Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γεώργιος Κατσάνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γεώργιος Κατσάνης
Γέννηση7 Αυγούστου 1934
Σιδηρόκαστρο
Θάνατος21 Ιουλίου 1974 (39 ετών)
Πετρομούθια, Άγιος Ιλαρίωνας, Κύπρος
ΧώραΕλλάδα
ΚλάδοςΠεζικό
Εν ενεργεία1952–1974
ΒαθμόςΤαγματάρχης
Αντιστράτηγος (μετά θάνατον)
Διοικήσεις33 ΜΚ (1974)

Ο Γεώργιος Κατσάνης (7 Αυγούστου 193421 Ιουλίου 1974) ήταν Έλληνας στρατιωτικός από το Σιδηρόκαστρο Σερρών που έχασε τη ζωή του στις 21 Ιουλίου 1974 κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.[1][2]

Ο Γεώργιος Κατσάνης γεννήθηκε στο Σιδηρόκαστρο σε οικογένεια προσφύγων από την Ανατολική Θράκη. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Εκεί ο Κατσάνης εντάχθηκε στο τμήμα στίβου του Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης, με τον οποίο διακρίθηκε στα 100 και 200 μέτρα, τη σκυταλοδρομία και το άλμα σε μήκος.

To 1952 εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων και το 1956 στο Σώμα Καταδρομών στο οποίο εκπαιδεύτηκε ως καταδρομέας, αλεξιπτωτιστής, αναρριχητής και χιονοδρόμος. Το 1973 μετατέθηκε στην Κύπρο με το βαθμό του ταγματάρχη,[3] αναλαμβάνοντας τη διοίκηση της 33ης Μοίρας Καταδρομών (ΜΚ) με έδρα την Κερύνεια.

Κατά την έναρξη της εισβολής το 1974, η 33ΜΚ βρισκόταν προσωρινά στη Λευκωσία λόγω του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου. Το πρωί της 20ης Ιουλίου ένας λόχος της 33ΜΚ διατάχθηκε να καλύψει το αεροδρόμιο Λευκωσίας και οι υπόλοιποι δυο λόχοι υπό τον Κατσάνη να μεταβούν από τη Λευκωσία στο χώρο διασποράς της μονάδας που ήταν το χωριό Μπέλλα-Πάις στην περιοχή Κερύνειας. Καθ' οδόν μετά την Κλεπίνη, η αυτοκινητοπομπή προσβλήθηκε από τουρκικά αεροσκάφη τα οποία κατέστρεψαν το σύνολο των οχημάτων, αναγκάζοντας τους καταδρομείς να διανύσουν τα τελευταία χιλιόμετρα πεζοί.[4]

Την νύχτα της 20ης Ιουλίου και σε συνεργασία με τις 31η, 32η και 34η μοίρες, η 33ΜΚ επιχείρησε στα μετόπισθεν των τουρκικών δυνάμεων με στόχο την κατάληψη του στρατοπέδου των Τούρκων αλεξιπτωτιστών στο ύψωμα Κοτζά Kαγιά που βρίσκεται πάνω από το χωριό Αγύρτα και νότια του κάστρου του Αγίου Ιλαρίωνα. Το ύψωμα αυτό στις παρυφές του Πενταδάκτυλου ήταν στρατηγικής σημασίας καθότι ο έλεγχός του θα απέκοπτε την κύρια οδική αρτηρία Κερύνειας - Λευκωσίας. Η αποστολή της 33ΜΚ κατά την επιχείρηση ήταν να καταλάβει τη θέση Πετρομούθια. Ο Κατσάνης τάχθηκε επικεφαλής χωρίς να έχει κοντά του την ομάδα διοίκησης. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, οι Έλληνες καταδρομείς προσέγγισαν το τουρκικό στρατόπεδο από τρεις πλευρές και ακολούθησε σφοδρή μάχη εκ του συστάδην, γνωστή ως Μάχη του Κοτζά Καγιά, που κατέληξε στην ολοκληρωτική κατάληψη του στρατοπέδου. Το πρωί της 21ης Ιουλίου όμως, κάτω από συνεχείς τουρκικές αντεπιθέσεις, οι Ελληνικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν εξαιτίας της έλλειψης πυρομαχικών και της απουσίας ενισχύσεων πεζικού. Κατά τη διάρκεια της απαγκίστρωσης της 33ΜΚ, ο Γεώργιος Κατσάνης έπεσε μαχόμενος από πυρά ελεύθερου σκοπευτή. Οι προσπάθειες των στρατιωτών του να ανακτήσουν τη σορό του απέβησαν άκαρπες.[5]

