Βιολέτα Βίλας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βιολέτα Βίλας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Czesława Cieślak (Πολωνικά)
Γέννηση10  Ιουνίου 1938[1][2][3]
Heusy
Θάνατος5  Δεκεμβρίου 2011[4][1][2]
Λέβιν Κουότσκι
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι
ΨευδώνυμοVioletta Eliza Villas και Violetta Villas
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
Πορτογαλικά
Ιταλικά
Πολωνικά
Ρωσικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός
τραγουδίστρια όπερας
τραγουδίστρια-τραγουδοποιός
ηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός ταινιών
μουσικός ηχογραφήσεων
Περίοδος ακμής1960
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΑργυρό Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis[5]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Τσεσουάβα Γκοσποντάρεκ (πολωνικά: Czesława Gospodarek, το γένος Τσιέσλακ [Cieślak]) (10 Ιουνίου 1938 – 5 Δεκεμβρίου 2011), γνωστή με το καλλιτεχνικό της όνομα Βιολέτα Βίλας (Violetta Villas), ήταν Πολωνή διεθνής σταρ του καμπαρέ, τραγουδίστρια, ηθοποιός, συνθέτρια και τραγουδοποιός. Η φωνή της χαρακτηρίστηκε ως κολορατούρα σοπράνο[6] που εκτεινόταν σε τέσσερις οκτάβες.[7] Μπορούσε να παίζει πιάνο, βιολί και τρομπόνι και είχε απόλυτο τόνο.[8] Οι χαρακτηρισμοί της περιελάμβαναν «η φωνή της ατομικής εποχής»,[9] «το τραγουδιστικό τοστ της ηπείρου»,[10] «μια φωνή σαν τη γαλλική σαμπάνια»[11] και «η Πολωνή Ίμα Σουμάκ». Η Βίλας ήταν το πρώτο αστέρι του Casino de Paris στο Dunes Hotel & Casino στο Λας Βέγκας (1966–1970).[8]

Η Βίλας ήταν γνωστή για την ξεχωριστή γκαρνταρόμπα της και τις νούμερο ένα επιτυχίες της. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της στη show business, η Βίλας έπαιξε σε έξι ταινίες, έπαιξε σε πολλές μουσικές παραστάσεις και ηχογράφησε σχεδόν τριακόσια τραγούδια σε δέκα γλώσσες, όπως πολωνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, λατινικά, ναπολιτάνικα, ρωσικά, ισπανικά και πορτογαλικά. Ήταν ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των ζώων.

Το 2011, η Βίλας έλαβε το Αργυρό Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis.[12][13][14]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βιολέτα Βίλας στο Λας Βέγκας, 1967

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βίλας γεννήθηκε στο Βερβιέ της Επαρχίας Λιέγης, ως το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά. Πέρασε τα παιδικά της χρόνια στο Βέλγιο. Ο πατέρας της, Μπολέσουαφ Τσιέσλακ (4 Δεκεμβρίου 1907 – 9 Μαΐου 1960), ήταν ανθρακωρύχος και αρχηγός συγκροτήματος και η μητέρα της, Ζαν (26 Ιανουαρίου 1914 – 17 Φεβρουαρίου 1985), ήταν νοικοκυρά. Το 1948, μετακόμισε με τους γονείς της στην Πολωνία και εγκαταστάθηκε στο Λέβιν Κουότσκι, όπου άρχισε να σπουδάζει μουσική. Έπαιζε πιάνο και βιολί στα νιάτα της.

Το 1956, άρχισε να σπουδάζει σόλο τραγούδι στο Κρατικό Μουσικό Λύκειο στο Στσέτσιν. Συνέχισε την καλλιτεχνική της εκπαίδευση στο Βρότσουαφ με την καθηγήτρια Γκισέλα Πος. Το 1959 ξεκίνησε μαθήματα κλασικής φωνητικής με την καθηγήτρια Εουγκένια Φαλκόφσκα στη Βαρσοβία.

1960–1965: Πρώιμη καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1960, η Βίλας έκανε το ντεμπούτο της στο Πολωνικό Ραδιόφωνο μετά από πρόσκληση του διευθυντή μουσικής του, Βουαντίσουαφ Σπίλμαν.[15] Τα πρώτα της τραγούδια που μεταδόθηκαν ήταν τα «Gdy zakwitną czereśnie» (Όταν ανθίζουν οι κερασιές) και «Ja nie mogę tamtej drugiej znieść» (Δεν αντέχω το άλλο). Ηχογράφησε το πρώτο της άλμπουμ, Rendez-vous with Violetta Villas, το 1962. Έλαβε το πρώτο της αξιοσημείωτο βραβείο στο Φεστιβάλ του Σόποτ το 1961 και το 1962. Το 1964, το 1965 και το 1966 εμφανίστηκε στο Εθνικό Φεστιβάλ Πολωνικού Τραγουδιού του Οπόλε.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η Βίλας περιόδευσε σε πολλές χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, του Βελγίου, της Ελβετίας, της Ισπανίας, της Ρωσίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά και στο Ισραήλ.

