Βασικό Ένστικτο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βασικό Ένστικτο
Basic Instinct
Κινηματογραφική αφίσα της ταινίας
ΣκηνοθεσίαΠολ Βερχόβεν
ΠαραγωγήΆλαν Μάρσαλ
ΣενάριοΤζο Έστερχαζ
ΠρωταγωνιστέςΜάικλ Ντάγκλας
Σάρον Στόουν
ΜουσικήΤζέρι Γκόλντσμιθ
ΤραγούδιΤζέρρυ Γκόλντσμιθ
ΦωτογραφίαΓιαν ντε Μποντ
ΜοντάζΦρανκ Τζ. Γιούριοστ
ΕνδυματολόγοςEllen Mirojnick
Εταιρεία παραγωγής
ΔιανομήTriStar Pictures
Πρώτη προβολή20 Μαρτίου 1992 (ΗΠΑ)
8 Μαΐου 1992 (ΗΒ)
Διάρκεια128 λεπτά[1]
Προέλευση
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$49 εκατομμύρια
Ακαθάριστα έσοδα$352.9 εκατομμύρια[2]
ΈπεταιΒασικό Ένστικτο 2

Το Βασικό Ένστικτο (πρωτότυπος τίτλος: Basic Instinct) είναι μία αμερικανική-βρετανική-γαλλική, ερωτική ταινία θρίλερ του 1992, σε σκηνοθεσία Πολ Βερχόβεν. Το σενάριο γράφτηκε από τον Τζο Έστερχαζ. Πρωταγωνιστούν ο Μάικλ Ντάγκλας και η Σάρον Στόουν.[3] Η απλώς γνωστή μέχρι τότε Στόουν πήρε τον ρόλο μετά από οντισιόν και αφού προηγουμένως τον είχαν αρνηθεί -λόγω κυρίως των πολύ τολμηρών σκηνών- πρωτοκλασάτα γυναικεία ονόματα της εποχής, όπως η Κιμ Μπέισινγκερ, η Μέλανι Γκρίφιθ, η Τζίνα Ντέιβις, η Μεγκ Ράιαν, η Τζούλια Ρόμπερτς, η Μισέλ Φάιφερ κ.ά. Η πειστική ερμηνεία της Σάρον Στόουν σε συνδυασμό με την μεγάλη εμπορική απήχηση της ταινίας διεθνώς ανέδειξαν την ηθοποιό σε σύμβολο του σεξ και σε όνομα πρώτης γραμμής στον κινηματογράφο.[4]

Τον Ιούνιο του 2021 η ταινία επέστρεψε στις κινηματογραφικές αίθουσες έχοντας υποστεί ψηφιακή επεξεργασία και με αποκατεστημένη νέα κόπια 4Κ του αρχικού φιλμ. Το όλο εγχείρημα ήταν υπό την επίβλεψη του Βερχόβεν. Ειδικότερα, στις 16 Ιουνίου 2021 η επανακυκλοφορημένη ταινία έκανε το ντεμπούτο της στη Γαλλία και ακολούθησαν προβολές σε Αυστραλία και ΗΠΑ. Παράλληλα, είχε κυκλοφορήσει και νέο τρέιλερ του ερωτικού θρίλερ. Μάλιστα, αρκετούς μήνες νωρίτερα και συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 2020 κυκλοφόρησε αρχικά στη Γαλλία κι ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Basic Instinct, Sex, Death & Stone», το οποίο περιείχε συνεντεύξεις των δύο βασικών πρωταγωνιστών, του σεναριογράφου και του σκηνοθέτη.[5]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πλοκή της ταινίας επικεντρώνεται στον ντετέκτιβ Νικ Κάραν, ο οποίος ερευνά το βίαιο θάνατο του Τζόνι Μπόζ, ενός ροκ σταρ, ο οποίος φονεύτηκε κατά τη διάρκεια συνουσίας με όργανο δολοφονίας έναν παγοθραύστη από μία ξανθιά γυναίκα, της οποίας το πρόσωπο δεν διακρίνεται. Κατά το χρονικό διάστημα των ερευνών, ο Κάραν εμπλέκεται ερωτικά με την κύρια ύποπτο της δολοφονίας, την θελκτική Κάθριν Τραμέλ, μια ιδιοφυή και διάσημη συγγραφέα με λαμπρές σπουδές στη Λογοτεχνία και την Ψυχολογία. Η αινιγματική Κάθριν στο τελευταίο της βιβλίο είχε περιγράψει τη δολοφονία ενός ροκ σταρ με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όπως συνέβη αργότερα η δολοφονία του Μποζ.

