Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ορισμός και Χαρακτηριστικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) είναι μια αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολική, ανεξέλεγκτη και συχνά παράλογη ανησυχία για γεγονότα ή δραστηριότητες.[1] Η ανησυχία συχνά παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργία. Τα άτομα με ΓΑΔ συχνά ανησυχούν υπερβολικά για καθημερινά θέματα όπως η υγεία, τα οικονομικά, ο θάνατος, η οικογένεια, οι ανησυχίες για τις σχέσεις ή οι εργασιακές δυσκολίες. [2] Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν υπερβολική ανησυχία, προβλήματα ύπνου, εξάντληση, ευερεθιστότητα, εφίδρωση και τρόμο.[3]

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
ΕιδικότηταΨυχιατρική, Ψυχολογία
ΣυμπτώματαΥπερβολική ανησυχία, διαταραχές ύπνου, αίσθημα κόπωσης, ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης, μυϊκή ένταση, εφίδρωση, τρόμος
ΕπιπλοκέςΠαράνοια, Κατάθλιψη, Καρδιοπάθεια, Αυτοκτονία
Διαφορική διάγνωσηΔιαταραχή πανικού, Διαταραχή μετατραυματικού στρες, Κοινωνική αγχώδης διαταραχή, Οριακή διαταραχή προσωπικότητας, Αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, Ειδική φοβία
ΘεραπείαΣυμπεριφορική θεραπεία, Μεταγνωστική θεραπεία, φάρμακα
Φαρμακευτική αγωγήΑγχολυτικά
Νοσηρότητα3–5% (επιπολασμός διάρκειας ζωής)
Ταξινόμηση

Συμπτώματα, Διάγνωση και Συννοσηρότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα συμπτώματα πρέπει να είναι συνεπή και συνεχή, να επιμένουν τουλάχιστον έξι μήνες για επίσημη διάγνωση.[1] Τα άτομα με ΓΑΔ έχουν συχνά άλλες διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων άλλων ψυχιατρικών διαταραχών, διαταραχής χρήσης ουσιών ή παχυσαρκίας και μπορεί να έχουν ιστορικό τραύματος ή οικογένεια με ΓΑΔ. [4] Οι κλινικοί γιατροί χρησιμοποιούν εργαλεία προσυμπτωματικού ελέγχου όπως τα ερωτηματολόγια GAD-7 και GAD-2 για να καθορίσουν εάν τα άτομα μπορεί να έχουν ΓΑΔ και δικαιολογούν επίσημη αξιολόγηση για τη διαταραχή. Επιπλέον, τα εργαλεία προσυμπτωματικού ελέγχου μπορεί να επιτρέψουν στους κλινικούς ιατρούς να αξιολογήσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της ΓΑΔ.[5][6]

Αιτιολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ΓΑΔ πιστεύεται ότι έχει κληρονομική ή γενετική βάση (π.χ. συγγενείς πρώτου βαθμού που έχουν ΓΑΔ είναι πιο πιθανό να μεταφέρουν τη διάγνωση),[7] αλλά η ακριβής φύση αυτής της σχέσης δεν έχει εκτιμηθεί πλήρως.[4][8][9] Γενετικές μελέτες ατόμων που έχουν αγχώδεις διαταραχές υποδεικνύουν ότι η κληρονομική συμβολή στην ανάπτυξη αγχωδών διαταραχών είναι μόνο περίπου 30-40%, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να είναι πιο σημαντικοί για τον προσδιορισμό του εάν ένα άτομο αναπτύσσει ΓΑΔ. [4] [7] Υπάρχει μια ισχυρή αλληλεπικαλυπτόμενη σχέση μεταξύ της ΓΑΔ και της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής (ΜΚΔ), με το 72% των ατόμων με ισόβια διάγνωση ΓΑΔ να διαγιγνώσκονται επίσης με ΜΚΔ κάποια στιγμή στη ζωή τους. [10]

Θεραπεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θεραπεία περιλαμβάνει είδη ψυχοθεραπείας και φαρμακολογικής παρέμβασης.[11][4] Η CBT και οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) είναι ψυχολογικές και φαρμακολογικές θεραπείες πρώτης γραμμής. Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης (SNRIs). Σε πιο σοβαρές, έσχατες περιπτώσεις, οι βενζοδιαζεπίνες, αν και όχι τόσο φάρμακα πρώτης γραμμής όσο οι βενζοδιαζεπίνες, συχνά καταχρώνται και σχηματίζεται συνήθεια. Στην Ευρώπη χρησιμοποιείται επίσης η πρεγκαμπαλίνη. Τα θετικά αποτελέσματα (αν υπάρχουν) των συμπληρωματικών και εναλλακτικών φαρμάκων (CAMs), της άσκησης, του θεραπευτικού μασάζ και άλλων παρεμβάσεων έχουν μελετηθεί.[12]

Επιδημιολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκτιμήσεις σχετικά με τον επιπολασμό της ΓΑΔ ή τον κίνδυνο ζωής [13] για τη ΓΑΔ ποικίλλουν ανάλογα με τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της ΓΑΔ (π.χ. DSM-5 ή ICD-10) αν και οι εκτιμήσεις δεν διαφέρουν ευρέως μεταξύ των διαγνωστικών κριτηρίων.[4] Γενικά, το ICD-10 είναι πιο περιεκτικό από το DSM-5, επομένως οι εκτιμήσεις σχετικά με τον επιπολασμό και τον κίνδυνο ζωής τείνουν να είναι μεγαλύτερες χρησιμοποιώντας το ICD-10.[4] Όσον αφορά τον επιπολασμό, σε ένα δεδομένο έτος, περίπου δύο (2%) τοις εκατό των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες [13] και στην Ευρώπη έχουν προταθεί ότι έχουν ΓΑΔ.[14] Ωστόσο, ο κίνδυνος εμφάνισης ΓΑΔ σε οποιοδήποτε σημείο της ζωής έχει υπολογιστεί σε 9,0%.[13] Αν και είναι δυνατό να εμφανιστεί ένα μόνο επεισόδιο ΓΑΔ κατά τη διάρκεια της ζωής κάποιου, οι περισσότεροι άνθρωποι που εμφανίζουν ΓΑΔ το βιώνουν επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της ζωής τους ως μια χρόνια ή συνεχιζόμενη κατάσταση.[4] Η ΓΑΔ διαγιγνώσκεται δύο φορές πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.[15][4]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Αρχαία Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Αρχαία Ελλάδα, υπήρξαν πρώιμες φιλοσοφικές και ιατρικές συζητήσεις για καταστάσεις που έμοιαζαν με την ανησυχία.[16] Ο ελληνικός όρος "ἄγχω" (ánkhō), που κυριολεκτικά σημαίνει "πνίγω", συνδέεται με την αίσθηση της ανησυχίας.[17] Σημαντικές μορφές όπως ο Ιπποκράτης, ο Κικέρων και ο Σενέκας περιέγραψαν συμπτώματα που σήμερα αναγνωρίζουμε ως συμπτώματα άγχους, συχνά συνδέοντάς τα με σωματικές ανισορροπίες ή παράλογες σκέψεις.[16] Επιπλέον, η έννοια της "παντοφοβίας" (φόβος των πάντων), που αναφέρεται από τον Αριστοτέλη[18] και αργότερα από ιατρούς όπως ο Καίλιος Αυρηλιανός, θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια πρώιμη κατανόηση της διάχυτης ανησυχίας.[19] Παρόλο που δεν αποτελεί άμεσο πρόδρομο της ΓΑΔ, η πρώιμη ελληνική κατανόηση της ανησυχίας ως διακριτού αρνητικού συναισθήματος και οι φιλοσοφικές προσπάθειες για τη διαχείρισή της υπογραμμίζουν μια μακρά ιστορία αναγνώρισης και αντιμετώπισης αυτής της ανθρώπινης εμπειρίας.[20] Το γεγονός ότι αρχαίοι στοχαστές διέκριναν την ανησυχία από άλλα συναισθήματα και πρότειναν μηχανισμούς αντιμετώπισης υποδηλώνει ότι η βασική εμπειρία αυτού που σήμερα αποκαλούμε άγχος υπήρχε για χιλιετίες, ακόμη και χωρίς μια συγκεκριμένη διαγνωστική ετικέτα.

