Άρις Μπουλούκος
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. |
| Άρις Μπουλούκος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 29 Σεπτεμβρίου 1932 Καλαμάτα |
| Θάνατος | 17 Ιανουαρίου 2024 (91 ετών) Καλαμάτα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Σπουδές | Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός πολιτικός[1] |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Νέα Δημοκρατία και Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | αντιστράτηγος/Ελληνικός Στρατός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Μεσσηνίας)[2] μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Β΄ Αθηνών) |
Ο Αριστόδημος (Άρις) Μπουλούκος (29 Σεπτεμβρίου 1932 - 17 Ιανουαρίου 2024) ήταν Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός, επίτιμος αντιστράτηγος του Στρατού Ξηράς. Μεταπολιτευτικά, διατέλεσε βουλευτής Μεσσηνίας αρχικά με το ΠΑΣΟΚ και έπειτα με την Νέα Δημοκρατία, καθώς και πρόεδρος της Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων (ΕΒΟ) από το 1990 μέχρι το 1992, επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Ο Μπουλούκος όμως έγινε κυρίως γνωστός για την προδικτατορική δράση του, όταν κατηγορήθηκε ως ο εμπνευστής και στρατιωτικός ηγέτης της υποτιθέμενης οργάνωσης ΑΣΠΙΔΑ, την οποία κατά το κατηγορητήριο είχαν δημιουργήσει αντιδεξιοί αξιωματικοί του Στρατού με πολιτικό καθοδηγητή τον Ανδρέα Παπανδρέου, με στόχο την ριζική αλλαγή της στρατιωτικοπολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα. Την διετία 1965-67 η «υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ» συγκλόνισε την Ελλάδα και αποτέλεσε βασικό στοιχείο της ανώμαλης περιόδου που οδήγησε στην επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών.[3]
Βιογραφικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρώτα χρόνια και στρατιωτική σταδιοδρομία μέχρι το 1963[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Άρις Μπουλούκος γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1932 στην Καλαμάτα. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Μπουλούκος, αντισυνταγματάρχης Πεζικού, που σκοτώθηκε στις 9 Ιανουαρίου 1941 στις σφοδρές μάχες των στενών της Κλεισούρας, κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο.[4] Στην Καλαμάτα υπάρχει σήμερα οδός με το όνομά του, ενώ στον Λαιμό Πρεσπών, στα ελληνοαλβανικά σύνορα, υπάρχει «στρατόπεδο αντισυνταγματάρχου Γεωργίου Μπουλούκου».[5]
Η οικογένειά του είχε στενές σχέσεις με τον Γεώργιο Γρίβα και την ακροδεξιά Οργάνωση Χ, αλλά και με τον κεντρώο πολιτικό και τραπεζίτη Σταύρο Κωστόπουλο. Νονός του Άρι Μπουλούκου ήταν ο επί δεκαετίες βουλευτής Αρκαδίας και πολλές φορές υπουργός, Νικόλαος Μπακόπουλος.[5]
Σπούδασε στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, από την οποία αποφοίτησε το 1953 ως ανθυπολοχαγός του Πεζικού. Η τάξη του ήταν η πρώτη στην ιστορία της ΣΣΕ με φοίτηση 36 μηνών.[5] Πολιτικά, ο Μπουλούκος ήταν «Γριβικός» και μαζί με πολλούς άλλους αξιωματικούς υπέστη διοικητικές διώξεις και δυσμενείς μεταθέσεις όταν ναυάγησε η «Κίνηση Εθνικής Αναδημιουργίας» (ΚΕΑ) του Γρίβα, το 1960. Ειδικότερα, ο Μπουλούκος, από την Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών (ΣΔΑ), μετατέθηκε στο 602 Τάγμα Πεζικού, στα Κρούσια Κιλκίς.[6]. Μάλιστα ο επιτελάρχης του Β΄ Σώματος Στρατού, Νότης Χριστόπουλος, ξεκίνησε ανάκριση εις βάρος του, γιατί πήρε ως σιτιστή στον λόχο του τον στρατιώτη Γιώργο Κουρή, μετέπειτα γνωστό εκδότη της «Αυριανής». Ο Κουρής είχε ταλαιπωρηθεί κατά την στρατιωτική του θητεία, επειδή στην τοπική εφημερίδα, που εξέδιδε στην Κεφαλλονιά, είχε αποκαλέσει «άθλια και προδοτική» την δεξιά κυβέρνηση της ΕΡΕ.
