Αύλος Πλαύτιος
| Αύλος Πλαύτιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | A.Plautius (Λατινικά) |
| Γέννηση | 5 π.Χ. |
| Θάνατος | 57 (περίπου) |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός στρατιωτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Πομπονία Γραικίνα |
| Τέκνα | Plautia |
| Γονείς | Αύλος Πλαύτιος (ύπατος το 1 π.Χ.) και Vitellia |
| Αδέλφια | Κόιντος Πλαύτιος Plautia |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Λεγάτος/Ρωμαϊκός στρατός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή–57)[1] Ταμίας (Quaestor)[1] praetor urbanus (26)[1] consul suffectus (29)[1] legatus Augusti pro praetore Pannoniae (39–42)[1] legatus Augusti pro praetore Britanniae (43–47)[1] |
| Βραβεύσεις | ovatio (47) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Αύλος Πλαύτιος, λατιν.: Aulus Plautius, ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός των μέσων του 1ου αι. Ξεκίνησε την ρωμαϊκή κατάκτηση της Βρετανίας το 43, και έγινε ο πρώτος κυβερνήτης της νέας επαρχίας, υπηρετώντας από το 43 έως το 46.
Σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του Αύλου Πλαύτιου. Προηγουμένως πιστευόταν ότι συμμετείχε στην καταστολή μίας εξέγερσης σκλάβων στην Απουλία, η οποία πιθανώς συνέβη το 24, μαζί με τον Μάρκο Αίλιο Κέλερ. Ωστόσο, ο «Α·PLΑVΤΙΟ» της επιγραφής ταυτοποιείται πλέον ως ο πατέρας του Αύλου με το ίδιο όνομα, Αύλος Πλαύτιος. Ο νεότερος Πλαύτιος ήταν ύπατος το δεύτερο μισό του 29, με τον Λεύκιο Νόνιο Ασπρένα ως συνεργάτη του. Στη συνέχεια κατείχε επαρχιακή θέση κυβερνήτη, πιθανώς της Παννονίας, στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Κλαύδιου. Μία άλλη επιγραφή δείχνει ότι επέβλεψε την κατασκευή ενός δρόμου μεταξύ Τεργέστης και Ριέκα εκείνη την εποχή. Ο Άντονυ Μπίρτλεϋ υποπτεύεται, ότι ο Πλαύτιος έπαιξε επίσης ρόλο στην καταστολή του πραξικοπήματος από τον Λεύκιο Αρούντιο Κάμιλο Σκριβονιανό το 42.
Ο Κλαύδιος διόρισε τον Πλαύτιο να ηγηθεί της εισβολής του στη Βρετανία το 43. Η αιτία πολέμου (casus belli) ήταν η επαναφορά στον θρόνο του Βερίκα, βασιλιά των Ατρεβατών και συμμάχου της Ρώμης, ο οποίος είχε εκθρονιστεί από τους ανατολικούς γείτονές του, τους Κατουβελαύνους. Ο Μπίρλεϋ υποστηρίζει, ότι ο Πλαύτιος επιλέχθηκε όχι μόνο από ευγνωμοσύνη για την αφοσίωσή του το προηγούμενο έτος, αλλά και για τις εδραιωμένες οικογενειακές του σχέσεις με τον Κλαύδιο και την αυτοκρατορική οικογένεια.
Η δύναμη εισβολής αποτελούνταν από τέσσερις λεγεώνες : IX Hispana, τότε στην Παννονία, II Augusta, IV Gemina και XX Valeria Victrix, συν περίπου 20.000 βοηθητικά στρατεύματα, συμπεριλαμβανομένων Θρακών και Βαταβίων. Η Λεγεώνα ΙΙ Augusta διοικούνταν από τον μελλοντικό Αυτοκράτορα Βεσπασιανό. Τρεις άλλοι άνδρες με κατάλληλο βαθμό για να διοικούν λεγεώνες, είναι γνωστό ότι συμμετείχαν στην εισβολή: ο αδελφός του Βεσπασιανού, Τίτος Φλάβιος Σαβίνος, και ο Γναίος Οσίδιος Γέτας εμφανίζονται στην αφήγηση της εισβολής από τον Δίωνα Κάσσιο. Ο Γναίος Σέντιος Σατουρνίνος αναφέρεται από τον Ευτρόπιο, αν και ως πρώην ύπατος μπορεί να ήταν πολύ ανώτερος, και ίσως να συνόδευσε τον Κλαύδιο αργότερα.
