Βραβείο Βολφ Χημείας
| Ίδρυση | 1978 |
|---|---|
| Έδρα | , Ισραήλ |
| δεδομένα () | |
Το Βραβείο Βολφ Χημείας (Wolf Prize in Chemistry) απονέμεται σχεδόν μία φορά κάθε χρόνο σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα από το μη κερδοσκοπικό «Ίδρυμα Βολφ» στο Ισραήλ. Είναι ένα από τα 6 Βραβεία Βολφ που θεσμοθετήθηκαν από το ίδρυμα. Το συγκεκριμένο απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1978 (τα άλλα βραβεία Βολφ είναι της Γεωπονίας, της Φυσικής, της Ιατρικής, των Μαθηματικών και των Τεχνών).
Το βραβείο αποτελείται από ένα δίπλωμα και το ποσό των εκατό χιλιάδων δολαρίων ΗΠΑ. Στις κατηγορίες της φυσικής και της χημείας, τα Βραβεία Βολφ θεωρούνται από πολλούς τα μεγαλύτερου κύρους διεθνώς σε αυτές τις επιστήμες μετά το αντίστοιχο Βραβείο Νόμπελ.[1][2]
Κατάλογος βραβευθέντων[3][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Έτος | Όνομα | Χώρα | Αιτιολόγηση |
|---|---|---|---|
| 1978 | Καρλ Ντζέρασι |  Αυστρία /  ΗΠΑ
|
για την εργασία του στη βιοοργανική χημεία, την εφαρμογή νέων φασματοσκοπικών τεχνικών και την υποστήριξή του προς τη διεθνή συνεργασία |
| 1979 | Χέρμαν Μαρκ | Αυστρία / ΗΠΑ
|
για τις συνεισφορές του στην κατανόηση της δομής και της συμπεριφορας των φυσικών και συνθετικών πολυμερών |
| 1980 | Χένρυ Έυρινγκ |  Μεξικό / ΗΠΑ
|
για την ανάπτυξη της θεωρίας του απόλυτου ρυθμού και τις ευφάνταστες εφαρμογές της σε χημικές και φυσικές διεργασίες |
| 1981 | Τζόζεφ Τσατ | .svg){kind=small} Ηνωμένο Βασίλειο
|
για πρωτοποριακές και θεμελιώδεις συνεισφορές στη συνθετική χημεία των μετάλλων μεταπτώσεως, ειδικότερα των υδριδίων τους και των διαζωτούχων συμπλόκων τους |
| 1982 | Τζων Πολάνυ |  Καναδάς
|
για τις μελέτες του χημικών αντιδράσεων με λεπτομέρεια χωρίς προηγούμενο, δια της αναπτύξεως της τεχνικής της χημειοφωταύγειας υπερύθρου, καθώς και για τον οραματισμό του χημικού λέιζερ |
| Τζωρτζ Πάιμεντελ | ΗΠΑ
|
για την ανάπτυξη της φασματοσκοπίας matrix isolation και για την ανακάλυψη του λέιζερ φωτοδιασπάσεως και των χημικού λέιζερ | |
| 1983/4 | Χέρμπερτ Σ. Γκούτοβσκι | ΗΠΑ
|
για τις πρωτοποριακές έρευνές του στην ανάπτυξη και τις εφαρμογές της φασματοσκοπίας NMR στη χημεία |
| Χάρντεν Μ. Μακκόνελ | ΗΠΑ
|
για τη μελέτη της ηλεκτρονιακής δομής των μορίων με φασματοσκοπία παραμαγνητικού συντονισμού και για την εισαγωγή και βιολογικές εφαρμογές τεχνικών ιχνηλατήσεως του σπιν | |
| John S. Waugh | ΗΠΑ
|
για τις θεμελιώδεις θεωρητικές και πειραματικές συνεισφορές του στην υψηλής ακρίβειας φασματοσκοπίας NMR στα στερεά | |
| 1984/5 | Ρούντολφ Μάρκους | Καναδάς / ΗΠΑ
|
για τις συνεισφορές του στη χημική κινητική, ειδικότερα για τις θεωρίες των unimolecular αντιδράσεων και των αντιδράσεων μεταφοράς ηλεκτρονίων |
| 1986 | Ελάιας Τζέιμς Κόρυ | ΗΠΑ
|
για εξέχουσες έρευνες στη σύνθεση πολλών φυσικών προϊόντων υψηλής πολυπλοκότητας και την επίδειξη νέων τρόπων θεωρήσεως αυτών των συνθέσεων |
| Άλμπερτ Εσενμόζερ |  Ελβετία
|
για εξέχουσες έρευνες στη σύνθεση, τη στερεοχημεία και τους μηχανισμούς αντιδράσεων για τη δημιουργια φυσικών προϊόντων, ιδιαιτέρως της βιταμίνης B12 | |
| 1987 | Ντέιβιντ Τσίλτον Φίλιπς Ντέιβιντ Μπλόου |
Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο
|
για τις συνεισφορές τους στην κρυσταλλογραφία ακτίνων X των πρωτεϊνών και την αποκρυπτογράφηση της δομής ενζύμων και του μηχανισμού της δράσεώς τους |