Μέσω του παλιού φίλου του πατέρα του, απόστρατου αντιστράτηγου Αλέξανδρου Χρηστέα (παλιό στέλεχος του ΙΔΕΑ και κινηματίας του 1951), ο Μπουλούκος ήρθε σε επαφή με τον μετέπειτα «αόρατο δικτάτορα» Δημήτρη Ιωαννίδη, τότε στέλεχος των «νεοΙΔΕΑτών» αξιωματικών (οι οποίοι τότε ήλεγχαν σε μεγάλο βαθμό τον Στρατό), στον οποίο εξέφρασε παράπονα για την διώξεις που υφίσταντο οι «Γριβικοί» αξιωματικοί και ζήτησε την βοήθειά του. Ο Ιωαννίδης τον καθησύχασε και του είπε «είμαι και εγώ αντικαραμανλικός όπως εσύ» αλλά στη συνέχεια του εξήγησε ότι οι «νεοΙΔΕΑτες» προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην ΕΡΕ και τον Καραμανλή για να τοποθετούνται στις καλύτερες θέσεις, αλλά σκοπό έχουν την κατάληψη της εξουσίας και την διάλυση όλων των πολιτικών κομμάτων.[7] Ο Ιωαννίδης σε εκείνη την φάση πράγματι βοήθησε τον Μπουλούκο και φρόντισε ώστε να σταματήσουν όλες οι σε βάρος του έρευνες, καθώς και να μετατεθεί στην Αθήνα. Χρόνια αργότερα, το 1973, ο Ιωαννίδης προσωπικά ξυλοκόπησε τον Μπουλούκο μέσα στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, λόγω της ενεργού συμμετοχής του στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.[7]
Η Ένωση Κέντρου στην εξουσία και η κατάσταση στην ΚΥΠ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Νοέμβριο του 1963, όταν κέρδισε τις εκλογές η Ένωσις Κέντρου, ο Μπουλούκος τοποθετήθηκε στην ΚΥΠ, μετά από παρέμβαση του Σταύρου Κωστόπουλου και του Παύλου Βαρδινογιάννη. Στην ΚΥΠ αρχικά επρόκειτο να αναλάβει το άκρως απόρρητο «Γραφείον Ειδικών Επιχειρήσεων» (το οποίο καταργήθηκε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης), υπεύθυνο για απόρρητες παραστρατιωτικές ενέργειες, το οποίο στα χρόνια των κυβερνήσεων Καραμανλή διηύθυνε ο Ευάγγελος Τσάκας (μετέπειτα ηγετικό στέλεχος της χούντας). Τελικά όμως ανέλαβε το Γραφείο Ασφαλείας (σημερινό Τμήμα Ασφαλείας ΕΥΠ). Εκεί είχε και την πρώτη του συνάντηση με τον μετέπειτα δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο: ο Παπαδόπουλος υπηρετούσε στην ΚΥΠ από το 1958, αρχικά ως διευθυντής του Γραφείου του αρχηγού της ΚΥΠ Αλέξανδρου Νάτσινα και έπειτα ως κλαδάρχης του νευραλγικού Β΄ Κλάδου Αντικατασκοπείας. Σύμφωνα με τον Μπουλούκο, επί κυβερνήσεων Καραμανλή ολόκληρη η ΚΥΠ είχε μεταβληθεί σε άντρο των μετέπειτα πραξικοπηματιών της 21ης Απριλίου.[8]
Η υπόθεση της οργάνωσης ΑΣΠΙΔΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μπουλούκος πίστευε ότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της τότε κατάστασης στις Ένοπλες Δυνάμεις και στην ΚΥΠ ήταν «η ίδρυση μιας οργάνωσης δημοκρατικών αξιωματικών» για την «προστασία της νόμιμης κυβέρνησης που είχε ψηφιστεί από το 53% του ελληνικού λαού» και για την «εξουδετέρωση της ομάδας Παπαδόπουλου-Ιωαννίδη», η οποία, «σύμφωνα με τις πληροφορίες μας λεγόταν ΕΕΝΑ, και συνεργαζόταν στενά με ανώτατους αξιωματικούς, πρώην ΙΔΕΑτες. Όλα όσα έβλεπα, ζούσα και αντιμετώπιζα στην ΚΥΠ, αλλά κυρίως η αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα σχέδια των συνωμοτών με οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι επίδοξοι δικτάτορες δεν ήταν δυνατόν να αναχαιτιστούν χωρίς οργανωμένη αντίδραση».[9]
