Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 30/03/2025.
Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου
Το έμβλημα της Αρμενικής Μητρόπολης Κύπρου
ΠροκαθήμενοςΑρχιεπίσκοπος Αρμενίων Κύπρου Κομιτάς Οχανιάν
ΈδραΛευκωσία, Κύπρος
Επικράτεια Κύπρος
ΚυριότητεςΚύπρος
ΓλώσσαΑρμένικα
Πιστοί4,000
Μοναστήρια1
Δικτυακός τόποςArmenian Prelature of Cyprus

Η Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου (Αρμένικα: Առաջնորդարան Հայոց Կիպրոսի) είναι μία από τις αρχαιότερες Επισκοπές της Αρμενικής Αποστολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εκτός των ιστορικών αρμενικών εδαφών, και η παλαιότερη που υπάγεται στη δικαιοδοσία του Καθολικάτου (Πατριαρχείου) του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας. Ιδρύθηκε το 973 μ.Χ. και σήμερα έχει περίπου 4.000 πιστούς, που αποτελούν περίπου το 95% των Αρμενίων στην Κύπρο.

Η έδρα της Μητρόπολης είναι ο καθεδρικός ναός της Παναγίας Θεοτόκου στη Λευκωσία. Το κτίριο της Μητρόπολης βρίσκεται δίπλα από τον καθεδρικό ναό, στην οδό Αρμενίας 47 στο Στρόβολο στη Λευκωσία[1]. Ο Αρχιεπίσκοπος Κομιτάς Οχανιάν είναι ο τωρινός Πατριαρχικός Ακόλουθος, ο οποίος διορίστηκε στις 19 Ιουλίου 2024[2]. Ο Αρχιεπίσκοπος Κομιτάς αφίχθηκε στην Κύπρο την 1η Αυγούστου 2024.

Η Μητρόπολη διαθέτει σελίδα στο Facebook[3] (δημιουργήθηκε το 2014), ενώ επίσης εκδίδει ετήσιο ενημερωτικό δελτίο με τίτλο «Լրատու» (Ενημερωτικό Δελτίο, από το 2017).

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κτίριο της Αρμενικής Μητρόπολης Κύπρου στο Στρόβολο στη Λευκωσία

Η Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου ιδρύθηκε το 973 από τον Καθόλικο (Πατριάρχη) Χατσίκ Α΄ και έκτοτε διατηρεί μια συνεχή παρουσία στο νησί. Στα χρόνια που ακολούθησαν, κάποιοι από τους Επισκόπους της συμμετείχαν σε σημαντικές εκκλησιαστικές συνόδους, όπως ο Θαδδαίος (που συμμετείχε στο Συμβούλιο της Ρώμκλα το 1179), ο Νικόλαος (που συμμετείχε στη Σύνοδο της Σις το 1307) και ο Γρηγόριος (που συμμετείχε σε συνέδριο των Ελληνορθόδοξων Επισκόπων στην Κύπρο το 1340). Η αρχαιότητα της Αρμενικής Εκκλησίας στην Κύπρο επιβεβαιώθηκε με βούλλα του Πάπα Λέοντα Ι΄, η οποία εκδόθηκε το 1519 ύστερα από πολλαπλές έριδες, σύμφωνα με την οποίο ο Αρμένιος Επίσκοπος θα ήταν αρχαιότερος και θα είχε προβάδισμα έναντι των Επισκόπων των Μαρωνιτών, των Ιακωβιτών και των Κοπτών[4][5][6].

Ιστορικά, η Μητρόπολη βρισκόταν υπό τη δικαιοδοσία του Καθολικάτου (Πατριαρχείου) του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, ενώ σήμερα είναι το παλαιότερο θέμα που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του. Κατά την Τουρκοκρατία και τις αρχές της Αγγλοκρατίας, για διάφορους λόγους, κατά καιρούς τελούσε υπό το Αρμενικό Πατριαρχείο της Ιερουσαλήμ (1775-1799, 1812-1837, 1848-1861, 1865-1877, 1888-1897, 1898-1908), το Αρμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης (1759-1775, 1799-1812, 1861-1864, 1877-1888, 1897-1898, 1908-1921), ακόμη και το Καθολικάτο (Πατριαρχείο) του Ετσμιατζίν (1864-1865)[7]. Η Κύπρος υπήρξε το καταφύγιο για δύο εξόριστους Πατριάρχες της Κωνσταντινούπολης, τον Αρχιεπίσκοπο Ταβίτ Αρεβελτσί (1644-1648) και τον Ανώτερο Αρχιμανδρίτη Μπασματζιάν (1773-1775).