Η βασική ύποπτος καλείται να απολογηθεί και κατά τη διάρκεια της ανάκρισης είναι πολύ άνετη, δεν δείχνει διατεθειμένη να συνεργαστεί, ειρωνεύεται και προκαλεί, ανάβοντας τσιγάρο σε κλειστό χώρο και ανοίγοντας φευγαλέα τα πόδια της χωρίς να φοράει εσώρουχο. Η μυστηριώδης συγγραφέας δηλώνει ότι είναι αθώα και αφήνεται ελεύθερη από τις αρχές. Έχει άλλωστε άλλοθι και περνά με πολύ άνεση το τεστ ανιχνευτή ψεύδους. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η επιτυχημένη συγγραφέας ετοιμάζει το νέο της βιβλίο μυστηρίου με κύριο πρόσωπο έναν ντετέκτιβ, ο οποίος θα δολοφονηθεί από την ερωμένη του στο τέλος, σύμφωνα με την πλοκή του υπό εκπόνηση μυθιστορήματος, όπως αποκαλύπτει η ίδια. Ο Κάραν στην πορεία ανακαλύπτει επιβαρυντικά στοιχεία για την Τραμέλ. Συγκεκριμένα, η τελευταία συνδέεται με στενούς δεσμούς φιλίας με δολοφόνους, συμπεριλαμβανομένης της «φίλης» της Ρόξυ, η οποία σκότωσε τα δύο νεότερα αδέλφια της, όταν ήταν 16 ετών, και τη Χέιζελ Ντόπκινς, η οποία σκότωσε τον άντρα και τα παιδιά της χωρίς προφανή λόγο. Η ίδια όμως θα ισχυριστεί στον Νικ πως εμπλέκεται με τέτοιου είδους πρόσωπα, προκειμένου να κατανοήσει σε βάθος και στην πράξη τα κίνητρα που οδηγούν σε μία δολοφονία, ώστε να τα αποτυπώσει καλύτερα στα βιβλία της, αφού στο Πανεπιστήμιο τα διδάχθηκε μόνο στη θεωρία. Παράλληλα, ο Κάραν ανακαλύπτει πως οι γονείς της είχαν πεθάνει μυστηριωδώς σε ένα ατύχημα αφήνοντάς της μεγάλη περιουσία και διαπιστώνει πως η συγγραφέας ήταν η μόνη δικαιούχος της τεράστιας αποζημίωσης από ασφαλιστική εταιρεία. Κάποια στιγμή μάλιστα μελλοντικά η Κάθριν θα χαρίσει στον ντετέκτιβ το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Η πρώτη φορά», στο οποίο, σύμφωνα με την υπόθεση, ένα αγόρι σκοτώνει τους γονείς του και το κάνει να φανεί σαν ατύχημα, «για να δει αν θα ξεφύγει». Όταν θα τη ρωτήσει πότε το έγραψε, εκείνη θα απαντήσει πως το έγραψε χρόνια μετά τον θάνατο των γονιών της.