Στις παραλίες της βόρειας Γαλατίας, ο Πλαύτιος αντιμετώπισε μία ανταρσία των στρατευμάτων του, τα οποία δίσταζαν να διασχίσουν τον Ωκεανό και να πολεμήσουν πέρα από τα όρια του γνωστού κόσμου. Πείστηκαν, όταν ο απελεύθερος και γραμματέας του Κλαύδιου Τ. Κ. Νάρκισσος τους μίλησε. Βλέποντας έναν πρώην σκλάβο στη θέση του διοικητή τους, φώναξαν «Ω, Σατουρνάλια!» (τα Σατουρνάλια ήταν μία ρωμαϊκή εορτή, κατά την οποία οι κοινωνικοί ρόλοι αντιστρέφονταν την ημέρα αυτή) και η ανταρσία τελείωσε.
Η δύναμη εισβολής πιστεύεται γενικά ότι αποβιβάστηκε στο Ρίτσμπορο του Κεντ, αν και τμήματα μπορεί να αποβιβάστηκαν και αλλού (βλ. Τόπος της Κλαυδιανής εισβολής στη Βρετανία). Οι Βρετανοί, με επικεφαλής τον Τογοδούμνο και τον Καρατάκο των Κατουβελαύνων, ήταν απρόθυμοι να δώσουν μία ευθεία μάχη, βασιζόμενοι αντ' αυτού σε τακτικές ανταρτοπόλεμου. Ωστόσο ο Πλαύτιος νίκησε πρώτα τον Καρατάκο στον ποταμό Μήντγουεϊ και στη συνέχεια τον Τογοδούμνο στον ποταμό Τάμεση. Ο Τογοδούμνος απεβίωσε λίγο αργότερα, αν και ο Καρατάκος επέζησε, και συνέχισε να αποτελεί αγκάθι στα πλευρά των εισβολέων.
Αφού έφτασε στον ποταμό Τάμεση, ο Πλαύτιος σταμάτησε και έστειλε τον Κλαύδιο, ο οποίος έφτασε με ελέφαντες και βαρύ πυροβολικό, και ολοκλήρωσε την πορεία προς την πρωτεύουσα των Κατουβελαύνων, το Καμουλόδουνον (Κόλτσεστερ). Ο Κλαύδιος ισχυρίστηκε -σε μία θριαμβευτική επιγραφή- ότι αποδέχτηκε την παράδοση 11 Βρετανών βασιλέων στο Καμουλόδουνον. Ιδρύθηκε μία ρωμαϊκή επαρχία από την κατακτημένη περιοχή, και ο Πλαύτιος διορίστηκε κυβερνήτης της.
Ξεκινώντας από το έτος που ακολούθησε την επιτυχημένη κατάκτηση, οι τέσσερις λεγεώνες που αποτελούσαν την επαρχιακή φρουρά προχώρησαν στην επέκταση των ορίων της νέας επαρχίας: Η Λεγεώνα IX προχώρησε βόρεια κατά μήκος της διαδρομής, που έγινε η οδός Eρμίνε, για να κατασκευάσει ένα στρατόπεδο, σε αυτό που αργότερα έγινε το Λίνκολν. Η Λεγεώνα XIV προέλασε στα Μίντλαντς κατά μήκος της διαδρομής της οδού Γουάτλινγκ, και στη συνέχεια στράφηκε βόρεια για να στήσει τη βάση της σε αυτό που αργότερα έγινε το Λέστερ. Η Λεγεώνα II, υπό τη διοίκηση του Βεσπασιανού, βάδισε προς τα νότια ισοπεδώνοντας πάνω από 20 φρούρια που ήταν επάνω σε λόφους, κατακτώντας τη Νήσο Γουάιτ και υποτάσσοντας δύο ισχυρές φυλές, για να ιδρύσει τελικά τη δική της βάση, πιθανότατα στο Έξετερ. Την τέταρτη μεγάλη μονάδα, τη Λεγεώνα XX, ο Πλαύτιος πιθανότατα διατήρησε στο Καμουλόδουνον με κάποιες βοηθητικές δυνάμεις ως εφεδρική δύναμη. Θα περάσουν μερικά χρόνια προτού η έδρα της επαρχίας μεταφερθεί στο Λοντίνιον, το οποίο δημιουργήθηκε αργότερα κατά τη διάρκεια της θητείας του Πλαύτιου.
