Αυτοκινητόδρομος Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πινακίδα της Περιμετρικής Οδού Πατρών όπου εμφανιζόταν ο κωδικός Α9.

Ο Αυτοκινητόδρομος Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα είναι ένας μερικώς υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομος στη δυτική Πελοπόννησο. Σε πλήρη ολοκλήρωση θα ξεκινά από την Πάτρα, θα διέρχεται από τον Πύργο και το Καλό Νερό Μεσσηνίας και θα καταλήγει στη Τσακώνα στη συμβολή με τον Αυτοκινητόδρομο 7. Από το 2008 το συγκεκριμένο οδικό τμήμα αποτελεί τυπικά μέρος του Αυτοκινητοδρόμου 5.[1]

Το έργο αφορά την κατασκευή νέας χάραξης ή την αναβάθμιση της υπάρχουσας Εθνική Οδού 9 και Ε.Ο. 9γ με χαρακτηριστικά αυτοκινητοδρόμου. Μέχρι το 2008 ο συγκεκριμένος άξονας έφερε τον κωδικό Α9, οπότε και καταργήθηκε και έγινε μέρος της Ιόνιας Οδού με κωδικό Α5.[2] Το μήκος του τμήματος Πάτρα-Πύργος είναι περίπου 75 χιλιόμετρα.

Αν και μέχρι το τέλος του 2019 δεν ήταν ξεκάθαρο πώς θα συνεχίσει η πρόοδος του αυτοκινητοδρόμου,[3][4] στις αρχές του 2020 ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής ανακοίνωσε ότι η κατασκευή του τμήματος Πάτρα-Πύργος θα ενταχθεί στη σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού και θα ολοκληρωθεί κατά πάσα πιθανότητα έως το 2025.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχή το 2001, πρώτος διαγωνισμός το 2006 και διακοπή έργων το 2011[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αυτοκινητόδρομος προβλεπόταν να κατασκευαστεί επί υπουργίας Γ. Σουφλιά με σύμβαση παραχώρησης ως τμήμα της λεγόμενης Βορειοδυτικής Οδού Πελοποννήσου. Η ονομασία αυτή αφορούσε τον άξονα Ελευσίνα- Κόρινθος- Πάτρα- Πύργος- Τσακώνα με συνολικό μήκος 365 χιλιόμετρα. Ο προϋπολογισμός του έργου ήταν μεγαλύτερος από τον προϋπολογισμό της Αττικής Οδού και της γέφυρας Ρίου-Αντίρριου μαζί, αγγίζοντας τα 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ.[5] Σχεδιαζόταν να έχει 3 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και να επιτρέπει ταχύτητα 120 χλμ/ώρα στο τμήμα Κόρινθος - Πάτρα, ενώ στο τμήμα Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση.[6][7]

Το έργο προκηρύχθηκε για πρώτη φορά το 2001 επί υπουργίας Κ. Λαλιώτη, ως η διευρυμένη Βορειοδυτική Οδός Πελοποννήσου, και ένα χρόνο μετά έγινε η προεπιλογή τεσσάρων ομίλων για την κατασκευή του.[7][8] Ωστόσο, για πρώτη φορά το χειμώνα του 2006 επί υπουργίας Γ. Σουφλιά κατατέθηκαν τελικά προσφορές από δύο ομίλους για την ανάδειξη του αναδόχου κατασκευής του έργου.[6] Η σύμβαση παραχώρησης για την κατασκευή του άξονα υπογράφηκε τελικά το φθινόπωρο του 2008 και προέβλεπε ότι το τμήμα Ελευσίνα-Πύργος θα ήταν έτοιμο 42 μήνες μετά την έναρξη των εργασιών και το τμήμα Πύργος-Τσακώνα σε διάστημα 70 μηνών.[5]

Το Νοέμβριο του 2010 οι τράπεζες διέκοψαν την χρηματοδότηση για την κατασκευή της Βορειοδυτικής Οδού Πελοποννήσου και τα έργα σταμάτησαν το 2011[9] με την πρόοδο στο τμήμα Πάτρα-Πύργος στο 16%.[8]

Αναθεώρηση σύμβασης το 2013 και προσπάθεια δημοπράτησης το 2014[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2013 επί υπουργίας Κ. Χατζηδάκη αφαιρέθηκε οριστικά από την τότε σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού το τμήμα Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα, λόγω ενστάσεων και προσφυγών σε ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την κατασκευή του[10] και ώστε να μπορέσουν να επανεκκινήσουν τα έργα στο υπόλοιπο τμήμα της Ολυμπίας Οδού, Κόρινθος-Πάτρα.[8]

Τον Ιούνιο του 2014 επί υπουργίας Μ. Χρυσοχοΐδη ανακοινώθηκε η πρόθεση δημοπράτησης ως δημόσιο έργο με πόρους της Ε.Ε.[11] του τμήματος Πάτρα-Πύργος. Ο σχεδιασμός, μέχρι τότε, προέβλεπε μήκος 75 χιλιομέτρων, 8 ανισόπεδους κόμβους και προϋπολογισμό 443 εκατομμυρίων ευρώ.[12][8] Το τμήμα Πύργος-Τσακώνα δεν διέθετε ακόμα ολοκληρωμένες μελέτες και περιβαλλοντικούς όρους ούτε είχε λυθεί το ζήτημα της χρηματοδότησης του.[12] Παρόλ' αυτά σχεδιαζόταν να δημοπρατηθεί και αυτό λίγο αργότερα από το τμήμα Πάτρα-Πύργος και εντός του 2015 με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 130 εκατομμύρια ευρώ.[13]

Ακύρωση διαγωνισμού, κατακερματισμός και τμηματικές δημοπρατήσεις το 2015[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από διαδοχικές παρατάσεις οι δημοπρατήσεις δεν έγιναν ποτέ και ο διαγωνισμός για την κατασκευή του έργου τελικά ακυρώθηκε το Μάρτιο του 2015 με απόφαση του τότε Υπουργού Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γιώργου Σταθάκη.[14]

Το ίδιο έτος αποφασίστηκε ο «τεμαχισμός» του τμήματος Πάτρα-Πύργος σε 8 κομμάτια, μήκους μικρότερου των περίπου 10 χιλιομέτρων το καθένα, τα οποία επρόκειτο να δημοπρατηθούν ξεχωριστά και ο διαγωνισμός για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου στο τμήμα αυτό χωρίστηκε σε 8 εργολαβίες:[15][16]

1η εργολαβία: Πύργος - Δουναίικα (Χωρίς ανάδοχο - Αρχικός ανάδοχος: Κ/Ξ Τοξότης-Ομάδα Κατασκευών - έκπτωτη το 2019 λόγω μη προσκόμισης εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης)

2η εργολαβία: Δουναίικα - Αμαλιάδα (Ανάδοχος: INTRAKAT)

3η εργολαβία: Αμαλιάδα - Κυλλήνη (Μειοδότρια: INTRAKAT- Εκκρεμούν δικαστικές προσφυγές)

4η εργολαβία: Κυλλήνη - Βάρδα (Χωρίς ανάδοχο - Αρχικός ανάδοχος: Κ/Ξ Τοξότης-Ομάδα Κατασκευών - έκπτωτη το 2019 λόγω μη προσκόμισης εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης)

5η εργολαβία: Βάρδα - Σαγαίικα (Ανάδοχος: Κ/Ξ Ξανθάκης ΑΤΕ-Αφοί Παπαϊωάννου ΑΤΕΒΕ Ιντερκάτ)

6η εργολαβία: Σαγαίικα - Κάτω Αχαΐα (Ανάδοχος: GD Infrastrutture)

7η εργολαβία: Κάτω Αχαΐα - ΒΙΠΕ Πάτρας (Ανάδοχος: Αφοί Παπαϊωάννου ΑΤΕΒΕ Ιντερκάτ)

8η εργολαβία: ΒΙΠΕ Πάτρας - Μιντιλόγλι (Ανάδοχος: GD Infrastrutture - έκπτωτη το 2020)

Τον Φεβρουάριο του 2019 κυρώθηκαν από την Βουλή οι 6 (1η, 4η, 5η, 6η, 7η, 8η) από τις 8 εργολαβίες του τμήματος Πάτρα-Πύργος.[15] Τον Απρίλιο του 2019 κυρώθηκε από την Βουλή και η 2η εργολαβία για το τμήμα Αμαλιάδα-Δουναίικα και επιπλέον υπεγράφησαν οι 4 (5η, 6η, 7η, 8η) από τις 8 εργολαβίες που αφορούν το τμήμα Μιντιλόγλι (σύνδεση με Ολυμπία Οδό) - Βάρδα.[17] Η κατασκευή των τεσσάρων από τις οκτώ συνολικά εργολαβίες (συνολικό τμήμα Μιντιλόγλι - Βάρδα, μήκους 37 χιλιομέτρων) ξεκίνησε τον Μάιο του 2019 και ο χρόνος περαίωσης για κάθε εργολαβία είχε οριστεί σε 42 μήνες.[18] Ο σχεδιασμός προέβλεπε συνολικά τουλάχιστον 8 ανισόπεδους κόμβους, 2 ΣΕΑ (1 στην Κάτω Αχαΐα και 1 στον Πύργο) και 2 σταθμούς διοδίων (1 στα Τσουκαλέικα και 1 στα Χανάκια Πύργου).[13][19] Η πρόοδος των εργασιών, ωστόσο, στις τέσσερις εργολαβίες μέχρι και την τυπική διάλυση τους το 2020 ήταν σχεδόν μηδενική: 8,7% επί του συνόλου στη 2η εργολαβία, 0,11% στη 5η εργολαβία, 2% στην 6η εργολαβία και 0,5% στην 7η εργολαβία.[20]

Μέχρι τον Ιούνιο του 2019, για την 1η και την 4η εργολαβία με ανάδοχο την Κ/Ξ Τοξότης-Ομάδα Κατασκευών αναμενόταν η προσκόμιση εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης, 5 εργολαβίες είχαν υπογραφεί και για την 3η εργολαβία εκκρεμούσε δικαστική προσφυγή.[17][21] Τον Μάρτιο του 2020 η GD Infrastrutture κηρύχθηκε έκπτωτη από την 8η εργολαβία και οι τέσσερις εργολαβίες (2η, 5η, 6η, 7η) που τυπικά εξακολουθούσαν έως τότε να υφίστανται διαλύθηκαν.[22]

Εξελίξεις μετά το καλοκαίρι του 2019[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 2019 η Κοινοπραξία Τοξότης-Ομάδα Κατασκευών συμφερόντων Καλογρίτσα κηρύχθηκε έκπτωτη από τις εργολαβίες 1 (Πύργος - Δουναίικα) και 4 (Κυλλήνη - Βάρδα) του τμήματος Πάτρα-Πύργος λόγω της αδυναμίας της να προσκομίσει εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης.[21] Η Κοινοπραξία κατέθεσε έπειτα ένσταση κατά της απόφασης[23] η οποία όμως απορρίφθηκε από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή τον Αύγουστο του 2019 και η Κοινοπραξία τελικά έχασε τις δύο εργολαβίες.[24] Το καλοκαίρι του 2019 το νέο Υπουργείο αποφάσισε επίσης την αναστολή καταβολής των προκαταβολών για την έναρξη των έργων στα πέντε από τα οκτώ κομμάτια του αυτοκινητόδρομου.[25]

Έως το φθινόπωρο του 2019 δεν ήταν ξεκάθαρο πώς θα συνεχίσει η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου,[26][27] αν και εμφανίστηκε το ενδεχόμενο να δοθεί προς κατασκευή στην Ολυμπία Οδό.[28] Ο Γενικός Διευθυντής υπεύθυνος για τα έργα της εταιρείας GD Infrastrutture στην Ελλάδα, με επιστολή του στα τέλη του 2019 προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και την αντιπρόεδρο της Κομισιόν, προειδοποίησε ότι αν ακυρωθούν οι δύο συμβάσεις που έχει υπογράψει για την κατασκευή της 6ης και της 8ης εργολαβίας θα προσφύγει στην ελληνική και ευρωπαϊκή δικαιοσύνη. Επιπλέον, πρότεινε να δοθούν στην εταιρεία του προς κατασκευή, με τις αρχικές εκπτώσεις μειοδοσίας, οι δύο εργολαβίες από τις οποίες η Κοινοπραξία Τοξότης-Ομάδα Κατασκευών κηρύχθηκε έκπτωτη.[29] Η εταιρεία στη συνέχεια κατέθεσε τρεις διαταγές πληρωμής στο Μονομελές Εφετείο Αθηνών καλώντας το Υπουργείο σε πληρωμή ποσού 1,51 εκατομμυρίων ευρώ.[30] Τον Δεκέμβριο του 2019 το Υπουργείο Υποδομών αμφισβήτησε τις δυνατότητες της εταιρείας και επισήμανε την ύπαρξη πολλαπλών προβλημάτων σε προηγούμενες εργολαβίες που ανέλαβε η GD Infrastrutture σε συνεργασία με τη Μηχανική, όπως πολύ σοβαρών κακοτεχνιών σε σιδηροδρομική σήραγγα της γραμμής Θεσσαλονίκης-Ειδομένης, σύμφωνα με πόρισμα του ΤΕΕ, μεταξύ άλλων.[31][20] Σε απάντηση, ο πρόεδρος της Μηχανικής και τεχνικός διευθυντής των έργων της GD Infrastrutture Πρόδρομος Εμφιετζόγλου απέστειλε και δημοσιοποίησε επιστολή με προσβλητικούς προσωπικούς χαρακτηρισμούς εναντίον του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή.[32][33]