Ο Νικ, ο οποίος κατά λάθος στο παρελθόν πυροβόλησε δύο τουρίστες, υπό την επήρεια όμως κοκαΐνης κατά τη διάρκεια μίας μυστικής αποστολής αλλά και πρώην αλκοολικός, παρακολουθεί συμβουλευτικές συνεδρίες υπό την καθοδήγηση της αστυνομικής ψυχολόγου Δρ. Μπεθ Γκάρνερ, με την οποία έχει μια περιστασιακή ερωτική σχέση. Ο Κάραν μαθαίνει στην πορεία επίσης ότι η Κάθριν μάλλον δωροδόκησε τον Μάρτιν Νίλσεν των εσωτερικών υποθέσεων για πληροφορίες από το ψυχιατρικό αρχείο του Νικ, το οποίο η Μπεθ είχε προηγουμένως δώσει στον Νίλσεν, αφού ο τελευταίος απειλούσε να προτείνει την απομάκρυνση του ντετέκτιβ από την υπηρεσία. Ο Κάραν επιτίθεται στον Νίλσεν στο γραφείο του και αργότερα γίνεται ο κύριος ύποπτος, όταν ο Νίλσεν βρίσκεται δολοφονημένος. Ο Νικ υποπτεύεται την Κάθριν, όμως δεν μπορεί να συνεχίσει την έρευνα, καθώς τίθεται σε αργία από την υπηρεσία του. Ο Νικ και η Κάθριν θα ξεκινήσουν σύντομα μια μοιραία ερωτική σχέση, η οποία μοιάζει να ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί. Την πρώτη φορά που κάνουν σεξ η Κάθριν δένει στα χέρια του Νικ ένα άσπρο μεταξωτό μαντήλι ακινητοποιώντας τον, ακριβώς όπως είχε συμβεί στη δολοφονία του Μποζ, αλλά δεν τον σκοτώνει. Η Ρόξυ, που κρυφά τους παρακολουθούσε, ζηλεύει τον Νικ και στη συνέχεια επιχειρεί να τον σκοτώσει με το αυτοκίνητο της Κάθριν, αλλά τελικά σκοτώνεται η ίδια. Η συγγραφέας θρηνεί για τον θάνατο της Ρόξυ και εκμυστηρεύεται στον Nικ για μια προηγούμενη ομοφυλοφιλική της σχέση στο κολέγιο που επίσης δεν είχε αίσιο τέλος. Ισχυρίζεται ότι η κοπέλα αυτή είχε αποκτήσει εμμονή μαζί της, κάνοντας τον Νικ να πιστέψει τελικά η συγγραφέας ίσως να μην έχει σκοτώσει τον Μποζ. Ο Νικ κάνει έρευνα κι ανακαλύπτει πως η κοπέλα αυτή είναι η Μπεθ, η οποία επιβεβαιώνει τη σχέση της με την Τραμέλ, όμως ισχυρίζεται ότι ήταν η Κάθριν που είχε εμμονή μαζί της. Επιπλέον, ο ντετέκτιβ ανακαλύπτει ότι ο καθηγητής της Μπεθ και της Κάθριν στο κολλέγιο δολοφονήθηκε επίσης με παγοθραύστη, με τη συγγραφέα όμως να διατείνεται πως από εκεί πήρε την ιδέα και τη χρησιμοποίησε στο βιβλίο της. Ο ντετέκτιβ τελικά έχει ερωτευτεί τη μυθιστοριογράφο και δείχνει πλέον να αμφιβάλλει για την εμπλοκή της στο φόνο του Μποζ.

Ο Νικ πηγαίνοντας στο σπίτι της αινιγματικής συγγραφέως βλέπει φευγαλέα την ώρα που εκτυπώνονται οι τελευταίες σελίδες του βιβλίου της, όπου ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας του ντετέκτιβ βρίσκει τον φίλο του και βασικό του συνεργάτη δολοφονημένο σε έναν ανελκυστήρα. Ο Nικ συναντά αργότερα τον κολλητό του Γκας Μοράν, ο οποίος έχει κανονίσει να συναντηθεί με μια πρώην συγκάτοικο της Κάθριν από το κολλέγιο σε ένα κτήριο όπου στεγάζονται γραφεία, ελπίζοντας να μάθει τι πραγματικά συνέβη μεταξύ της Κάθριν και της Μπεθ. Όπως ο Νικ περιμένει στο αυτοκίνητο, ο Γκας δολοφονείται με παγοθραύστη την ώρα που ανοίγει η πόρτα του ανελκυστήρα στον 4ο όροφο, όπου ήταν το ραντεβού. Η Μπεθ εμφανίζεται από το πουθενά και εξηγεί στον Νικ ότι έλαβε ένα μήνυμα στον τηλεφωνητή της, για να συναντήσει τον Γκας. Ο Νικ υποπτεύεται ότι η Μπεθ έχει δολοφονήσει τον Γκας και πιστεύοντας ότι στις τσέπες της κρύβει όπλο, την πυροβολεί, αλλά τελικά ανακαλύπτει ότι στην τσέπη της Μπεθ υπήρχε μόνο ένα μπρελόκ με τα κλειδιά της. Αμέσως μετά καταφθάνει η αστυνομία και βρίσκει στις σκάλες μία αστυνομική καπαρντίνα, μία ξανθιά περούκα και έναν παγοθραύστη γεμάτο αίματα.