Το 47 ο Πλαύτιος αντικαταστάθηκε από τον Πόπλιο Οστόριο Σκαπούλα. Κατά την επιστροφή του στη Ρώμη και στην πολιτική ζωή, ο Πλαύτιος δέχθηκε πανηγυρική υποδοχή (ovation), κατά την οποία ο ίδιος ο Αυτοκράτορας περπάτησε δίπλα του από -και προς- το Καπιτώλιο.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Aύλος Πλαύτιος ήταν γιος του Aύλου Πλαύτιου, ο οποίος ήταν ύπατος το 1 π.Χ., και πιθανώς της Βιτελλίας. Ο Κόιντος Πλαύτιος, ύπατος το 36, ήταν ο μικρότερος αδελφός του. [2] Η αδελφή του Πλαυτία έχει ταυτοποιηθεί ως σύζυγος του Πόπλιου Πετρόνιου, υπάτου το 19. Ο γάμος μαρτυρείται σε επιγραφή. Η Πετρονία, κόρη της Πλαυτίας και του Πόπλιου Πετρόνιου, παντρεύτηκε τον Αύλο Βιτέλλιο, μετέπειτα Αυτοκράτορα κατά το έτος των Τεσσάρων Αυτοκρατόρων.
Ο Aύλος Πλαύτιος νυμφεύτηκε την Πομπονία Γραικίνα, την οποία ο Μπίρτλεϋέχει προσδιορίσει ως κόρη του Γάιου Πομπόνιου Γραικίνου, υπάτου το 16. Μετά την εκτέλεση της συγγενούς της Ιουλίας Λιβίας από τον Κλαύδιο και τη Μεσσαλίνα, η Πομπονία παρέμεινε σε πένθος για σαράντα χρόνια σε ανοιχτή και ατιμώρητη ανυπακοή προς τον Αυτοκράτορα. Το 57 κατηγορήθηκε για «ξένη δεισιδαιμονία», η οποία ερμηνεύτηκε από ορισμένους ως προσηλυτισμό στον Χριστιανισμό. Σύμφωνα με το ρωμαϊκό δίκαιο, δικάστηκε από τον σύζυγό της ενώπιον των συγγενών της και αθωώθηκε. [3] Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για παιδιά από αυτόν τον γάμο, αν και έχει υποστηριχθεί ότι ένας μεταγενέστερος Αύλος Πλαύτιος, που φέρεται να ήταν ο εραστής της Ιουλίας Αγριππίνας, μπορεί να ήταν γιος τους. Ωστόσο, ορισμένοι σύγχρονοι ιστορικοί, όπως ο Μπίρλεϋ, έχουν υποστηρίξει, ότι παρά το κοινό όνομα, αυτός ο Αύλος Πλαύτιος είναι γιος του αδελφού τού Αύλου Πλαύτιου, Κόιντου Πλαύτιου.
Ο Αύλος Πλαύτιος ήταν ο θείος, του οποίου η «εξέχουσα υπηρεσία» έσωσε τον ανιψιό του Πλαύτιο Λατερανό (άλλο γιο του Κόιντου Πλαύτιου) από την εκτέλεση το 48, μετά την αποκάλυψη της σχέσης του με τη Βαλ. Μεσσαλίνα. Ο Λατερανός απομακρύνθηκε από τη συγκλητική του θέση, και εξορίστηκε. Ο Λατερανός εκτελέστηκε αργότερα για τη συμμετοχή του στη συνωμοσία του Πίσωνα εναντίον του Νέρωνα το 65, από την οποία συμπεραίνεται ότι ο θείος του Αύλος Πλαύτιος είχε πλέον αποβιώσει.
Απεικονίσεις στη μυθοπλασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πλαύτιος είναι ένας χαρακτήρας στο μυθιστόρημα Quo Vadis του Χένρικ Σιενκιέβιτς και στο μυθιστόρημα του Σάιμον Σκάροου Η κατάκτηση του αετού.
Στην ταινία Quo Vadis (1951), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Σιενκιέβιτς, ο Πλαύτιος (τον οποίο υποδύεται ο Φέλιξ Άιλμερ ) και η σύζυγός του Πομπόνια είναι (ανιστορικά) Χριστιανοί.
Τον Πλαύτιο υποδύεται ο Ντέιβιντ Μόρισεϊ στην τηλεοπτική σειρά Britannia (2018), η οποία απεικονίζει μια φανταστική εκδοχή της ρωμαϊκής κατάκτησης, όπου ο ίδιος είναι ο κύριος ανταγωνιστής στη σειρά.
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Prosopographia Imperii Romani» (Γερμανικά) 1897.
- ↑ Lily Ross Taylor, "Trebula Suffenas and The Plautii Silvani", Memoirs of the American Academy at Rome, 24 (1956), p. 24
- ↑ Tacitus, Annales, XIII.30
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- William Smith (επιμ.) (1870), Λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και Μυθολογίας Vol 4 p. 405
- Τζορτζ Πάτρικ Γουέλτς (1963), Βρετανία: η Ρωμαϊκή Κατάκτηση και Κατοχή της Βρετανίας
- Anthony R Birley (1981), The Fasti of Roman Britain, σελ. 37–40
- Anthony R Birley (2005), Η Ρωμαϊκή Κυβέρνηση της Βρετανίας, σελ. 17–25