Βασίλειο του Ισραήλ (Σαμάρεια)
Το Βασίλειο του Ισραήλ, αλλιώς Βασίλειο της Σαμάρειας, ήταν Ισραηλιτική επικράτεια στην Ανατολική Μεσόγειο κατά την Εποχή του Σιδήρου περί το 930 έως το 720 π.Χ. Το βασίλειο είχε υπό τον έλεγχό του την περιοχή της Σαμάρειας, πρωτεύουσα, της Γαλιλαίας και τμήματα της Υπεριορδανίας. Το δεύτερο Ισραηλιτικό κράτος της εποχής, το Βασίλειο του Ιούδα, βρισκόταν νότια του Ισραήλ.
Σύμφωνα με την εβραϊκή και χριστιανική Βίβλο, το Βασίλειο του Ισραήλ ήταν ένα από τα δύο κράτη που αναδύθηκαν μετά την διάσπαση της Ηνωμένης Μοναρχίας του Ισραήλ τον 10ο αιώνα, στην οποία διοίκησαν οι βασιλείς Σαούλ, Δαυίδ και Σολομών. Το δεύτερο βασίλειο που προέκυψε ήταν του Ιούδα στον νότο. Η ισχύς και το μέγεθος της πρότερης Ηνωμένης Μοναρχίας, όπως αυτή περιγράφεται στην Βίβλο έχει αμφισβητηθεί. Ο πρώτος βασιλιάς του βόρειου Βασιλείου του Ισραήλ υπήρξε ο Ιεροβοάμ Α΄. Το βασίλειο καταστράφηκε από την Β' Ασσυριακή Αυτοκρατορία γύρω στο 720.[1]
Αρχαιολογία & Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ύπαρξη ενός Ισραηλιτικού κράτους στον βορρά καταγράφεται σε επιγραφές του 9ου αιώνα π.Χ.[2] Η αρχαιότερη αναφορά εντοπίζεται στους μονόλιθους του Kurkh (853 π.Χ.), στους οποίους ο Σαλμανασέρ Γ΄ κάνει αναφορά στον «Αχαάβ τον Ισραηλίτη» και στον στρατό του.[3] Οι δυνάμεις του Αχαάβ ήταν μέρος ενός συνασπισμού εναντίον των Ασσυρίων, το βασίλειο διοικούταν από μια τοπική ελίτ, είχε εθνική θρησκεία και μεγάλους ναούς. Σε μεγάλο βαθμό ομοίαζε με τα γειτονικά νεοϊδρυθέντα βασίλεια του Άμμων και του Μωάβ.[3]
Σε μεταγενέστερες επιγραφές το βασίλειο αποκαλείται «Οίκος του Αμρί». Ο Μελανός Οβελίσκος του Σαλμανεσέρ Γ' (827-824) κάνει αναφορά στον Ιηού ή τον Ιωράμ «υιό [του Οίκου] του Αμρί».[4] Σε άλλη επιγραφή του ίδιου βασιλιά το βασίλειο αποκαλείται με νέο όνομα ως «Σαμάρεια». Το όνομα του Αμρί εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για την περιγραφή του βασιλείου όταν ο βασιλιάς Σαργών Β΄ περιγράφει την κατάκτηση της Σαμάρειας το 722 ως κατάκτηση του οίκου του Αμρί. Οι Ασσύριοι δεν αναφέρουν ποτέ το Βασίλειο του Ιούδα μέχρι τον 8ο αιώνα όταν αυτό βρέθηκε υπό Ασσυριακό έλεγχο. Είναι πιθανό οι Ασσύριοι να μην είχαν ακόμη επαφή με την Ιουδαία, να την θεωρούσαν υποτελή του Ισραήλ-Σαμάρειας ή ακόμη και να μην υπήρχε εκείνη την περίοδο.