Τα στοιχεία που συλλέγονται κατόπιν στο διαμέρισμα της Μπεθ την πιστοποιούν και επίσημα πλέον ως την δολοφόνο των Μποζ, Νίλσεν, Γκας και του συζύγου της. Επιπλέον, επιβεβαιώνεται και η εμμονή της με την Κάθριν μέσα από συλλογές φωτογραφιών και αποκόμματα εφημερίδων που βρίσκονται στο γραφείο της. Ο Νικ είναι μπερδεμένος και απογοητευμένος. Επιστρέφει στο διαμέρισμά του, όπου τον περιμένει η Κάθριν δηλώνοντάς του πως έμαθε τις εξελίξεις από τις ειδήσεις. Κάνουν έρωτα και εκείνη εξηγεί την απροθυμία της να δεσμευτεί μαζί του και να δώσει ένα καλό τέλος στο βιβλίο της, διότι «δεν θα πουλούσε». Καθώς συζητούν το μέλλον τους, ένας παγοθραύστης αποκαλύπτεται να υπάρχει κάτω από το κρεβάτι…

Επικρίσεις πριν την κυκλοφορία της ταινίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν ακόμη την κυκλοφορία της, η ταινία επικρίθηκε για τη σεξουαλική βία, η οποία παρουσιάζεται με λεπτομέρεια. Μέχρι και η κοινότητα για τα δικαιώματα των gay εναντιώθηκε στην ταινία, καθότι απεικονίζει και μία ομοφυλοφιλική σχέση, όπου η αμφίφυλη γυναίκα απεικονίζεται ως εν δυνάμει ψυχοπαθής, ναρκισσίστρια ύποπτη για δολοφονία.[6][7]

Η επίμαχη σκηνή με το σταυροπόδι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε μία συνέντευξη της Στόουν, το 2006, σχολιάζοντας την περίφημη σκηνή, όπου ανοίγει τα πόδια της και εμφανίζεται το αιδοίο της, η ίδια δήλωσε πως δε γνώριζε ότι αυτό ήταν εκτεθειμένο.[8] Βλέποντας μάλιστα την επίμαχη σκηνή στη δοκιμαστική προβολή της ταινίας ένιωσε τόσο αμήχανα που χαστούκισε τον σκηνοθέτη. Ούσα σοκαρισμένη και ντροπιασμένη και θεωρώντας πως η συγκεκριμένη σκηνή θα της κατέστρεφε την καριέρα, ενημέρωσε τον δικηγόρο της, για να κινηθούν νομικά. Κατόπιν όμως σκεπτόμενη ψύχραιμα, κατέληξε στο συμπέρασμα πως αν ήταν αυτή η σκηνοθέτης, θα ήθελε η ταινία να μείνει έτσι, όπως και έγινε τελικά. Επιπλέον, θεώρησε πως η σκηνή ταίριαζε τόσο στην ταινία όσο και στον χαρακτήρα που υποδυόταν, ενώ κατέληξε πως δεν θα ήθελε να έρθει σε ρήξη με τον σκηνοθέτη, διότι ήταν ο μόνος που την υποστήριξε, για να πάρει τον ρόλο. Η επίμαχη σκηνή δεν ήταν στο σενάριο του Τζο Έστερχαζ και προστέθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας του σκηνοθέτη της ταινίας Πωλ Βερχόβεν, ο οποίος εμπνεύστηκε την ιδέα από πραγματικό περιστατικό. [9][10]Πιο συγκεκριμένα, μια γυναίκα, που ήξερε ο σκηνοθέτης παλιότερα, όταν αυτός ήταν ακόμα φοιτητής, έκανε σταυροπόδι τα πόδια της χωρίς εσώρουχο στα πάρτι. Όταν ένας φίλος του βρήκε το θάρρος να της πει ότι φαινόταν η ευαίσθητη περιοχή του σώματός της, εκείνη απάντησε αφοπλιστικά πως γι’ αυτό ακριβώς το κάνει. Πάντως, από την πλευρά του ο Βερχόφεν δεν δέχεται την εκδοχή της Σάρον Στόουν περί άγνοιας και παραπλάνησης και μάλιστα έχει δηλώσει πως η πρωταγωνίστρια ήταν ενήμερη για το γύρισμα της συγκεκριμένης σκηνής και το τι αυτή θα περιελάμβανε ακριβώς.[11]