Η Βίλας σε κρινολίνο του Κριστιάν Ντιορ

Το 1964, στο Εθνικό Φεστιβάλ Πολωνικού Τραγουδιού του Οπόλε, ο Μπρουνό Κοκατρίξ την προσκάλεσε στη Γαλλία. Στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ des Variétés et Music-Halls στη Ρεν, η Βίλας έλαβε το Grand Prix International d'Interpretation («Διεθνές Μεγάλο Βραβείο Διερμηνείας», τραγούδησε μεταξύ άλλων το Ave Maria). Το 1965 έπαιξε στο Θέατρο Fontaine (παράσταση Roue de la Chance, σκηνοθέτης Αντρέ Σανού). Το 1966, μετά από προσωπικό αίτημα του Μπρουνό Κοκατρίξ, η Βίλας εμφανίστηκε στο Grand Music Hall de Varsovie, επιθεωρητικό πρόγραμμα στο Olympia. Η πρεμιέρα έγινε στις 26 Ιουλίου 1966. Η Βίλας τραγούδησε μεταξύ άλλων τα Ave Maria no Morro και Hiroshima Mon Amour. Στο Παρίσι την πλησίασε ο Φρεντερίκ Απκάρ, ο οποίος την κάλεσε στο Λας Βέγκας.

1966–1970: Λας Βέγκας και Casino de Paris[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Δεκέμβριο του 1966, η Βίλας εμφανίστηκε στο Casino de Paris στο Dunes Hotel & Casino. Στο πρώτο της πρόγραμμα τραγούδησε μεταξύ άλλων τα «Under Paris Skies», «Granada», «O Sole Mio», «Strangers in the Night» και «Libiamo ne' lieti calici». Η Βίλας τραγούδησε επίσης σε ντουέτα με τους Φρανκ Σινάτρα, Πωλ Άνκα, Μπάρμπρα Στρέιζαντ, Σαρλ Αζναβούρ, Σάμι Ντέιβις Τζούνιορ, Έρθα Κιτ και Ντιν Μάρτιν.[8]

Ο προσωπικός της στυλίστας ήταν ο Πατρίκ Βαλέτ, ένας Γάλλος από τον οίκο μόδας Dior. Έκανε το σόου της με ένα γαλλικό μπαλέτο εκατοντάδων ατόμων. Έμενε σε μια βίλα με ιδιωτική πισίνα.[16] Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η Βίλας ηχογράφησε 20 τραγούδια για την αμερικανική τηλεόραση και την Capitol Records. Τον Μάρτιο του 1968 ξεκίνησε μια δοκιμή για το κινηματογραφικό στούντιο MGM, όπου αργότερα υπέγραψε συμβόλαιο για ταινία.[17]

1971–1987: Απομόνωση και επιστροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βίλας δέχτηκε ένα επικερδές οκταετές συμβόλαιο από την Paramount Pictures, αλλά το απέρριψε λόγω της ασθένειας της μητέρας της, που την οδήγησε στην επιστροφή της στην Πολωνία.[8] Οι πολωνικές κομμουνιστικές αρχές κατέσχεσαν το διαβατήριό της, το οποίο την περιόρισε στην Πολωνία για πάνω από μια δεκαετία. Ωστόσο, δεν είχε αποκλειστεί εντελώς από τα μέσα ενημέρωσης και μπόρεσε να συνεχίσει την καριέρα της τοπικά. Το 1985, έκανε μια επιστροφή, λίγα μόλις χρόνια μετά τη λήξη του στρατιωτικού νόμου, σε μια σειρά από sold-out παραστάσεις. Οι αρχές της επέστρεψαν το διαβατήριό της και άρχισε ξανά τη διεθνή της καριέρα. Αργότερα έκανε περιοδεία στις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Το 1987, έκανε την περιοδεία "Violetta" στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Η πρεμιέρα έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου στο Carnegie Hall, όπου έλαβε θερμά χειροκροτήματα. Στη Νέα Υόρκη η συναυλία της ήταν sold out. Η Βίλας εμφανίστηκε στο Λας Βέγκας, στο Ντένβερ, στο Μαϊάμι, στο Τέξας, στο Μόντρεαλ και στο Σικάγο.

Θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν η Βίλας ξεκινήσει τη θεατρική της καριέρα στην Πολωνία, έπαιξε σε διεθνείς επιθεωρήσεις στη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1978 έπαιξε στο Μεγάλο Θέατρο του Λοτζ στη μουσική παράσταση Kochajmy się (Ας αγαπηθούμε). Στη δεκαετία του 1970/80, η Βίλας ήταν πρωταγωνίστρια του Θεάτρου Σίρεν στη Βαρσοβία. Έπαιξε αρκετούς ρόλους στη θεατρική της καριέρα, συμπεριλαμβανομένης της Λυγίας στο Trzeci program (Τρίτο πρόγραμμα, 1978) και τον κύριο ρόλο στην επιθεώρηση Violetta (1986–1988). Το 1986 επέστρεψε στο θέατρο, παίζοντας στη Violetta με ορχήστρα και μπαλέτο.[8]

Το 1992, η Βίλας έπαιξε στο μιούζικαλ Hello, Dolly! στην Όπερα της Κρακοβίας. Στη δεκαετία του 1990 εμφανίστηκε στην Όπερα της Βαρσοβίας με το δικό της πρόγραμμα, The Violetta Villas Show.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1954, όταν ήταν 16 ετών, η Βίλας παντρεύτηκε τον υπολοχαγό Γκοσποντάρεκ, αλλά χώρισαν μόλις δύο χρόνια αργότερα, το Σεπτέμβριο του 1956. Οι γονείς της την είχαν πιέσει για το γάμο, αλλά δεν τον αγαπούσε πραγματικά.[18] Άφησε τον σύζυγό της για να σπουδάσει μουσική στο Στσέτσιν. Είχαν ένα παιδί, τον Κσίστοφ Γκοσποντάρεκ. Το 1967 παντρεύτηκε τον Χάρι Μπ. Μάλτερ, Αμερικανό επιχειρηματία. Χώρισαν αρκετά χρόνια αργότερα.

Ρεσιτάλ της Βίλας

Το 1987, γνώρισε έναν Αμερικανό επιχειρηματία και εκατομμυριούχο πολωνικής καταγωγής, τον Τεντ Κοβάλτσικ και τον παντρεύτηκε στις 6 Ιανουαρίου 1988 στο Σικάγο. Η γαμήλια τελετή πραγματοποιήθηκε σε μια αίθουσα δεξιώσεων του εστιατορίου «Orbit». Χώρισαν το Δεκέμβριο του 1988. Έδωσε πολλές συνεντεύξεις στα ΜΜΕ για τον γάμο τους, αλλά εκείνη είπε σε τηλεοπτική εκπομπή: «Έκανα ένα λάθος, που πίστεψα τόσο γρήγορα».[19]

Η Βίλας πάλεψε με τον αλκοολισμό[20] και τον εθισμό στη μορφίνη,[20][21] σύμφωνα με τον αποξενωμένο γιο της. Προφανώς, σύμφωνα με μια εκπομπή της πολωνικής εθνικής δημόσιας τηλεόρασης, η Βίλας υπέφερε από παραληρητική διαταραχή για χρόνια,[22] που έφτασε στα άκρα τη σχέση της με την οικογένεια και τους φίλους της.[20]

Από το 1968 έως το 1973 παρείχε πληροφορίες για τους συναδέλφους της στο χώρο του θεάματος στον πληροφοριοδότη της Υπηρεσίας Ασφαλείας του Υπουργείου Εσωτερικών,[20][23][24] με την κωδική ονομασία Gabriella.[20][25]

Η Βίλας πέθανε στις 5 Δεκεμβρίου 2011 στο χωριό Λέβιν Κουότσκι, σε ηλικία 73 ετών.

Δισκογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άλμπουμ στούντιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1962 Rendez-vous with Violetta Villas
  • 1966 Violetta Villas
  • 1967 Violetta Villas (επανέκδοση)
  • 1968 For you my darling
  • 1968 About Love...
  • 1977 There is no love without jealousy
  • 1985 Las Vegas
  • 1986 Violetta Villas (επανέκδοση)
  • 1992 The most beautiful Christmas carols
  • 1996 Daddy 2 guest star
  • 1997 Christmas carols
  • 1997 Villas sings Christmas carols
  • 2001 When Jesus Christus was born...
  • 2001 Violetta Villas (επανέκδοση)
  • 2001 There is no love without jealousy (επανέκδοση)
  • 2001 For you my darling (επανέκδοση)
  • 2003 Valentine hits
  • 2004 Christmas carols from heart
  • 2008 To comfort the heart and warmth the soul
  • 2009 The most beautiful Christmas carols (επανέκδοση)

Ζωντανές ηχογραφήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1994 Dolly
  • 1994 I am what I am (επανέκδοση)
  • 1998 Dolly (επανέκδοση)
  • 2006 I am what I am (επανέκδοση)