Τον 18ο και 19ο Αιώνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, εισήχθη ο όρος "παντοφοβία" τον 18ο αιώνα από τον Boissier de Sauvages, περιγράφοντας έναν έντονο, φαινομενικά αδικαιολόγητο φόβο, που μερικές φορές συνδεόταν με νυχτερινούς τρόμους ή υστερία.[16] Στον 19ο αιώνα, αναπτύχθηκε η "νευρασθένεια" ως μια ευρεία διαγνωστική κατηγορία που περιλάμβανε διάφορα αγχώδη συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της γενικευμένης ανησυχίας.[16] Το 1894, ο Φρόυντ περιέγραψε την "γενικευμένη, επίμονη και ελεύθερα αιωρούμενη ανησυχία", η οποία θεωρείται σημαντικός πρόδρομος της σύγχρονης έννοιας της ΓΑΔ, παρόλο που ο ίδιος ο όρος δεν χρησιμοποιήθηκε.[21] Επιπλέον, υπήρχε η έννοια της "αγχώδους νεύρωσης", η οποία πριν από το 1980 περιλάμβανε τόσο τη γενικευμένη ανησυχία όσο και τις κρίσεις πανικού.[19] Η εξέλιξη από την "παντοφοβία" και τη "νευρασθένεια" στην "ελεύθερα αιωρούμενη ανησυχία" του Φρόυντ καταδεικνύει μια σταδιακή βελτίωση στην εννοιολόγηση της επίμονης και διάχυτης ανησυχίας, κινούμενη προς μια πιο διακριτή κατανόηση. Αυτοί οι προγενέστεροι όροι, αν και ευρείς, κατέγραψαν πτυχές αυτού που σήμερα αναγνωρίζουμε ως ΓΑΔ, υποδεικνύοντας μια αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με τη χρόνια και αόριστη ανησυχία. Η συμπερίληψη τόσο της γενικευμένης ανησυχίας όσο και των κρίσεων πανικού υπό την "αγχώδη νεύρωση" υπογραμμίζει μια ιστορική δυσκολία στη διάκριση μεταξύ διαφορετικών μορφών άγχους, μια διάκριση που αργότερα θα γινόταν καθοριστική για την επίσημη αναγνώριση της ΓΑΔ.[19] Η συγχώνευση αυτών των διακριτών εμπειριών υποδηλώνει ότι η κατανόηση των αγχωδών διαταραχών ήταν λιγότερο διαφοροποιημένη πριν από την εμφάνιση του DSM-III.

Ρητή Εμφάνηση στο DSM

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ) εμφανίστηκε επίσημα ως διαγνωστική κατηγορία στην τρίτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-III) το 1980.[16] Το βασικό γεγονός ήταν η διάσπαση της "αγχώδους νεύρωσης" σε ΓΑΔ και διαταραχή πανικού.[16] Τα αρχικά κριτήρια για τη ΓΑΔ στο DSM-III περιλάμβαναν γενικευμένη, επίμονη ανησυχία που διαρκούσε τουλάχιστον ένα μήνα, με απροσδιόριστο αριθμό συμπτωμάτων από τρεις από τις τέσσερις κατηγορίες (κινητική ένταση, υπερκινητικότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος, ανησυχητική προσδοκία, επαγρύπνηση και σάρωση).[22] Η αιτιολόγηση αυτής της διάκρισης βασίστηκε εν μέρει στις διαφορετικές αντιδράσεις της ΓΑΔ και της διαταραχής πανικού στη θεραπεία με ιμιπραμίνη.[16] Αρχικά, η ΓΑΔ θεωρούνταν μερικές φορές ως μια υπολειμματική κατηγορία, που χρησιμοποιούνταν όταν δεν μπορούσε να τεθεί καμία άλλη διάγνωση.[21] Η εισαγωγή της ΓΑΔ στο DSM-III σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή στην ταξινόμηση των αγχωδών διαταραχών, αναγνωρίζοντας την επίμονη ανησυχία ως κεντρικό χαρακτηριστικό διακριτό από τα οξέα επεισόδια πανικού. Αυτή η διάκριση αντανακλούσε την αυξανόμενη κλινική κατανόηση και την ανάγκη για πιο ακριβείς διαγνωστικές κατηγορίες για την καθοδήγηση της θεραπείας και της έρευνας. Η αρχική εννοιολόγηση της ΓΑΔ ως πιθανής υπολειμματικής κατηγορίας υποδηλώνει μια πρώιμη αβεβαιότητα σχετικά με την εγκυρότητά της ως πραγματικά διακριτής διαταραχής, ένα ερώτημα που θα συνέχιζε να συζητείται.[23] Αυτή η αρχική αμφισημία υπογραμμίζει την εξελισσόμενη φύση των ψυχιατρικών διαγνώσεων και τη συνεχή διαδικασία επικύρωσης και βελτίωσης.

