Βλας Τσούμπαρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βλας Τσούμπαρ
Προσωπικά στοιχεία
Θάνατος26  Φεβρουαρίου 1939[1]
Μόσχα[2]
ΥπηκοότηταΡωσική Αυτοκρατορία, Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας και Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Πολιτικό κόμμαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
ΣπουδέςNational University "Zaporizhzhia Polytechnic" (1904–1911)[3]
Επάγγελμαπολιτικός[2]
Υπουργός Οικονομικών[4]
Βραβεύσειςτάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας (1928)[5]
Αξίωμαμέλος του Ανώτατου Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Βλας Γιακόβλεβιτς Τσούμπαρ (ουκρανικά: Влас Якович Чубар και ρωσικά: Вла́с Я́ковлевич Чуба́рь, 1891-1939) ήταν Ουκρανός μπολσεβικός και Σοβιετικός πολιτικός που έδρασε κατά το α΄ μισό του 20ού αιώνα. Διετέλεσε επικεφαλής της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας από το 1923 μέχρι το 1934 και έχασε τη ζωή του το 1939, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εκκαθάρισης. Αποκαταστάθηκε μετά θάνατον από την ΕΣΣΔ κατά τη δεκαετία του 1950 ωστόσο το 2010 καταδικάστηκε από δικαστήριο του ουκρανικού κράτους ως ένας από τους υπεύθυνους για τον Μεγάλο Λιμό.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσούμπαρ γεννήθηκε στον οικισμό Πολόχι της Περιφέρειας Ζαπορίζια στη σημερινή Ουκρανία, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν γνωστός ως Φεντορίβκα και αποτελούσε κομμάτι της Ρωσικής Αυτοκρατορίας[6]. Προερχόταν από οικογένεια ουκρανικής καταγωγής[7]. Από νεαρή ηλικία ανέπτυξε πολιτική δράση και συμμετείχε στη Ρωσική Επανάσταση του 1905. Το 1907, όντας εργάτης σε βιομηχανία, έγινε μέλος των μπολσεβίκων. Αργότερα συμμετείχε στην Οκτωβριανή Επανάσταση και τον Ρωσικό Εμφύλιο μέσα από διάφορες θέσεις, ενώ με την επικράτηση και την επακόλουθη εγκαθίδρυση των μπολσεβίκων στην εξουσία έλαβε διάφορα αξιώματα[6][8].

Προτομή του Τσούμπαρ στο Κραματόρσκ. Το συγκεκριμένο γλυπτό καταστράφηκε το 2014.

Το 1923 αντικατέστησε τον βουλγαρικής καταγωγής Κριστιάν Ρακόφσκι ως επικεφαλής της ΣΣΔ Ουκρανίας με την ιδιότητα του Προέδρου του Συμβουλίου των Λαϊκών Κομισάριων[9]. Παρέμεινε στη θέση μέχρι το 1934. Ήταν ο πρώτος Ουκρανός που λάμβανε το συγκεκριμένο αξίωμα[7]. Ο Τσούμπαρ ήταν υπέρμαχος της διαδικασίας ουκρανοποίησης που επιβλήθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης, στάση η οποία αναφέρεται και ως ένας από τους λόγους της επιλογής του.[9] Παράλληλα, το 1928 τιμήθηκε με το παράσημο του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας[6]. Επί θητείας του έλαβε χώρα ο μεγάλος λιμός της Ουκρανίας, γνωστός ως Χολοντομόρ που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Ο ίδιος, κατηγορείται πως παρόλο που είχε ενστάσεις για τις πολιτικές της κεντρικής σοβιετικής εξουσίας[10] που οδήγησαν στον Μεγάλο Λιμό (και για τις οποίες επικρίθηκε από τον ηγέτη της ΕΣΣΔ, Ιωσήφ Στάλιν[6][11]) εντούτοις επικύρωσε τις συγκεκριμένες πολιτικές και επέβαλε την εφαρμογή τους[12].

Μετά την απομάκρυνσή του από την ηγεσία της ΣΣΔ Ουκρανίας, ο Τσούμπαρ διετέλεσε μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΣΕ και αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Λαϊκών Κομισαρίων, ενώ ορίστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα υπεύθυνος εργοστασίου στην πόλη Σολικάμσκ[8].

