Αρμένιοι στην Κωνσταντινούπολη
| Συνολικός πληθυσμός | |
|---|---|
| 50.000–70.000[1] | |
| Γλώσσες | |
| τουρκικά (πλειοψηφία), δυτικά αρμενικά (μειοψηφία)[2][3] | |
| Θρησκεία | |
| Αρμενική Αποστολική Εκκλησία (Αρμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης), Αρμενική Καθολική Εκκλησία και Αρμενική Ευαγγελική Εκκλησία |
| Ετος | ΣΥΝΟΛΟ | Αρμένιοι | % |
|---|---|---|---|
| 1478 [4] | 100.000 – 120.000 | 5.000–6.000 | ~5% |
| 1844 [5] [6] | 891.000 | 160.000 [7] –222.000 | 18–25% |
| Δεκαετία 1880 [6] | 250.000 | ||
| 1885 [5] | 873.565 | 156.861 | 18% |
| 1913 | 1.125.000 | 163.670[8] | 15% |
| 2011 | 13.483.052 [9] | 50.000 – 70.000 [10] [11] [12] [13] | 0,4–0,5% |
| 2021 | 15.840.900 | 50.000 – 70.000 [10] [11] [12] [13] | 0,3–0,4% |
Οι Αρμένιοι στην Κωνσταντινούπολη (αρμενικά: Պոլսահայեր / Bolsahayer, τουρκικά: İstanbul Ermenileri) αποτελούν σημαντικό μέρος της τουρκικής αρμενικής κοινότητας και ιστορικά μία από τις μεγαλύτερες εθνοτικές μειονότητες της Κωνσταντινούπολης της Τουρκίας. Η πόλη αναφέρεται συχνά ως Bolis (Πόλις) από τους Αρμένιους, το οποίο προέρχεται από την κατάληξη του ιστορικού ονόματος της πόλης της Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης.
Σήμερα, οι περισσότερες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των Αρμενίων Τούρκων πολιτών στην Κωνσταντινούπολη σε 50.000, 60.000 ή 70.000. Αποτελούν τη μεγαλύτερη χριστιανική και μη μουσουλμανική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και στην Τουρκία[14][15][16][17]. Δεν θεωρούνται μέρος της Αρμενικής Διασποράς από το Υπουργείο Διασποράς, καθώς ζουν στην ιστορική τους πατρίδα για περισσότερα από τέσσερις χιλιάδες χρόνια[18][19][20].
Εκτός από τους ντόπιους Αρμένιους, οι οποίοι είναι Τούρκοι πολίτες, υπάρχουν επίσης πολλοί πρόσφατοι παράτυποι μετανάστες από την Αρμενία στην Κωνσταντινούπολη[21].
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Αρμένιοι ζουν στην Κωνσταντινούπολη από τον τέταρτο αιώνα μ.Χ. Το 572 ιδρύθηκε αρμενική ενορία. Οι Αρμένιοι άκμασαν στο Βυζάντιο και υπήρχαν πολλοί Βυζαντινοί αυτοκράτορες αρμενικής καταγωγής[22][7].
Στις αρχές του 17ου αιώνα, σύμφωνα με τον περιηγητή Συμεών της Πολωνίας, υπήρχαν πέντε αρμενικές εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη εκείνη την εποχή: η Σουρπ Νικογάγιος, η Σουρπ Ασντβατζατζίν (Ναός της Παρθένου Μαρίας) και η Σουρπ Σαρκίς (Ναός Αγίου Σέργιου) στη γειτονιά της Λάνγκα, μια άλλη εκκλησία στο Μπαλάτ και η Σουρπ Γκεόργκ (Ναός Αγίου Γεωργίου της Ψαμάθειας) στη Μονή της Θεοτόκου της Περιβλέπτου. Εκτός από μοναχούς, στην πόλη υπήρχαν 4–5 βαρταμπέντ, 3 επίσκοποι και πάνω από 100 ιερείς. Έθεσε τον αριθμό των γηγενών αρμενικών νοικοκυριών μόνο σε περίπου 80, ενώ τα νοικοκυριά των Αρμενίων της Ανατολίας, που κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη, τον Γαλατά και το Ουσκουντάρ μετά τις εξεγέρσεις των Τζελαλήδων ήταν περισσότερες από 40 χιλιάδες[23].
Η αρμενική κοινότητα αποτελούνταν από τρία θρησκευτικά δόγματα: Καθολικούς, Προτεστάντες και Αποστολικούς, την Εκκλησία της συντριπτικής πλειοψηφίας των Αρμενίων. Η πλούσια τάξη Αμιρά με έδρα την Κωνσταντινούπολη, μια κοινωνική ελίτ, της οποίας τα μέλη περιλάμβαναν τους Δουζιάν (Διευθυντές του Αυτοκρατορικού Νομισματοκοπείου), τους Μπαλιάν (Αρχιτέκτονες Αυτοκρατορίας) και τους Νταντιάν (Έφορους των Μπαρουτόμυλων και διευθυντές βιομηχανικών εργοστασίων)[24][25].
Η γενοκτονία των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ξεκίνησε με τον εκτοπισμό 250 επιφανών Αρμενίων από την Κωνσταντινούπολη[26].
Θεσμοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επί του παρόντος, η αρμενική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη έχει 20 σχολεία (συμπεριλαμβανομένου του Αρμενικού Λυκείου Γκετροναγάν[27]), 17 πολιτιστικούς και κοινωνικούς οργανισμούς, τρεις εφημερίδες (Agos, Jamanak και Marmara), δύο αθλητικούς συλλόγους (Şişlispor και Taksimspor)[28], και δύο ιδρύματα υγείας, καθώς και πολυάριθμα θρησκευτικά ιδρύματα, που ιδρύθηκαν για την υποστήριξη αυτών των δραστηριοτήτων[29][30].
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οργάνωση Αρμενίων Κωνσταντινούπολης
- Αρμένιοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
- Αρμένιοι στην Τουρκία
- Αρμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
- Κούρδοι στην Κωνσταντινούπολη
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Turay, Anna. «Tarihte Ermeniler». Bolsohays: Istanbul Armenians. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ Helix Consulting LLC. «Turkologist Ruben Melkonyan publishes book "Review of Istanbul's Armenian community history"». Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2015.
- ↑ UNESCO Culture Sector, UNESCO Interactive Atlas of the World's Languages in Danger, 2009 Αρχειοθετήθηκε February 22, 2009, στο Wayback Machine.
- ↑ The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign dominion to statehood : the fifteenth century to the twentieth century; Volume 2 of The Armenian People from Ancient to Modern Times, Richard G. Hovannisian, Palgrave Macmillan, 2004. (ISBN 978-1-4039-6636-0)
- ↑ 5,0 5,1 (in Armenian) Nicholas Adontz, «Հայկական հարցի լուծման շուրջ» [Around solution of the Armenian question], “Publishing house of Yerevan State University”, Yerevan, 1989, pp.87–88
- ↑ 6,0 6,1 (in Armenian) ՍՏԱՄԲՈՒԼԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔ.
- ↑ 7,0 7,1 «Constantinople Vilayet (Province) / Βυζάντιον – Byzantion / Κωνσταντινούπολη – Konstantinoúpoli / قسطنطينيه – Ḳusṭanṭīniyye / η Πόλη / Պոլիս – Polis / Bolis / Istanbul». Virtual Genocide Memorial (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ http://www.tallarmeniantale.com/PopulationOttomanArmenians.pdf
- ↑ Turkish Statistical Institute: Population of Town Centers and Provinces in Turkey
- ↑ 10,0 10,1 Hauer, Neil (April 23, 2019). «100 years after genocide, Armenians in Turkey revive their identity». The World. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 January 2021. https://web.archive.org/web/20210123173115/https://www.pri.org/stories/2019-04-23/100-years-after-genocide-armenians-turkey-revive-their-identity. «...the small Turkish Armenian community in Istanbul — only about 50,000...»
- ↑ 11,0 11,1 «Ամերիկայի Հայկական Համագումարի Երեւանի Ներկայացուցիչ Ալին Օզինեանի Հետ» (στα hy). ragmamoul.net (RAG). 27 April 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 August 2020. https://web.archive.org/web/20200812033213/http://ragmamoul.net/am/news-in-english/articles-interviews/2017/04/27/%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB-%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB-%D5%A5%D6%80%D5%A5%D6%82/. «Տիկ. Օզինեանէն իմացանք, որ ներկայիս Պոլսոյ մէջ կայ մօտաւորապէս 50–60 հազար հայ:»
- ↑ 12,0 12,1 Mac Cormaic, Ruadhán (April 27, 2015). «Istanbul's Armenians mark genocide centenary». The Irish Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 January 2021. https://web.archive.org/web/20210123173831/https://www.irishtimes.com/news/world/europe/istanbul-s-armenians-mark-genocide-centenary-1.2189829. «...community of about 60,000 Armenians still living in Istanbul.»
- ↑ 13,0 13,1 «Turkey's Armenians 'cannot breathe' as Karabakh rhetoric rages». france24.com. France24. 23 October 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 January 2021. https://web.archive.org/web/20210123173702/https://www.france24.com/en/live-news/20201023-turkey-s-armenians-cannot-breathe-as-karabakh-rhetoric-rages. «Members of roughly 60,000 Armenians based mostly in Istanbul...»
- ↑ AZAD-HYE. «Azad-Hye Middle East Armenian Portal (Turkish Armenians hope for new era)». www.azad-hye.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2012.
- ↑ Foreign Ministry: 89,000 minorities live in Turkey Today's Zaman
- ↑ «Armenian in Istanbul: Diaspora in Turkey welcomes the setting of relations and waits more steps from both countries - News - ArmeniaNow.com». armenianow.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2012.
- ↑ Herzig, Edmund, επιμ. (2005). The Armenians: Past and Present in the Making of National Identity. Abingdon, Oxon, Oxford: RoutledgeCurzon. σελ. 133. ISBN 0203004930.
- ↑ Baronian, Marie-Aude· Besser, Stephan (1 Ιανουαρίου 2006). Diaspora and Memory: Figures of Displacement in Contemporary Literature, Arts and Politics. BRILL. ISBN 978-94-012-0380-7.
- ↑ Baser, Bahar; Swain, Ashok (2009). «Diaspora Design Versus Homeland Realities: Case Study of Armenian Diaspora» (στα αγγλικά). Caucasian Review of International Affairs. https://cadmus.eui.eu/handle/1814/10967.
- ↑ «Minister denies calling Armenians 'Diaspora representatives' in Istanbul». www.tert.am (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ Uras, Umut. «Armenian immigrants look for a better life in Turkey». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ «The Armenians in the Byzantine Empire by Peter Charanis, Armenian Medieval History, Armenia, Armenian Highlands, Byzantium, Byzantine Empire». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ Andreasyan, Hrand D. (1964). Polonyalı Simeon'un Seyahatnâmesi: 1608–1619 (στα Τουρκικά). Istanbul: Istanbul University School of Literature Press. σελ. 4. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2023.
- ↑ Barsoumian, Hagop (1982), «The Dual Role of the Armenian Amira Class within the Ottoman Government and the Armenian Millet (1750–1850)», στο: Braude, Benjamin; Lewis, Bernard, επιμ., Christians and Jews in the Ottoman Empire: The Functioning of a Plural Society, I, New York: Holmes & Meier
- ↑ Barsoumian, Hagop (1997), «The Eastern Question and the Tanzimat Era», στο: Hovannisian, Richard G, επιμ., The Armenian People From Ancient to Modern Times, II: Foreign Dominion to Statehood: The Fifteenth Century to the Twentieth Century, New York: St. Martin's, σελ. 175–201, ISBN 0-312-10168-6, https://archive.org/details/armenianpeoplefr00rich_0/page/175
- ↑ Naimark, Norman M. (2017). Genocide: A World History. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-063771-2.
- ↑ «Getronagan Armenian High School». Getronagan Armenian High School: Official Website. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2012.
- ↑ Hrant Dink's club
- ↑ «Ana Sayfa – T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı». www.kultur.gov.tr.
- ↑ AFP news agency (Director). Discreet but proud: The Armenians of Istanbul. Συμβαίνει στα 10 seconds. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2018.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Hovannisian, Richard G. (επιμ.), Αρμενική Κωνσταντινούπολη . Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, 2010.
- Şekeryan, Ari (2020). «The transformation of the political position of the Armenian community in Istanbul vis-à-vis the declaration of the Republic of Turkey». Turkish Studies 21 (2): 297–323. doi:. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14683849.2019.1604137.
- Tchilingirian, Hratch, "The 'Other' Citizens: Armenians in Turkey between Isolation and (dis)Integration," Journal of the Society for Armenian Studies 25 (2017), pp. 156–84.