Singles[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1961 "I don't believe you"
  • 1961 "Such a frost"
  • 1961 "I don't make it"
  • 1961 "For you my darling"
  • 1961 "Red Marianna"
  • 1961 "Secret"
  • 1962 "Get married, Johny!"
  • 1962 "Cuckoo clock"
  • 1962 "It speak maracas"
  • 1962 "Look straight into my eyes"
  • 1962 "When Allah goes"
  • 1962 "Ali alo"
  • 1963 "Fan"
  • 1964 "To you, mother"
  • 1964 "Joseph"
  • 1964 "The love begins with a smile"
  • 1964 "There is a time for love"
  • 1964 "Is not"
  • 1966 "To you, mother"
  • 1978 "For mum"
  • 1986 "Mundial '86"
  • 1987 "The pine from my dream"
  • 1987 "Take me from Barcelona"
  • 1987 "Everywhere you go"
  • 1987 "The wild woman"

Άλμπουμ με συλλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1980 Old hits
  • 1987 The greatest hits
  • 1992 For you my darling
  • 1992 The best of
  • 1995 Violetta Villas – gold hits
  • 1996 Gold hits
  • 1996 Only to you
  • 1997 I am what I am
  • 1998 Platinum collection
  • 2000 Gold hits
  • 2003 To you, mother
  • 2003 Magic memories
  • 2009 From the Polish Radio archive
  • 2010 40 Violetta Villas songs
  • και 46 συλλογές με διάφορους καλλιτέχνες

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταινίες

  • 1969 How to commit marriage
  • 1969 Heaven with a gun
  • 1969 Paint your wagon
  • 1970 Dzięcioł
  • 1983 Dream about Violetta
  • 1989 Violetta Villas

Τηλεόραση

  • 1963 Revue of the Polskie Nagrania
  • 1964 Dancing Joe
  • 1965 Roue de la chance
  • 1966 Professor Tutka's club
  • 1970 Violetta Villas sings
  • 1975 The wedding
  • 1977 Sentiments
  • 1978 Good evening, it's Łódź!
  • 1985 Summer Studio
  • 1985 Beautiful and excellent
  • 1988 Violetta
  • 1993 Violetta Villas show – live at Warsaw Operetta
  • 1995 Only to You
  • 1996 Concert on a barge
  • 1999 Violetta V. – live

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0898111. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6478w6z. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 82293444. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Polish super-diva Violetta Villas dies - Thenews.pl :: News from Poland». Ανακτήθηκε στις 12  Φεβρουαρίου 2013.
  5. Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2021.
  6. Na każdy temat – Polish television programme, 1996
  7. «Violetta Villas». The Independent. 7 December 2011. https://www.independent.co.uk/news/obituaries/violetta-villas-6273107.html. Ανακτήθηκε στις 26 December 2014. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Tygrysica z Magdalenki, Witold Filler (1993)
  9. L'Humanité, 1966
  10. "Dunes show will star toast of Europe, Violetta Villas", The Vista Press, 1967
  11. «Casino de Paris brochure». 3.bp.blogspot.com. 
  12. «Strona główna - English Section - polskieradio.pl». Polskieradio.pl. 
  13. «Ostatni koncert Violetty Villas». Tvn24.pl. 
  14. «Violetta Villas otrzymała srebrną Glorię Artis». Wpros.plt. 14 Φεβρουαρίου 2011. 
  15. Scislowska, Monika (7 December 2011). «Coloratura soprano, cabaret star Violetta Villas dies at 73». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/coloratura-soprano-cabaret-star-violetta-villas-dies-at-73/2011/12/07/gIQAstNgdO_story.html. Ανακτήθηκε στις 6 December 2011. 
  16. Tygrysica z Magdalenki, Witold Filler (1993)
  17. State of California records and personal knowledge.
  18. Wideoteka Dorosłego Człowieka, Polish talk-show, 2004
  19. Ibisekcja, Polish talk show, 1999
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 Villas. Nic przecież nie mam do ukrycia – J. Danielewicz, I. Michalewicz; Villas' biography, (ISBN 978-83-7799-068-1) (2011)
  21. «Villas brała morfinę!» [Villas took morphine!]. Pudelek.pl. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009. 
  22. «Rodzina Villas walczy o spadek» [Villas' family fights for inheritance]. Tvp.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2011. 
  23. Institute of National Remembrance (IPN BU 1386/486988)
  24. «Akta 'Gabrielli' – kontakty Villas z SB» [Gabriella's files – contacts Villas with SB]. Ksiazki.wp.pl. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2011. 
  25. Institute of National Remembrance (IPN BU 00170/618)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]