Γιαν Ζαμόισκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαν Ζαμόισκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jan Zamoyski (Πολωνικά)[1]
Γέννηση19  Μαρτίου 1542[2]
Skokówka
Θάνατος3  Ιουνίου 1605[2][3][4]
Ζάμοστς[1]
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία
ΘρησκείαΚαλβινισμός
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[5]
ΣπουδέςUniversity of Paris
Πανεπιστήμιο της Πάδοβας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιπλωμάτης
πολιτικός[6]
Οικογένεια
ΣύζυγοςAnna Ossolińska (έως 1572)
Krystyna Radziwiłł (1577–1580)[7]
Gryzelda Bathory (1583–1590)
Barbara Tarnowska (1592–1605)
ΤέκναΤόμας Ζαμοΰσκι
ΓονείςStanisław Zamoyski
ΟικογένειαΖαμόισκι
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςSiege of Pskov, Battle of Byczyna, Battle of Bucov, Πολωνοσουηδικός Πόλεμος (1600-1611), Siege of Wolmar, Siege of Fellin και Siege of Weissenstein
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαChancellor of Poland (1578–1605)[8]
Μέγας Χετμάνος του Στέμματος (1581–1605)[9]
d:Q11836279
γραμματέας του βασιλιά στο δικαστήριο της Πολωνίας
Vice-Chancellor of the Crown (1576–1578)[10]
d:Q27002434
d:Q26714246
d:Q64825241
d:Q66190044 (1580–1585)
d:Q66190056
d:Q66200890
d:Q66200901
d:Q66200935
d:Q66201018
deputy to the Sejm of the First Polish Republic
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιαν Σάριους Ζαμόισκι (πολωνικά: Jan Sariusz Zamoyski‎‎, λατινικά: Ioannes Zamoyski de Zamoscie‎‎[11]) (19 Μαρτίου 1542 – 3 Ιουνίου 1605) ήταν Πολωνός ευγενής, άρχοντας και ο 1ος ορδυνάτης του Ζάμοστς. Υπηρέτησε ως Βασιλικός Γραμματέας από το 1565, Αναπληρωτής Καγκελάριος από το 1576, Μέγας Καγκελάριος του Στέμματος από το 1578 και Μέγας Χετμάνος του Στέμματος από το 1581.

Ο Ζαμόισκι ήταν ο Γενικός Σταρόστα της πόλης της Κρακοβίας από το 1580 έως το 1585 και Σταρόστας των Μπελζ, Μιεντζίζετς, Κσέσουφ, Κνίσιν και Τάρτου. Επίσης, ήταν σημαντικός σύμβουλος των Βασιλέων Σιγισμούνδου Β΄ Αύγουστου της Πολωνίας και Στέφανου Μπάτορυ, ένας από τους σημαντικότερους αντιπάλους του διαδόχου του Μπάτορυ, Σιγισμούνδου Γ΄ της Πολωνίας, και ένας από τους πιο ικανούς διπλωμάτες και πολιτικούς της εποχής του, ο οποίος στεκόταν ως σημαντική προσωπικότητα στην πολιτική της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας σε όλη του τη ζωή.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προτομή του Χετμάνου Γιαν Ζαμόισκι στο Βασιλικό Κάστρο της Βαρσοβίας

Η φήμη του Ζαμόισκι, η σημασία στη ζωή, άντεξε μετά το θάνατό του. Επαινέθηκε από καλλιτέχνες όπως ο Σίμον Σταροβόλσκι και ο Γιούλιαν Ούρσιν Νιεμτσέβιτς και ιστορικούς, συμπεριλαμβανομένων των Στανίσουαφ Στάσιτς, Στανίσουαφ Ταρνόφσκι και Άρτουρ Σλιβίνσκι.[12] Υπήρχαν επίσης και εκείνοι που τον επέκριναν: Χούγκο Κοουόνταϊ, Γιούζεφ Σούισκι και Μίχαου Μπομπζίνσκι.[12] Παρ΄ όλα αυτά, η πολωνική ιστοριογραφία και η αντιμετώπιση του πολιτισμού του Ζαμόισκι είναι ως επί το πλείστον θετική και ο ιστορικός Γιάνους Τάζμπιρ παρατήρησε ότι η μεταθανάτια καριέρα του Ζαμόισκι ήταν ακόμη πιο υπέροχη από την πραγματική του.[12] Ο Λεσνιέφσκι, τελειώνοντας την πρόσφατη βιογραφία του για τον Ζαμόισκι, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι μια σημαντική, αν και αμφιλεγόμενη, μορφή της πολωνικής Αναγέννησης.[12]

Ο Ζαμόισκι ήταν το θέμα πολλών πινάκων και σχεδίων. Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι είναι ένας από τους χαρακτήρες σε δύο μεγάλους πίνακες του Γιαν Ματέικο, τους Κήρυγμα του Πιοτρ Σκάργκα και Στέφανος Μπάτορυ στο Πσκοβ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 4000199.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12476290c. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jan-Zamoyski. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. zamoyski-jan.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12476290c. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  7. «Radziwiłłowie herbu Trąby». (Πολωνικά) d:Q121885404. Polish Central Archives of Historical Records, d:Q9379197. Βαρσοβία. 1996. ISBN-10 83-85490-62-0.
  8. «Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku» (Πολωνικά) Βιβλιοθήκη του Κούρνικ. Κούρνικ. 1992. σελ. 55. ISBN-10 83-85213-04-X.
  9. «Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku» (Πολωνικά) Βιβλιοθήκη του Κούρνικ. Κούρνικ. 1992. σελ. 42. ISBN-10 83-85213-04-X.
  10. «Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku» (Πολωνικά) Βιβλιοθήκη του Κούρνικ. Κούρνικ. 1992. σελ. 110. ISBN-10 83-85213-04-X.
  11. Ζαμόισκι, Γιαν (1904). Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego: 1553–1579. Druk P. Laskauera i s-ki. σελ. 27. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2018. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Σουαβόμιρ Λεσνιέφσκι (Ιανουαρίου 2008). Jan Zamoyski – hetman i polityk (στα Πολωνικά). Bellona. σελίδες 169–171. GGKEY:RRA1L0T4Y81. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Jan Zamoyski στο Wikimedia Commons