Γάιος Δουίλιος
Γάιος Δουίλιος | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | C. Duillius M.f.M.n. (Λατινικά) |
Γέννηση | 3ος αιώνας π.Χ. Αρχαία Ρώμη |
Θάνατος | 3ος αιώνας π.Χ. |
Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Λατινικά |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | Ρωμαίος πολιτικός Ρωμαίος στρατιωτικός |
Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
Πόλεμοι/μάχες | Battle of Mylae και Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | Κήνσορας ρωμαίος δικτάτωρ Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[1] Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (260 π.Χ.)[1] |
Ο Γάιος Δουίλιος, Μάρκου υιός, Μάρκου εγγονός, λατινικά: Gaius Duilius, Μ. f., M. n. (άκμασε το διάστημα 260–231 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος στρατηγός και πολιτικός. Ως ύπατος το 260 π.Χ., κατά τη διάρκεια του Α΄ Καρχηδονιακού Πολέμου, κέρδισε την πρώτη νίκη της Ρώμης στη θάλασσα, νικώντας τους Καρχηδονίους στη μάχη των Μυλών. Αργότερα υπηρέτησε ως τιμητής το 258, και διορίστηκε δικτάτορας για να διεξαγάγει εκλογές το 231, αλλά δεν είχε άλλη διοίκηση.
Καταγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Γάιος Δουίλιος, του οποίου ο πατέρας και ο παππούς ονομάζονταν Mάρκος Δουίλιος [2] ανήκαν σε μία χωρίς διακρίσεις οικογένεια. Ένας Καίσων Δουίλιος καταγράφεται ως ύπατος το 336 π.Χ., αλλά το επώνυμο είναι κατά τα άλλα γνωστό ιστορικά και αξιόπιστο μόνο από λίγους με μικρά αξιώματα τον 4ο αι. π.Χ. [3]
Σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ναυτική νίκη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Δουίλιος ήταν ένας από τους υπάτους για το έτος 260 π.Χ., και αρχικά διορίστηκε να διοικήσει τις χερσαίες δυνάμεις της Ρώμης στη Σικελία κατά της Καρχηδόνας, ως μέρος του Α΄ Καρχηδονιακού Πολέμου. Ο συνάδελφός του στο αξίωμα, Γναίος Κορνήλιος Σκιπίων, ήταν επικεφαλής του στόλου. [4] [note 1] Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν 120 πολεμικά πλοία, και τα έστειλαν στη Σικελία το 260 π.Χ. για την πραγματοποίηση βασικής εκπαίδευσης των πληρωμάτων τους. Ο Σκιπίων έπλευσε με τα πρώτα 17 πλοία που έφτασαν στις Λιπάρες νήσους, λίγο μακριά από τη βορειοανατολική ακτή της Σικελίας, σε μία προσπάθεια να καταλάβει το κύριο λιμάνι των νησιών, τη Λιπάρα. Ο καρχηδονιακός στόλος διοικούνταν από τον Αννίβαλ Γκίσκο και είχε βάση την Πάνορμο, περίπου 100 χλμ (62 μίλια) από τη Λιπάρα. Όταν ο Αννίβαλ άκουσε την κίνηση των Ρωμαίων, έστειλε 20 πλοία. Όταν αυτοί επιτέθηκαν, οι άπειροι άνδρες του Σκιπίωνα πρόβαλαν μικρή αντίσταση, και ο ίδιος ο ύπατος αιχμαλωτίστηκε. Όλα τα ρωμαϊκά πλοία αιχμαλωτίστηκαν, τα περισσότερα με μικρές ζημιές. [6] [7] Αυτό ανάγκασε τον Δουίλιο να παραδώσει τις λεγεώνες στους τριβούνους, και να αναλάβει ο ίδιος τον έλεγχο του ρωμαϊκού στόλου. [8] Λίγο αργότερα, ο Αννίβαλ έκανε ανίχνευση με 50 καρχηδονιακά πλοία, όταν συνάντησε τον πλήρη ρωμαϊκό στόλο. Διέφυγε, αλλά έχασε τα περισσότερα από τα πλοία του. [9]

Οι ελιγμοί γαλερών στη θάλασσα απαιτούσαν μακρά και επίπονη εκπαίδευση. [10] Ως αποτέλεσμα, οι Ρωμαίοι ήταν σε μειονεκτική θέση έναντι των πιο έμπειρων Καρχηδονίων. Για να αντιμετωπίσουν αυτό, οι Ρωμαίοι εισήγαγαν τον κόρακα (corvus), μία γέφυρα πλάτους 1,2 μ. (4 ποδών) και μήκους 11 μ. (36 ποδών), με μία βαριά ακίδα στην κάτω πλευρά του ελεύθερου άκρου, η οποία είχε σχεδιαστεί για να τρυπά και να γατζώνεται στο κατάστρωμα ενός εχθρικού πλοίου. [11] Αυτό επέτρεψε στους Ρωμαίους λεγεωνάριους που ενεργούσαν ως πεζοί να επιβιβαστούν σε εχθρικά πλοία και να τα αιχμαλωτίσουν, αντί να χρησιμοποιούν την προηγουμένως παραδοσιακή τακτική του εμβολισμού. [12]
