Βιλαέτι του Μαυροβουνίου
| Βιλαέτι του Μαυροβουνίου | |
|---|---|
| Χώρα | Μαυροβούνιο |
| Ίδρυση | 1528 |
| δεδομένα () | |
Το Βιλαέτι του Μαυροβουνίου ήταν οθωμανική διοικητική μονάδα εντός του σαντζακιού της Σκόδρας, αποτελούμενη από τμήματα του σύγχρονου Μαυροβουνίου. Ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα και υπήρχε μέχρι το 1696. Αν και διεκδικούνταν από τους Οθωμανούς, η περιοχή ήταν de facto ανεξάρτητη με τις φυλές του Μαυροβουνίου, με την υποστήριξη της Μητροπόλεως Τσέτινιε, διεξάγοντας συνεχώς πολέμους κατά των Τούρκων.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα οθωμανικά τουρκικά, ήταν γνωστό ως "Βιλαέτι του Μαύρου Βουνού" ( vilâyet-i Kara Dağ[1] ή "Vilâyeti Karadağ"[2], σερβοκροατική γλώσσα: вилајет Црна Гора / vilajet Crna Gora[3]).
Οι επίσκοποι του Τσέτινιε χρησιμοποίησαν τον όρο «γη (ζεμλιά) του Μαύρου Βουνού (Crne Gore)».
Υπόβαθρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μεγαλύτερο μέρος του πριγκιπάτου Ζέτα έχασε το καθεστώς του ως ανεξάρτητου κράτους, καθώς έγινε υποτελές κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έως ότου προστέθηκε στο σαντζάκι της Σκόδρας το 1499[4]. Το 1514 αυτό το έδαφος χωρίστηκε από το σαντζάκι της Σκόδρας και καθιερώθηκε ως ξεχωριστό σαντζάκι του Μαυροβουνίου, υπό την κυριαρχία του Σκεντέρμπεη Τσρνόγιεβιτς. Όταν πέθανε το 1528, το σαντζάκι του Μαυροβουνίου ενώθηκε με το σαντζάκι της Σκόδρας ως μοναδική διοικητική μονάδα, με ορισμένο βαθμό αυτονομίας.[5]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η απογραφή του 1582–1583 κατέγραψε ότι το βιλαέτι, ένα αυτόνομο τμήμα των συνόρων του σαντζακιού της Σκόδρας, είχε τους ναχιγέδες Γκρμπάβτσι (13 χωριά), Τσούπα (11 χωριά), Μαλονσίτσι (7 χωριά), Πιεσίβτσι (14 χωριά), Τσέτινιε (16 χωριά), Ριέκα (31 χωριά), Τσρμνίτσα (163 χωριά), Παστροβίτσι (36 χωριά) και Γκρμπάλι (9 χωριά): συνολικά 148 χωριά.[6]
Οι φυλές του Μαυροβουνίου, με την υποστήριξη της Σερβικής Ορθόδοξης Επαρχίας Τσέτινιε, πολέμησαν ανταρτοπόλεμους εναντίον των Οθωμανών με κάποιο βαθμό επιτυχίας. Αν και οι Οθωμανοί συνέχισαν να κυβερνούν ονομαστικά τη χώρα, τα βουνά λέγεται ότι ποτέ δεν κατακτήθηκαν πλήρως. Υπήρχαν φυλετικές συνελεύσεις (ζμπορ). Ο αρχιεπίσκοπος (και οι ηγέτες των φυλών) συχνά συμμαχούσαν με τη Δημοκρατία της Βενετίας.
Οι Μαυροβούνιοι πολέμησαν και κέρδισαν δύο σημαντικές μάχες στο Λιεσκοπόλιε, το 1604 και το 1613, υπό την ηγεσία και τη διοίκηση του Μητροπολίτη Ρουφίμ Νιέγους. Αυτή ήταν η πρώτη μάχη, από πολλές, που ένας επίσκοπος ηγήθηκε και κατάφερε να νικήσει τους Οθωμανούς.
Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Τουρκικού Πολέμου, το 1685, ο Σουλεϊμάν, Πασάς της Σκόδρας, ηγήθηκε ενός στρατεύματος, που πλησίασε το Τσέτινιε[7] και στο δρόμο συγκρούστηκε με χαϊντούκους σε βενετική υπηρεσία υπό τη διοίκηση του Βάιο Νίκολιτς Πιβλιάνιν στο λόφο Βρτιέλκα (στη Μάχη της Βρτιέλκα), όπου εξόντωσαν τους χαϊντούκους[8]. Στη συνέχεια, οι νικητές Οθωμανοί παρέλασαν με 500 κομμένα κεφάλια μέσα από την πόλη Τσέτινιε[9] και επιτέθηκαν επίσης στο μοναστήρι Τσέτινιε και στο παλάτι του Ιβάν Τσρνόγεβιτς.[10]
Οι Μαυροβούνιοι έδιωξαν τους Οθωμανούς και διεκδίκησαν την ανεξαρτησία τους μετά τον Μεγάλο Τουρκικό Πόλεμο (1683–1699).
Δημογραφική ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1521
- 1523: επτά ναχιγέδες.