Στο DSM-III-R (1987), οι αναθεωρήσεις επαναπροσδιόρισαν σημαντικά τη ΓΑΔ.[16] Το κριτήριο διάρκειας αυξήθηκε από τουλάχιστον 1 μήνα σε τουλάχιστον 6 μήνες.[24] Δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στην "μη ρεαλιστική/υπερβολική ανησυχία και έγνοια (αγχωτική προσδοκία) για 2 ή περισσότερες περιστάσεις της ζωής".[24] Απαιτούνταν τουλάχιστον 6 από τα 18 καθορισμένα συμπτώματα.[24] Επιπλέον, διευκρινίστηκε ότι το επίκεντρο της ανησυχίας δεν έπρεπε να σχετίζεται με άλλη διαταραχή του Άξονα Ι.[25] Οι αλλαγές στο DSM-III-R, ιδιαίτερα η αυξημένη διάρκεια και η εξειδίκευση των συμπτωμάτων, στόχευαν στην καθιέρωση της ΓΑΔ ως μιας πιο σταθερής και διακριτής διαγνωστικής οντότητας, αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες σχετικά με την εγκυρότητά της.[26] Αυτές οι αναθεωρήσεις αντανακλούσαν μια προσπάθεια να διαφοροποιηθεί η ΓΑΔ πιο σαφώς από την παροδική ανησυχία και άλλες ψυχιατρικές καταστάσεις.

Στο DSM-IV (1994), έγιναν περαιτέρω τροποποιήσεις.[24] Απαιτούνταν "υπερβολική ανησυχία και έγνοια (αγχωτική προσδοκία) για έναν αριθμό γεγονότων ή δραστηριοτήτων" που να εμφανίζονται τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον 6 μήνες. Προστέθηκε το κριτήριο ότι το άτομο δυσκολεύεται να "ελέγξει την ανησυχία". Ο αριθμός των απαιτούμενων συμπτωμάτων μειώθηκε σε τουλάχιστον 3 από τα 6 καθορισμένα συμπτώματα (νευρικότητα ή αίσθηση υπερέντασης, εύκολη κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθηση κενού στο μυαλό, ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση, διαταραχές ύπνου). Διευκρινίστηκε ότι τα συμπτώματα της ΓΑΔ δεν έπρεπε να εμφανίζονται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια μιας διαταραχής της διάθεσης, μιας ψυχωτικής διαταραχής ή μιας διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής.[26] Τα κριτήρια του DSM-IV βελτίωσαν περαιτέρω τον ορισμό της ΓΑΔ, τονίζοντας την αδυναμία ελέγχου της ανησυχίας και απαιτώντας ένα μικρότερο αλλά συγκεκριμένο σύνολο βασικών συμπτωμάτων, με στόχο μεγαλύτερη διαγνωστική σαφήνεια και διαφοροποίηση από άλλες καταστάσεις. Η συμπερίληψη του κριτηρίου "δυσκολία ελέγχου της ανησυχίας" ανέδειξε τη γνωστική πτυχή της ΓΑΔ, ενώ ο συγκεκριμένος κατάλογος συμπτωμάτων παρείχε πιο συγκεκριμένους διαγνωστικούς δείκτες.