Επανένταξη τμήματος Πάτρα-Πύργος στη σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού το 2020 με πλήρη ολοκλήρωση στα μέσα του 2025.[34][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο του 2020 ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής ανακοίνωσε ότι η κατασκευή του τμήματος Πάτρα-Πύργος θα ενταχθεί (εκ νέου μετά την αφαίρεση το 2013) στη σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού. Με τη συμφωνία αυτή εξασφαλίζεται η ολοκλήρωση του έργου και η υλοποίηση δεν θα υπερβεί το κόστος (255 εκατομμύρια ευρώ) που προβλεπόταν για τις 8 εργολαβίες στις οποίες είχε κατακερματιστεί το έργο από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., ενώ οι ανάδοχοι των εργολαβιών αυτών θα αποζημιωθούν βάσει των διατάξεων του νόμου. Η επίβλεψη του έργου θα γίνεται από ανεξάρτητο μηχανικό και το Δημόσιο απαλλάσσεται από το κόστος λειτουργίας και συντήρησης έως το 2040.[35]

Η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται κατά πάσα πιθανότητα μέχρι το 2023, αν και με τη νέα συμφωνία πλέον είναι διασφαλισμένη σε κάθε περίπτωση η κοινοτική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προς το παρόν αναμένεται η έγκριση της συμφωνίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία αν δεν παρθεί το έργο θα οδηγηθεί σε νέο διαγωνισμό.[35] Τελικά η έγκριση πάρθηκε και η σύμβαση υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2021.[36]

Τον Μάρτιο του 2020 η GD Infrastrutture κηρύχθηκε έκπτωτη από την 8η εργολαβία (τμήμα ΒΙΠΕ Πάτρας - Μιντιλόγλι, 0-7,2ο χλμ) καθώς, σύμφωνα με το Υπουργείο Υποδομών, δεν υπέβαλλε τεχνικές εκθέσεις και μελέτες, υπερέβη τέσσερις διαδοχικές προθεσμίες του έργου και εκτέλεσε εργασίες που αντιστοιχούν μόλις στο 0,115% του συνόλου της σύμβασης. Τον ίδιο μήνα διαλύθηκαν και οι υπόλοιπες τέσσερις εργολαβίες (2η, 5η, 6η, 7η) που τυπικά εξακολουθούσαν να υφίστανται, λήγοντας και επίσημα την προώθηση κατασκευής του τμήματος Πάτρα-Πύργος ως «τεμαχισμένου».[37][38][20]

Τελικά τα έργα του αυτοκινητόδρομου ξεκίνησαν την 31 Μαρτίου 2022. Ο αυτοκινητόδρομος αναμένεται να δοθεί στην κυκλοφορία στα μέσα του 2025.

Κατάλογος κόμβων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο παρακάτω πίνακας αποτελεί έναν ενδεικτικό κατάλογο κόμβων που έχουν προβλεφθεί να κατασκευαστούν στον νέο αυτοκινητόδρομο ανάλογα με την εκάστοτε σύμβαση παραχώρησης.[11][9][12]

Αυτοκινητόδρομος 9
Κόμβος Κατεύθ. Τσακώνα Κατεύθ. Πάτρα Σημειώσεις Λωρίδες
 Έξοδος  (30) Μιντιλόγλι  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 


 Έξοδος  (31) ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος  (32) Κάτω Αχαΐα  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος  (33) Βάρδα  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος  (34) Κυλλήνη  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

Γέφυρα Πηνειού
 Έξοδος  (35) Γαστούνη  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος  (36) Αμαλιάδα  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος  (37) Πύργος Βόρεια  2024

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

Σήραγγα «Άγιος Γεώργιος» (386 μ.) Σήραγγα «Άγιος Γεώργιος» (352 μ.)
Σήραγγα «Κολίρι» (348 μ.) Σήραγγα «Κολίρι» (296 μ.)
 Έξοδος  (38) Πύργος Ανατολική    ΕΟ 74 Άγνωστο

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

Γέφυρα Αλφειού
 Έξοδος (39) Aλφειός  Υπό ΣχεδιασμόΕπίσης:

 Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος (40) Aνεμοχώρι  Υπό ΣχεδιασμόΕπίσης:

 Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος (41) Σαμικό  Υπό ΣχεδιασμόΕπίσης:

 Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος (42) Ζαχάρω  Υπό ΣχεδιασμόΕπίσης:

 Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Έξοδος (43) Γιαννιτσοχώρι, Φιγάλεια  Υπό ΣχεδιασμόΕπίσης:

 Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

Σήραγγα «Ελιά» (238 μ.) Σήραγγα «Ελιά» (187 μ.)
Γέφυρα Νέδα
 Έξοδος (44) Καλό Νερό, Κυπαρισσία  Υπό Μελέτη

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

Γέφυρα Περιστερίου
 Έξοδος (45) Κοπανάκι Δώριο  Υπό Μελέτη

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

Γέφυρα Πάμισου
 Έξοδος (46) Ζευγολατιό  Υπό Μελέτη

Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ιόνια Οδός 

 Διασταύρωση (47) Τσακώνα   Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Πελοποννήσου  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ευρωπαϊκή Οδός 65: Κόρινθος, Τρίπολη, Μεγαλόπολη, Καλαμάτα

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Κωδικοποίηση νέων οδικών αξόνων (αυτοκινητοδρόμων), Ιανουάριος 2008». 8 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2019. 
  2. «Κωδικοποίηση νέων οδικών αξόνων (αυτοκινητοδρόμων), Ιανουάριος 2008». 8 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2019. 
  3. «Πάτρα – Πύργος: Τα υπέρ και τα κατά μιας ριζικής λύσης». Metaforespress. 23 Ιουλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  4. Team, ΤοΒΗΜΑ (15 Οκτωβρίου 2019). «Καραμανλής : Το ταχύτερο και με το μικρότερο κόστος η Πατρών – Πύργου». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  5. 5,0 5,1 Team, ΤοΒΗΜΑ (25 Νοεμβρίου 2008). «Ξεκινά τον Δεκέμβριο η κατασκευή της Βορειοδυτικής Οδού Πελοποννήσου». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  6. 6,0 6,1 «Αθήνα-Πύργος-Τσακώνα σε 3 ώρες!». ΤΑ ΝΕΑ. 19 Δεκεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  7. 7,0 7,1 «Προσωρινός ανάδοχος για τη Βορειοδυτική Οδό Πελοποννήσου ο Ομιλος «Απιον Κλέος», Του Γιωργου Λιαλιου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 babarou (30 Μαρτίου 2015). «Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα: Η ματαίωση και ο… φουσκωμένος προϋπολογισμός». Εφημερίδα ΘΑΡΡΟΣ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  9. 9,0 9,1 «Κόρινθος - Πάτρα έτοιμο σε 2 χρόνια». ΤΑ ΝΕΑ. 26 Απριλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  10. «Στη Βουλή το «κούρεμα» του Ε65». www.zougla.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  11. 11,0 11,1 «Εως τα τέλη Ιουνίου η δημοπράτηση του οδικού άξονα Πάτρα - Πύργος, του Γιώργου Λιάλιου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  12. 12,0 12,1 12,2 «Πάτρα-Πύργος: Πράσινο -Καλό Νερό-Τσακώνα: Κόκκινο». ypodomes. 27 Ιανουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  13. 13,0 13,1 «Εως τα τέλη Ιουνίου η δημοπράτηση του οδικού άξονα Πάτρα - Πύργος, του Γιώργου Λιάλιου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  14. «Ακυρώνεται διαγωνισμός για τον αυτοκινητόδρομο Πάτρα – Πύργο». www.newsit.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  15. 15,0 15,1 «Πέρασαν από τη Βουλή οι 6 εργολαβίες του Πάτρα-Πύργος - ypodomes.com». www.ypodomes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2019. 
  16. «Τοπίο στην ομίχλη τα εργοτάξια σε όλη τη χώρα». ΤΑ ΝΕΑ. 1 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  17. 17,0 17,1 «Πάτρα-Πύργος: Υπεγράφησαν οι εργολαβίες από την Πάτρα μέχρι τη Βάρδα, τι δήλωσε ο Σπίρτζης - ypodomes.com». www.ypodomes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2019. 
  18. «Πάτρα-Πύργος: Υπεγράφησαν οι εργολαβίες από την Πάτρα μέχρι τη Βάρδα, τι δήλωσε ο Σπίρτζης - ypodomes.com». www.ypodomes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2019. 
  19. «Δημοπρατείται εντός των ημερών ο άξονας Πάτρας - Πύργου, του Γιώργου Λιάλιου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2019. 
  20. 20,0 20,1 20,2 «Ένα ακόμη βήμα για τον Πάτρα - Πύργος και επείγουσες στοχευμένες παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας». Newsbeast.gr. 30 Μαρτίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  21. 21,0 21,1 «Έκπτωτος από τις 2 εργολαβίες του Πάτρα – Πύργος ο Καλογρίτσας». ypodomes. 14 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  22. «Τίτλοι τέλους για το Πάτρα- Πύργος, του Γιώργου Λιάλιου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  23. newmoney (31 Ιουλίου 2019). «Πάτρα - Πύργος: «Καυτή πατάτα» η μεγάλη εργολαβία». newmoney. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  24. «Έχασε δυο εργολαβίες του Πάτρα – Πύργος ο όμιλος Καλογρίτσα (κ/ξ Τοξότης – Ομάδα Κατασκευών). Απερρίφθησαν οι ενστάσεις». Metaforespress. 7 Αυγούστου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  25. newmoney (28 Ιουλίου 2019). «Ο νέος σχεδιασμός για το έργο Πάτρα-Πύργος». newmoney. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  26. «Πάτρα – Πύργος: Τα υπέρ και τα κατά μιας ριζικής λύσης». Metaforespress. 23 Ιουλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  27. Team, ΤοΒΗΜΑ (15 Οκτωβρίου 2019). «Καραμανλής : Το ταχύτερο και με το μικρότερο κόστος η Πατρών – Πύργου». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2019. 
  28. «Η Ολυμπία Οδός υποψήφια για την υλοποίηση του Πάτρα-Πύργος». ypodomes. 2 Σεπτεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019. 
  29. «Εμφιετζόγλου: Στα δικαστήρια αν ακυρωθούν οι συμβάσεις στην Πατρών-Πύργου». ypodomes. 15 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2019. 
  30. «Η GD Infrastrutture διεκδικεί 1,5εκατ.ευρώ για εργολαβία στο Πάτρα-Πύργος». Ypodomes.com. 29 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  31. Capital.gr. «Μηχανική: Οι κακοτεχνίες στη σήραγγα της Ειδομένης και η Πατρών-Πύργου». Capital.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  32. «Δρόμος συγκρούσεων το τμήμα Πάτρα-Πύργος | naftemporiki.gr». m.naftemporiki.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  33. «Πέφτουν οι τόνοι από την GD Infrastrutture για το Πάτρα-Πύργος». Ypodomes.com. 11 Δεκεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  34. Αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου: Έτοιμος στις αρχές του 2024
  35. 35,0 35,1 Ολγα, Κλώντζα (21 Ιανουαρίου 2020). ««Έκλεισε» η συμφωνία με την Ολυμπία Οδό για το Πάτρα-Πύργος». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2020. 
  36. https://ypodomes.com/kostas-karamanlis-to-onoma-tis-nd-ferei-to-patra-pyrgos/
  37. «Τίτλοι τέλους για το Πάτρα- Πύργος, του Γιώργου Λιάλιου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020. 
  38. «Τι απαντά η GD Infrastrutture για την έκπτωσή της από το τμήμα Μιντιλόγλι - Πάτρα της Πατρών – Πύργου». Metaforespress. 18 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020.