| 1988 | Τζόσουα Τζόρτνερ Ραφαέλ Ντέιβιντ Λεβάιν |
 Ισραήλ Ισραήλ
|
για τις διεισδυτικές θεωρητικές μελέτες τους για την εξαγωγή και τη διάθεση ενέργειας σε μοριακά συστήματα, και επί των μηχανισμών δυναμικής επιλεκτικότητας και ειδικεύσεως |
| 1989 | Ντουίλιο Αριγκόνι Άλαν Ρ. Μπάτερσμπυ |
Ελβετία Ηνωμένο Βασίλειο
|
για τις θεμελιώδεις συνεισφορές τους στη διευκρίνιση του μηχανισμού ενζυμικών αντιδράσεων και της βιοσυνθέσεως φυσικών προϊόντων, ειδικότερα των χρωστικών των ζωντανών οργανισμών |
| 1990 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 1991 | Ρίτσαρντ Ερνστ | Ελβετία
|
για τις επαναστατικές συνεισφορές του στη φασματοσκπία NMR και ιδίως στην NMR με μετασχηματισμό Φουριέ και τη διδιάστατη NMR |
| Αλεξάντερ Πάινς |  Ροδεσία / ΗΠΑ
|
για τις επαναστατικές συνεισφορές του στη φασματοσκπία NMR και ιδίως στην πολλαπλή-κβαντική και υψηλού σπιν NMR | |
| 1992 | Τζων Ποπλ | Ηνωμένο Βασίλειο
|
για τις εξέχουσες συνεισφορές του στη θεωρητική χημεία και ειδικότερα στην ανάπτυξη αποτελεσματικών και ευρείας χρήσεως σύγχρονων κβαντικών χημικών μεθόδων |
| 1993 | Αχμέντ Ζεβέλ |  Αίγυπτος / ΗΠΑ
|
για την πρωτοπορία στην ανάπτυξη της φεμτοχημείας λέιζερ: με τη χρήση λέιζερ και μοριακών ακτίνων, η φεμτοχημεία έχει καταστήσει δυνατό να παρατηρηθεί η εξέλιξη χημικών αντιδράσεων καθώς συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο |
| 1994/5 | Ρίτσαρντ Λέρνερ Πήτερ Σουλτζ |
ΗΠΑ ΗΠΑ
|
για την ανάπτυξη καταλυτικών αντισωμάτων, που επέτρεψαν την κατάλυση αντιδράσεων που θεωρείτο αδύνατο να επιτευχθούν με κλασικές χημικές διαδικασίες |
| 1995/6 | Ζιλμπέρ Στορκ Σάμουελ Ντανισέφσκι |
ΗΠΑ ΗΠΑ
|
για τη σχεδίαση και ανάπτυξη νέων χημικών αντιδράσεων, που άνοιξαν νέες λεωφόρους στη σύνθεση πολύπλοκων μορίων, και ειδικότερα πολυσακχαριτών και πολλών άλλων βιολογικώς και ιατρικώς σημαντικών ουσιών |
| 1996/7 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 1998 | Γκέραρντ Ερτλ Γκάμπορ Σομορτζάι |
 Γερμανία;  Ουγγαρία / ΗΠΑ
|
για τις εξέχουσες συνεισφορές τους στο πεδίο της επιστήμης των επιφανειών γενικώς, και ειδικότερα για τη διευκρίνιση θεμελιωδών μηχανισμών ετερογενών καταλυτικών αντιδράσεων πάνω σε μονοκρυσταλλικές επιφάνειες |
| 1999 | Ρεϋμόν Λεμιέ | Καναδάς
|
για τις θεμελιώδεις και γόνιμες συνεισφορές του στη μελέτη και στη σύνθεση ολιγοσακχαριτών, και στη διαλεύκανση του ρόλου τους στη μοριακή αναγνώριση σε βιολογικά συστήματα |
| 2000 | Φρανκ Άλμπερτ Κότον | ΗΠΑ
|
για το άνοιγμα μιας εντελώς νέας φάσεως στη χημεία των μετάλλων μεταπτώσεως, με βάση τα ζεύγη και τα σμήνη ατόμων τους που συνδέονται απευθείας με απλούς ή πολλαπλούς δεσμούς |
| 2001 | Ανρί Καγκάν Ρυότζι Νογιόρι Καρλ Μπάρυ Σάρπλες |
 Γαλλία  Ιαπωνία ΗΠΑ
|
για το πρωτοποριακό, δημιουργικό και σημαντικό έργο τους στην ανάπτυξη της ασυμμετρικής καταλύσεως για τη σύνθεση μορίων με κατοπτρική ισομέρεια, αυξάνοντας κατά πολύ την ικανότητα της ανθρωπότητας να δημιουργεί νέα προϊόντα θεμελιώδους και πρακτικής σημασίας |
| 2002/3 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2004 | Χάρυ Μπ. Γκρέυ | ΗΠΑ
|
για πρωτοποριακό έργο στη βιοανόργανη χημεία, που απεκάλυψε νέες αρχές δομήσεως και μακρού βεληνεκούς μεταφοράς ηλεκτρονίων σε πρωτεΐνες |
| 2005 | Ρίτσαρντ Ζέιρ | ΗΠΑ
|