Συνελήφθη από τις σοβιετικές αρχές το 1938[6][13], στο πλαίσιο των σταλινικών διώξεων της περιόδου που έμειναν γνωστές ως Μεγάλη Εκκαθάριση ή Μεγάλος Τρόμος και εκτελέστηκε στις 26 Φεβρουαρίου του 1939[14][15] στη Μόσχα. Σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή, ήταν παντρεμένος με την σύμβουλο βιομηχανίας Αλεξάνδρα Τσούμπαρ, η οποία εκτελέστηκε κατά την ίδια χρονική περίοδο και ήταν πατέρας δύο παιδιών[8].

Η μνήμη του στη Σοβιετική Ένωση αποκαταστάθηκε το 1955 κατά την περίοδο της αποσταλινοποίησης[6]. Το 2010 καταδικάστηκε μετά θάνατον από ουκρανικό δικαστήριο ως ένας από τους οργανωτές του Χολοντομόρ από κοινού με τους Στάλιν, Μολότοφ, Καγκανόβιτς, Κόσιορ κ.ά[16].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 d-nb.info/gnd/12617251X. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2015.
  3. upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Encyclop%C3%A6dia_Granat_vol_41-3_ed7_192x.pdf#page=463.
  4. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js20211127671. Ανακτήθηκε στις 5  Δεκεμβρίου 2023.
  5. www.history.org.ua?termin=Chubar_V.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Мовчан, Ольга Николаевна. «ЧУБАР ВЛАС ЯКОВИЧ». resource.history.org.ua (στα Ουκρανικά). ЕНЦИКЛОПЕДІЯ ІСТОРІЇ УКРАЇНИ. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2022. 
  7. 7,0 7,1 Magocsi, Paul R. (2010) [1996]. A History of Ukraine. The Land and Its Peoples (β΄ έκδοση). Toronto: University of Toronto Press. σελ. 574. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Fitzpatrick, Sheila (2015). On Stalin's Team. The Years of Living Dangerously in Soviet Politics. Princeton and Oxford: Princeton University Press. σελ. 319. 
  9. 9,0 9,1 Subtelny, Orest (2009) [1988]. Ukraine. A History (δ΄ έκδοση). Toronto: University of Toronto Press. σελ. 387-388. 
  10. Applebaum, Anne (2019). Ο Κόκκινος Λιμός. Ο πόλεμος του Στάλιν εναντίον της Ουκρανίας. Μετάφραση: Μενέλαος Αστερίου. Αθήνα: Αλεξάνδρεια. σελ. 167-169. 
  11. Applebaum (2019). σελ. 170-171.
  12. Applebaum (2019). σελ. 224.
  13. Fitzpatrick (2015). σελ. 135.
  14. Parrish, Michael (1996). The Lesser Terror. Soviet State Security, 1939-1953. Greenwood Publishing Group. σελ. 9. 
  15. Fitzpatrick (2015). σελ. 133.
  16. «Голодомор 1932-1933 років на Україні визнано геноцидом частини української національної групи». apcourtkiev.gov.ua (στα Ουκρανικά). Київський апеляційний суд. 2 Φεβρουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2022. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Applebaum, Anne (2019). Ο Κόκκινος Λιμός. Ο πόλεμος του Στάλιν εναντίον της Ουκρανίας. Μετάφραση: Μενέλαος Αστερίου. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
  • Fitzpatrick, Sheila (2015). On Stalin's Team. The Years of Living Dangerously in Soviet Politics. Princeton and Oxford: Princeton University Press.
  • Magocsi, Paul R. (2010) [1996]. A History of Ukraine. The Land and Its Peoples (β΄ έκδοση). Toronto: University of Toronto Press.
  • Parrish, Michael (1996). The Lesser Terror. Soviet State Security, 1939-1953. Greenwood Publishing Group.
  • Subtelny, Orest (2009) [1988]. Ukraine. A History (δ΄ έκδοση). Toronto: University of Toronto Press.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Vlas Chubar στο Wikimedia Commons