Γάιος Ατίλιος Ρέγουλος (ύπατος το 225 π.Χ.)

Γάιος Ατίλιος Ρέγουλος (ύπατος το 225 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	C. Atilius M.f.M.n. Regulus (Λατινικά)
Γέννηση	263 π.Χ. (περίπου) Αρχαία Ρώμη
Θάνατος	225 π.Χ. Campo Regio
Αιτία θανάτου	πεσών σε μάχη
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Λατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	Ρωμαίος πολιτικός Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Marcus Atilius Regulus
Γονείς	Μάρκος Ατίλιος Ρέγουλος (ύπατος το 267 π.Χ.) και Marcia
Αδέλφια	Μάρκος Ατίλιος Ρέγουλος (ύπατος το 227 π.Χ.)
Οικογένεια	Atilii Reguli
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή) Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (225 π.Χ.)

Ο Γάιος Ατίλιος Ρέγουλος, λατιν.: Gaius Atilius Regulus (σκοτώθηκε το 225 π.Χ. στον Τελαμώνα σε μάχη) ήταν ένας από τους δύο Ρωμαίους υπάτους που πολέμησαν μία Κελτική εισβολή στην Ιταλία το 225–224 π.Χ.: σκοτώθηκε στη μάχη και αποκεφαλίστηκε. Ο Aτίλιος καταγόταν από μία επιφανή οικογένεια υπάτων για τέσσερις γενιές: η οικογένεια καταγόταν αρχικά από τη νότια Ιταλία.

Καταγωγή

Ο Aτίλιος ήταν νεότερος γιος του Ρωμαίου ήρωα Mάρκου Ατίλιου Ρέγουλου, του υπάτου που αιχμαλωτίστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Καρχηδονιακού Πολέμου. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, Mάρκος Ατίλιος Ρέγουλος, ήταν Ρωμαίος ύπατος για το έτος 227 π.Χ., μαζί με τον Πόπλιο Βαλέριο Φλάκκο, και αντικαταστάτης ύπατος (consul suffectus) για το 217 αντικαθιστώντας τον Γάιο Φλαμίνιο Νέπωτα και αργότερα έγινε τιμητής. Ένας θείος με το ίδιο όνομα ήταν επίσης δύο φορές ύπατος κατά τη διάρκεια του Α΄ Καρχηδονιακού Πολέμου.

Ο πατέρας του Aτίλιου, Mάρκος, απεβίωσε το 255 στην αποτυχημένη εισβολή στην Αφρική. Μία άλλη εκδοχή, που συζητήθηκε στη συνέχεια από ιστορικούς, μεταφέρει το τέλος του στο 250, μετά από μία πράξη μεγάλης αυτοθυσίας (μερικοί σύγχρονοι ιστορικοί πιστεύουν ότι οι ρωμαϊκές αφηγήσεις της αυτοθυσίας και του βάρβαρου θανάτου του είναι επινόηση και προπαγάνδα). Η μητέρα του Mαρκία φέρεται να βασάνισε δύο αιχμάλωτους του Καρχηδόνιους μέχρι θανάτου, για εκδίκηση. Σύμφωνα με τον Τ. Λίβιο, είχε τουλάχιστον δύο επιζώντες γιους και μία επιζώσα κόρη, όταν επέστρεψε στην Καρχηδόνα.

Στρατιωτική σταδιοδρομία

Ο Ατίλιος εξελέγη ύπατος το 225 ως ύπατος των πληβείων, μαζί με τον πατρίκιο Λεύκιο Αιμίλιο Πάπο και στάλθηκε για να καταπνίξει μία εξέγερση στη Σαρδηνία, την οποία ολοκλήρωσε γρήγορα. Στη συνέχεια επέστρεψε στην ηπειρωτική Ιταλία, για να πολεμήσει τους Γαλάτες, και έπεσε στη μάχη του Τελαμώνα.

Μάχη του Τελαμώνα

Αφού άκουσε για την εισβολή των Κελτικών (ή Γαλατών) στην Ετρουρία, ο ύπατος επέστρεψε βιαστικά, για να εμπλακεί σε μάχη. Ο Ατίλιος αποφάσισε να δεσμεύσει μόνος του τους Γαλάτες. Όντας ο πρώτος που συμμετείχε στη μάχη, ήλπιζε να πάρει το μεγαλύτερο μερίδιο της πίστωσης της νίκης. Ωστόσο τα σχέδιά του στράβωσαν, όταν το ρωμαϊκό ιππικό συνάντησε το πιο έμπειρο Κελτικό ιππικό, και κόπηκε σε κομμάτια.

