Γαλλική Δράση (πολιτικό κόμμα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γαλλική Δράση (Αction Francaise)
ΠρόεδροςΟλιβέρ Περσεβάλ
ΙδρυτήςMaurice Pujo, Henri Vaugeois
Ίδρυση20 Ιουνίου 1899
ΙδεολογίαΜοναρχισμός
Ορλεανισμός[1][2]
Καθολικισμός
Συντηρητισμός
Εθνικισμός
Εθνικοσυνδικαλισμός
Φασισμός[3][4]
Πολιτικό φάσμαΑκροδεξιά
Πολιτικό σύστημα Γαλλία
Πολιτικά κόμματα
Εκλογές

H Γαλλική δράση [aksjɔ fʁɑsɛz], (γαλλικά: Action Française‎‎) είναι ένα Γαλλικό ακροδεξιό πολιτικό κίνημα. Το όνομα δόθηκε επίσης σε ένα περιοδικό που σχετίζεται με το κίνημα. Το κίνημα και η εφημερίδα είχαν ιδρυθεί από Maurice Pujo και Henri Vaugeois το 1899 ως μια εθνικιστική αντίδραση ενάντια στην παρέμβαση της Γαλλικής αριστεράς υπέρ του Λοχαγού Ντρέϊφους. Ο Σαρλ Μωρράς εντάχθηκε γρήγορα στη Γαλλική Δράση και έγινε ο κύριος ιδεολόγος. Υπό την επίδραση του Μωρράς, η Γαλλική δράση έγινε μονάρχικη, αντεπαναστατική και αντιδημοκρατική και υποστήριξε τον ολοκληρωτισμό και τον καθολικισμό. Λίγο μετά τη δημιουργία της, η Γαλλική Δράση προσπάθησε να επηρεάσει την κοινή γνώμη μετατρέποντας την εφημερίδα της σε ημερήσια και δημιουργώντας διάφορες οργανώσεις παρακλάδια. Μέχρι το 1914, είχε γίνει το μεγαλύτερο εθνικιστικό κίνημα στη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γαλλική Δράση υποστήριξε το καθεστώς του Βισύ και το στρατάρχη Φιλίπ Πεταίν. Μετά την πτώση του Βισύ, η εφημερίδα απαγορεύτηκε και ο Μωρράς καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για την υποστήριξη του στους Γερμανούς. Το κίνημα εξακολουθεί να υπάρχει αλλά χωρίς μεγάλη πολιτική δύναμη.[5]

Ιδεολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιδεολογία του κινήματος κυριαρχείται από τη σκέψη του Σαρλ Μωρράς, ακολουθώντας τον μοναρχισμό. Το κίνημα υποστήριξε την αποκατάσταση της μοναρχίας και μετά τον νόμο του 1905 για τον διαχωρισμό της Εκκλησίας και του Κράτους, υποστήριξε τη αποκατάσταση του Ρωμαιοκαθολισμού ως κρατικής θρησκείας, μολονότι ο Μωρράς ήταν αγνωστικιστής. Το κίνημα προοριζόταν να αποκαταστήσει την εξουσία του βασιλιά, με σκοπό να συσπειρώσει τον λαό σε αντίθεση με την Τρίτη Δημοκρατία της Γαλλίας που θεωρήθηκε διεφθαρμένη και αδύνατη από τους αντιπάλους της.

Σκοπός της πολιτικής αυτής οργάνωσης ήταν η αποκατάσταση μέσω ενός πραξικοπήματος, το οποίο πιθανώς θα έφερνε μια μεταβατική αυταρχική κυβέρνηση με σκοπό την επάνοδο του Βασιλέως. Η Γαλλική Δράση εναντιώνονταν κατά των Εβραίων, των Ουγενότων (Γαλλικών Προτεσταντών) και των Μασόνων. Σε αυτούς τους, προστέθηκαν αργότερα οι μετανάστες που κατοικούσαν στη Γαλλία. Φυσικά αντιτάχθηκε στον σοσιαλισμό και μετά την Επανάσταση του 1917, στους κομμουνιστές.[6][7]

Δημιουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα πρώτα χρόνια της, η Γαλλική Δράση προσπάθησε να επηρεάσει την κοινή γνώμη και να διαδώσει τις ιδέες της. Για παράδειγμα, δημιούργησε σχετικές οργανώσεις, όπως φοιτητικές ομάδες, η "Ligue d'Action Française" και η "Ομοσπονδία Φοιτητών Action Française", με τη βοήθεια του Lucien Moreau. Το "L'Institut d'Action francaise" δημιουργήθηκε το 1906 ως εναλλακτικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 1908 το περιοδικό του κινήματος μετατράπηκε σε ημερήσια εφημερίδα, που ονομάστηκε "Action francaise". Το "Camelots du Roi", η πτέρυγα νεολαίας του κινήματος, δημιουργήθηκε την ίδια χρονιά για να πουλήσει την εφημερίδα στους δρόμους. Τα μέλη της, χρησίμευσαν επίσης ως παραστρατιωτικές ομάδες, παρέχοντας ασφάλεια στις συγκεντρώσεις και ασχολούμενοι με τις συμπλοκές στο δρόμο με πολιτικούς αντιπάλους. Η λογοτεχνική ποιότητα της εφημερίδας προσέλκυσε αναγνώστες και κατέστησαν τον Μωρράς και το κίνημα σε σημαντική πολιτική δύναμη στη γαλλική πολιτική σκηνή. Μέχρι το 1914, η Γαλλική δράση ήταν το καλύτερο δομημένο και το πιο ζωτικό εθνικιστικό κίνημα στη Γαλλία.[6]

Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γαλλική Δράση υποστήριξε τον πρωθυπουργό Ζωρζ Κλεμανσώ και τη προσπάθεια να νικήσει τους Γερμανούς. Η νίκη της Γαλλίας στον πόλεμο και η αντι-γερμανική ιδεολογία του κινήματος με τους όρους της ειρήνης (Συνθήκη των Βερσαλλιών) οδήγησαν στην κορυφή της επιτυχίας, του κύρους και της επιρροής του κινήματος στη μεσοπολεμική περίοδο. Για παράδειγμα, το 1917 μεταφέρθηκε σε νέα γραφεία στην οδό Caumartin, κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό St. Lazare. Ωστόσο, στις γαλλικές βουλευτικές εκλογές της 16ης Νοεμβρίου 1919, ο Bernard de Vésins, πρόεδρος της "Ligue d'Action française", νικήθηκε στην πρώτη συνοικία του Παρισιού.[8] Η Γαλλική Δράση εκμεταλλεύτηκε την ανησυχία που προκάλεσε η συντηρητική δεξιά από τη νίκη του αριστερού συνασπισμού το 1924 (Cartel des gauches) και τη φρίκη του κομμουνισμού, στέλνοντας περίπου τριάντα υποψηφίους στο γαλλικό κοινοβούλιο. Γνωστοί λογοτέχνες υποστήριζαν το κίνημα, το οποίο διακηρύχθηκε ως τo think tank κόμμα της εποχής. Οι λογοτεχνικές αναθεωρήσεις, ειδικά η Revue Universelle, διέδωσαν το μήνυμα της Γαλλικής Δράσης. Η συζητητική τέχνη της ανασκόπησης, οι προσωπικές επιθέσεις στους πολιτικούς ηγέτες και η συστηματική εκμετάλλευσή της από τα σκάνδαλα και τις πολιτικές κρίσεις βοήθησαν να αποσπάσουν ορισμένους διανοούμενους από την πίστη τους στη δημοκρατία και το σύνταγμα. Η αναταραχή που δημιουργήθηκε κατέληξε στην Κρίση της 6ης Φεβρουαρίου 1934. Οι επιτυχίες διαμόρφωσαν την ιδεολογία της Γαλλικής Δράσης. Ολοκληρώνοντας τον συντηρητισμό, τονίζοντας τον πατριωτισμό και τον καθολικισμό σε αντίθεση με τον μοναρχισμό.[6]