Στο DSM-5 (2013), τα κριτήρια παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ίδια με το DSM-IV. Συνεχίστηκε η έμφαση στην "υπερβολική ανησυχία ή έγνοια" που βιώνεται τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον έξι μήνες, που αφορά πολλαπλές ανησυχίες και δυσκολία διαχείρισης της ανησυχίας. Επαναλήφθηκε η απαίτηση για τουλάχιστον τρία από τα έξι καθορισμένα συμπτώματα (με την σημείωση ότι μόνο ένα απαιτείται για τα παιδιά). Αναφέρθηκε το κριτήριο της σημαντικής δυσφορίας ή έκπτωσης στη λειτουργικότητα. Η συνέπεια των κριτηρίων του DSM-5 με το DSM-IV υποδηλώνει μια αυξανόμενη συναίνεση σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικά της ΓΑΔ, αν και η συνεχής έρευνα εξακολουθεί να διερευνά τις αποχρώσεις της. Η σταθερότητα στα διαγνωστικά κριτήρια υποδεικνύει μια περίοδο εδραίωσης στην κατανόηση της ΓΑΔ, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι περαιτέρω βελτίωση είναι πάντα δυνατή.

Όσον αφορά τη Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση Νοσημάτων (ICD), τα κριτήρια συγκρίνονται με αυτά του ICD-10 (1992) και του ICD-11 Beta Draft.[24] Το ICD-10 περιγράφει τη γενικευμένη και επίμονη ανησυχία ως "ελεύθερα αιωρούμενη", μη περιορισμένη σε συγκεκριμένες περιστάσεις.[24] Το κριτήριο διάρκειας στο ICD-10 είναι "τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον μερικές εβδομάδες κάθε φορά, και συνήθως για αρκετούς μήνες".[24] Ο αριθμός των συμπτωμάτων στο ICD-10 είναι απροσδιόριστος, εστιάζοντας στην ανησυχία, την κινητική ένταση και την υπερδραστηριότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος.[24] Τα κριτήρια του ICD-11 Beta Draft περιλαμβάνουν έντονα συμπτώματα άγχους που συνοδεύονται είτε από γενική ανησυχία (ελεύθερα αιωρούμενη ανησυχία) είτε από ανησυχία εστιασμένη σε πολλαπλά καθημερινά γεγονότα, που διαρκούν περισσότερες ημέρες από όσες όχι για τουλάχιστον αρκετούς μήνες.[24] Ενώ τόσο το DSM όσο και το ICD στοχεύουν στην ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών, υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές στα συγκεκριμένα κριτήρια για τη ΓΑΔ, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διάρκεια, τον αριθμό των συμπτωμάτων και την έμφαση σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτό υπογραμμίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την επίτευξη διεθνούς συναίνεσης στα διαγνωστικά πρότυπα. Οι διαφορές μεταξύ των κριτηρίων του DSM και του ICD αντανακλούν διαφορετικές προσεγγίσεις στον ορισμό και την κατηγοριοποίηση της ΓΑΔ, γεγονός που ενδεχομένως επηρεάζει τη διάγνωση και την έρευνα σε διαφορετικές περιοχές και συστήματα.

Εξέλιξη των Διαγνωστικών Κριτηρίων της ΓΑΔ στο DSM και το ICD
Κριτήριο DSM-III (1980) DSM-III-R (1987) DSM-IV (1994) DSM-5 (2013) ICD-10 (1992) ICD-11 Beta Draft
Άγχος Γενικευμένο, επίμονο άγχος. Μη ρεαλιστική/υπερβολική ανησυχία και έγνοια (αγχωτική προσδοκία) για 2 ή περισσότερες περιστάσεις της ζωής.
  • Υπερβολική ανησυχία και έγνοια (αγχωτική προσδοκία) για έναν αριθμό γεγονότων ή δραστηριοτήτων.