Σύμφωνα με τον Πολύβιο

Ακριβώς εκείνη την ώρα, ο Γάιος Ατίλιος, ο άλλος ύπατος, είχε φθάσει στην Πίζα από τη Σαρδηνία με τις λεγεώνες του, και κατευθυνόταν προς τη Ρώμη, βαδίζοντας προς την αντίθετη κατεύθυνση προς τον εχθρό. Όταν οι Κέλτες βρίσκονταν κοντά στον Τελαμώνα στην Ετρουρία, οι προπορευόμενοι τροφοσυλλέκτες τους συνάντησαν την προπορευόμενη φρουρά του Γάιου, και αιχμαλωτίστηκαν. Όταν εξετάστηκαν από τον ύπατο, διηγήθηκαν όλα όσα είχαν συμβεί πρόσφατα, και του είπαν για την παρουσία των δύο στρατών, δηλώνοντας ότι οι Γαλάτες ήταν πολύ κοντά και ο Λεύκιος πίσω τους. Η είδηση τον εξέπληξε, αλλά ταυτόχρονα τον έκανε πολύ ελπιδοφόρο, καθώς νόμιζε ότι είχε πιάσει τους Γαλάτες στην πορεία μεταξύ των δύο στρατών. Διέταξε τις τριβούνους του να βάλουν τις λεγεώνες σε τάξη μάχης, και να προχωρήσουν έτσι με ρυθμό βαδίσματος, στον βαθμό που η φύση του εδάφους επέτρεπε την επίθεση στη γραμμή. Ο ίδιος είχε προσέξει ευτυχώς έναν λόφο, που βρισκόταν επάνω από τον δρόμο, από τον οποίο έπρεπε να περάσουν οι Κέλτες, και παίρνοντας το ιππικό του μαζί του, προχώρησε ολοταχώς, ανυπομονώντας να καταλάβει την κορυφή του λόφου πριν την άφιξή τους, και να ξεκινήσει πρώτος τη μάχη, νιώθοντας σίγουρος ότι έτσι θα έπαιρνε το μεγαλύτερο μερίδιο για το αποτέλεσμα.

Στην αρχή η μάχη περιοριζόταν στον λόφο, και όλοι οι στρατοί τον κοιτούσαν, τόσο μεγάλος ήταν ο αριθμός του ιππικού από κάθε στρατό που πολεμούσε εκεί. Σε αυτή τη δράση ο Γάιος ο ύπατος έπεσε στη μάχη σώμα με σώμα με απελπισμένο θάρρος, και το κεφάλι του μεταφέρθηκε στους Κέλτες βασιλείς. Αλλά το ρωμαϊκό ιππικό, μετά από επίμονο αγώνα, κυρίευσε επί μακρόν τον εχθρό, και κατέκτησε το λόφο.

Το τέλος του Ατίλιου δεν απογοήτευσε τους αξιωματικούς του, που συνέχισαν τη μάχη χωρίς αυτόν, και κέρδισαν την κατοχή του λόφου. Ωστόσο η νίκη των Ρωμαίων οφειλόταν στην απόφαση των Γαλατών να αντιμετωπίσουν τη μάχη αμφίδρομα (σύμφωνα με τον ιστορικό Άρυεχ Νουσμπάχερ) και να μοιράσουν έτσι τις ενέργειές τους. Ο επιζών ύπατος Λεύκιος Αιμίλιος Πάπος έλαβε την αποκλειστική πίστωση για τη νίκη, και του απονεμήθηκε ένας θρίαμβος.

Δεν είναι γνωστό αν ο Aτίλιος ήταν νυμφευμένος ή αν άφησε κάποιο επιζόν τέκνο. Κανένας Ατίλιος Ρέγουλος δεν εμφανίζεται σε επόμενες γενιές.

Πηγές

• Livy, History of Rome, Rev. Canon Roberts (μεταφραστής), Ernest Rhys (Επιμ.); (1905) Λονδίνο: JM Dent & Sons, Ltd.
• Πολύβιος, Ιστορίες, 2.28-2.28 .