Γάιος Καλβίσιος Σαβίνος (ύπατος το 39 π.Χ.)

Γάιος Καλβίσιος Σαβίνος (ύπατος το 39 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Caius Calvisius Sabinus (Λατινικά)
Γέννηση	85 π.Χ. (περίπου) Αρχαία Ρώμη
Θάνατος	1ος αιώνας π.Χ.
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Λατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	Ρωμαίος πολιτικός
Περίοδος ακμής	39 π.Χ.
Οικογένεια
Τέκνα	Γάιος Καλβίσιος Σαβίνος (ύπατος το 4 π.Χ.)
Οικογένεια	Calvisii Sabini
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Ρωμαίος έπαρχος Πραίτορας Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή) Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (39 π.Χ.)

Ο Γάιος Καλβίσιος Σαβίνος, λατιν.: Gaius Calvisius Sabinus ήταν ύπατος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας το 39 π.Χ. υπό τη Δεύτερη Τριανδρία. Αυτός και ο συνάδελφός του στην υπατεία Λεύκιος Μάρκιος Κενσορίνος ήταν οι μόνοι δύο συγκλητικοί, που προσπάθησαν να υπερασπιστούν τον Ιούλιο Καίσαρα, όταν οι δολοφόνοι τον έπληξαν στις 15 Μαρτίου του 44 π.Χ. και η υπατεία τους υπό την Τριανδρία έγινε ως αναγνώριση της πίστης τους Μία επιγραφή, που περιγράφεται από τον Ρόναλντ Σάυμ ως «μία από τις πιο αξιόλογες επιγραφές, που έχουν στηθεί ποτέ προς τιμήν ενός Ρωμαίου συγκλητικού», επαινεί τον Καλβίσιο για την pietas, την αίσθηση του καθήκοντος ή της αφοσίωσής του. Ως αξιωματικός του στρατού, ο Καλβίσιος διακρήθηκε για τη μακροχρόνια υπηρεσία και τις ικανότητές του, αν και δεν έμεινε χωρίς σοβαρές ήττες.

Καταγωγή και σχέσεις

Ο Γάιος Καλβίσιος Σαβίνος είναι το μόνο μέλος του γένους των Καλβισίων, που καταγράφεται στο Αξιωματούχοι της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας του Μπρώτον ως κατέχων το αξίωμα κατά τη διάρκεια της Δημοκρατικής εποχής. Είναι ένας από τους πολλούς νέους ανθρώπους (novi homines), που επέτυχαν όχι μόνο την υπατεία, αλλά και θριαμβευτικές τιμές κατά τη δεκαετία του '30 π.Χ. Είναι ο πρώτος ύπατος, του οποίου το επώνυμο (nomen gentilicium) έχει τη μη λατινική κατάληξη -ίσιος. Το εθνοτικό επίθετο (cognomen) "Σαβίνος" ("των Σαβίνων") βρίσκεται με το επώνυμο Καλβίσιος για πρώτη φορά στο όνομά του, αλλά οι επιγραφές δείχνουν προς μία πιθανή προέλευση στη λατινική αποικία Σπολέτιον (Σπολέτο). Ανήκε στη με δικαίωμα ψήφου φυλή Ορατία.

Ο γιος και ο εγγονός του, που έφεραν και οι δύο το ίδιο όνομα, ήταν ύπατοι. Ο γιος το 4 π.Χ. υπό τον Αύγουστο, προς τον οποίο ο πατέρας είχε δείξει σταθερή πίστη. Ο εγγονός κατείχε το αξίωμα υπό τον Τιβέριο, και συνέχισε την πολιτική του σταδιοδρομία ως Ρωμαίος κυβερνήτης υπό τον Καλιγούλα, αλλά η διατήρηση της πίστης είχε γίνει πιο δύσκολη υπόθεση: αυτός και η σύζυγός του, μία Κορνηλία, κατηγορήθηκαν για συνωμοσία εναντίον του Αυτοκράτορα και αυτοκτόνησαν.

Εμφύλιοι πόλεμοι της δεκαετίας του '40

Ο Καλβίσιος κατέλαβε την Αιτωλία για την καισαρική μερίδα το 48 π.Χ.

Κατά τη διάρκεια των Εμφυλίων Πολέμων του Καίσαρα τη δεκαετία του '40, ο Καλβίσιος Σαβίνος ήταν αξιωματικός υπό τον Καίσαρα. Το 48 π.Χ. ο Καίσαρας δέχθηκε απεσταλμένους από την Αιτωλία και τη Θεσσαλία. Σε απάντηση, έστειλε τον Καλβίσιο στην Αιτωλία και τον Λ. Κάσσιο Λογγίνο στη Θεσσαλία. Ο Καλβίσιος διέταξε πέντε κοόρτες και έναν μικρό αριθμό ιππικού, που προερχόταν από τη λεγεώνα που είχε φρουρήσει το Ωρικόν. Η αναφορά του Καίσαρα σηματοδοτεί την πρώτη εμφάνιση του Καλβίσιου στο ιστορικό αρχείο. Τόσο ο Κάσσιος όσο και ο Καλβίσιος επιφορτίστηκαν με τη διατήρηση της προμήθειας σιτηρών για τον στρατό. Οι Αιτωλοί καλωσόρισαν τον Καλβίσιο, και μπόρεσε να καταλάβει την Καλυδώνα και τη Ναύπακτο από τους αντιπάλους του Καίσαρα, και κατέκτησε την περιοχή.