Τα αρχεία του Σαργών Β' της Ασσυρίας δείχνουν ότι κατά την κατάκτηση του Ισραήλ το 720 π.Χ. απέλασε 27.290 κατοίκους από το πρώην Ισραηλιτικό βασίλειο στην Μεσοποταμία.[5] Αυτή η απέλαση έγινε η βάση για την εβραϊκή ιδέα των Δέκα Χαμένων Φυλών. Αρκετοί Ισραηλίτες μετανάστευσαν επίσης στο νότιο βασίλειο της Ιουδαίας.[6] Σε πολλές περιοχές της έκπτωτης Ισραηλιτικής Μοναρχίας εγκαταστάθηκαν ξένες φυλές από τους Ασσύριους.[7]
Μετά την καταστροφή του Ισραήλ από τους Ασσύριους, οι Σαμαρείτες εμφανίστηκαν ως μια εθνοθρησκευτική κοινότητα στην περιοχή της Σαμάρειας, της οποίας οι παραδόσεις αναφέρουν ότι κατάγονται από τους Ισραηλίτες.[7] Ο ναός τους εγκαταστάθηκε στο όρος Γαριζίν όπου επιβίωσαν ως κοινότητα μέσα στους επόμενους αιώνες. Σήμερα οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι οι Σαμαρείτες ήταν ένα μείγμα Ισραηλιτών με άλλες εθνικότητες που οι Ασσύριοι είχαν εγκαταστήσει στην περιοχή.[8]
Βιβλική αναφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κύρια πηγή για την ιστορία του Βασιλείου του Ισραήλ είναι η εβραϊκή Βίβλος που γράφτηκε από συγγραφείς στην Ιερουσαλήμ, την πρωτεύουσα του Βασιλείου του Ιούδα.[9] Σύμφωνα με την Βίβλο, μετά τον Σαούλ από την Φυλή του Βενιαμίν, η Ηνωμένη Μοναρχία του Ισραήλ διοικήθηκε από τον Δαυίδ και αργότερα τον γιό του, Σολομώντα, από την Φυλή του Ιούδα. Μετά τον θάνατο του Σολομώντα ακολούθησε μια σύντομη περίοδος βασιλείας του Ροβοάμ, κατά την οποία οι βόρειες φυλές («οι δέκα από τις Δώδεκα Φυλές του Ισραήλ») επαναστάτησαν υπό την ηγεσία του Ιεροβοάμ από την Φυλή του Εφραίμ. Οι επαναστατημένες φυλές ίδρυσαν το βόρειο Βασίλειο του Ισραήλ που από τον 9ο αιώνα όρισε ως πρωτεύουσά του την Σαμάρεια. Στον νότο η Φυλή του Ιούδα και του Βενιαμίν έμειναν πιστές στον Οίκο του Δαυίδ σχηματίζοντας στο Βασίλειο του Ιούδα.
Σύμφωνα με τη Βίβλο, τα πρώτα εξήντα χρόνια, οι βασιλείς της Ιουδαίας προσπάθησαν να αποκαταστήσουν την εξουσία τους στο βόρειο βασίλειο και υπήρχε συνεχής πόλεμος μεταξύ τους. Για τα επόμενα ογδόντα χρόνια δεν υπήρξε ανοιχτός πόλεμος μεταξύ τους και ως επί το πλείστον τα βασίλεια συμμαχούν εναντίον κοινών εχθρών τους, ιδιαίτερα κατά της Δαμασκού.
Η σύγκρουση μεταξύ των δύο βασιλείων επιλύθηκε όταν ο Ιωσαφάτ του Βασιλείου του Ιούδα συμμάχησε με τον οίκο του Αχαάβ με συνοικέσιο. Αργότερα, ο γιος και διάδοχος του Ιωσοφάτ, Ιωράμ, παντρεύτηκε την κόρη του Αχαάβ, Γοθολία, ισχυροποιώντας την συμμαχία. Ωστόσο, οι γιοι του Αχαάβ δολοφονήθηκαν από τον Ιηού μετά από πραξικόπημά του γύρω στο 840 π.Χ.
Γενεαλογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την Βίβλο, το βόρειο βασίλειο είχε 19 βασιλείς από 9 δυναστείες κατά τα 208 χρόνια της ύπαρξής του.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Schipper, Bernd U. (25 May 2021). Chapter 3 Israel and Judah from 926/925 to the Conquest of Samaria in 722/720 BCE. Penn State University Press. doi:10.1515/9781646020294-007. ISBN 978-1-64602-029-4.
- ↑ Dever, William G. (3 Νοεμβρίου 2017). Beyond the Texts. SBL Press. ISBN 978-0-88414-217-1.
- ↑ 3,0 3,1 R., Davies, Philip (2015). In Search of 'Ancient Israel' : a Study in Biblical Origins. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-567-66298-9. 1058198717.
- ↑ DAVIES, PHILIP R. (25 Οκτωβρίου 2007). Biblical Israel in the Ninth Century?. British Academy.
- ↑ Younger, K. Lawson (1998). "The Deportations of the Israelites". Journal of Biblical Literature. 117 (2): 201–227. doi:10.2307/3266980. ISSN 0021-9231.
- ↑ Finkelstein, Israel (28 June 2015). "Migration of Israelites into Judah after 720 BCE: An Answer and an Update". Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft. 127 (2): 188–206. doi:10.1515/zaw-2015-0011. ISSN 1613-0103.
- ↑ 7,0 7,1 Israel, Finkelstein (2013). The forgotten kingdom : the archaeology and history of Northern Israel. Society of Biblical Literature. p. 158. ISBN 978-1-58983-910-6. OCLC 949151323.
- ↑ Shen, Peidong; Lavi, Tal; Kivisild, Toomas; Chou, Vivian; Sengun, Deniz; Gefel, Dov; Shpirer, Issac; Woolf, Eilon; Hillel, Jossi; Feldman, Marcus W.; Oefner, Peter J. (2004). "Reconstruction of patrilineages and matrilineages of Samaritans and other Israeli populations from Y-Chromosome and mitochondrial DNA sequence Variation". Human Mutation. 24 (3): 248–260. doi:10.1002/humu.20077. ISSN 1059-7794.
- ↑ Finkelstein, Israel (2013). The forgotten kingdom : the archaeology and history of Northern Israel. Atlanta, Georgia. ISBN 978-1-58983-911-3. 880456140.