Γεώργιος Μάρκου ο Αργείος

Γεώργιος Μάρκου, ο Αργείος
Αγιογραφία του Αγίου Δημητρίου, χειρός Γεωργίου Μάρκου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1690 Άργος
Θάνατος	1770 Αθήνα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ζωγράφος fresco painter αγιογράφος
Περίοδος ακμής	1719 - 1746
Σχετικά πολυμέσα

Ο Γεώργιος Μάρκου(-ος), ο Αργείος (18^ος αι.) ήταν Έλληνας λόγιος ζωγράφος.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο ενετοκρατούμενο Άργος, στα τέλη του 17^ου αιώνα, διδάχθηκε την ελληνική γλώσσα από αθηναίους διδασκάλους, που είχαν προσφύγει στην Αργοναυπλία ύστερα από τα τραγικά ενετοτουρκικά γεγονότα της Αθήνας και μυήθηκε στη βυζαντινή ζωγραφική στον τόπο του⁽¹⁾, όπου από τα μέσα του 16^ου αιώνα διαμορφώθηκε το κέντρο του πελοποννησιακού αγιογραφικού εργαστηρίου, κυρίως με τις ξακουστές μορφές των Μόσχων και των Κακαβάδων αγιογράφων⁽²⁾

Το 1715 έρχεται στην Αθήνα και εγκαταβιώνει στην Ιερά Μονή Ασωμάτων-Πετράκη, όπου ξεκινά το αγιογραφικό έργο του ιδρύοντας αργότερα και συνεργείο με συνεργάτες και μαθητές του τον αδερφό του Αντώνιο Μάρκου, το Νικόλαο Μπενιζέλο, το Γεώργιο Κυπριώτη και τον ιερέα Δημήτριο.

‘Υστερα από το 1719 ταξιδεύει στο Άγιον Όρος και στη Βενετία, όπου με την οικονομική χορηγία του τυπώθηκε στο ιστορικό τυπογραφείο Νικολάου του Γλυκέως το 1729 η Ακολουθία του Αγίου Πέτρου Επισκόπου Άργους.

Έκτοτε και μέχρι το 1744 ιστόρησε τους εξής ναούς

• Αγίου Γεωργίου του Χωστού (σκήτη), Γαρηττός-Πεντέλη
• Αγίου Νικολάου Καλησίων (Καλλισίων) – Πεντέλη
• Κοίμησης της Θεοτόκου, Κουρσαλά – Κορωπί
• Καθολικό της Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνας
• Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου – Καμάρθι, Παιανία
• Αγίας Παρασκευής – Μαρκόπουλο Μεσογείων Αττικής
• Αγίου Γεωργίου – Κουβαρά Αττικής
• Αγίου Αθανασίου - Κρόνιζες  Κερατέας Αττικής

Μετά το 1750 τα ίχνη του χάνονται. Από συγκλίνοντα στοιχεία διαφόρων ερευνών πιθανολογείται ότι πέθανε στα 1760-70 και τάφηκε στο κοιμητηριακό προαύλιο του Ναού Αγίας Παρασκευής Μαρκοπούλου.

Η «σχολή» Γεωργίου Μάρκου

Ο Γεώργιος Μάρκου που θεωρείται ο σπουδαιότερος ζωγράφος του 18^ου αιώνα⁽³⁾ δημιούργησε όχι μόνο εργαστηριακή αλλά και καλλιτεχνική σχολή ζωγράφων, που τον διαδέχθηκαν και ιστόρησαν σημαντικούς ναούς στην Αττική μέχρι τα μέσα του 19^ου αιώνα, όπως η Αγία Τριάδα στο Αγγελήσι Μαρκοπούλου (αγιογράφοι οι αθηναίοι αδερφοί Αθανασίου), οι Ταξιάρχες στα Καλύβια, η «Μεσοσπορίτισσα»-Κίτσι στο Κορωπί, ο Άγιος Πέτρος στα Σπάτα, η Μεταμόρφωση στο Κορωπί,  ο Άγιος Αθανάσιος στην Παιανία, κ.ά. ⁽⁴⁾

