Βόλφγκανγκ Πέτερσεν
Ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν (Wolfgang Petersen, 14 Μαρτίου 1941- 12 Αυγούστου 2022[14]) ήταν Γερμανός σκηνοθέτης του κινηματογράφου και σεναριογράφος. Στο ενεργητικό του είχε δύο υποψηφιότητες για Βραβεία Όσκαρ, αμφότερες για τη γερμανική πολεμική ταινία Das Boot (1981). Σκηνοθέτησε επίσης, μεταξύ άλλων, μερικές υψηλού κόστους ταινίες αμερικανικής παραγωγής, όπως τις ταινίες Η δεύτερη ευκαιρία (1993), Το ξέσπασμα (1995), Air Force One (1997), Καταιγίδα (2000), Τροία (2004) και Ποσειδών (2006).
Πρώτα Χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πέτερσεν γεννήθηκε στο Έμντεν της Γερμανίας και ήταν γιος αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού. Από το 1953 μέχρι το 1960 ήταν μαθητής του Gelehrtenschule des Johanneums, του παλαιότερου γυμνασίου του Αμβούργου. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 σκηνοθετούσε θεατρικά έργα στο θέατρο «Ερνστ Ντόιτς» του Αμβούργου. Σπούδασε πρώτα θέατρο στο Βερολίνο και στο Αμβούργο, ενώ μετά φοίτησε στην Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεοράσεως στο Βερολίνο (1966-1970). Οι πρώτες του κινηματογραφικές παραγωγές ήταν για λογαριασμό της γερμανικής τηλεοράσεως. Στα γυρίσματα της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς Tatort («Ο τόπος του εγκλήματος») γνώρισε και συνεργάστηκε με τον συνομήλικό του ηθοποιό Γιούργκεν Πρόχνοβ, που θα εμφανιζόταν στις σημαντικότερες από τις πρώτες ταινίες του.
Επαγγελματική Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν γύρισε την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους το 1974: το ψυχολογικό θρίλερ Einer von uns beiden, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χορστ Μποζέτσκυ. Ακολούθησε, μεταξύ άλλων, η ασπρόμαυρη ταινία Die Konsequenz (1977), γυρισμένη σε φιλμ 16 χιλιοστών και βασισμένη επίσης σε μυθιστόρημα.
Ωστόσο, η ταινία που τον ανέδειξε ήταν η πολεμική ταινία με επικά στοιχεία Das Boot (1981), που προβλήθηκε στους ελληνικούς κινηματογράφους από τον Απρίλιο του 1982 με τον τίτλο Υποβρύχιο U-96: Επιστροφή στην Κόλαση. Η ταινία παρακολουθεί τις εμπειρίες του πληρώματος ενός γερμανικού υποβρυχίου κατά τη «Μάχη του Ατλαντικού» στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και δεν υπήρξε αμέσως μια εμπορικά επιτυχημένη ταινία, πήρε πολύ καλές κριτικές και 6 υποψηφιότητες για «Όσκαρ», τις δύο για τον ίδιο τον Πέτερσεν (σκηνοθεσίας και προσαρμοσμένου σεναρίου). Επιπλέον ήταν υποψήφιο για βραβεία BAFTA και DGA. Ο Γιούργκεν Πρόχνοβ πρωταγωνιστεί στον ρόλο του κυβερνήτη του υποβρυχίου, που αποτελεί ένα καλό παράδειγμα των ηρώων περιπέτειας του Πέτερσεν.
Μετά την Ιστορία δίχως τέλος (1984), η πρώτη απόπειρα του Πέτερσεν να σκηνοθετήσει «χολυγουντιανά» (μολονότι γυρίστηκε στο συγκρότημα των στούντιο της Bavaria Film, στη Γερμανία), το αλληγορικό Ο εχθρός μου (1985), δεν σημείωσε αξιόλογη επιτυχία. Ο σκηνοθέτης ξαναβρήκε τον δρόμο του μόλις το 1993, με το αστυνομικό θρίλερ Η Δεύτερη Ευκαιρία, στο οποίο πρωταγωνιστούσε ο Κλιντ Ίστγουντ στον ρόλο του προεδρικού φρουρού των μυστικών υπηρεσιών. Το έργο εξασφάλισε στον Πέτερσεν την εμπορική επιτυχία που χρειαζόταν ώστε να σκηνοθετήσει ένα ακόμα έργο αγωνίας, Το ξέσπασμα (1995), με πρωταγωνιστή τον Ντάστιν Χόφμαν. Το περισσότερο χαρακτηριστικό «μπλοκμπάστερ» Air Force One (1997), με τον Χάρισον Φορντ, εντυπωσίασε το κοινό και απέσπασε γενικώς καλά σχόλια και από τους κριτικούς. Για τις δύο τελευταίες ταινίες, ο Πέτερσεν συνεργάσθηκε με τον Γερμανό κινηματογραφιστή Μίκαελ Μπάλχαους, παλαιότερα διευθυντή φωτογραφίας σε ταινίες του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ και αργότερα του Μάρτιν Σκορσέζε.
Το 1998 ο Πέτερσεν ήταν ένας καθιερωμένος σκηνοθέτης του Χόλυγουντ, με την άνεση να επανεκδώσει το κλασικό του έργο Das Boot σε νέα director's cut και να δημιουργεί ταινίες με τους πιο διάσημους ηθοποιούς. Ως τέτοιος, και μετά τη μεγάλη επιτυχία της ταινίας Καταιγίδα (2000), έλαβε πρόταση να σκηνοθετήσει την πρώτη ταινία με τον Χάρι Πότερ, την Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος. Τελικώς όμως, απέρριψε την πρόταση[15] τον Μάρτιο του 2000.
