Γιαμπλάνιτσα (ποταμός)

Γιαμπλάνιτσα (ποταμός)
Εκβολές	Νότιος Μοράβας
Χώρα	Σερβία
Μήκος	85 χλμ
wikidata ()

Η Γιαμπλάνιτσα (σερβ. Јабланица) είναι ποταμός στη νότια Σερβία με μήκος 85 χιλιόμετρα. Είναι αριστερός παραπόταμος του Νότιου Μοράβα και δίνει το όνομά του στη σημερινή Διοικητική Περιοχή Γιαμπλάνιτσα και στη (μικρότερη) παραδοσιακή περιοχή της Γιαμπλάνιτσα. Η λεκάνη απορροής του έχει έκταση 894 τετραγωνικά χιλιόμετρα και δεν είναι πλωτός.

Πηγές

Η Γιαμπλάνιτσα πηγάζει από το βουνό Γκόλλακ, κοντά στο χωριό Γκρμπάβτσε του Δήμου Μέντβετζα. Η τοποθεσία έχει πολλές θερμές πηγές και αρκετές μικρές λουτροπόλεις (με πληθυσμό χωριού) βρίσκονται κοντά στον άνω ρου του ποταμού, όπως οι Στάρα Μπάνια, Ράβνα Μπάνια και Σιγιάρινσκα Μπάνια. Στο χωριό Ματσεντόνσκε Ρετκοτσέρσκο το ποτάμι δέχεται τα νερά του αριστερού παραποτάμου Τσοκότινσκα Ριέκα (Чокотинска река), κατόπιν στρέφεται προς τα νοτιοανατολικά και εισέρχεται στην παραδοσιακή περιοχή της Γιαμπλάνιτσα.

Στην περιοχή Γιαμπλάνιτσα

Η ανώτερη περιοχή της Γιαμπλάνιτσα αποτελείται από τη στενή κοιλάδα του ποταμού, στη νότια πλευρά των βουνών Μαϊντάν και Ραντάν, στο δυτικότερο μέρος της Διοικητικής Περιοχής Γιαμπλάνιτσα και κοντά στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο (Διαμέρισμα της Πρίστινα). Στη συνέχεια ο ποταμός ρέει προς τα ανατολικά, διέρχεται από τα χωριά Ρούικοβατς και Σίλοβο και μετά από την κωμόπολη Λέμπανε, όπου εισέρχεται στο κατώτερο μέρος της κοιλάδας του και για τα επόμενα 48 χιλιόμετρα διαρρέει το λεκανοπέδιο του Λέσκοβατς, τμήμα της ευρύτερης, σύνθετης κοιλάδας του Νότιου Μοράβα. Κοντά στο Λέμπανε βρίσκονται τα ερείπια της Ιουστινιανής Πρώτης (το σημερινό Καρίτσιν-γκραντ).

Κατόπιν ο ποταμός διέρχεται από τα χωριά Ζντέγκλοβο, Βράνοβτσε, Μπόσνιατσε, Τουρέκοβατς και Στόπανιε, και φθάνει στο Βίναρτσε, κωμόπολη και βόρειο προάστιο του Λέσκοβατς, οπότε στρέφεται προς τα βόρεια. Στο τμήμα αυτό του ρου του, ρέει αρχικώς παράλληλα με τον ποταμό Βετέρνιτσα, με τον οποίο συνδέεται με κανάλι στο χωριό Ζαλούζνιε, και στη συνέχεια παραλλήλως προς τον Νότιο Μοράβα. Αφού περάσει από τα χωριά Ντούπλιανε και Πετσένιεβτσε, η Γιαμπλάνιτσα στρέφεται προς τα ανατολικά και χύνεται στον Νότιο Μοράβα. Από το Πετσένιεβτσε ξεκινά ένα κανάλι παράλληλης ροής, που συνδέει τους ποταμούς Γιαμπλάνιτσα και Τόπλιτσα, κάπου 15 χιλιόμετρα προς τα βόρεια.

Δεδομένου ότι ο Μοράβας είναι παραπόταμος του Δούναβη, τα νερά της Γιαμπλάνιτσα καταλήγουν τελικώς στη Μαύρη Θάλασσα. Η Γιαμπλάνιτσα έχει μέση παροχή μόλις 6 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο, αλλά αυτή αυξάνεται πολύ σε χρονιές με πολλές βροχοπτώσεις και μπορεί να πλημμυρίζει την κοιλάδα της προκαλώντας σημαντικές υλικές ζημιές.

Βιβλιογραφία

• Mala Prosvetina Enciklopedija, 3η έκδοση, Prosveta, 1985, ISBN 86-07-00001-2
• Jovan Đ. Marković: Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije, εκδ. Svjetlost, Sarajevo 1990, ISBN 86-01-02651-6