Αφιέρωμα

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης (EUARCE) της Ελλάδος ανακήρυξε το 2013 ως το "Έτος Γεωργίου Μάρκου του Αργείου" με τη διοργάνωση πολύπτυχου παμμεσογειακού πολιτιστικού προγράμματος υπό την αιγίδα των Δημάρχων: Παιανίας Δημ. Δάβαρη, Κρωπίας Δημ Κιούση, Μαρκοπούλου Σωτ. Μεθενίτη, Σαρωνικού Πέτρου Φιλίππου και την παράσταση επταμελούς Τιμητικής Επιτροπής εκπροσώπων της επιστήμης και των γραμμάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αποτελούμενης από τους: Κώστα Βαλέτα, Επίτιμο Πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Λογοτεχνίας - A.I.C.L. Paris, Κωνσταντίνο Λαγούρο, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Sherbrooke (Καναδά), Νίκο Γιαννουκάκη, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Pittsburgh, Δημ. Ηλιόπουλο, Πρέσβη, Wl. Kaczocha, Καθηγητή της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Mickienicza (Πολωνία) και Γ. Φίλη, Πρύτανη του Πολυεχνείου Κρήτης. Το πρόγραμμα περιέλαβε ετήσια έκθεση φωτογραφικών ντοκουμέντων από τα ναϊκά μνημεία όπου εργάσθηκε ο Γεώργιος Μάρκου με την επιμέλεια της ζωγράφου Αμαλίας (Παρασκευοπούλου), ομιλίες των συγγραφέων Ευάγγελου Ανδρέου, Γιάννη Πρόφη και Δημήτρη Καραμβάλη, έκθεση εντύπων, χειρογράφων, φωτογραφιών και άλλων μαρτυριών γύρω από την έκδοση "Γεώργιος Μάρκου ο Αργείος - Το μέγιστο της Αγιογραφίας Σχολειό στο 18ο αιώνα", προβολή ντοκυμαντέρ και ειδική εμβόλιμη εισήγηση στο 4ο Παγκόσμιο Συνέδριο "Βυζαντινός Μουσικός Πολιτισμός" υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου

Βιβλιογραφία

• Ευάγγελος Ανδρέου, Γεώργιος Μάρκου ο Αργείος, Το μέγιστο της αγιογραφίας σχολειό στο 18^ο αιώνα. Έκδ. Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης, 2012                                                                                                
• Κώστας Δανούσης,  Ο Αργείος αγιογράφος Γεώργιος Μάρκου. Έκδ. Πνευματικό Κέντρο τουΔήμου Άργους, 2004.
• «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα», Εκδ. Πάπυρος 1981,1991 (λ. Μάρκου, Γεώργιος)
• “Dal Peloponneso a Venezia e da Venezia all’Attica / Giorgio Marcou di Argos”. L’Eracliano, No173/2012, Scandicci-Firenze (Marcello Falletti di Villafalletto)

Παραπομπές 

• ⁽¹⁾ Ν.Δ.Καλογερόπουλος, «Μεταβυζαντινή και νεοελληνική τέχνη», Αθήνα 1926
• ⁽²⁾ Τάσος Αθ. Γριτσόπουλος: «Παρουσία ζωγράφων εξ Αργολίδος κατά του ΙΖ΄και ΙΗ΄ αιώνας», Πρακτικά του Β΄Τοπικού Συνεδρίου Αργολικών Σπουδών, έκδ. Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 1989, σελ. 262-295.
• ⁽³⁾Φοίβος Πιομπίνος, «Έλληνες αγιογράφοι μέχρι το 1821»- β΄έκδοση αναθεωρημένη και συμπληρωμένη, ΕΛΙΑ Αθήνα 1984
• ⁽⁴⁾«Βυζαντινὰ καὶ Μεταβυζαντινὰ Ἐξωκκλήσια» της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής (DVD). Χορηγός: Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Εκτέλεση:ΤΕΙ Αθήνας Φωτογραφίες: Νίκος Λακαφώσης -http://www.imml.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=599&Itemid=238

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• http://www.monipetraki.gr/istoriko2.html «-τοιχογράφηση (ιστόρηση) του κυρίως Ναού (Καθολικού) το έτος 1719, υπό Γεωργίου Μάρκου...»
• http://www.salamina.gr/Default.aspx?tabid=243&language=el-GR «Η αγιογράφηση του καθολικού έγινε το 1735 απ’ τον αγιογράφο Γεώργιο Μάρκο...»
• https://argolikivivliothiki.gr/2009/03/25/μάρκου-γεώργιος-ο-αργείος-αγιογράφος/ «Μάρκου Γεώργιος, ο Αργείος Αγιογράφος (Ζωγράφος)»
• https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltion/article/view/4734 -  An 18th Century Deesis Icon and its Cultural Context / «...George Markou, a native of Argos whos active mainly in Attica...», p. 344
• http://ketlib.lib.unipi.gr/xmlui/handle/ket/849 - Da Peloponneso a Venezia e da Venezia ad AtticaTTICA: Giorgio Marcou di Argos: la più grande scuola agiografica del diciottesimo (18°) secolo