Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γάιος Λουτάτιος Κάτουλος (ύπατος το 242 π.Χ.)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γάιος Λουτάτιος Κάτουλος (ύπατος το 242 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
C. Lutatius C.f.C.n. Catulus (Λατινικά)
Γέννηση275 π.Χ. (περίπου)[1]
Αρχαία Ρώμη
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΛατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναΓάιος Λουτάτιος Κάτουλος (ύπατος το 220 π.Χ.)[2][3]
ΑδέλφιαΚόιντος Λουτάτιος Κέρκων[4][5][6]
ΟικογένειαLutatii Catuli
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΡωμαϊκό ναυτικό
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[7]
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (242 π.Χ.)[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γάιος Λουτάτιος Κάτουλος, λατιν.: Gaius Lutatius Catulus (άκμασε το 242–241 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος πολιτικός και ναυτικός διοικητής στον Α΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο. Γεννήθηκε ως μέλος του πληβείου γένους των Λουτατίων. Το επίθετό του (cognomen) «Catulus» σημαίνει «κουτάβι». Δεν υπάρχουν ιστορικά αρχεία για τη ζωή του πριν από την υπατεία, αλλά η σταδιοδρομία του πιθανότατα ακολούθησε την τυπική σειρά αξιωμάτων (cursus honorum), ξεκινώντας με την υπηρεσία στο ιππικό και συνεχίζοντας με τις θέσεις του στρατιωτικού τριβούνου και του ταμία (quaestor).

Ναός στη θεά των πηγαδιών (Juturna), που κτίστηκε από τον Κάτουλο για να εορτάσει τη νίκη του στα νησιά Aιγάδες, στο Largo di Torre Argentina, Ρώμη.

Εκλέχτηκε ως ύπατος το 242 π.Χ., ένας νέος άνθρωπος (novus homo). Συνάδελφός του ως ύπατος ήταν ο Aύλος Ποστούμιος Αλβίνος. Εκτός από την υπατεία, ο Ποστούμιος κατείχε τη θέση του ιερέα του Άρεως (flamen Martialis), και γι' αυτό ο μέγιστος αρχιερέας (pontifex maximus) Λεύκιος Καικίλιος Μέτελλος του απαγόρευσε να φύγει από την πόλη. Ο Λουτάτιος ήταν επομένως ο μόνος υποψήφιος για τη διοίκηση του πολέμου στη Σικελία. Η Σύγκλητος διόρισε τον πραίτορα Κόιντο Βαλέριο Φάλτωνα ως υποδιοικητή του. Αυτό ήταν κάπως μία καινοτομία, αφού μία δεύτερη πραιτωρία δημιουργήθηκε μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα, επιτρέποντας έτσι σε έναν από τους πραίτορες να φεύγει από τη Ρώμη. Συνήθως οι δύο ύπατοι μοιράζονταν τη διοίκηση του στρατού.

Με την ανάληψη της διοίκησης, ο Λουτάτιος και ο Βαλέριος ξεκίνησαν για τη Σικελία. Ο Λουτάτιος είχε τη διοίκηση και των δύο λεγεώνων και ενός νέου στόλου. Αυτός ο στόλος χρηματοδοτήθηκε από δωρεές από πλούσιους πολίτες, καθώς ο παρατεταμένος πόλεμος είχε αφήσει το δημόσιο ταμείο ουσιαστικά άδειο. Ο βαθμός, στον οποίο ο Λουτάτιος συμμετείχε στην κατασκευή του στόλου, είναι άγνωστος. Καμία αποφασιστική δράση στον πόλεμο δεν έγινε το 242 π.Χ. Ο αδελφός του, Κόιντος Λουτάτιος Κέρκo, εξελέγη ύπατος το επόμενο έτος (και έγινε τιμητής [censor] το 236 π.Χ.), αλλά στον Λουτάτιο και στον Βαλέριο παραχωρήθηκαν η υπατεία και η αντιπραιτορία αντίστοιχα, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να ηγούνται των στρατιωτικών προσπαθειών κατά της Καρχηδόνας.

Το 241 π.Χ. η Καρχηδόνα έστειλε έναν μεγάλο στόλο, υπό τη διοίκηση ενός ναύαρχου που ονομαζόταν Άννο, στη Σικελία με διπλό σκοπό την ανάκτηση της ναυτικής υπεροχής και τον ανεφοδιασμό του Αμίλκαρ και των πολιορκημένων φρουρών τους στη Σικελία. Μία πληγή εμπόδισε τον Λουτάτιο να διοικήσει προσωπικά τον στόλο στη μάχη των Αιγάτων που ακολούθησε, και έτσι η διοίκηση πέρασε στον Βαλέριο. Η μάχη έληξε με αποφασιστική ρωμαϊκή νίκη. Η Καρχηδόνα, ανίκανη να χρηματοδοτήσει ένα στόλο αντικατάστασης, αναγκάστηκε να διαπραγματευτεί μία συνθήκη ειρήνης ευνοϊκή για τους Ρωμαίους με τον Λουτάτιο. Η αρχική συνθήκη του Λουτάτιου απορρίφθηκε από τη Σύγκλητο, μία επιτροπή 10 συγκλητικών διαπραγματεύτηκε μία ακόμη πιο αυστηρή συνθήκη, που έφερε ακόμη το όνομα του Λουτάτιου. Τόσο στον Λουτάτιο όσο και στον Βαλέριο απονεμήθηκε ένας θρίαμβος από τη Σύγκλητο. Για να εορτάσει τη νίκη του, ο Λουτάτιος έκτισε έναν ναό στη θεά των φρεάτων (Juturna) στο Άρεως Πεδίον (Campus Martius), στην περιοχή που σήμερα είναι γνωστή ως Largo di Torre Argentina. Δεν υπάρχει κάποια ιστορική αναφορά για τη μετέπειτα ζωή ή την σταδιοδορμία του.

Ο Γάιος Λουτάτιος Κάτουλος είναι επίσης ο κύριος χαρακτήρας του βιβλίου του Φινλανδού συγγραφέα Jukka M. Heikkilä Merikonsuli ("Ο ναυτικός ύπατος").

  1. 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 765. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 765. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  3. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 823. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. «Lutatii» (Ρωσικά)
  5. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 765. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  6. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 768. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  7. 7,0 7,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.