδα». gazzetta.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2019. 
  3. «Ο Γιώργος Κούδας μέσα από διηγήσεις». paokfc.gr. 23 Νοεμβρίου 2015. 
  4. Σταύρος Σουντουλίδης (21 Δεκεμβρίου 2018). «Εν αρχή ην ο... Κούδας!». gazzetta.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2025. 
  5. Ευγένιος Δαδαλιάρας (28 Νοεμβρίου 2019). «Το "όχι" του Παντελάκη στους δικτάτορες». novasports.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2025. 
  6. «Η ιστορική απάντηση του Παντελάκη». mixanitouxronou.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2019. 
  7. Βασίλης Νικολόπουλος (22 Οκτωβρίου 2017). «Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ: Ξετυλίγοντας το κουβάρι της κόντρας που κρατά πάνω από μισό αιώνα». Ελεύθερος Τύπος. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2019. 
  8. Δημήτρης Μώρος (8 Νοεμβρίου 2013). «Αυτή η βεντέτα δε θα σβήσει ποτέ». Τα Νέα. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2021. 
  9. «Ιστορικό αρχείο ΕΡΤ - Ο ΠΑΟΚ κατακτά το Κύπελλο Ελλάδας (5 Ιουλίου 1972)». ert.gr. 5 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2019. 
  10. «Η κατάκτηση του πρώτου τίτλου». paokfc.gr. 
  11. «Κυπελλούχος Ελλάδος 1974». paokfc.gr. 
  12. «Στην κορυφή του ελληνικού ποδοσφαίρου». paokfc.gr. 
  13. Απόστολος Παγώνης (12 Απριλίου 2015). «Κούδας: «Ήρθε η ώρα για τίτλους»». gazzetta.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2025. 
  14. Σταύρος Σουντουλίδης (24 Μαρτίου 2016). «Ο ΠΑΟΚ, ο Κούδας και ο Κρόιφ (vid & pics)». gazzetta.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2025. 
  15. Mastrogiannopoulos, Alexander (21 Ιουνίου 2003). «Greece 1983/84». RSSSF. 
  16. «Τα 133 γκολ του Γιώργου Κούδα στο πρωτάθλημα». paokmania.gr. 18 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2019. 
  17. «Το μεγάλο ρεκόρ του Κούδα». Πρώτο Θέμα. 5 May 2017. http://www.protothema.gr/sports/article/676837/to-megalo-rekor-tou-kouda/. 
  18. Mamrud, Roberto (15 Δεκεμβρίου 2016). «Greece - Record International Players». RSSSF. 
  19. Courtney, Barrie (28 Μαρτίου 2007). «European Championship 1980 - Final Tournament - Full Details». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2018. 
  20. «Κούδας: Τον τίμησαν όλοι». Μακεδονία. 21 September 1995. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 May 2018. https://web.archive.org/web/20180506035608/http://www.hyper.gr/makthes/950921/50921c01.html. Ανακτήθηκε στις 24 May 2017. 
  21. «Ο Γιώργος Κούδας με την Εθνική Ελλάδας». eu-football.info (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2019. 
  22. «IFFHS , Κατάταξη των γηραιότερων που έπαιξαν σε διεθνή αγώνα». IFFHS (στα Αγγλικά). 23 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2025. 
  23. Σταύρος Σουντουλίδης (20 Σεπτεμβρίου 2022). «Ο τελευταίος χορός του Γιώργου Κούδα στην Τούμπα (pics & vids)». gazzetta.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2025. 
  24. «Όταν ο ΠΑΟΚ πανηγύριζε το δεύτερο του πρωτάθλημα (Pics+vid)». sdna.gr. 16 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2025. 
  25. «Αϊδινίου: Το «σκαθάρι» που έγινε 73 ετών και οι ξεχωριστές «ιστορίες» του». amna.gr. 21 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2025. 
  26. Alexander Mastrogiannopoulos (19 Ιουνίου 2003). «Greece 1987/88». RSSSF. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2014. 
  27. «Το νέο ΔΣ της ΠΑΕ ΠΑΟΚ». paokfc.gr. 21 Δεκεμβρίου 2015. 
  28. «Ο Χατζηπαναγής ψηφίστηκε ως ο κορυφαίος Έλληνας ποδοσφαιριστής των τελευταίων 50 ετών». in.gr. 15 Οκτωβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2025. 
  29. Σήφης Βοτζάκης (6 Απριλίου 2023). «Ένα παρατσούκλι, μία ιστορία…». ertsports.gr. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2025. 
  30. «Η πραγματική ιστορία πίσω από το "Πότε Βούδας – Πότε Κούδας"». mixanitouxronou.gr. 27 Μαΐου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]