- 1570
- Η απογραφή του 1582–83 κατέγραψε το «βιλαέτι του Μαυροβουνίου» (vilayet-i Kara Dağ) ως ξεχωριστή διοικητική μονάδα εντός του σαντζακιού της Σκόδρας. Το βιλαέτι αποτελούνταν από τους ακόλουθους ναχιγέδες, με αριθμό χωριών: Γκρμπάβτσι (13 χωριά), Τσούπα (11 χωριά), Μαλονσίτσι (7 χωριά), Πιεσίβτσι (14 χωριά), Τσέτινιε (16 χωριά), Ριέκα (31 χωριά), Τσρμνίτσα (163 χωριά), Παστροβίτσι (36 χωριά) και Γκρμπάλι (9 χωριά): συνολικά 148 χωριά.[6]
- Κατάλογος του 1592 από μοναχό. Συνολικά 40 χωριά στο Μαυροβούνιο (Παλαιό Μαυροβούνιο), χωρισμένα διοικητικά. Ο ναχιγές Κατούν είχε 10 χωριά. Σε σύγκριση με τις απογραφές του 1521 και του 1523, τα σύνορα άλλαξαν μόνο βόρεια του Μόμισιτς στη Ζέτα. Οι πληροφορίες είναι πολύ σπάνιες και αποκτούν σημασία μόνο σε σύγκριση με τα δεδομένα του Μπολίτσα.[11]
- Η αναφορά του Μαρίνο Μπίτσι το 1610.
- Το βιλαέτι περιγράφηκε εκτενώς στο Relazione e descrizione del sangiacato di Scutari (1614) του Μαριάνο Μπολίτσα, το οποίο περιέχει την παλαιότερη περιγραφή για τους ανθρώπους και τη γεωγραφία του Μαυροβουνίου της σύγχρονης εποχής. Το Μαυροβούνιο κατέβαλε ετήσιο φόρο τιμής.
Πολιτιστική ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κτίρια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αυτά περιλαμβάνουν κτίρια που είναι γνωστό ότι χτίστηκαν μεταξύ 1528 και 1697.
- Οθωμανικά κτίρια
- Πύργος του Ρολογιού (Ποντγκόριτσα), χτισμένος το 1667
- Ορθόδοξα μοναστήρια και εκκλησίες
- Μονή Ντομπριλοβίνα, που ξαναχτίστηκε το 1594
- Μοναστήρι Οστρόγκ, χτισμένο το 1665
- Μονή Πίβα, χτισμένη το 1573
Κυβερνήτες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σκεντέρμπεης Τσρνόγεβιτς (1514–28)
- Ντερβίσμπεης Σαρβάνοβιτς (~1592–97)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Archivum Ottomanicum. 14-15. Mouton. 1996. σελ. 98.
- ↑ Journal of Ottoman studies. Enderun Kitabevi. 1980. σελ. 63.
Vilâyeti Karadağ
- ↑ Drustvo Istoricara Bosne i Hercegovine, Sarajevo (1962). Godisnjak. σελ. 357.
To se odrazilo u savremenoj domaćoj i turskoj terminologiji, jer je, po turskoj terminologiji, Crna Gora bila vilajet, a to znači istorijski stvorena teritorija, baš ono isto što znači u crnogorskoj terminologiji »zemlja«. Kao vilajet Crna Gora je i dobila ...
- ↑ Ćorović, Vladimir (1933). Istorija Jugoslavije (στα Σερβικά). Beograd: Narodno Delo. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2011.
Год. 1499. припојена је била Црна Гора скадарском санџакату. Али, год. 1514. одвојио је султан поново и поставио јој за управника, као санџак-бега, потурченог Станишу, односно Скендер-бега Црнојевића.
- ↑ Ćorović, Vladimir (1933). Istorija Jugoslavije (στα Σερβικά). Beograd: Narodno Delo. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2011.
1528... Црна Гора је потом поново припојена скадарском санџакату и остала је са извесним ... правима његов саставни део...
- ↑ 6,0 6,1 Vasić, Milan (1991), «Etnički odnosi u jugoslovensko-albanskom graničnom području prema popisnom defteru sandžaka Skadar iz 1582/83. godine», Stanovništvo slovenskog porijekla u Albaniji: zbornik radova sa međunarodnog naučnog skupa održanog u Cetinju 21, 22. i 23. juna 1990, OCLC 29549273, http://www.rastko.rs/rastko-al/zbornik1990/mvasic-defteri_l.php
- ↑ Zbornik za narodni život i običaje južnih slavena. 1930. σελ. 109.
- ↑ Enciklopedija Jugoslavije: Bje-Crn. Jugoslavenski Leksikografski Zavod. 1980. σελ. 49. ISBN 978-86-7053-013-3.
- ↑ The South Slav Journal. Dositey Obradovich Circle. 1983. σελ. 93.
- ↑ Peter II (Prince-Bishop of Montenegro) (1905). Gorski vijenac, vladike crnogorskoga. Hrvatska knjižarnica. σελ. 61.
- ↑ Viktor Novak (1951). Istoriski časopis. 2–4. σελ. 137.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Đurđev, Brainslav (1953). Turska vlast u Crnoj Gori u XVI i XVII veku: prilog jednom nerešenom pitanju iz naše istorije. Svjetlost.
- Solovjev, Aleksandar (1935). «Πoпиc цpнoгopcкиx плeмeнa из 1592». Cпoмeник (SKA) 78.
- Pavle S. Radusinović (1978). Stanovništvo Crne Gore do 1945. godine: opšta istorijsko-geografska i demografska razmatranja. Srpska akademija nauka i umetnosti.