Βασίλειο του Ισραήλ (Ηνωμένη Μοναρχία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ηνωμένο Βασίλειο του Ισραήλ
הממלכה המאוחדת‬
Ιστορία
Περίοδοι1047 ΠΚΧ–930 ΠΚΧ
Αυτό το λήμμα αφορά το αρχαίο Βασίλειο του Ισραήλ. Για το σημερινό Ισραήλ, δείτε: Ισραήλ.

Ηνωμένη Μοναρχία του Ισραήλ (εβραϊκά: הממלכה המאוחדת‎‎) είναι το όνομα που δόθηκε στα ενωμένα βασίλεια του Ισραήλ και του Ιούδα, κατά τη διάρκεια των εξουσιών του Σαούλ, του Δαβίδ και του Σολομώντα, όπως απεικονίζεται στην εβραϊκή Βίβλο αλλά και στην Αγία Γραφή. Παραδοσιακά χρονολογείται μεταξύ 1050 π.Χ. και 930 π.Χ. Στη διαδοχή του γιου του Σολομώντα, Ροβοάμ, γύρω στο 930 π.Χ., η βιβλική αφήγηση αναφέρει ότι η χώρα χωρίστηκε σε δύο βασίλεια: το Βασίλειο του Ισραήλ (συμπεριλαμβανομένων των πόλεων της Συχέμ και της Σαμάρειας) στα βόρεια και το Βασίλειο του Ιούδα (που περιείχε την Ιερουσαλήμ) στο νότο.[1][2][3]

Για τους σημερινούς λόγιους η Ηνωμένη Μοναρχία θεωρείται γενικά ως λογοτεχνική κατασκευή και όχι ιστορική πραγματικότητα, επισημαίνοντας την έλλειψη αρχαιολογικών στοιχείων. Είναι γενικά αποδεκτό ότι υπήρχε ένας «Οίκος του Δαβίδ», αλλά πολλοί πιστεύουν ότι ο Δαβίδ θα μπορούσε να ήταν απλά ο μονάρχης ή ο αρχηγός του Ιούδα, που ήταν πιθανότατα ένα μικρό βασίλειο, και ότι η δημιουργία του βόρειου βασιλείου ήταν ένα ξεχωριστό γεγονός. Υπάρχουν ορισμένοι διαφωνούντες σε αυτήν την άποψη.[4][5][6][7]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η προ-μοναρχική πηγή περιγράφει ότι η "θεϊκή" γέννηση του Σαούλ και η ηγεσία του στρατού στη νίκη επί των Αμμωνιτών, είχε ως αποτέλεσμα τη θέληση του λαού να τους οδηγήσει εναντίον των Φιλισταίων, οπότε διορίζεται βασιλιάς.[8]

Οι κριτικοί των κειμένων επισημαίνουν επίσης τις ανισότητες της ανόδου του Δαβίδ στην εξουσία ως ένδειξη της συγχώνευσης ξεχωριστών νημάτων για να δημιουργήσουν μια "Χρυσή Εποχή" μιας Ηνωμένης Μοναρχίας. Ο Δαβίδ πιστεύεται από τους μελετητές ότι ήταν κυβερνήτης στον Ιούδα, ενώ το Ισραήλ, συγκριτικά τεράστιο και πολύ ανεπτυγμένο, συνέχισε αδιάκοπα χωρίς αλλαγές στην εξουσία του. Η σύγχρονη αρχαιολογία υποστηρίζει επίσης αυτήν την άποψη.[5]

Οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι τα Βιβλία του Σαμουήλ παρουσιάζουν πάρα πολλούς αναχρονισμούς για να εκφράζουν σύγχρονες απόψεις. Για παράδειγμα, υπάρχει αναφορά για μεταγενέστερη πανοπλία (1 Σαμουήλ 17: 4–7, 38–39, 25:13), χρήση καμηλών (1 Σαμουήλ 30:17), ιππικού (ως διαφορετικό από το άρμα) (1 Σαμουήλ 13: 5, 2 Σαμουήλ 1: 6), και σιδερένια πλέγματα και άξονες (σαν να ήταν συνηθισμένα) (2 Σαμουήλ 12:31). Η ιστορικότητα της κατάκτησης που περιγράφεται στο Βιβλίο του Σαμουήλ δεν επιβεβαιώνεται, και πολλοί μελετητές θεωρούν αυτή την κατάκτηση ως θρυλική προέλευση, ιδίως δεδομένης της έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων για τις μάχες που περιγράφονται σχετικά με την καταστροφή των λαών της Χαναάν.

Οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι ο Σαμουήλ καταρτίστηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. (και όχι τον 10ο αιώνα όταν τα περισσότερα από τα γεγονότα που περιγράφονται λαμβάνουν χώρα) με βάση τόσο ιστορικές όσο και θρυλικές πηγές, που χρησιμεύουν κυρίως για να καλύψουν το κενό στην Ισραηλινή ιστορία μετά τα γεγονότα που περιγράφονται στα Δευτεροκανονικά Βιβλία.

Αυτό το κενό στις ιστορικές καταγραφές είναι χαρακτηριστικό της κατάρρευσης της Ύστερης Εποχής του Χαλκού.[9] Οι πολιτιστικές αναμνήσεις των χρόνων πριν από την καταστροφή συχνά εξωραΐζονταν ως ιστορίες μιας «χαμένης χρυσής εποχής», όπως στον Τρωικό Επικό Κύκλο.[10]

Αρχαιολογικές καταγραφές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρχιτεκτονική των ανακτόρων στην Μεγιδδώ μπορεί να χρονολογηθεί από την εποχή του Σολομώντα (Ηνωμένη Μοναρχία) και δίνει μια εντύπωση των κτιρίων του παλατιού στην Ιερουσαλήμ, Μουσείο Ινστιτούτο Ανατολής, Σικάγο.
Η αρχιτεκτονική των ανακτόρων στην Μεγιδδώ μπορεί να χρονολογηθεί από την εποχή του Σολομώντα (Ηνωμένη Μοναρχία) και δίνει μια εντύπωση των κτιρίων του παλατιού στην Ιερουσαλήμ, Μουσείο Ινστιτούτο Ανατολής, Σικάγο.

Σύμφωνα με τους Φίνκελσταϊν και Σίλμπερμαν, συγγραφείς του "The Bible Unearthed", οι ιδέες μιας ενωμένης μοναρχίας δεν είναι ακριβής ιστορία, αλλά μάλλον «δημιουργικές εκφράσεις ενός ισχυρού κινήματος θρησκευτικών μεταρρυθμίσεων», «πιθανώς» που βασίζεται σε ορισμένους ιστορικούς πυρήνες».[5] Οι Φίνκελσταϊν και Σίλμπερμαν δέχονται ότι ο Δαβίδ και ο Σολομών ήταν πραγματικοί βασιλιάδες του Ιούδα τον 10ο αιώνα π.Χ., αλλά αναφέρουν το γεγονός ότι η πρώτη ανεξάρτητη αναφορά στο Βασίλειο του Ισραήλ χρονολογείται περίπου στο 890 π.Χ., ενώ για το βασίλειο του Ιούδα χρονολογείται περίπου στο 750 Π.Κ.Χ.[11] Αυτό υποστηρίζεται και από τον Τζόναθαν Ταμπ, ο οποίος υποστηρίζει ότι η ιστορία της Ηνωμένης Μοναρχίας κατασκευάστηκε ως ιστορία της Χρυσής Εποχής κατά την Εξορία.[12]

Από την άλλη, ενώ η Άμελι Κερτ αναγνωρίζει ότι "δεν υπάρχουν βασιλικές επιγραφές από την εποχή της Ηνωμένης Μοναρχίας (πράγματι πολύ λίγο γραπτό υλικό συνολικά), και ούτε μία σύγχρονη αναφορά ούτε στον Δαβίδ ούτε στον Σολομώντα,". Ο Κένεθ Κίτσεν καταλήγει σε παρόμοιο συμπέρασμα ότι "αυτό πρέπει να τεκμηριωθεί για ουσιαστική ανάπτυξη σε αρκετές τοποθεσίες που συνδέονται εύλογα με τον δέκατο αιώνα της Χαναάν και συνάδει με την προηγούμενη ύπαρξη μιας ενοποιημένης κατάστασης στο έδαφός της."[13]

Οι ανασκαφές στο Κίρμπετ Κεγιάφα (αγγλικά: Khirbet Qeiyafa‎‎), μια περιοχή της Εποχής του Σιδήρου που βρίσκεται στον Ιούδα, βρήκαν έναν αστικοποιημένο ραδιοανθρακικό οικισμό που χρονολογείται πολύ πριν μελετητές όπως ο Φίνκλσταϊν προτείνουν ότι η αστικοποίηση ξεκίνησε στον Ιούδα, υποστηρίζοντας την ύπαρξη ενός βασιλείου του Ιούδα. Η Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ δήλωσε: "Οι ανασκαφές στο Κίρμπετ Κεγιάφα αποκαλύπτουν σαφώς μια αστική κοινωνία που υπήρχε στον Ιούδα ήδη στα τέλη του 11ου αιώνα π.Χ. Δεν μπορεί πλέον να υποστηριχθεί ότι το Βασίλειο του Ιούδα αναπτύχθηκε μόνο στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. αλλά σε κάποια άλλη μεταγενέστερη ημερομηνία."[14]