  • Δυσκολία ελέγχου της ανησυχίας.
  • Υπερβολική ανησυχία και έγνοια (αγχωτική προσδοκία) για έναν αριθμό γεγονότων ή δραστηριοτήτων.
  • Δυσκολία ελέγχου της ανησυχίας.
 Γενικευμένο και επίμονο άγχος, που δεν περιορίζεται ή δεν κυριαρχεί σε καμία περιβαλλοντική περίσταση (δηλαδή, "ελεύθερα αιωρούμενο"). Έντονα συμπτώματα άγχους που συνοδεύονται είτε από γενική ανησυχία (δηλαδή, "ελεύθερα αιωρούμενο άγχος") είτε από ανησυχία εστιασμένη σε πολλαπλά καθημερινά γεγονότα (οικογένεια, υγεία, οικονομικά, σχολείο ή εργασία).
Διάρκεια ≥ 1 μήνας ≥ 6 μήνες Τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον 6 μήνες. Τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον 6 μήνες. Τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον αρκετές εβδομάδες κάθε φορά, και συνήθως για αρκετούς μήνες. Τις περισσότερες ημέρες από όσες όχι για τουλάχιστον αρκετούς μήνες.
Αριθμός Συμπτωμάτων Απροσδιόριστος αριθμός συμπτωμάτων από 3 από τις 4 κατηγορίες. Τουλάχιστον 6 από τα 18 καθορισμένα συμπτώματα. Τουλάχιστον 3 από τα 6 καθορισμένα συμπτώματα. Τουλάχιστον 3 από τα 6 καθορισμένα συμπτώματα. Απροσδιόριστος αριθμός συμπτωμάτων. Απροσδιόριστος αριθμός συμπτωμάτων.
Βασικά Συμπτώματα/
Κατηγορίες Συμπτωμάτων
  1. Κινητική ένταση.
  2. Υπερκινητικότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
  3. Ανησυχητική προσδοκία.
  4. Επαγρύπνηση και σάρωση.
  • Κινητική ένταση (ν = 4).
  • Υπερκινητικότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ν = 13).
  • Επαγρύπνηση και σάρωση (ν = 5)
  1. Νευρικότητα ή αίσθηση υπερέντασης.
  2. Εύκολη κόπωση.
  3. Δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθηση κενού στο μυαλό.
  4. Ευερεθιστότητα.
  5. Μυϊκή ένταση.
  6. Διαταραχές ύπνου.
 Ίδια με το DSM-IV.
  • Ανησυχία (ανησυχίες για μελλοντικές ατυχίες, αίσθημα "νεύρων", δυσκολία συγκέντρωσης).
  • Κινητική ένταση.
  • Υπερδραστηριότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος
 Πρόσθετο σύμπτωμα όπως μυϊκή ένταση ή κινητική ανησυχία, υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού αυτόνομου νευρικού συστήματος, υποκειμενική εμπειρία νευρικότητας, δυσκολία διατήρησης της συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα ή διαταραχές ύπνου.
Έμφαση στην Ανησυχία Αυξημένη έμφαση στην ανησυχία. Έμφαση στην ανησυχία για έναν αριθμό γεγονότων ή δραστηριοτήτων και στην δυσκολία ελέγχου της. Συνεχής έμφαση στην υπερβολική ανησυχία και δυσκολία ελέγχου. Έμφαση στην γενική ανησυχία ή στην ανησυχία εστιασμένη σε πολλαπλά καθημερινά γεγονότα.
Κριτήριο Έκπτωσης Σπάνια κάτι περισσότερο από ήπιο. Σπάνια κάτι περισσότερο από ήπιο. Σημαντική δυσφορία και έκπτωση. Σημαντική δυσφορία και έκπτωση. Σημαντική δυσφορία ή σημαντική έκπτωση στη λειτουργικότητα.


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5 (5th έκδοση). Washington, D.C.: American Psychiatric Association. 2013. σελ. 222. ISBN 978-0-89042-554-1. 