Παπική καταδίκη και παρακμή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά την υποστήριξη του κινήματος για τον Ρωμαιοκαθολικισμό ως θρησκεία του κράτους και το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των μελών του ήταν καθολικοί (πράγματι, περιλάμβαναν σημαντικό αριθμό κληρικών), ορισμένοι Καθολικοί είδαν το κίνημα με δυσπιστία. Πολλά από αυτά οφείλονταν στην επιρροή του Μωρράς, ενός αγνωστικιστή, του οποίου όμως, η υπεράσπιση του Καθολικισμού οφειλόταν στην πεποίθησή του ότι ήταν ένας παράγοντας κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας στη Γαλλία, αλλά και της σημασίας του στη Γαλλική ιστορία. Αυτή η πολιτική τοποθέτηση για τον καθολικισμό διατάραξε τους ανθρώπους που το πλαισίωναν και που συχνά συμφωνούσαν με πολλές από τις ιδέες του. Η επίδρασή του Μωρράς στους νέους καθολικούς θεωρήθηκε επίσης προβληματική. Έτσι, στις 29 Δεκεμβρίου 1926, ο Πάπας Πίος καταδίκασε τη Γαλλική Δράση. Αρκετά από τα γραπτά του Μωρράς, συμπεριλαμβανομένης της εφημερίδας, τοποθετήθηκαν ταυτόχρονα στο Index Librorum Prohibitorum στις 9 Ιανουαρίου 1927, με τη Γαλλική Δράση να είναι η πρώτη εφημερίδα που τοποθετείται ποτέ στον κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αυτό ήταν ένα καταστροφικό πλήγμα για το κίνημα. Πολλά από τα μέλη της έφυγαν, δύο Καθολικοί που αναγκάστηκαν να αναζητήσουν διαφορετικό μονοπάτι στην πολιτική και τη ζωή ήταν οι γνωστοί συγγραφείς Φρανσουά Μωριάκ και Ζωρζ Μπερνανός. Το 1939, μετά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο και την αναβίωση του αντικομμουνισμού στην Καθολική Εκκλησία, ο Πάπας Πίος αποφάσισε να τερματίσει την καταδίκη. Στη συνέχεια, η Γαλλική Δράση ισχυρίστηκε ότι η καταδίκη είχε γίνει για πολιτικούς σκοπούς.[9]

Μεσοπόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά την παπική καταδίκη του 1926, η Γαλλική Δράση παρέμεινε δημοφιλής κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, αποτελώντας ένα από τα σημαντικότερα άκρα δεξιά κινήματα, μαζί με την οργάνωση "Croix-de-Feu". Ωστόσο, με την άνοδο του φασισμού και τη δημιουργία φαινομενικά φασιστικών συνδέσμων, το βασιλικό κίνημα αποδυναμώθηκε.[10][11]Η Γαλλική Δράση πρωτοστάτησε στην Κρίση της 6ης Φεβρουαρίου 1934, η οποία οδήγησε στην πτώση του και στην αντικατάσταση του ριζοσπάστη Εντουάρ Ντελαντιέ από τον συντηρητικό Γκαστόν Ντουμέργκ. Στην εξωτερική πολιτική, ο Μωρράς υποστήριξε τη διπλή συμμαχία του Πιέρ Λαβάλ με τη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι και με το Ηνωμένο Βασίλειο με τη συμφωνία της Stresa (1935) από τη μία πλευρά και με τη Σοβιετική Ένωση από την άλλη, εναντίον της κοινής εχθρικής ναζιστικής Γερμανίας. Η Γαλλική Δράση χαιρέτησε την εμφάνιση του Φράνκο με χαρά και υποστήριξε τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο (1936-39). [12]Αλλά η εξωκοινοβουλευτική ταραχή που επέφεραν οι διάφοροι ακροδεξιοί σύνδεσμοι, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλικής Δράσης, οδήγησε την κυβέρνηση του Πιέρ Λαβάλ να απαγορεύσει τις πολιτοφυλακές και τους παραστρατιωτικούς συνδέσμους, οδηγώντας στη διάλυση της Γαλλική Δράση στις 13 Φεβρουαρίου 1936.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διακήρυξη του στρατάρχη Φιλίπ Πεταίν του καθεστώτος Βισύ μετά την αποτυχία της Μάχης της Γαλλίας αναγνωρίστηκε από τον Mωρράς ως «θεϊκή έκπληξη» και συσπειρώθηκε με το δοσιλογικό καθεστώς. Οι Βασιλόφρονες ήλπιζαν ότι ο Πεταίν θα αποκαταστήσει τη μοναρχία και η έδρα του κινήματος μεταφέρθηκε από το Παρίσι στο Βισύ. Ωστόσο, τα μέλη της Γαλλικής Δράσης χωρίστηκαν μεταξύ της στήριξης του καθεστώτος και του εθνικισμού.[13] Το 1942 και το 1943, μερικά μέλη, όπως ο Henri d'Astier de la Vigerie, ο Pierre Guillain de Bénouville, ο Honoré d'Estienne εντάχθηκαν στη Γαλλική Αντίσταση ή διέφυγαν για να ενταχθούν στις ελεύθερες γαλλικές δυνάμεις. Ο Μωρράς υποστήριξε την κυβέρνηση Βισύ, αλλά θεωρητικά, αντιτάχθηκε στη συνεργασία του Πεταίν με τους Γερμανούς. Μετά την Απελευθέρωση, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη το 1944, αν και αποφυλακίστηκε το 1952. Η Γαλλική Δράση διαλύθηκε το 1944.[14]