Πραίτωρ και έπαρχος

Ο Καλβίσιος ήταν πραίτωρ πιθανώς το 46, αλλά πιο πιθανό το 44 π.Χ. Το 45 ήταν κυβερνήτης της Παλαιάς Αφρικής (Africa Vetus), της επαρχίας που σχηματίστηκε από την Καρχηδονιακή επικράτεια μετά τον Γ΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο, ενώ ο Γ. Σαλούστιος Κρίσπος, ο ιστορικός συνήθως γνωστός ως Σαλούστιος, έγινε ο πρώτος κυβερνήτης της Νέας Αφρικής (Africa Nova), της επαρχίας που δημιουργήθηκε από τον Καίσαρα από το πρώην βασίλειο της Νουμιδίας. Το προηγούμενο έτος, οι συγκλητικές δυνάμεις είχαν συσπειρωθεί στην Αφρική μετά την ήττα τους στη Φάρσαλο και η μάχη της Θάψου σήμαινε ότι η έκβαση του πολέμου είχε καθοριστεί στο αφρικανικό έδαφος. Ο Καλβίσιος είχε επιστρέψει στη Ρώμη κάποια στιγμή πριν από τις 15 Μαρτίου 44, όταν ήταν παρών στη Σύγκλητο κατά τη δολοφονία του Καίσαρα, αλλά είχε αφήσει δύο λεγάτους στην Ουτίκα, που μπορεί να προκάλεσαν προβλήματα στον διάδοχό του, Κόιντο Κορνιφίκιο.

Ο Μινώταυρος σε παράσταση του 5ου αι. π.Χ.

Στις 28 Νοεμβρίου 44 π.Χ. ο Μάρκος Αντώνιος κάλεσε μία συνεδρίαση της Συγκλήτου, για να ανακατανεμηθούν αρκετές επαρχίες, συμπεριλαμβανομένης της Παλαιάς Αφρικής, που θα ανατιθόταν για το επόμενο έτος. Ο Κικέρων κατατάσσει τον Καλβίσιο μεταξύ των δεκατεσσάρων που έλαβαν επαρχίες, αλλά παρά τις προσπάθειες του Αντώνιου, ο Κορνιφίκιος αρνήθηκε να παραχωρήσει την Africa Vetus. Η ανακατανομή του Αντώνιου ακυρώθηκε στις 20 Δεκεμβρίου.

Σε μία επιστολή προς τον Κορνιφίκιο του Μαρτίου 43 π.Χ., ο Κικέρων συνέδεσε υποτιμητικά τον Καλβίσιο με τον Τ. Στατίλιο Ταύρο, ύπατο το 37 και 26 π.Χ. και κυβερνήτη της Αφρικής το 36, αποκαλώντας τους από κοινού «ο Μινώταυρος», ένα λογοπαίγνιο για το επίθετο (cognomen) του τελευταίου. Εικάζεται ότι ο Ταύρος προτάθηκε να υπηρετήσει ως λεγάτος υπό τον Καλβίσιο στην Αφρική, αλλά οι λόγοι για τον χαρακτηρισμό των δύο ως «διττό και μυθικό τέρας» είναι ασαφείς από το πλαίσιο, εκτός από τις γενικές προσπάθειες του Κικέρωνα να υπονομεύσει τον Καλβίσιο υπέρ τού φίλου του Κορνιφίκιου.

Αξίωμα υπάτου

Ως ύπατοι, ο Καλβίσιος και ο Κενσορίνος πρότειναν στη Σύγκλητο να επανορθώσει τα παράπονα, που ισχυρίζονταν οι εκπρόσωποι της Αφροδισιάδας, οι οποίοι είχαν την προστασία του Ιουλίου Καίσαρα, αλλά είχαν υποστεί «απότομες εντάσεις» από τον Μάρκο Ιούνιο Βρούτο και τον Αντώνιο και την εισβολή του Τίτου Λαβιηνού. Στη συνέχεια η Σύγκλητος εξέδωσε διάταγμα, με το οποίο χορηγούσε στην πόλη ανεξαρτησία και διάφορα οφέλη.

Εμφύλιοι πόλεμοι της δεκαετίας του '30

Ο Οκταβιανός φορούσε το αστικό στέμμα, αφού έγινε Αύγουστος.