Η παγκόσμια και διαχρονική επιτυχία της ταινίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά τις αρχικές αντιδράσεις, η ταινία κατέληξε να είναι μία από τις πιο επιτυχημένες εισπρακτικά στη δεκαετία του 1990, συγκεντρώνοντας πάνω από 350 εκατομμύρια δολάρια, παγκοσμίως.[12] Στο κινηματογραφικό αυτό έργο πιστώνεται η κατοπινή ελευθερία απεικόνισης σεξουαλικών σκηνών στο Χόλιγουντ. Μελετητές αναφέρονται σε αυτήν «ως ένα neo-noir αριστούργημα, που παίζει και καταρρίπτει την κλασική αφήγηση των φιλμ νουάρ».[13] [14] Πλέον το "Βασικό Ένστικτο" συγκαταλέγεται στις κλασικές και πιο εμβληματικές ταινίες όλων των εποχών.[15] [16] Το 2006 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες και το σίκουελ της ταινίας ονόματι Βασικό Ένστικτο 2.[17][18]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «BASIC INSTINCT (18)». British Board of Film Classification. 18 Μαρτίου 1992. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2013. 
  2. Box Office Mojo. Retrieved October 22, 2011.
  3. https://www.imdb.com/title/tt0103772/
  4. https://gnomip.gr/2021/08/17/%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%bf-%ce%b5%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%84%ce%bf-%cf%80%cf%8e%cf%82-%cf%80%ce%ae%cf%81%ce%b5-%ce%b7-%cf%83%ce%ac%cf%81%ce%bf%ce%bd-%cf%83%cf%84%cf%8c%ce%bf/
  5. https://www.newsbeast.gr/entertainment/arthro/7329172/vasiko-enstikto-i-tainia-epistrefei-stis-aithouses-se-4k-kai-me-neo-treleir
  6. Leistedt, Samuel J.; Linkowski, Paul (January 2014). «Psychopathy and the Cinema: Fact or Fiction?». Journal of Forensic Sciences (American Academy of Forensic Sciences) 59 (1): 167–174. doi:10.1111/1556-4029.12359. PMID 24329037. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1556-4029.12359/abstract. Ανακτήθηκε στις January 17, 2014. 
  7. «Dr. Fredricks Cinema Therapy Blog - Narcissistic personality disorder». Dr. Randi Fredricks, Ph.D. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2014. 
  8. "A Conversation with Sharon Stone" from the Basic Instinct: Ultimate Edition DVD (Lions Gate Home Entertainment, 2006).
  9. http://www.mixanitouxronou.gr/i-epimachi-skini-sto-vasiko-enstikto-pou-dichni-ta-apokrifa-tis-saron-stooun-i-ithopios-chastoukise-ton-skinotheti-dilonontas-sokarismeni-alla-i-kariera-tis-apogiothike-pia-kopela-enepnefse-to/
  10. https://www.lifo.gr/now/world/i-saron-stooyn-leei-pos-xegelastike-sto-basiko-enstikto-na-bgalei-esoroyho-eiha-friktoys-efialtes
  11. pol-verxofen-diapseydei-tin-saron-stooun-gia-to-erimin-gymno-sto-vasiko-enstikto
  12. Basic Instinct at Box Office Mojo. Retrieved November 5, 2007.
  13. Murray, Terri (2008). Feminist Film Studies: A Teacher's Guide. Auteur. 
  14. http://newpost.gr/media/592860/basiko-enstikto-me-th-saron-stooyn
  15. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  16. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  17. clickatlife. «ΒΑΣΙΚΟ ΕΝΣΤΙΚΤΟ 2 (2006) | Σινεμά | clickatlife». www.clickatlife.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018. 
  18. «Βασικό Ένστικτο 2 (2006)». www.dvd-trailers.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]