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γαλλική Δράση επανεμφανίστηκε το 1947, υπό τον Maurice Pujo, ο οποίος δημιούργησε την εφημερίδα Aspects de la France (AF) και το αντεπαναστατικό κίνημα La Restauration Nationale (Εθνική αποκατάσταση). Το κίνημα AF εξακολουθεί να υπάρχει ως «Βασιλικό Κέντρο Γαλλικής Δράσης» και δημοσιεύει το περιοδικό Action française 2000. Ο ηγέτης του ήταν ο Pierre Pujo (γιος του Maurice Pujo), ο οποίος πέθανε στο Παρίσι στις 10 Νοεμβρίου 2007. Το φοιτητικό κίνημα, που ονομάζεται "Action française étudiante", έχει περίπου 15 τοπικές οργανώσεις (σε μέρη όπως το Παρίσι, η Νορμανδία και την εφημερίδα Επανάσταση. Ο Πρόεδρός της είναι ο Oλιβέρ Περσεβάλ.[15]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Stéphane Piolenc (21 April – 4 May 2011). «Pour un compromis… royaliste!». L'Action française 2000, σελ. 13. 
  2. René Rémond (1954). Les Droites en France. Aubier. 
  3. Jacques Prévotat (2 Νοεμβρίου 2004). L'action française. Presses universitaires de France. σελ. 78. 
  4. Eugen Weber (1985). L'Action française. Fayard. σελ. 47. 
  5. Joly, Laurent (July 2006), «Les débuts de l'Action française (1899–1914) ou l'élaboration d'un nationalisme antisémite», Revue Historique (Presses Universitaires de France) 308 (3 (639), RELIGION ET SOCIÉTÉ): 701, https://www.jstor.org/stable/40957800 
  6. 6,0 6,1 6,2 Rémond, René (2006). «Action française». Στο: Lawrence D. Kritzman, επιμ. The Columbia History of Twentieth-Century French Thought. New York: Columbia University Press, σελ. 8. ISBN 978-0-231-10790-7. 
  7. Payne, Stanley G. (2001). A history of fascism, 1914-1945 (reprinted έκδοση). Abingdon, Oxon: Routledge. σελ. 292. ISBN 978-1-85728-595-6. 
  8. Leymarie, Michel; Prévotat, Jacques (2008-02-10), L' Action française: culture, société, politique, Presses Univ. Septentrion, σελ. 139, ISBN 978-2-7574-0043-2, https://books.google.com/books?id=ayZ3BF3h6OcC&pg=PA139, ανακτήθηκε στις 2017-07-28 
  9. «Holy See Bans French Paper». Salt Lake Tribune: σελ. 1. January 10, 1927. 
  10. Thurlow, Richard (1999). Fascism. Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 1. ISBN 978-0-521-59872-9. 
  11. Payne, Stanley G. (2001). A history of fascism, 1914-1945 (reprinted έκδοση). Abingdon, Oxon: Routledge. σελ. 292. ISBN 978-1-85728-595-6. 
  12. Sternhell, Zeev (1996). Neither Right Nor Left: Fascist Ideology in France (First Princeton Paperback printing έκδοση). Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-00629-6. 
  13. Sternhell, Zeev· Sznajder, Mario· Ashéri, Maia (1995). The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution (Third printing, and first paperback printing έκδοση). Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-03289-0. 
  14. Nolte, Ernst (1965). Three Faces of Fascism: Action Française, Italian fascism, National Socialism. London: Weidenfeld and Nicolson. 
  15. «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2007.  (French)

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]