Ο Γεώργιος Κατσάνης παρέμεινε αγνοούμενος για 46 χρόνια μετά την εισβολή. Στις αρχές του 2020, τα οστά του ταυτοποιήθηκαν σε ομαδικό τάφο που είχε εντοπιστεί το 2017 στα κατεχόμενα και μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα όπου και ενταφιάστηκαν στη γενέτειρά του.[6]

Ο Κατσάνης προήχθη μετά θάνατον σε Αντιστράτηγο πεζικού. Ο Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης, ο αθλητικός σύλλογος τον οποίον υπηρέτησε ως αθλητής με τιμή, δεν ξέχασε ποτέ τον Γεώργιο Κατσάνη. Το ιδιόκτητο κλειστό γυμναστήριο πετοσφαίρισης του Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης φέρει το όνομά του «Κατσάνειο».[7] Επίσης, το όνομά του δόθηκε στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Ανορθοδόξου Πολέμου (Κ.Ε.Α.Π.) στη Ρεντίνα Θεσσαλονίκης (Στρατόπεδο «Αντιστράτηγος Γεώργιος Κατσάνης») καθώς και στο στρατόπεδο της 33ης ΜΚ στο Σταυροβούνι της Κύπρου.[8] Ο Δήμος Στροβόλου στη Λευκωσία ονόμασε το δημοτικό πάρκο του σε «Πάρκο Αντιστρατήγου Γεωργίου Κατσάνη». Προτομές του Κατσάνη υπάρχουν σε κεντρικό σημείο του Σιδηροκάστρου και στη ναυτική βάση στο Μαρί της Κύπρου. Από τον Μάρτιο του 2025 το παρακείμενο πάρκο μετονομάστηκε σε «Πάρκο Γεωργίου Κατσάνη», έπειτα από πρωτοβουλία του Ν.Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης 1908 και τη θετική απόφαση του Δήμου Θεσσαλονίκης.[9]

  1. Νικόλαος Σκαρλάτος, Γεώργιος Κατσάνης, Διοικητής 33ης Μοίρας Καταδρομών, 2014.
  2. Νεοπτόλεμος Κότσαπας, Κερύνεια Εάλω-33η Μοίρα Καταδρομών, Λευκωσία 2010, σ. 24-32.
  3. Administrator. «Ο ΗΡΩΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ». www.psek.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.CS1 maint: Unfit url (link)
  4. «15η Ιουλίου 1974: ένα κενό στο Χρόνο, μία πληγή στη Μνήμη». 13 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.
  5. Καλεντερίδης, Σταύρος (25 Ιανουαρίου 2020). «Γ. Κατσάνης: Ο Μακεδόνας αετός του Αγίου Ιλαρίωνα». Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.
  6. Newsroom (13 Φεβρουαρίου 2020). «Συγκινητική τελετή επαναπατρισμού οστών του πεσόντος στην Κύπρο ταγματάρχη Κατσάνη». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.
  7. «Κλειστά Γυμναστήρια - ΕΝΩΣΗ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ». 7 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.
  8. «ΚΕΑΠ – Πύλη Ενημέρωσης Προσωπικού». stelexi.army.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.
  9. «51 Χρόνια από τη Θυσία του Γεωργίου Κατσάνη: Ήρωας του Έθνους – Θρύλος του ΗΡΑΚΛΗ - Γ.Σ. Ηρακλής». Γ.Σ. Ηρακλής - Επίσημο site του ερασιτέχνη Ηρακλή (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025.