Βαρθολομαίος ντε λας Κάζας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βαρθολομαίος ντε λας Κάζας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Bartolomé de las Casas (Ισπανικά)
Γέννηση11  Νοεμβρίου 1484[1]
Σεβίλλη[2]
Θάνατος17  Ιουλίου 1566[3]
Μαδρίτη
Τόπος ταφήςBasilica of Nuestra Señora de Atocha
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία[4]
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα των Δομινικανών (από 1506)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙσπανικά[5][6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[7]
θεολόγος
χρονικογράφος
νομικός
ιστορικός
αγωνιστής/στρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Λατίνος καθολικός ιερέας (από 1510)[8]
ιεραπόστολος[9]
ανθρωπολόγος[10]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαbishop of San Cristóbal de las Casas (1543–1550)[8][11]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Βαρθολομαίος ντε λας Κάζας (ισπανικά: Bartolomé de las Casas, ΔΦΑ:[baɾtoloˈme ðe las ˈkasas], 1484 Σεβίλλη[12] – 18 Ιουλίου 1566 Μαδρίτη) ήταν Ισπανός άποικος και ιστορικός στον Νέο Κόσμο, ο οποίος κατόπιν εξελίχθηκε σε σημαίνοντα υποστηρικτή των δικαιωμάτων των ιθαγενών πληθυσμών της νότιας Αμερικής και προώθησε τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις ως Δομηνικανός ιερέας. Θεωρείται συχνά ως ένας από τους πρώιμους υπέρμαχους της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, έννοια η οποία αργότερα μετεξελίχθηκε στα ανθρώπινα δικαιώματα.[13]

Επισκόπηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι γνωστός ως προστάτης των Ινδιάνων, τίτλος ο οποίος αποτελούσε αξίωμα της ισπανικής διακυβέρνησης για το άτομο το οποίο ήταν επιφορτισμένο με την αντιπροσώπευση των δικαιωμάτων των ιθαγενών πληθυσμών, και ο ντε λας Κάζας υπήρξε ο πρώτος, όπως επίσης υπήρξε ο πρώτος διορισμένος επίσκοπος της επαρχίας Τσιάπας στο Μεξικό. Άφησε πίσω του εκτεταμένο γραπτό έργο, και από τα πιο διάσημα γραπτά του είναι η Σύντομη εξιστόρηση της καταστροφής των Ινδιών (Brevísima relación de la destrucción de las Indias) και η Ιστορία των Ινδιών (Historia de Las Indias), στα οποία περιγράφει τις πρώτες δεκαετίες της ισπανικής αποικιοκρατίας στις δυτικές Ινδίες και τις θηριωδίες που υπέστη ο τοπικός πληθυσμός από τους αποίκους.[14] Πολλές από τις περιγραφές του σχετικά με τις βιαιότητες εικονογραφήθηκαν στην Ευρώπη από τον Θέοντορ ντε Μπράυ.

Ο ντε λας Κάζας αρχικά αποτελούσε και ο ίδιος μέλος της αποστολής των κονκισταδόρων, αλλά μετέπειτα βλέποντας τα γεγονότα αντιστάθηκε στις καταχρήσεις των αποικιοκρατών έναντι των ιθαγενών και δραστηριοποιήθηκε για την προστασία τους. Έτσι το 1515 απελευθέρωσε τους ιθαγενείς σκλάβους του και αποποιήθηκε την ενκομιένδα -ισπανικό σύστημα δουλοπαροικίας-, και υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των ιθαγενών ενωπίων του Καρόλου Ε΄, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο οποίος είχε στην κυριότητα του και την Ισπανία την περίοδο εκείνη. Στα πρώτα γραπτά του, ο ντε λας Κάζας πρότεινε την χρήση Αφρικανών σκλάβων αντί για ιθαγενών στις αποικίες, κάτι που έκανε τους μεταγενέστερους ιστορικούς του 20ού αιώνα να τον επικρίνουν ως έναν από τους πρώιμους προωθητές του διατλαντικού σκλαβεμπόριου. Αργότερα ο ντε λας Κάζας υποχώρησε από την θέση αυτή και θεωρούσε όλες τις μορφές δουλείας το ίδιο λανθασμένες. Το 1522, προσπάθησε να ξεκινήσει μια νέα ειρηνικού τύπου μορφή αποικισμού στις ακτές της Βενεζουέλας, αλλά το εγχείρημα αυτό απέτυχε. Κατόπιν έγινε ιερωμένος στο τάγμα των Δομινικανών και αποσύρθηκε από την δημόσια ζωή για μια δεκαετία. Ταξίδεψε στην Κεντρική Αμερική, και εργάστηκε ως ιεραπόστολος στους πληθυσμούς των Μάγια της Γουατεμάλας, ενώ παράλληλα συμμετείχε σε δημόσιες συζητήσεις με τον ισπανικό εκκλησιαστικό κλήρο για τον εκχριστιανισμό των τοπικών πληθυσμών.