για ιδιοφυείς εφαρμογές τεχνικών λέιζερ για την ταυτοποίηση πολύπλοκων μηχανισμών σε μόρια και για τη χρήση τους στην αναλυτική χημεία |
| 2006/7 | Άντα Γιονάτ Τζωρτζ Φέχερ |
Ισραήλ ΗΠΑ
|
για ιδιοφυείς δομικές ανακαλύψεις του ριβοσωμικού μηχανισμού του σχηματισμού πεπτιδικών δεσμών και των φωτοεπαγόμενων κύριων διαδικασιών στη φωτοσύνθεση |
| 2008 | Γουίλιαμ Μέρνερ Άλεν Μπαρντ |
ΗΠΑ ΗΠΑ
|
για την ιδιοφυή δημιουργία ενός νέου επιστημονικού πεδίου, της φασματοσκοπίας μεμονωμένων μορίων στην ηλεκτροχημεία, με εφαρμογή στο νανοσκοπικό επίπεδο, από το μοριακό και το κυτταρικό βασίλειο ως τα πολύπλοκα υλικά συστήματα |
| 2009 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2010 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2011 | Στούαρτ Ράις Τσινγκ Τανγκ Κσίστοφ Ματυασέφσκι |
ΗΠΑ; ΗΠΑ;  Πολωνία / ΗΠΑ
|
για τις βαθιές και δημιουργικές συνεισφορές τους στη χημεία, στο επίπεδο της συνθέσεως, των ιδιοτήτων και μιας κατανοήσεως των οργανικών υλικών |
| 2012 | Πωλ Αλιβιζάτος | ΗΠΑ
|
για την ανάπτυξη του κολλοειδούς ανόργανου νανοκρυστάλλου ως δομικού λίθου της νανοεπιστήμης και για θεμελιώδεις συνεισφορές στον έλεγχο της συνθέσεώς τους, στη μέτρηση και στην κατανόηση των φυσικών τους ιδιοτήτων[4] |
| Τσαρλς Μ. Λίμπερ | ΗΠΑ
|
για τις γόνιμες συνεισφορές του στη νανοχημεία και ειδικά για τη σύνθεση ημιαγώγιμων μονοκρυσταλλικών νανοσυρμάτων, τον χαρακτηρισμό των θεμελιωδών φυσικών χαρακτηριστικών των νανοσυρμάτων και την εφαρμογή τους στην ηλεκτρονική, τη φωτονική και την νανοϊατρική[5] | |
| 2013 | Ρόμπερτ Λάνγκερ | ΗΠΑ
|
για τη σύλληψη και την πραγμάτωση προόδων στη χημεία των πολυμερών, που παρέχουν τόσο συστήματα ελεγχόμενης απελευθερώσεως φαρμάκων, όσο και νέα βιοϋλικά |
| 2014 | Τσι-Χουέι Βονγκ |  Ταϊβάν / ΗΠΑ
|
για τις πολυάριθμες και πρωτότυπες συνεισφορές του στην ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων για την προγραμματισμένη και εφαρμοσμένη σύνθεση πολύπλοκων ολιγοσακχαριτών και γλυκοπρωτεϊνών |
| 2015 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2016 | Κυριάκος Κ. Νικολάου |  Κύπρος / ΗΠΑ
|
για την προώθηση του πεδίου της χημικής συνθέσεως στα άκρα της μοριακής πολυπλοκότητας, με τη σύνδεση της δομής με τη λειτουργία και την επέκταση της κυριαρχίας μας στον χώρο μεταξύ της χημείας, της βιολογίας και της ιατρικής |
| Στούαρτ Σράιμπερ | ΗΠΑ
|
για πρωτοποριακές χημικές ενδοσκοπήσεις στη λογική της μεταγραφής σήματος και ρυθμίσεως των γονιδίων, που οδήγησαν σε σημαντικές νέες θεραπείες, και για την προώθηση της χημικής βιολογίας και ιατρικής με την ανακάλυψη μικρομορίων-ιχνηλατών | |
| 2017 | Ρόμπερτ Μπέργκμαν | ΗΠΑ
|
για την ανακάλυψη των αποκρίσεων ενεργοποιήσεως των δεσμών άνθρακα-υδρογόνου στους υδρογονάνθρακες με τη χρήση ευδιάλυτων οργανομεταλλικών συμπλόκων |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Physicsworld.com: Wolf prize goes to particle theorists». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2017.
- ↑ Basolo, F: «From Coello to Inorganic Chemistry: A Lifetime of Reactions», σελ. 65, Springer, 2002
- ↑ Wolf Prize Recipients in Chemistry
- ↑ Berkeley Lab
- ↑ «Lieber Research Group». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2017.
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Wolf Prize in Chemistry της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |