Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αστεροσκοπείο Ακτίνων Χ Τσάντρα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αστεροσκοπείο Ακτίνων Χ Τσάντρα
ΟργανισμόςSmithsonian Astrophysical Observatory και Διαστημικό Κέντρο Πτήσεων Μάρσαλ
Χαρακτηριστικά αποστολής
Πύραυλος φορέαςΔιαστημικό Λεωφορείο
Ημερομηνία εκτόξευσης23  Ιουλίου 1999
Τόπος εκτόξευσηςKennedy Space Center Launch Complex 39B
COSPAR ID1999-040B
Μάζα5.864,9 κιλά, 4.789,9 κιλά και 976,6 κιλά

Το Αστεροσκοπείο Ακτίνων Χ «Τσάντρα» (αγγλ. Chandra X-ray Observatory, συντομογραφ. CXO), αρχικώς γνωστό ως «Προηγμένη Εγκατάσταση Αστροφυσικής Ακτίνων Χ» (Advanced X-ray Astrophysics Facility, συντομογρ. AXAF), είναι διαστημικό τηλεσκόπιο που μεταφέρθηκε στο διάστημα μέσα στο διαστημικό λεωφορείο «Κολούμπια» στην αποστολή STS-93 της NASA, και τέθηκε σε τροχιά στις 23 Ιουλίου 1999. Το «Τσάντρα» μπορεί να ανιχνεύει πηγές ακτίνων Χ 100 φορές ασθενέστερες από οποιοδήποτε προηγούμενο τηλεσκόπιο ακτίνων Χ και με υψηλή διακριτική ικανότητα. Επειδή η ατμόσφαιρα της Γης απορροφά όλες σχεδόν τις ακτίνες Χ, απαιτούνται διαστημικά τηλεσκόπια για την ανίχνευσή τους.

Το «Τσάντρα» είναι τεχνητός δορυφόρος που περιφέρεται γύρω από τη Γη μια φορά κάθε 64 ώρες. Το τηλεσκόπιο έλαβε την ονομασία του από τον βραβευμένο με «Νόμπελ» Ινδό αστροφυσικό Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ.[1] Η αποστολή του είναι παρόμοια με εκείνη της ευρωπαϊκής αποστολής XMM-Newton, που εκτοξεύθηκε λίγους μήνες αργότερα, αλλά τα δύο όργανα έχουν εστιάσεις διαφορετικού σχεδιασμού, με το «Τσάντρα» να έχει πολύ μεγαλύτερη γωνιακή διακριτική ικανότητα («μεγέθυνση»), ενώ το XMM-Newton μεγαλύτερες φασματοσκοπικές δυνατότητες.

Εξαιτίας της μειώσεως της χρηματοδοτήσεως της NASA το 2024 από US Congress, το «Τσάντρα» απειλείται με πρόωρη παύση λειτουργίας, πάνω από μία δεκαετία πριν την προγραμματισμένη. Η παύση αυτή έχει χαρακτηρισθεί ως «γεγονός επιπέδου εξαφανίσεως» για την αμερικανική αστρονομία ακτίνων Χ. Μια ομάδα αστρονόμων έχουν οργανώσει ένα πρόγραμμα δημοσιότητας σε μια προσπάθεια να πείσουν αρκετούς πολίτες να γράψουν σε βουλευτές, ώστε να παρασχεθεί επαρκής χρηματοδότηση και να παραμείνει το τηλεσκόπιο σε λειτουργία.[2]

  1. «And the Co-Winners Are...». Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian. 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2014. 
  2. «Act Now». Save the Chandra X-ray Observatory. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]