Γερμανίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γερμανίτης
Γενικά
ΚατηγορίαΘειούχα ορυκτά
(σουλφίδια)
Χημικός τύποςCu26Ge4Fe4S32
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Μοριακό βάρος3192
Πυκνότητα4,46 - 4,59 g/cm3
ΧρώμαΚοκκινωπό με μαύρες-γκρι-καφέ
αποχρώσεις
Σύστημα κρυστάλλωσηςΚυβικό
ΚρύσταλλοιΣυνήθως συμπαγείς
Σπάνια μικροσκοπικοί κυβικοί
Σκληρότητα4
ΣχισμόςΔεν υπάρχει
ΘραύσηΕύθραυστο
ΛάμψηΜεταλλική
Γραμμή κόνεωςΣκούρα γκρι έως μαύρη
ΔιαφάνειαΑδιαφανές

Ο γερμανίτης (germanite) είναι σπάνιο θειούχο ορυκτό του γερμανίου, του χαλκού και του σιδήρου. Για το ορυκτό, έχουν προταθεί διάφοροι χημικοί τύποι επικρατέστερος των οποίων θεωρείται ο Cu26Fe4Ge4S32, σύμφωνα με τον οποίο ο γερμανίτης έχει σχετική μοριακή μάζα Μr = 3192,2446 και περιέχει 32,14 % θείο, 7 % σίδηρο, 51,76 % χαλκό και 9,10 % γερμάνιο.

Ο γερμανίτης ανακαλύφθηκε το 1920[1] από τον G. Schneider στα ορυχεία Tsumed της Ναμίμπια αλλά περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1922 από τον O. Pufahl που ήταν τότε καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου[2]. Πήρε το όνομά του από το χημικό στοιχείο γερμάνιο που περιέχει. Αποτελεί μικρή πηγή γερμανίου, το οποίο κατά κύριο λόγο παράγεται από την επεξεργασία των καταλοίπων του σφαλερίτη αφού εξαχθεί απ' αυτόν ο ψευδάργυρος.

Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επειδή πολύ δύσκολα επιτυγχάνεται καθαρό δείγμα γερμανίτη για ανάλυση λόγω προσμίξεων σε μικροσκοπικό επίπεδο, για το ορυκτό έχουν προταθεί κατά καιρούς διάφοροι μη στοιχειομετρικοί χημικοί τύποι από διάφορους ερευνητές[3][4], που περιέχουν μέσα και τις προσμίξεις. Ο τύπος Cu26Fe4Ge4S32 που προσδιορίστηκε το 1989 με περίθλαση ακτίνων Χ[1] περιέχει μόνο τα βασικά χημικά στοιχεία. Μερικές φορές αναφέρεται και ο τύπος Cu13Fe2Ge2S16 με απλοποιημένους δείκτες, αλλά είναι παραπλανητικός διότι τα άτομα χαλκού και σιδήρου δεν είναι "όμοια" μεταξύ τους : τα άτομα χαλκού έχουν αριθμούς οξείδωσης +1 αλλά και +2 δηλ. ο χαλκός υπάρχει στο ορυκτό και ως Cu+ και ως Cu2+ και παρομοίως ο σίδηρος υπάρχει και ως Fe2+ αλλά και ως Fe3+ όπως π.χ. στον τύπο που προτάθηκε το 1987: Cu+20(Cu2+,Fe2+,Zn)6Fe3+3Ge6S32[3]

Ο γερμανίτης είναι κοκκινωπό γκριζόμαυρο αδιαφανές, μη φθορίζον, μη μαγνητικό, μη ραδιενεργό ορυκτό. Οι οπτικές ιδιότητές του μεταβάλλονται ελαφρά σε δείγματα από διαφορετικές περιοχές και διαφορετικούς τρόπους σχηματισμού[3]. Η πυκνότητά του μετρήθηκε πειραματικά 4,46 - 4,59 g/cm3 και υπολογίστηκε θεωρητικά 4,30 g/cm3[5]. Σε τομή δείχνει μια ροζ απόχρωση. Κρυσταλλώνεται στο κυβικό σύστημα και έχει ισομετρική δομή παρόμοια με του σφαλερίτη[1]. Περιέχει ως προσμείξεις γάλλιο, ψευδάργυρο, μολυβδαίνιο, βολφράμιο, αρσενικό και βανάδιο[6]

Εμφάνιση - Παραγενέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Τσουμέμπ της Ναμίμπια εμφανίζεται σε υδροθερμικές πολυμεταλλικές αποθέσεις μεταλλεύματων σε δολομίτες μαζί με άλλα ορυκτά όπως ο ρενιερίτης, ο σιδηροπυρίτης, ο τενναντίτης, ο γαληνίτης, ο σφαλερίτης κ.ά.[6]. Εμφανίσεις γερμανίτη έχουν αναφερθεί στη Ναμίμπια, στο Ζαΐρ, στην Αργεντινή, στην Αλάσκα, στη Φινλανδία, στην Αρμενία και στην Ιαπωνία[5]. Η πιο πρόσφατη εμφάνιση γερμανίτη αναφέρεται στη Γαλλία το 1963[1].

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Tettenhorst R. T., Corbato C. E. (1984) Crystal structure of germanite, Cu26Ge4Fe4S32, determined by powder X-ray diffraction, American Mineralogist, 69, 943-947 PDF
  2. Pufahl O. (1922) “Germanit” ein germanium-mineral und -erz von Tsumeb, Südwest-Afrika, Metall und Erz, 19, 324-325 PDF
  3. 3,0 3,1 3,2 Nenasheva S. N. (2003) On the chemical composition of germanite, New Data on Minerals. Moscow, 38, 34-40 PDF
  4. Jambor J. L., Vanko D. A. (1989) New mineral names, American Mineralogist, 74, 946-951 PDF
  5. 5,0 5,1 mindat.org - the mineral and locality database. Germanite
  6. 6,0 6,1 Handbook of Mineralogy

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]