Η επική υπερπαραγωγή των 160 εκατομμυρίων δολαρίων Ποσειδών του 2006, μια δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Πολ Γκάλικο, δεν είχε τα αναμενόμενα εμπορικά αποτελέσματα στις ΗΠΑ, παρότι έβγαλε τα έξοδά της με τις διεθνείς εισπράξεις.
Μετά από μια δεκαετή αποχή από γυρίσματα, ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν επέστρεψε το 2016 ως σκηνοθέτης της αστυνομικής κωμωδίας Vier gegen die Bank, που ήταν η πρώτη γερμανόφωνη ταινία του μετά το Das Boot του 1981.[16]
Έκτοτε, δεν ξανασχολήθηκε με τον καλλιτεχνικό χώρο. Πέθανε στις 12 Αυγούστου 2022 από καρκίνο στο πάγκρεας στο σπίτι του στο Μπρέντγουντ του Λος Άντζελες, σε ηλικία 81 ετών.
Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Έτος | Ταινία | Σκηνοθέτης | Παραγωγός | Σεναριογράφος |
|---|---|---|---|---|
| 1965 | Stadt auf Stelzen | Ναι | ||
| 1974 | Der Eine, der Andere | Ναι | Ναι | |
| 1968 | Die rote Fahne | Ναι | ||
| 1969 | Ich nicht | Ναι | Ναι | |
| 1971 | Ich werde dich töten, Wolf | Ναι | Ναι | |
| 1972 | Anna und Totò | Ναι | ||
| 1973 | Smog | Ναι | ||
| 1973 | Van der Valk und die Reichen | Ναι | ||
| 1974 | Einer von uns beiden | Ναι | ||
| 1974 | Aufs Kreuz gelegt | Ναι | ||
| 1975 | Die Stadt im Tal | Ναι | ||
| 1975 | Stellenweise Glatteis | Ναι | ||
| 1976 | Hans im Glück | Ναι | ||
| 1976 | Vier gegen die Bank | Ναι | ||
| 1977 | Planübung | Ναι | Ναι | |
| 1977 | Die Konsequenz | Ναι | Ναι | |
| 1978 | Schwarz und weiß wie Tage und Nächte | Ναι | ||
| 1981 | Υποβρύχιο U-96: Επιστροφή στην Κόλαση (Das Boot) | Ναι | Ναι | |
| 1984 | Ιστορία δίχως τέλος (The NeverEnding Story) | Ναι | Ναι | |
| 1985 | Ο εχθρός μου (Enemy Mine) | Ναι | ||
| 1991 | Άνθρωπος χωρίς παρελθόν (Shattered) | Ναι | Ναι | Ναι |
| 1993 | Η δεύτερη ευκαιρία (In the Line of Fire) | Ναι | ||
| 1995 | Το ξέσπασμα (Outbreak) | Ναι | Ναι | |
| 1997 | Air Force One | Ναι | Ναι | |
| 2000 | Καταιγίδα (The Perfect Storm) | Ναι | ||
| 2004 | Τροία (Troy) | Ναι | Ναι | |
| 2006 | Ποσειδών (Poseidon) | Ναι | Ναι | |
| 2016 | Vier gegen die Bank | Ναι | Ναι |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118874292. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w60c66w1. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 filmportal.de. 529f618c78934aec955cfba5ec421b1e. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Director Wolfgang Petersen Dies At 81; Hollywood Star Rose After ‘Das Boot’ To Include Blockbusters ‘The Perfect Storm,’ ‘Air Force One’ & ‘In The Line Of Fire’». (Αγγλικά) 16 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2022.
- ↑ «Wolfgang Petersen, ‘Air Force One,’ ‘Das Boot’ Director, Dies at 81». (Αγγλικά) Variety. 16 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2022.
- ↑ consequence
.net /2022 /08 /wolfgang-petersen-director-death /. - ↑ «Director Wolfgang Petersen Dies At 81; Hollywood Star Rose After ‘Das Boot’ To Include Hollywood Blockbusters ‘The Perfect Storm,’ ‘Air Force One’ & ‘In The Line Of Fire’».
- ↑ 9,0 9,1 fr
.findagrave .com /memorial /242711810 /wolfgang-petersen. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb13770282z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jx20050419043. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ www
.acmi .net .au /creators /72275. - ↑ Γιάννης, Ζουμπουλάκης (17 Αυγούστου 2022). «Πέθανε ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2022.
- ↑ Linder, Brian (7 Μαρτίου 2000). «Two Potential "Harry Potter" Director's Back Out». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2008. https://web.archive.org/web/20080302173529/http://uk.movies.ign.com/articles/034/034092p1.html. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2007.
- ↑ Vier gegen die Bank
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Tim Heptner (Hrsg.) Deutsches Filminstitut / Deutsches Filmmuseum: Das Boot. Auf der Suche nach der Crew der U96. Henschel Verlag, Berlin 2006, ISBN 3-89487-550-X.
- Helmut Sorge: Ab nach Amerika! – Ausgewanderte erzählen. Collection Rolf Heyne, München 2009, ISBN 978-3-89910-438-7.
- Hans-Michael Bock (Hrsg.): CineGraph – Lexikon zum deutschsprachigen Film. (Loseblattsammlung), B1-B6, F1-F22, E1-E22. edition text + kritik, München 2012, ISBN 978-3-86916-158-7.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν στην IMDb