Ταξιδεύοντας πίσω στην Ισπανία ώστε να φέρει περισσότερους ιεραπόστολους πίσω στην Αμερική, συνέχισε να δραστηριοποίείται με σκοπό την κατάργηση του συστήματος της ενκομιένδα, κατάφερνοντας ένα σημαντικό βήμα με την θέσπιση από την Ισπανία των Νέων Νόμων το 1542 οι οποίοι αφορούσαν αποκλειστικά την προστασία των ιθαγενών. Κατόπιν διορίστηκε επίσκοπος της επαρχίας Τσιάπας, αλλά υπηρέτησε μόνο για μικρό χρονικό διάστημα καθώς συνάντησε ισχυρή αντίδραση από τους ενκομεντέρος -οι εφαρμόζοντες και ωφελούμενοι από το σύστημα της ενκομιένδα- και γενικότερα από τους Ισπανούς άποικους λόγω της ενεργής του προάσπισης για τα δικαιώματα των ιθαγενών, και αναγκάστηκε να επιστρέψει πίσω στην Ισπανία. Για το υπόλοιπο της ζωής του υπηρέτησε στην Ισπανική βασιλική αυλή, όπου άσκησε σημαντική επιρροή στα ζητήματα σχετικά με τις ισπανικές αποικίες στην Αμερική. Το 1550 συμμετείχε στην δημόσια συζήτηση του Βαγιαδολίδ, στην οποία ο φιλόσοφος και υποστηρικτής της δουλείας, Χουάν Χινές ντε Σεπούλβεδα, επιχειρηματολόγησε πως οι Ινδιάνοι ήταν κάτι λιγότερο από άνθρωποι και ήταν απαραίτητη η παρουσία των Ισπανών κυρίων τους έτσι ώστε να εκπολιτιστούν, ενώ ο ντε λας Κάζας αντέτεινε πως ήταν πλήρως άνθρωποι και πως η βίαιη υποταγή τους ήταν αδικαιολόγητη.

Συνολικά αφιέρωσε 50 χρόνια από την ζωή του ενεργά αντιτιθέμενος στην δουλεία και τις αποικιοκρατικές καταχρήσεις έναντι των ιθαγενών πληθυσμών, ειδικά μέσω της επιρροής του στην ισπανική βασιλική αυλή την οποία προσπαθούσε να πείσει να εφαρμόσει ηπιότερη πολιτική αποικιοκρατικοποίησης. Επίσης, σε αντίθεση με άλλους ιερωμένους οι οποίες συνήθως κατέστρεφαν τις επιγραφές και τεχνουργήματα των ιθαγενών, ο ντε λας Κάζας ήταν αυστηρά αντίθετος με την πρακτική αυτή.[15] Αν και απέτυχε να διασώσει μεγάλο τμήμα των ιθαγενών των δυτικών Ινδιών, οι προσπάθειες του έφεραν πρακτικό αποτέλεσμα στην βελτίωση των συνθηκών ζωής τους και στην απόκτηση νομικής υπόστασης τους, καθώς και εισήγαγαν την ηθική οπτική στο φαινόμενο της αποικιοκρατίας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 www.jstor.org/stable/2514372.
  2. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  3. ↑ «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0036601. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2022.
  4. ↑ «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. dlcas. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2020.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11895414j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ CONOR.SI. 9555043.
  7. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  8. ↑ 8,0 8,1 dlcas.
  9. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  11. ↑ sncr.
  12. ↑ Parish, Helen Rand; Weidman, Harold E. (1976). «The Correct Birthdate of Bartolomé de las Casas». Hispanic American Historical Review (Durham, North Carolina: Duke University Press, in association with the American Historical Association) 56 (3): 385–403. doi:10.2307/2514372. ISSN 0018-2168. OCLC 1752092. 
  13. ↑ Beuchot, Mauricio (1994). Los fundamentos de los derechos humanos en Bartolomé de las Casas [The foundations of human rights in Bartolomé de las Casas] (στα Spanish). Anthropos Editorial. ISBN 978-84-7658-430-9. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  14. ↑ Zinn, Howard (1997). The Zinn Reader. Seven Stories Press. σελίδες 483. ISBN 978-1-583229-46-0. 
  15. ↑ Murray, Stuart (2009). The Library: An Illustrated History. Skyhorse Publishing. σελ. 136. 

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βαρθολομαίος_ντε_λας_Κάζας&oldid=8609989"