Ο Αρχιεπίσκοπος Κομιτάς λειτουργεί στον παλαιό καθεδρικό της Παρθένου Μαρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία (2024)

Για αιώνες, το κτίριο της Μητρόπολης βρισκόταν εντός του αρμενικού συμπλέγματος στην οδό Βικτωρίας στην εντός των τειχών Λευκωσία· όταν η περιοχή καταλήφθηκε από Τουρκοκύπριους εξτρεμιστές το 1963-1964, η Μητρόπολη στεγαζόταν προσωρινά στην οδό Αράμ Ουζουνιάν (1964-1969) και, αργότερα, στην οδό Κυριάκου Μάτση στον Άγιο Δομέτιο (1969-1983).

Σημερινή κατάσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημερινός Πατριαρχικός Ακόλουθος είναι, από τις 19 Ιουλίου 2024, ο Αρχιεπίσκοπος Κομιτάς Οχανιάν· έφθασε στην Κύπρο την 1η Αυγούστου 2024. Εφημέριος της Λευκωσίας είναι ο πρωθιερέας Μομίκ Χαμπεσιάν (από τις 6 Ιανουαρίου 2000), εφημέριος της Λάρνακας είναι ο πρωθιερέας Μαστότς Ασκαριάν (από τις 9 Ιανουαρίου 1992) και πνευματικός ποιμένας της Λεμεσού είναι ο Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Χοβαννές Σαγντετζιάν (από τις 17 Οκτωβρίου 2024)· ο π. Μομίκ Χαμπεσιάν χειροτονήθηκε στον καθεδρικό ναό της Παναγίας Θεοτόκου στις 19 Δεκεμβρίου 1999 από τον Επίσκοπο Βαρουζάν Χεργκελιάν. Το έργο των κληρικών επικουρούν οι πιο κάτω χειροτονημένοι διάκονοι και υποδιάκονοι (αλφαβητικά): Χάικ Αϊνετζιάν, Λεβόν Αρακελιάν, Δρ. Αντρανίκ Α. Αστζιάν, Οννίκ Γενοβκιάν, Δρ. Βαχάκν Καζαντζιάν, Μεγκερντίτς Κωστανιάν, Χακόπ Μποχτζελιάν, Δρ Χάικ Ουτιτζιάν, Σιαντ Σαρκισιάν, Ναρέκ Ταβιτιάν, Σεμπούχ Ταβιτιάν, Βατσιέ Τουντζικιάν, Στεπάν Χαρουτιουνιάν, Σουρέν Χιτιριάν και Χοβίκ Χοβαννεσιάν, καθώς και κάποιοι χειροτονημένοι ψάλτες και μη χειροτονημένοι που υπηρετούν την εκκλησία.

Η Αρμενική Εθναρχία Κύπρου στο συνοδικό της Μητρόπολης με τον Καθόλικο (Πατριάρχη) Αράμ Α΄ (2023)

Χάρη στις προσπάθειες του Επισκόπου Ζαρέχ Αζναβοριάν και με οικονομική αρωγή από την Ευαγγελική Εκκλησία της Βεστφαλίας, το νέο κτίριο της Μητρόπολης ανεγέρθηκε μεταξύ 1983-1984, δίπλα από την εκκλησία της Παναγίας Θεοτόκου και το σχολείο Ναρέκ στη Λευκωσία, από τους αρχιτέκτονες Χαρίλαο Δίκαιο & Άθω Δίκαιο· εγκαινιάστηκε επίσημα στις 4 Μαρτίου 1984, κατά την ποιμενική επίσκεψη του Καθολικού (Πατριάρχη) Καρεκίν Β΄[8]. Ανακαινίστηκε πρόσφατα μεταξύ 2017-2018, εν μέρει χάρη στη συμβολή της κυπριακής κυβέρνησης.

Με πρωτοβουλία του Επισκόπου Βαρουζάν Χεργκελιάν, το υπόγειο του κτιρίου ανακαινίστηκε το 1998 και διαμορφώθηκε η Αίθουσα «Βαχράμ Ουτιτζιάν»· προηγουμένως αποθήκη, έγινε πραγματικότητα από την αξιοποίηση μέρους των εισπράξεων από τη δημοπρασία το 1994 της συλλογής έργων τέχνης που είχε δωρίσει ο Βαχράμ Ουτιτζιάν στη Μητρόπολη το 1954. Εγκαινιάστηκε στις 3 Φεβρουαρίου 1999 από τον Καθολικό (Πατριάρχη) Αράμ Α΄· εκεί λαμβάνουν χώρα πολυάριθμες κοινοτικές, πολιτιστικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις[9]. Το συνοδικό της Μητρόπολης φιλοξενεί συλλογή εκκλησιαστικών κειμηλίων, μερικά από τα οποία βρίσκονταν προηγουμένως στην παλαιά εκκλησία της Παρθένου Μαρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία ή στο Αρμενομονάστηρο στην κατεχόμενη Χαλεύκα.

Η Αρμενική Εθναρχία Κύπρου στην Αίθουσα "Βαχράμ Ουτιτζιάν" (2022)

Το σημερινό Καταστατικό της Μητρόπολης αποτελείται από 79 Άρθρα και ισχύει από τις 3 Σεπτεμβρίου 2010[10]. Τη διοίκηση ασκεί η Αρμενική Εθναρχία (Ազգային Իշխանութիւն), μέσω του Θρονικού Συμβουλίου (Թեմական Ժողով, από το 2014 ονομάζεται επίσημα Երեսփոխանական Ժողով), υπό την προεδρία του Πατριαρχικού Ακόλουθου και αποτελούμενο από δύο (2) ιερείς και δώδεκα (12) εκλελεγμένους λαϊκούς - επτά (7) για τη Λευκωσία, τρεις (3) για τη Λάρνακα, ένα (1) για τη Λεμεσό και ένα (1) για την Αμμόχωστο] και του Εκτελεστικού Συμβουλίου (Վարչական Ժողով, από το 2014 ονομάζεται επίσημα Ազգային Վարչութիւն), υπό την προεδρία του Πατριαρχικού Ακόλουθου και αποτελούμενο από επτά (7) λαϊκούς που διορίζει το Θρονικό Συμβούλιο. Ο Πρόεδρος του Θρονικού Συμβουλίου είναι ο Βαχάν Αϊνετζιάν (από τις 22 Μαρτίου 2022) και ο Χακόπ Καζαντζιάν είναι Πρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου (από τις 6 Μαρτίου 2025). Από το 1998, ο εκλελεγμένος Εκπρόσωπος είναι ex officio μέλος του Θρονικού Συμβουλίου.

Η Αρμενική Εθναρχία Κύπρου μπροστά από τη Μητρόπολη με τον Καθόλικο (Πατριάρχη) Αράμ Α΄ (2008)

Σύμφωνα με το Καταστατικό, η Μητρόπολη διαθέτει επίσης Ιερατικό Συμβούλιο (Կրօնական Ժողով) - αποτελούμενο από τους τέσσερις (4) ιερωμένους -, τις τοπικές Ενοριακές Επιτροπές (Եկեղեցւոյ Հոգաբարձութիւններ - από μία για τον καθεδρικό ναό της Παναγίας Θεοτόκου στη Λευκωσία, την εκκλησία του Αγίου Στεφάνου στη Λάρνακα και την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Λεμεσό) - και τις τοπικές Επιτροπές Κυριών (Եկեղեցւոյ Տիկնանց Մարմիններ), καθώς και το Τμήμα Χριστιανικής Κατήχησης (Քրիստոնէական Դաստիարակութեան Խորհուրդ). Τέλος, υπάρχει η τετράφωνη Εκκλησιαστική Χορωδία "Σουρπ Αστβατζατζίν" (Սուրբ Աստուածածին Մայր Եկեղեցւոյ Երգչախումբ), η οποία ιδρύθηκε το 1921 από το Βαχάν Μπετελιάν.

Σύμφωνα με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου 66.589/19-12-2007, η Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου λαμβάνει ετήσια χορηγία €59.800 από την Κυπριακή Δημοκρατία· η Δημοκρατία πληρώνει, επίσης, τους μισθούς των κληρικών της Μητρόπολης και καλύπτει τα έξοδα της ιατροφαρμακευτικής τους περίθαλψης (Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου/22-07-1998). Οι ίδιες διευθετήσεις ισχύουν για την Αρχιεπισκοπή Μαρωνιτών Κύπρου και το Λατινικό Βικαριάτο Κύπρου.