  2. ↑ Torpy, Janet M.; Burke, AE; Golub, RM (2011). «Generalized Anxiety Disorder». JAMA 305 (5): 522. doi:10.1001/jama.305.5.522. PMID 21285432. 
  3. ↑ «Generalized Anxiety Disorder: When Worry Gets Out of Control». NIMH. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2019. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Stern, Theodore A. (13 Φεβρουαρίου 2015). «Anxiety Disorders (chapter 32)». Massachusetts General Hospital comprehensive clinical psychiatry (Second έκδοση). London: Elsevier. ISBN 978-0-323-32899-9. 
  5. ↑ Spitzer, Robert L.; Kroenke, K; Williams, JB; Löwe, B (2006). «A Brief Measure for Assessing Generalized Anxiety Disorder». Archives of Internal Medicine 166 (10): 1092–7. doi:10.1001/archinte.166.10.1092. PMID 16717171. 
  6. ↑ Schalet, Benjamin D.; Cook, Karon F.; Choi, Seung W.; Cella, David (January 2014). «Establishing a common metric for self-reported anxiety: linking the MASQ, PANAS, and GAD-7 to PROMIS Anxiety». Journal of Anxiety Disorders 28 (1): 88–96. doi:10.1016/j.janxdis.2013.11.006. ISSN 1873-7897. PMID 24508596. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Hettema, J. M.; Neale, M. C.; Kendler, K. S. (October 2001). «A review and meta-analysis of the genetic epidemiology of anxiety disorders». The American Journal of Psychiatry 158 (10): 1568–1578. doi:10.1176/appi.ajp.158.10.1568. ISSN 0002-953X. PMID 11578982. 
  8. ↑ Strawn, Jeffrey R.; Geracioti, Laura; Rajdev, Neil; Clemenza, Kelly; Levine, Amir (July 2018). «Pharmacotherapy for generalized anxiety disorder in adult and pediatric patients: an evidence-based treatment review». Expert Opinion on Pharmacotherapy 19 (10): 1057–1070. doi:10.1080/14656566.2018.1491966. ISSN 1744-7666. PMID 30056792. 
  9. ↑ Craske, Michelle G.; Stein, Murray B. (December 17, 2016). «Anxiety». Lancet 388 (10063): 3048–3059. doi:10.1016/S0140-6736(16)30381-6. ISSN 1474-547X. PMID 27349358. 
  10. ↑ Moffitt, Terrie E.; Harrington, Honalee; Caspi, Avshalom; Kim-Cohen, Julia; Goldberg, David; Gregory, Alice M.; Poulton, Richie (2007). «Depression and Generalized Anxiety Disorder». Archives of General Psychiatry 64 (6): 651–660. doi:10.1001/archpsyc.64.6.651. PMID 17548747. 
  11. ↑ Patel, Gayatri; Fancher, Tonya L. (2013-12-03). «In the clinic. Generalized anxiety disorder». Annals of Internal Medicine 159 (11): ITC6–1, ITC6–2, ITC6-3, ITC6-4, ITC6-5, ITC6-6, ITC6-7, ITC6-8, ITC6-9, ITC6-10, ITC6-11; quiz ITC6-12. doi:10.7326/0003-4819-159-11-201312030-01006. ISSN 1539-3704. PMID 24297210. 
  12. ↑ Barić, Hrvoje; Đorđević, Veljko; Cerovečki, Ivan; Trkulja, Vladimir (March 2018). «Complementary and Alternative Medicine Treatments for Generalized Anxiety Disorder: Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials» (στα αγγλικά). Advances in Therapy 35 (3): 261–288. doi:10.1007/s12325-018-0680-6. ISSN 0741-238X. PMID 29508154. http://link.springer.com/10.1007/s12325-018-0680-6. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Kessler, Ronald C.; Petukhova, Maria; Sampson, Nancy A.; Zaslavsky, Alan M.; Wittchen, Hans-Ullrich (September 2012). «Twelve-month and lifetime prevalence and lifetime morbid risk of anxiety and mood disorders in the United States». International Journal of Methods in Psychiatric Research 21 (3): 169–184. doi:10.1002/mpr.1359. ISSN 1557-0657. PMID 22865617. 