Τον Αύγουστο του 2015, Ισραηλινοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τεράστιες οχυρώσεις στα ερείπια της αρχαίας πόλης Γεθ (ή Γαθ), υποτιθέμενη γενέτειρα του Γολιάθ. Το μέγεθος των οχυρώσεων δείχνει ότι η Γεθ ήταν μια πολύ μεγάλη πόλη τον 10ο αιώνα Π.Χ.Χ., ίσως η μεγαλύτερη στην Χαναάν εκείνη την εποχή. Ο καθηγητής που ήταν επικεφαλής της ανασκαφής, ο Άρεν Μάιερ, υπολόγισε ότι η Γεθ είχε το τετραπλάσιο μέγεθος της σύγχρονης Ιερουσαλήμ, προκαλώντας αμφιβολίες ότι το βασίλειο του Δαβίδ θα μπορούσε να ήταν τόσο ισχυρό όσο περιγράφεται στη Βίβλο.[15]

Το 2019, ο Φίνκελσταϊν ισχυρίστηκε ότι αυξανόμενες αποδείξεις από αρχαιολογικές ανασκαφές τον οδήγησαν να πιστέψει ότι υπήρχε μια Ηνωμένη Μοναρχία, αλλά ότι ήταν υπό τον Ιεροβοάμ Β', περίπου δύο αιώνες μετά τις βασιλείες του Δαβίδ και του Σολομώντα. Ισχυρίστηκε επίσης, ότι η Βιβλική αφήγηση πιθανότατα εφευρέθηκε υπό τη βασιλεία του Βασιλιά Ιωσία για να δικαιολογήσει την επέκταση και ότι η ιστορική Ηνωμένη Μοναρχία ήταν η έμπνευση.[16]

Βιβλική αφήγηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με το Βιβλίο των Κριτών, πριν από την άνοδο της Ηνωμένης Μοναρχίας, οι Ισραηλινές φυλές ζούσαν ως συνομοσπονδία κάτω από χαρισματικούς ηγέτες που ονομάζονταν Κριτές. Ο Αβιμέλεχ, ο πρώτος Κριτής που ανακηρύχθηκε βασιλιάς από τους άνδρες της Συχέμ, βασίλευσε στο Ισραήλ για τρία χρόνια προτού σκοτωθεί κατά τη μάχη της Θηβήν.[17]

Σύμφωνα με τη βιβλική αφήγηση, η Ηνωμένη Μοναρχία δημιουργήθηκε όταν υπήρχε μια μεγάλη λαϊκή αντίδραση υπέρ της εισαγωγής ενός βασιλιά για να κυβερνήσει την αποκεντρωμένη ισραηλινή ομοσπονδία. Η αυξανόμενη πίεση από τους Φιλισταίους και άλλους γειτονικούς λαούς λέγεται από τη Βίβλο ότι ανάγκασε τους Ισραηλίτες να ενωθούν ως κράτος μετά το χρίσιμο του Σαούλ από τον Σαμουήλ. Η Βίβλος αντιμετωπίζει την έννοια της βασιλείας ως "ανάθεμα", και θεωρείται ως τοποθέτηση ενός ατόμου σε θέση σεβασμού και δύναμης που θα έπρεπε να διατηρηθεί για τον Θεό.[18]

Σύμφωνα με το δεύτερο βιβλίο του Σαμουήλ, η ανυπακοή του Σαούλ ωθεί τον Θεό να περιορίσει τη βασιλεία του και να παραδώσει το βασίλειό του σε άλλη δυναστεία. Ο Σαούλ πέθανε στη μάχη εναντίον των Φιλισταίων μετά από μια βασιλεία μόλις δύο ετών.[19]

Ο κληρονόμος του, ο Ιεβοσθέ, κυβερνά μόνο δύο χρόνια πριν δολοφονηθεί. Ο Δαβίδ τερματίζει τη συνωμοσία και διορίζεται βασιλιάς του Ισραήλ στη θέση του Ιεβοσθέ. Ορισμένοι κριτικοί κειμένου και βιβλικοί μελετητές προτείνουν ότι ο Δαβίδ ήταν στην πραγματικότητα υπεύθυνος για τη δολοφονία και ότι η αθωότητα του Δαβίδ ήταν μια μεταγενέστερη εφεύρεση για να νομιμοποιήσει τις πράξεις του.[20]