Ο Δουίλιος, ακούγοντας ότι μία καρχηδονιακή μοίρα υπό τον Αννίβαλ Γκίσκο επιτίθεται στις Mύλες (νυν Μιλάτσο), απέπλευσε αμέσως αναζητώντας μάχη. Οι δύο στόλοι συναντήθηκαν στα ανοιχτά των Μυλών στη ναυμαχία των Μυλών. Ο Αννίβαλ είχε 130 πλοία, και ο ιστορικός Τζον Λέιζενμπυ υπολογίζει ότι ο Δουίλιος είχε περίπου τον ίδιο αριθμό. [13] Οι Καρχηδόνιοι περίμεναν τη νίκη, λόγω της ανώτερης εμπειρίας των πληρωμάτων τους, και των ταχύτερων και πιο ευέλικτων γαλερών τους, και έσπασαν τον σχηματισμό για να πλησιάσουν γρήγορα τους Ρωμαίους. [14] Τα πρώτα 30 καρχηδονιακά πλοία καταπολεμήθηκαν από τον κόρακα, που χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία από τους Ρωμαίους, συμπεριλαμβανομένου του πλοίου του Αννίβαλ, ο οποίος διέφυγε με μία λέμβο. Βλέποντας αυτό, οι εναπομείναντες Καρχηδόνιοι άνοιξαν διάπλατα τον σχηματισμό, προσπαθώντας να κυκλώσουν τους Ρωμαίους στα πλάγια ή από πίσω. Έτσι οι Ρωμαίοι αντιμετώπισαν επιτυχώς και κατέλαβαν άλλα 20 καρχηδονιακά πλοία. Οι Καρχηδόνιοι που επέζησαν, διέκοψαν τη δράση, και -όντας πιο γρήγοροι από τους Ρωμαίους- μπόρεσαν να διαφύγουν. Αυτή η σύγκρουση ήταν η πρώτη ναυτική νίκη της Ρώμης. Ο Δουίλιος έπλευσε για να ανακουφίσει τη ρωμαϊκή πόλη Σεγέστα, η οποία ήταν υπό πολιορκία. [14] [15]
Περαιτέρω επιτυχίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη νίκη του στη θάλασσα, ο Δουίλιος ανέλαβε ξανά τη διοίκηση των λεγεώνων στη Σικελία. [note 2] Αποβιβαζόμενος πιθανώς στον κόλπο του Tέρμινι, απάλλαξε τη Σεγέστα από την πολιορκία της από τον Καρχηδόνιο Αμίλκαρ και στη συνέχεια εισέβαλε στο φρούριο Mακέλλα (πιθανώς Mακελλάρo κοντά στο Καμπορεάλε). [2] [18] Καθώς η θητεία του ως υπάτου πλησίαζε στο τέλος της, ο Δουίλιος επέστρεψε στη Ρώμη για να διεξαγάγει εκλογές και να εορτάσει, στις αρχές του 259, τον πρώτο ρωμαϊκό θρίαμβο για μία ναυτική νίκη. Με ένα μέρος από τα λάφυρα, ο Δουίλιος έκτισε έναν ναό στον Ιανό στην Αγορά Κηπευτικών (Forum Holitorium). Επίσης μία στήλη στολισμένη με τα έμβολα (rostra) των αιχμαλωτισμένων πολεμικών πλοίων ανεγέρθηκε στην Αγορά (Forum) για να εορτάσει τη νίκη του. [ 18 ] [2] Του δόθηκε επίσης η ιδιαίτερη τιμή να συνοδεύεται από λαμπαδηδρόμο και αυλητή φλογέρας, ενώ επέστρεφε σπίτι από το δείπνο το βράδυ. [19] [2]
Ο Δουίλιος συνέχισε να κατέχει το αξίωμα του τιμητή (censor) το 258–257, και αργότερα, το 231, διορίστηκε δικτάτορας για να πραγματοποιήσει εκλογές. Λέγεται ότι έζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα και ο τιμητής Κάτων ο Πρεσβύτερος μπορεί να είχε δει τον ηλικιωμένο Δουίλιο κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας. [2] Παρόλα αυτά, ο Δουίλιος δεν είχε ποτέ άλλη στρατιωτική διοίκηση, αν και μπορεί να συμμετείχε σε μία επιδρομή στην Αφρική το 247. Ο Λέιζενμπυ πρότεινε ότι, εφόσον του έλειπε μία ευγενή γενεαλογία, η αριστοκρατία «ίσως να έχει κουραστεί από την καυχησιολογία του», αν ο τόνος της αναμνηστικής επιγραφής που χαράχθηκε στη στήλη του ( CIL VI, 1300 ) αντανακλά τη δική του στάση. [19]
Υστεροφημία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον 20ό αι. το ιταλικό ναυτικό ονόμασε πολλά πολεμικά πλοία από τον Δουίλιο, συμπεριλαμβανομένου του θωρηκτού Duilio .