  14. ↑ Lieb, Roselind; Becker, Eni; Altamura, Carlo (2005). «The epidemiology of generalized anxiety disorder in Europe». European Neuropsychopharmacology 15 (4): 445–52. doi:10.1016/j.euroneuro.2005.04.010. PMID 15951160. 
  15. ↑ Geddes, John· Price, Jonathan (2012). Psychiatry (4th έκδοση). Oxford: Oxford University Press. σελ. 287. ISBN 978-0-19-923396-0. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 16,7 «The History of Anxiety: Treatment, Medication, Diagnosis». Psych Central (στα Αγγλικά). 22 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  17. ↑ Crooks, Jennie Ketcham (9 Αυγούστου 2023). «A Brief History of Anxiety - West Coast Anxiety» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  18. ↑ Αν και ο Αριστοτέλης δεν χρησιμοποίησε τον συγκεκριμένο όρο "παντοφοβία" (που συχνά αποδίδεται στον Καίλιο Αυρηλιανό), περιέγραψε ρητά την έννοια του "φόβου των πάντων". Βλ. *Ἠθικὰ Νικομάχεια* Ζʹ.εʹ, 1149a7-8: "...ὁ μὲν γὰρ φύσει τοιοῦτος φοβεῖσθαι πάντα, καὶ ψόφον ἂν μῦς ποιήσῃ, θηριώδη τινὰ δειλίαν δειλός ἐστιν..."
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Researchgate. «The History of GAD as a diagnostic category». 
  20. ↑ Crocq, Marc-Antoine (2015-09). «A history of anxiety: from Hippocrates to DSM». Dialogues in Clinical Neuroscience 17 (3): 319–325. doi:10.31887/DCNS.2015.17.3/macrocq. ISSN 1958-5969. PMID 26487812. PMC 4610616. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4610616/. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Rickels, K.; Rynn, M. A. (2001). «What is generalized anxiety disorder?». The Journal of Clinical Psychiatry 62 Suppl 11: 4–12; discussion 13–14. ISSN 0160-6689. PMID 11414550. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11414550. 
  22. ↑ Crocq, Marc-Antoine (2017-06). «The history of generalized anxiety disorder as a diagnostic category». Dialogues in Clinical Neuroscience 19 (2): 107–116. doi:10.31887/DCNS.2017.19.2/macrocq. ISSN 1958-5969. PMID 28867935. PMC 5573555. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5573555/. 
  23. ↑ Hoge, Elizabeth A.; Oppenheimer, Julia E.; Simon, Naomi M. (2004-07). «Generalized Anxiety Disorder». Focus 2 (3): 346–359. doi:10.1176/foc.2.3.346. ISSN 1541-4094. https://psychiatryonline.org/doi/full/10.1176/foc.2.3.346. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 24,5 24,6 24,7 24,8 Crocq, Marc-Antoine (2017-06). «The history of generalized anxiety disorder as a diagnostic category». Dialogues in Clinical Neuroscience 19 (2): 107–116. doi:10.31887/DCNS.2017.19.2/macrocq. ISSN 1958-5969. PMID 28867935. PMC 5573555. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5573555/. 
  25. ↑ Hoge, Elizabeth A.; Oppenheimer, Julia E.; Simon, Naomi M. (2004-07). «Generalized Anxiety Disorder». Focus 2 (3): 346–359. doi:10.1176/foc.2.3.346. ISSN 1541-4094. https://psychiatryonline.org/doi/full/10.1176/foc.2.3.346. 
  26. ↑ 26,0 26,1 Hoge, Elizabeth A.; Oppenheimer, Julia E.; Simon, Naomi M. (2004-07). «Generalized Anxiety Disorder». Focus 2 (3): 346–359. doi:10.1176/foc.2.3.346. ISSN 1541-4094. https://psychiatryonline.org/doi/full/10.1176/foc.2.3.346. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ταξινόμηση
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γενικευμένη_αγχώδης_διαταραχή&oldid=11088915"