Χώροι λατρείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας Θεοτόκου

Στη Μητρόπολη ανήκουν οι ακόλουθες εκκλησίες και παρεκκλήσια:

  • Καθεδρικός ναός Παναγίας Θεοτόκου (Σουρπ Αστβατζατζίν) στη Λευκωσία (1976-1981)[11],
  • Εκκλησία Αγίου Στεφάνου (Σουρπ Στεπανός) στη Λάρνακα (1909-1913)
  • Εκκλησία Αγίου Γεωργίου (Σουρπ Κεβόρκ) στη Λεμεσό (1939-1940)
  • Τρία ενοριακά παρεκκλήσια στην περιοχή της Λευκωσίας:
    • α) παρεκκλήσι Αγίου Παύλου (Σουρπ Μπογός) στο αρχαίο κοιμητήριο στην περιοχή Λήδρα Πάλας (1892)
    • β) παρεκκλήσι Αγίας Αναστάσεως (Σουρπ Χαρουτιούν) στο παλαιό κοιμητήριο στον Άγιο Δομέτιο (1938)
    • γ) παρεκκλήσι Αγίου Παντοσώτηρος (Σουρπ Αμεναπεργκίτς) στο Μέλαθρο Ευγηρίας Καλαϊτζιάν στην Ακρόπολη (1995-1997)[12][13].

Στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο υπάρχουν οι ακόλουθοι χώροι λατρείας:

Για τη διεξαγωγή Λειτουργιών σε χριστιανικούς τόπους λατρείας στην κατεχόμενη Κύπρο χρειάζεται η εξασφάλιση ειδικής άδειας.

Κοιμητήρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άποψη του αρχαίου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας

Υπάρχουν τρία αρμένικα κοιμητήρια στη Λευκωσία:

Στο αρχαίο κοιμητήριο βρίσκεται αναμνηστική αλουμινένια πλακέτα, πάνω από κενοτάφιο (2010), που περιλαμβάνει τα ονόματα 419 ατόμων για τα οποία υπάρχουν αρχεία ότι τάφηκαν εκεί μεταξύ 1877 και 1931· η πλακέτα αυτή είναι μάλλον η μοναδική του είδους της σε κοιμητήριο στην Κύπρο[22].

Το χατσκάρ του αρμένικου κοιμητηρίου της Λάρνακας

Στο δεύτερο (παλιό) κοιμητήριο υπάρχει ένα συντριβάνι από μωσαϊκό (1952) και μια γρανιτένια βρύση (2015). Στο νέο κοιμητήριο βρίσκεται χατσκάρ (σταυρόπετρα, 2012) από γκρίζα πέτρα τουφ, που τοποθετήθηκε εκεί το 2013 εις μνήμην όλων των κεκοιμημένων του αρμενικού έθνους· υπάρχει, επίσης, γρανιτένια βρύση (2000), με στέγαστρο που κατασκευάστηκε από πάνω του (2010).

Υπάρχει ένα αρμένικο κοιμητήριο στη Λάρνακα (ιδρύθηκε το 1923) και ένα στη Λεμεσό (ιδρύθηκε το 1960)[23][24]. Στο κοιμητήριο της Λάρνακας, βρίσκεται χατσκάρ (σταυρόπετρα) από κοκκινοκαφέ πέτρα τουφ (2011), που τοποθετήθηκε εκεί το 2012 εις μνήμην όλων των κεκοιμημένων του αρμενικού έθνους στη Λάρνακα· υπάρχει, επίσης, βρύση από μάρμαρο (2007). Στο κοιμητήριο της Λεμεσού υπάρχει γρανιτένια βρύση (2001), με στέγαστρο που κατασκευάστηκε από πάνω της (2006).

Το αρμένικο κοιμητήριο της τουρκοκρατούμενης Αμμοχώστου (ιδρύθηκε το 1967), στην περιοχή Αγίου Μέμνονα, παραμένει απροσπέλαστο από την τουρκική εισβολή του 1974[25][26].

Μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας στη Λευκωσία

Εκτός από τα μνημεία που αναφέρονται στο προηγούμενο τμήμα, στο προαύλιο του καθεδρικού ναού της Παναγίας Θεοτόκου στη Λευκωσία βρίσκονται τα ακόλουθα μνημεία:

  • α) το καλλιμάρμαρο μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας (1990-1991), με δύο μαρμάρινα οστεοφυλάκια μπροστά από αυτό (2000)·
  • β) το μαρμάρινο χατσκάρ (σταυρόπετρα), σύμβολο φιλίας των Αρμενίων και Ελλήνων της Κύπρου (2001)·
  • γ) η μπρούντζινη προτομή του Αρχιεπισκόπου Ζαρέχ Αζναβοριάν (2004), που τοποθετήθηκε το 2005[27][28].

Στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Στεφάνου στη Λάρνακα βρίσκεται χατσκάρ (σταυρόπετρα) από κοκκινοκαφέ πέτρα τουφ (2011) αφιερωμένο στην 100ετηρίδα της σφαγής των Αδάνων και τους μυριάδες Αρμένιους μάρτυρες[29].

Το μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας στη Λευκωσία (1948)
Άποψη της αίθουσας εκδηλώσεων της αρμενικής εκκλησίας Λεμεσού

Στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στη Λεμεσό βρίσκεται χατσκάρ (σταυρόπετρα) από σκούρα καφέ πέτρα τουφ (2008)[30][31]. Στα ανατολικά της εκκλησίας βρίσκεται η αίθουσα εκδηλώσεων (2020-2022), η οποία αντικατέστησε παλαιότερη αίθουσα (1959).

Στο προαύλιο του καθεδρικού ναού της Παρθένου Μαρίας στην τουρκοκρατούμενη Λευκωσία βρίσκεται το παλαιό μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας (1932), που θεωρείται το δεύτερο παλαιότερο στον κόσμο· δυστυχώς, μόνο η βάση του σώζεται, καθώς οι Τούρκοι αφαίρεσαν τον οβελίσκο που βρισκόταν πάνω σε αυτό...[32][33].

Στην περιοχή του τουρκοκρατούμενου Αρμενομονάστηρου στη Χαλεύκα υπάρχουν δύο μνημεία:

  • α) ένας τσιμεντένιος οβελίσκος, στην κορυφή του Λόφου του Μεχιτάρ, στα βορειοανατολικά του μοναστηριού, αφιερωμένος στον Αββά Μεχιτάρ της Σεβαστείας, την εκεί επίσκεψη του το 1695 και τη 200ετηρίδα του Τάγματος των Μεχιταριστών (1931, αντικατέστησε παλαιότερο μνημείο από το 1901)·
  • β) μια πέτρινη στήλη, που βρίσκεται στην πλατεία στα δυτικά του μοναστηριού, αφιερωμένη στην εκεί επίσκεψη του Καθόλικου (Πατριάρχη) Σαχάκ Β´ και το άνοιγμα της πλατείας το 1933[34][35].

Κατάλογος Μητροπολιτών, Πατριαρχικών Ακολούθων και τοποτηρητών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιο κάτω παρατίθεται κατάλογος των Μητροπολιτών, Πατριαρχικών Ακολούθων και τοποτηρητών της Αρμενικής Μητρόπολης Κύπρου, σύμφωνα με διαθέσιμες πληροφορίες. Δυστυχώς, υπάρχουν κάποια κενά:

Έτος Προκαθήμενος Έτος Προκαθήμενος Έτος Προκαθήμενος Έτος Προκαθήμενος Έτος Προκαθήμενος
... 1179 ... Επίσκοπος Τατεός 1715-1735 Αρχιμανδρίτης Χαρουτιούν ... 1844 ... Αρχιμανδρίτης Τατεός 1884 π. Χοβαννές Παπαζιάν 1959 Επίσκοπος Χραντ Χατσαντουριάν
... 1307 ... Επίσκοπος Νικογαός 1734-1735 Αρχιμανδρίτης Χαρουτιούν 1846-1848 Αρχιεπίσκοπος Χοβαννές Μαραστσί 1885-1889 π. Χοβαννές Σιαχινιάν 1960-1968 Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Γερβάντ Απελιάν
... 1340 ... Επίσκοπος Κρικόρ ... 1736 ... Αρχιμανδρίτης Μαρτυρός Σισετσί 1848 Επίσκοπος Χοβαννές Γετεσιάν 1889-1896 Αρχιμανδρίτης Χορέν Πορτουκαλιάν 1968-1973 Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Αρσέν Αβεντικιάν
1421-1425 Επίσκοπος Λεβόν 1744-1745 Επίσκοπος Ταβίτ 1854 Επίσκοπος Χοβαννές Μαμιγκονιάν 1896-1897 π. Γεβόντ Ντερ Ναχαμπετιάν 1973-1974 πρωθιερέας Βαζκέν Σαντρουνί
1446-1467 Επίσκοπος Σαρκίς 1751-1753 Αρχιμανδρίτης Χοβσέπ 1856 Επίσκοπος Απραχάμ Μπιουλμπιουλ 1897-1899 π. Χοβαννές Σιαχινιάν 1974-1977 Επίσκοπος Νερσές Παχτικιάν
1504-1515 Επίσκοπος Ταβίτ 1773-1774 Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Κρικόρ Μπασματζιάν 1857-1859 Αρχιμανδρίτης Μπογός Βανετσί 1899-1905 Αρχιμανδρίτης Πετρός Σαρατζιάν 1977-1983 Επίσκοπος Ζαρέχ Αζναβοριάν
1553-1567 Επίσκοπος Γουκάς ...-1779 Επίσκοπος Μαρτυρός 1859-1861 Αρχιμανδρίτης Ατανάς Ιζμιρτσί 1906-1907 Αρχιμανδρίτης Γερεμιά Λιφοριάν 1983-1997 Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Γεγισέ Μαντζικιάν
1567... Επίσκοπος Χοβαννές 1783-1799 Επίσκοπος Χακόπ 1864-1865 Αρχιμανδρίτης Τατεός Γερετσιάν 1907-1910 π. Χοβαννές Σιαχινιάν 1997-2014 Αρχιεπίσκοπος Βαρουζάν Χεργκελιάν
1581 Ιερομόναχος Στεπανός 1799-1812 Αρχιεπίσκοπος Χοβαννές 1865-1869 Αρχιμανδρίτης Γουκάς Χανικιάν 1910-1912 π. Γεβόντ Ντερ Ναχαμπετιάν 2014-2016 Αρχιεπίσκοπος Ναρέκ Αλεμεζιάν
... 1618 ... Μοναχός Βαρτάν 1812-1814 Αρχιμανδρίτης Πετρός 1870-1872 Αρχιμανδρίτης Βαρτάν Μαμιγκονιάν 1912-1917 π. Σαχάκ Μινασιάν 2016-2017 π. Μαστότς Ασκαριάν
... 1642 ... Αρχιμανδρίτης Μεσρώπ 1814-1816 Αρχιμανδρίτης Στεπανός 1872-1873 Αρχιμανδρίτης Μοβσές Γκεομρουκτζιάν 1918-1919 Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Γερβάντ Περνταχτζιάν 2017-2024 Αρχιεπίσκοπος Χορέν Τογραματζιάν
1644 Επίσκοπος Ταβίτ Αρεβελτσί 1816-1817 Αρχιμανδρίτης Τεοτορός 1873-1874 Αρχιμανδρίτης Μαγακιάν Ντερουνιάν 1920 Αρχιεπίσκοπος Τανιέλ Χακοπιάν 2024- Αρχιεπίσκοπος Κομιτάς Οχανιάν
... 1665 ... π. Σαχάκ 1817-1819 Επίσκοπος Τιονέσιος Καραμπετιάν 1874-1876 Αρχιμανδρίτης Μεσρώπ Γαλταχτζιάν 1920-1940 Αρχιεπίσκοπος Πετρός Σαρατζιάν
... 1668 ... Επίσκοπος Χοβαννές 1821 Αρχιμανδρίτης Στεπανός 1876-1877 Αρχιμανδρίτης Καραμπέτ Πακρατουνί 1936-1940 Αρχιμανδρίτης Μπαρούιρ Μινασιάν
... 1670 ... Επίσκοπος Μελιδών 1822-1827 Αρχιμανδρίτης Καπριέλ 1878-1880 πρωθιερέας Χοβαννές Χιουνκιαρμπεγεντιάν 1940-1946 πρωθιερέας Χορέν Κουλιγκιάν
1675-1695 Αρχιμανδρίτης Σαρκίς Τσιολάχ 1827-1833 Αρχιμανδρίτης Χαρουτιούν Ιζμιρτσί 1880-1881 Αρχιμανδρίτης Ζακαριά Γεγισιάν 1946-1956 Αρχιεπίσκοπος Γεβόντ Τσεμπεγιάν
1704-1705 Αρχιμανδρίτης Μηνάς Αμτετσί 1837-1843 Επίσκοπος Χοβαννές 1881-1883 Αρχιμανδρίτης Μοβσές Γκεομρουκτζιάν 1956-1960 πρωθιερέας Χορέν Κουλιγκιάν


Κατάλογος εφημέριων και πνευματικών ποιμένων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα αρχεία, οι ακόλουθοι κληρικοί υπηρέτησαν ως διαμένοντες εφημέριοι ή πνευματικοί ποιμένες:

Λευκωσία: π. Πετρός Βαρτανιάν (1874-1882), π. Χοβαννές Σιαχινιάν (1877-1922), π. Γεγιά Πεκμεζιάν (1877-1880), π. Χοβαννές Σιαχανιάν (1881-1889), π. Γεβόντ Ντερ Ναχαμπετιάν (1896-1913), π. Σαχάκ Μινασιάν (1912-1916), π. Αρσέν Γεμενιτζιάν (1922-1926), Αρχιμανδρίτης Κρικόρ Μπαχλαβουνί (Τοπάλ Βαρταμπέτ) (1922-1948), π. Χαρουτιούν Τουμαγιάν (1922-1929), π. Χακόπ Ναζαριάν (1926-1931), π. Οχαννές Ντερ Μεγκερντιτσιάν (1930-1942), π. Πενιαμίν Βανεριάν (1931-1942), π. Βαχάν Τζελατζιάν (1936) *, πρωθ. Χορέν Κουλιγκιάν (1938-1966), π. Σιαχέ Σεμερτζιάν (1949-1951) *, π. Κρικόρ Πετροσιάν (1951-1954), π. Αρσέν Χακοπιάν (1951-1955) *, πρωθ. Βαζκέν Σαντρουνί (1956-2000) *, πρωθ. Μομίκ Χαμπεσιάν (2000- ) *.

Λάρνακα: π. Βαχάν Μπιουλμπιουλιάν (1912-1913), π. Μεσρώπ Κεοσγκεριάν (1919-1920 & 1921-1924), Αρχιμανδρίτης Κρικόρ Μπαχλαβουνί (Τοπάλ Βαρταμπέτ) (1920-1922), π. Αρσέν Γεμενιτζιάν (1921-1922), π. Χορέν Κουγιουμτζιάν (1921-1922), Επίσκοπος Γεγισέ Καρογιάν (1921-1929), π. Μεσρώπ Ντεμιρτζιάν (1921-1924), π. Γεζνίκ Αστζιάν (1921-1925), π. Κεβόρκ Καλαϊτζιάν (1923-1928), π. Οχαννές Ντερ Μεγκερντιτσιάν (1928-1929), π. Κρικόρ Πετροσιάν (1929-1951), π. Βαρτάν Αβακιάν (1951-1957) *, π. Σεμπάτ Ντερ Μεχσιάν (1957-1962), π. Σαχάκ Αντεκιάν (1963-1967), π. Ασιότ Γκοτσιάν (1966-1968), π. Μακάρ Νατζαριάν (1969-1970), πρωθ. Παρσέγ Χατσεριάν (1971-1984), π. Ναρέκ Πεχλιβανιάν (1986-1990) *, πρωθ. Μαστότς Ασκαριάν (1992- ).

Λεμεσός: Αρχιμανδρίτης Βαρουζάν Χεργκελιάν (1970-1974), Ανώτερος Αρχιμανδρίτης Χοβαννές Σαγνετζιάν (2024- ).

(*) χειροτονήθηκε στην Κύπρο.

Πριν από το 1974, ιερείς από τη Λευκωσία επισκέπτονταν την Αμμόχωστο και λειτουργούσαν εκεί. Σε σχέση με τη Λεμεσό, πριν από το 1970 ιερείς από τη Λευκωσία τελούσαν Λειτουργίες, ενώ μεταξύ 1974-2024 ο εφημέριος της Λάρνακας ήταν και εφημέριος της Λεμεσού.

Φωτογραφικό υλικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Καθεδρικός ναός Παναγίας Θεοτόκου στη Λευκωσία
    Καθεδρικός ναός Παναγίας Θεοτόκου στη Λευκωσία
  • Εκκλησία Αγίου Στεφάνου στη Λάρνακα
    Εκκλησία Αγίου Στεφάνου στη Λάρνακα
  • Εκκλησία Αγίου Γεωργίου στη Λεμεσό
    Εκκλησία Αγίου Γεωργίου στη Λεμεσό
  • Παρεκκλήσι Αγίου Παύλου στη Λευκωσία
    Παρεκκλήσι Αγίου Παύλου στη Λευκωσία
  • Η πύλη του αρχαίου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας
    Η πύλη του αρχαίου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας
  • Παρεκκλήσι Αγίας Αναστάσεως στον Άγιο Δομέτιο, Λευκωσία
    Παρεκκλήσι Αγίας Αναστάσεως στον Άγιο Δομέτιο, Λευκωσία
  • Άποψη του δεύτερου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας
    Άποψη του δεύτερου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας
  • Παρεκκλήσι Αγίου Παντοσώτηρος στην Ακρόπολη, Λευκωσία
    Παρεκκλήσι Αγίου Παντοσώτηρος στην Ακρόπολη, Λευκωσία
  • Στέγαστρο στο νέο αρμενικό κοιμητήριο της Λευκωσίας
    Στέγαστρο στο νέο αρμενικό κοιμητήριο της Λευκωσίας
  • Άποψη του νέου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας
    Άποψη του νέου αρμένικου κοιμητηρίου της Λευκωσίας
  • Άποψη του αρμένικου κοιμητηρίου της Λάρνακας
    Άποψη του αρμένικου κοιμητηρίου της Λάρνακας
  • Άποψη του αρμένικου κοιμητηρίου της Λεμεσού
    Άποψη του αρμένικου κοιμητηρίου της Λεμεσού
  • Η Αίθουσα "Βαχράμ Ουτιτζιάν" της Μητρόπολης, Λευκωσία
    Η Αίθουσα "Βαχράμ Ουτιτζιάν" της Μητρόπολης, Λευκωσία
  • Παλαιός καθεδρικός ναός Παρθένου Μαρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία
    Παλαιός καθεδρικός ναός Παρθένου Μαρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία
  • Είσοδος του παλαιού καθεδρικού ναού Παρθένου Μαρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία
    Είσοδος του παλαιού καθεδρικού ναού Παρθένου Μαρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία
  • Εκκλησία της Παναγίας του Καντσβώρ στην Αμμόχωστο
    Εκκλησία της Παναγίας του Καντσβώρ στην Αμμόχωστο
  • Εκκλησία της Παναγίας του Καντσβώρ, δίπλα από την εκκλησία των Καρμελιτών
    Εκκλησία της Παναγίας του Καντσβώρ, δίπλα από την εκκλησία των Καρμελιτών
  • Πανοραμική άποψη της Μονής του Αγίου Μακαρίου στη Χαλεύκα (1967)
    Πανοραμική άποψη της Μονής του Αγίου Μακαρίου στη Χαλεύκα (1967)
  • Μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου στη Χαλεύκα (αρχές δεκαετίας 1970)
    Μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου στη Χαλεύκα (αρχές δεκαετίας 1970)
  • Μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου στη Χαλεύκα (τωρινή κατάσταση)
    Μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου στη Χαλεύκα (τωρινή κατάσταση)

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Holy See of Cilicia Prelacies
  2. ↑ «His Holiness Catholicos Aram I Appoints H.E. Archbishop Gomidas Ohanian as Pontifical Vicar to the Armenian Prelacy in Cyprus». Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2024. 
  3. ↑ «Armenian Prelature Of Cyprus Առաջնորդարան Հայոց Կիպրոսի, σελίδα στο Facebook». Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2025. 
  4. ↑ Armenian Diocese of Cyprus
  5. ↑ Hadjilyra 2009, σελίδες 10-11.
  6. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 8, 19, 30. 
  7. ↑ Hadjilyra 2009, σελ. 27.
  8. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελ. 31. 
  9. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 19, 31. 
  10. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελ. 19. 
  11. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελίδες 17, 25. 
  12. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 25. 
  13. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 20, 30–31. 
  14. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελίδες 13, 25. 
  15. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 21, 30. 
  16. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελίδες 13, 25–26. 
  17. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 9, 21. 
  18. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 25. 
  19. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 21, 30. 
  20. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 26. 
  21. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελ. 20. 
  22. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελ. 26. 
  23. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 26. 
  24. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελ. 28. 
  25. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 26. 
  26. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελ. 28. 
  27. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 31. 
  28. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 26, 31–32. 
  29. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 26, 32. 
  30. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 31. 
  31. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 26, 32. 
  32. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 31. 
  33. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 26, 30. 
  34. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2009). The Armenians of Cyprus. σελ. 31. 
  35. ↑ Hadjilyra, Alexander-Michael (2016). The Armenians of Cyprus (PDF). σελίδες 26, 30. 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρμενική_Μητρόπολη_Κύπρου&oldid=11036266"