Το τέλος του βασιλείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το θάνατο του Σολομώντα κατά το 926 π.Χ., οι εντάσεις μεταξύ του βόρειου τμήματος του Ισραήλ που περιείχαν τις δέκα βόρειες φυλές, και το νότιο τμήμα που κυριαρχούσε η Ιερουσαλήμ και οι νότιες φυλές έφτασαν στο σημείο βρασμού. Όταν ο διάδοχος του Σολομώντα (ο Ροβοάμ) αντιμετώπισε αβίαστα οικονομικά παράπονα των βόρειων φυλών, το 930 π.Χ. περίπου (υπάρχουν διαφορές απόψεων ως προς το πραγματικό έτος) το Ηνωμένο Βασίλειο του Ισραήλ και του Ιούδα χωρίστηκαν σε δύο βασίλεια: το βόρειο Βασίλειο του Ισραήλ, το οποίο περιλάμβανε τις πόλεις της Συχέμ και της Σαμάρειας, και στο νότο το Βασίλειο του Ιούδα, που περιείχε την Ιερουσαλήμ, με τις περισσότερες από τις μη ισραηλινές επαρχίες να επιτυγχάνουν ανεξαρτησία.[21][22]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Cundall, Arthur E. (1973). "The United Monarchy: fact or fiction?" Vox Evangelica. 8: 33–39» (PDF). 
  2. ↑ Harvey, Graham (2001). The True Israel: Uses of the Names Jew, Hebrew, and Israel in Ancient Jewish and Early Christian Literature. BRILL. ISBN 978-0-391-04119-6. 
  3. ↑ Vaux, Roland De (25 Μαρτίου 1997). Ancient Israel: Its Life and Instructions. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 978-0-8028-4278-7. 
  4. ↑ Berlin, Adele· Brettler, Marc Zvi (17 Οκτωβρίου 2014). The Jewish Study Bible: Second Edition. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-939387-9. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Finkelstein, Israel· Silberman, Neil Asher (6 Μαρτίου 2002). The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Isreal and the Origin of Sacred Texts. Simon and Schuster. ISBN 978-0-7432-2338-6. 
  6. ↑ Kuhrt, Amélie (1995). The Ancient Near East, C. 3000-330 BC. Psychology Press. ISBN 978-0-415-16763-5. 
  7. ↑ «The Bible and Interpretation - David, King of Judah (Not Israel)». www.bibleinterp.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. 
  8. ↑ Barton, John· Muddiman, John (6 Σεπτεμβρίου 2001). The Oxford Bible Commentary. OUP Oxford. ISBN 978-0-19-875500-5. 
  9. ↑ Aruz, Joan· Seymour, Michael (30 Δεκεμβρίου 2016). Assyria to Iberia: Art and Culture in the Iron Age. Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-1-58839-606-8. 
  10. ↑ Kalimi, Isaac (29 Νοεμβρίου 2018). Writing and Rewriting the Story of Solomon in Ancient Israel. Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-58837-9. 
  11. ↑ Finkelstein, Israel· Silberman, Neil Asher (3 Απριλίου 2007). David and Solomon: In Search of the Bible's Sacred Kings and the Roots of the Western Tradition. Simon and Schuster. ISBN 978-1-4165-5688-6. 
  12. ↑ Tubb, Jonathan N (1998). Canaanites. London: Published for the Trustees of the British Museum by British Museum Press. σελ. 115. ISBN 0-7141-2766-3. 611293801. 
  13. ↑ Kitchen, K. A. (9 Ιουνίου 2006). On the Reliability of the Old Testament. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 978-0-8028-0396-2. 
  14. ↑ «Israel Antiquities Authority - Excavations at Khirbet Qeiyafa». web.archive.org. 2 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  15. ↑ Hasson, Nir (2015-08-04). «Philistine City of Gath a Lot More Powerful Than Thought, Archaeologists Suggest» (στα αγγλικά). Haaretz. https://www.haaretz.com/archaeology/.premium-philistine-city-of-gath-walls-found-1.5382808. Ανακτήθηκε στις 2020-05-14. 
  16. ↑ David, Ariel (2019-03-27). «Meet the Real King David, the One the Bible Didn’t Want You to Know About» (στα αγγλικά). Haaretz. https://www.haaretz.com/archaeology/.premium.MAGAZINE-meet-the-real-king-david-the-one-the-bible-didn-t-want-you-to-know-about-1.7062754. Ανακτήθηκε στις 2020-05-14. 
  17. ↑ «ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ: ΚΡΙΤΑΙ ΚΕΦ. 9». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. 
  18. ↑ «I Samuel 8:7». www.sefaria.org. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. 
  19. ↑ «King Saul - My Jewish Learning». web.archive.org. 27 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  20. ↑ Isser, Stanley Jerome (2003). The Sword of Goliath: David in Heroic Literature. BRILL. ISBN 978-90-04-12737-1. 
  21. ↑ «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Jeroboam». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. 
  22. ↑ Rollston, Chris A. (2010). Writing and Literacy in the World of Ancient Israel: Epigraphic Evidence from the Iron Age. Society of Biblical Lit. ISBN 978-1-58983-107-0. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βασίλειο_του_Ισραήλ_(Ηνωμένη_Μοναρχία)&oldid=9606124"