Τον Μάιο του 1965, ο Γεώργιος Γρίβας απέστειλε αναφορά από την Κύπρο στην οποία μιλούσε για οργάνωση ΑΣΠΙΔΑ, με ανάμειξη και του Ανδρέα Παπανδρέου. Μετά από απαίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου, ο αρχηγός της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης (πρόεδρος του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου) αντιστράτηγος Ιωάννης Σίμος μετέβη στην Κύπρο και ανέλαβε τις ανακρίσεις. Στο πόρισμά του ο Σίμος ανέφερε ότι πράγματι υπήρχε οργάνωση ΑΣΠΙΔΑ, αλλά ήταν ασήμαντη, αποτελούμενη από λίγους λοχαγούς και υπολοχαγούς, με επαγγελματικές κυρίως και όχι πολιτικές επιδιώξεις. Επίσης, ο Σίμος ανέφερε ότι δεν αποδείχτηκε καμία ανάμειξη του Ανδρέα Παπανδρέου ή άλλου πολιτικού προσώπου. Πρότεινε την απόταξη τεσσάρων λοχαγών και τον πειθαρχικό έλεγχο άλλων έξι λοχαγών και υπολοχαγών. Ο βασιλιάς, μη αποδεχόμενος το πόρισμα Σίμου, ζήτησε από τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου να παραπέμψει την «υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ» στο στρατοδικείο. Τελικά για τον ΑΣΠΙΔΑ παραπέμφθηκαν σε δίκη 28 αξιωματικοί, από τους οποίους καταδικάστηκαν οι 16, σε διάφορες ποινές. Ο ίδιος ο Μπουλούκος είχε προφυλακιστεί από το φθινόπωρο του 1965 με εντολή του εισηγητή (στρατιωτικού ανακριτή) Παντελή Λαγάνη (μετέπειτα χουντικός) και τελικά καταδικάστηκε σε κάθειρξη 18 ετών.[10]
Δικηγόρος του Μπουλούκου ήταν ο Νικηφόρος Μανδηλαράς, ο οποίος, κατά την διάρκεια της δίκης αναφέρθηκε πολλές φορές ονομαστικά στον Γεώργιο Παπαδόπουλο και την συνωμοτική ομάδα του.[11] Τον Ιανουάριο του 1968, αφού είχε ήδη επιβληθεί η χούντα, οι χουντικοί έδωσαν αμνηστία στους αξιωματικούς του ΑΣΠΙΔΑ και ο Μπουλούκος αφέθηκε ελεύθερος. Ωστόσο, η συμμετοχή του στα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973 οδήγησε νέα σύλληψη και βασανισμό στο ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Μεταπολίτευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα χρόνια της μεταπολίτευσης ο Μπουλούκος ασχολήθηκε με την πολιτική και εκλέχθηκε βουλευτής Μεσσηνίας με το ΠΑΣΟΚ το 1977 και το 1981. Το 1982 ο Ανδρέας Παπανδρέου τον διέγραψε από το ΠΑΣΟΚ λόγω της αντίθεσής του στην κατάργηση του σταυρού προτίμησης στις βουλευτικές εκλογές που είχε νομοθετήσει η κυβερνητική πλειοψηφία, και ο Μπουλούκος προσχώρησε στην Νέα Δημοκρατία. Ωστόσο, ενδέχεται η κατάργηση του σταυρού προτίμησης να ήταν απλώς το πρόσχημα, καθώς ο Μπουλούκος είχε ήδη έρθει σε σύγκρουση με τον Αντώνη Δροσογιάννη για την πολιτική που έπρεπε να ακολουθήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο Στράτευμα. Το 1985 εκλέχθηκε βουλευτής Β΄ Αθηνών με την Νέα Δημοκρατία, ενώ τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 1989 βουλευτής Μεσσηνίας.[12] Επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, από το 1990 μέχρι το 1992, διατέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων (ΕΒΟ).
Αδερφός του ήταν ο δικηγόρος και βουλευτής, Διονύσης Μπουλούκος (1937-2018).
Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Απεβίωσε σε ηλικία 91 ετών στις 17 Ιανουαρίου 2024 στην Καλαμάτα.[13]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 798aa400-999a-4ce2-9d13-6fbfa559be72. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2022.
- ↑ Βουλή των Ελλήνων. 798aa400-999a-4ce2-9d13-6fbfa559be72. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2022.
- ↑ Άρις Γ. Μπουλούκος, Υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ: η αλήθεια που καίει, Αθήνα: 1989, Eκδόσεις «Ο Τύπος», σελ. 9. (3η έκδοση: Αθήνα, 2010, Ελληνική Άνοδος, ISBN 978-960-99517-0-8.)
- ↑ Μπουλούκος (1989), σελ. 8.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Μπουλούκος (1989), σελ. 26.
- ↑ Μπουλούκος (1989), σελ. 116-117.
- ↑ 7,0 7,1 Μπουλούκος (1989), σελ. 120-121.
- ↑ Μπουλούκος (1989), σελ. 151.
- ↑ Μπουλούκος (1989), σελ. 162.
- ↑ Μπουλούκος (1989), σελ. 351.
- ↑ Μπουλούκος (1989), σελ. 383.
- ↑ «Κοινοβουλευτική θητεία βουλευτών από τη μεταπολίτευση ως σήμερα». Βουλή των Ελλήνων. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2019.
- ↑ «Πέθανε ο πρώην Βουλευτής Μεσσηνίας Άρις Μπουλούκος». ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΘΑΡΡΟΣ. 17 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2024.