Επειδή η νίκη του Δουίλιου τιμήθηκε αναμνηστικά με μία στήλη -στολισμένη με τα έμβολα (rostra) της πλώρης των αιχμαλωτισμένων πολεμικών πλοίων- που ανεγέρθηκε στην Αγορά, πίσω από το σημείο όπου στέκονταν οι ομιλητές όταν εκφωνούσαν μία ομιλία, η λέξη " Ρόστρον (Rostrum)" απέκτησε στα λατινικά -και από εκεί σε διάφορες σύγχρονες γλώσσες- την έννοια της αναφοράς σε μία εξέδρα (υπερυψωμένο βάθρο, ίσως με ουρανό).
Σημειώσεις, παραπομπές και πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ A commemorative inscription claims Duilius oversaw the construction of the fleet, although the consuls may have seen to it jointly.[5]
- ↑ Literary sources place Duilius's operations on land after the victory at sea, but commemorative inscriptions mention the former first. The literary evidence is usually preferred, and inscriptions may not, in any case, have recorded events in chronological order. .[16][17]
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Münzer 1905.
- ↑ Kondratieff, σελ. 1.
- ↑ Caven, σελ. 28
- ↑ Walbank 1990, σελ. 76.
- ↑ Harris 1979.
- ↑ Miles 2011, σελ. 181.
- ↑ Lazenby 1996, σελ. 70.
- ↑ Lazenby 1996, σελ. 67.
- ↑ Casson 1995.
- ↑ Casson 1995, σελ. 121.
- ↑ Miles 2011, σελ. 178.
- ↑ Lazenby 1996.
- ↑ 14,0 14,1 Bagnall 1999, σελ. 63.
- ↑ Lazenby 1996, σελ. 16.
- ↑ Lazenby 1996, σελίδες 67–68.
- ↑ Walbank 1990, σελίδες 79–80.
- ↑ Walbank 1990, σελ. 80.
- ↑ 19,0 19,1 Lazenby 1996, σελ. 72.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bagnall, Nigel (1999). The Punic Wars: Rome, Carthage and the Struggle for the Mediterranean. London: Pimlico. ISBN 978-0-7126-6608-4.
- Casson, Lionel (1995). Ships and Seamanship in the Ancient World. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-5130-8.
- Caven, Brian (1980). The Punic Wars. London: Weidenfeld and Nicolson. ISBN 0-297-77633-9.
- Harris, William (1979). War and Imperialism in Republican Rome, 327–70 BC. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-814866-1.
- Kondratieff, Eric (2004). «The Column and Coinage of C. Duilius: Innovations in Iconography in Large and Small Media in the Middle Republic». Scripta Classica Israelica 23: 1–39. https://scriptaclassica.org/index.php/sci/article/view/3545.
- Lazenby, John (1996). The First Punic War: A Military History. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2673-3.
- Miles, Richard (2011). Carthage Must be Destroyed. London: Penguin. ISBN 978-0-14-101809-6.
- Münzer, Friedrich (1905). «Duilius 3». Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. 5, part 2.
- Walbank, F.W. (1990). Polybius. 1. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-06981-7.