Κατά τη διάρκεια της Σικελικής εξέγερσης, ο Καλβίσιος διοικούσε έναν στόλο που έφερε από την Ετρουρία το 38 π.Χ., για να ενωθεί με τον Οκταβιανό στα στενά της Σικελίας. Ο άλλος ναύαρχος στο ναυτικό του Οκταβιανού ήταν ο Λεύκιος Κορνιφίκιος. Κοντά στην Κύμη της Ιταλίας ο Καλβίσιος πολέμησε το τμήμα του στόλου του Σέξτου Πομπηίου που διοικούσε ο Μενεκράτης. Καθυστερώντας έτσι, προσχώρησε στον Οκταβιανό μόνο στο τέλος της μοιραίας ναυμαχίας στη Μεσσάνα. Μία καταιγίδα διέλυσε και τους δύο στόλους, καταστρέφοντας τη ναυαρχίδα του Οκταβιανού, και η νίκη ανήκε στον Σέξτο. Ο Έλληνας ιστορικός Αππιανός αφηγείται τη μάχη σε δραματική έκταση. Διαδηλώσεις κατά του Οκταβιανού και ο πόλεμος ξεκίνησαν στη Ρώμη ως απάντηση. Το 37 ο Καλβίσιος θεωρήθηκε υπεύθυνος, και αντικαταστάθηκε ως ναύαρχος, όταν ο υφιστάμενός του Μένας αυτομόλησε με έξι πλοία στον Σέξτο Πομπήιο.

Μετά την ήττα του Πομπήιου, ο Οκταβιανός έδωσε στον Καλβίσιο την ανάθεση του αξιώματος της αστυνόμευσης και της αποκατάστασης της τάξης στην Ιταλία το 36–35 π.Χ., θέση στην οποία επέτυχε τουλάχιστον προσωρινά. Η πίστη του Καλβίσιου ήταν σταθερή στο πλευρό του Οκταβιανού κατά τη διάρκεια του τελευταίου πολέμου της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Ο Πλούταρχος λέει, ότι οι ιστορίες του Καλβίσιου για το πώς ο Αντώνιος υποτάχθηκε στην Κλεοπάτρα Ζ΄, ήταν τόσο εξωφρενικές, που δεν ήταν πιστευτές σε μεγάλο βαθμό.

Το 31 ήταν ένας από τους επτά άνδρες των εορτών (septemviri epulones) και κατείχε το αξίωμα του curio maximus, καθήκον του οποίου ήταν να συλλέγει θρησκευτικές εισφορές από τις Συνελεύσεις (Curiae). Ο Καλβίσιος ήταν ανθύπατος στην Ισπανία ήδη από τα 31 του. Μία επιγραφή στην Ισπανία καταγράφει έναν Καλβίσιο Σαβίνο, ιερέα (flamen) της Ρώμης, και του θεϊκού Αυγούστου, ο οποίος δώρισε σιτηρά στους κατοίκους της Κλουνίας, όταν η αγορά είχε ανεβάσει τις τιμές σε δυσβάσταχτα επίπεδα. Αν και αυτός ο ευεργέτης ήταν πιθανότατα εντόπιος, που είχε λάβει τη ρωμαϊκή υπηκοότητα από τον ανθύπατο , μπορεί να ήταν ο ίδιος ο ανθύπατος. Ο Καλβίσιος επέστρεψε στη Ρώμη το 28, και στις 26 Μαΐου εόρτασε έναν θρίαμβο, έναν από τις τρεις που βραβεύτηκαν από τις επαρχίες της Τριανδρίας του Οκταβιανού το 28. Ήταν πιθανός υποψήφιος για δεύτερη υπατεία για το 25 π.Χ., αλλά κανένα άλλο αξίωμα δεν είναι γνωστό γι' αυτόν.

Μπορεί να είναι ο Σαβίνος, που ονομάζεται στη Νεανική Ποίηση του Βιργιλίου (, Catalepton 10).

Δείτε επίσης

• Καλβίσιοι Σαβίνοι, για άλλους με παρόμοιο όνομα

Επιλεγμένη βιβλιογραφία

Εκτός εάν σημειώνεται διαφορετικά, ημερομηνίες, αξιώματα και παραπομπές αρχαίων πηγών από το TRS Broughton, The Magistrates of the Roman Republic (American Philological Association, 1952), τομ. 2, σελ. 280, 295, 308, 327, 392, 397, 401, 421, 428; τόμ. 3 (1986), ρρ. 48–49.

• Σάιμ, Ρόναλντ . Η Ρωμαϊκή Επανάσταση . Oxford University Press, 1939, επανεκδόθηκε το 2002.
• Σάιμ, Ρόναλντ. Σαλλούστ . University of California Press, 1964.
• Σάιμ, Ρόναλντ. «Γερουσιαστές, φυλές και πόλεις». Historia 13 (1964) 105–125.
• Ronald Syme, Η αριστοκρατία του Αυγούστου . Οξφόρδη: Clarendon Press, 1986.