Αραβική κουζίνα
![]() Ένα μεγάλο πιάτο με μεζέδες στην Πέτρα της Ιορδανίας. | |
Προέλευση | |
---|---|
Περιοχή | Χώρες και εδάφη του αραβικού κόσμου, του μεσογειακού Λεβάντες, του Μαγκρέμπ, αραβικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο, κοινότητες Μιζραχιτών και Σεφαρδιτών Εβραίων. |
![]() | |
δεδομένα (π) |

Η αραβική κουζίνα (αραβικά: مطبخ عربي λατινοποιημένα: mutbaj 'arabi) αναφέρεται στη μεγάλη ποικιλία γαστρονομικών παραδόσεων που εφαρμόζονται στις αραβικές χώρες. Δεν υπάρχει «ενιαία» αραβική κουζίνα, αλλά μάλλον πολλές περιφερειακές παραλλαγές,[1] επηρεασμένες από διαφορετικούς πολιτισμούς, κλίματα, ιστορία κ.λπ., οι οποίες γενικά ομαδοποιούνται σε τρία μεγάλα τμήματα: κουζίνα του Μαγκρέμπ (δυτική), λεβαντική κουζίνα (ανατολική) και κουζίνα του Μασρίκ (κεντρική). Η αραβική κουζίνα είναι επηρεασμένη, τόσο στα συστατικά της όσο και στις τεχνικές παρασκευής της, από τη μεσογειακή κουζίνα, την εβραϊκή κουζίνα, την κουζίνα των Βερβέρων στο Μαγκρέμπ, την κοπτική κουζίνα στην Αίγυπτο, την τουρκική κουζίνα λόγω του οθωμανικού παρελθόντος, τις γαστρονομικές παραδόσεις της Μέσης Ανατολής όπως η ιρανική και η ινδική κουζίνα, και την κουζίνα πιε νουάρ στην Αλγερία, μεταξύ άλλων.
Η αραβική κουζίνα χαρακτηρίζεται από τη συμμόρφωση με τους ισλαμικούς διατροφικούς κανόνες, οι οποίοι καθορίζουν ποια τρόφιμα είναι χαλάλ, που σημαίνει επιτρεπτά από τον ισλαμικό νόμο, και ποια είναι χαράμ, που σημαίνει μη αποδεκτα και απαγορευμένα, όπως το χοιρινό κρέας, τα ερπετά ή τα αλκοολούχα ποτά, μεταξύ άλλων.
Τα βασικά τρόφιμα που χρησιμοποιούνται στην αραβική κουζίνα είναι τα δημητριακά, όπως το ρύζι, το κριθάρι και το σιτάρι. Επιπλέον, κυριαρχούν τα όσπρια, όπως τα ρεβίθια, τα κουκιά και οι φακές, και τα λαχανικά κάθε είδους όπως μελιτζάνες, ντομάτες, κρεμμύδια, αγγούρια κ.λπ. ξηροί καρποί, φρούτα (αξίζει να σημειωθεί το πανταχού παρόν λεμόνι), καθώς και πολλά αρωματικά βότανα. Η αραβική κουζίνα δεν είναι χορτοφαγική, αλλά επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στα φρούτα και στα λαχανικά, καθώς ιστορικά, στο ξηρό κλίμα, ήταν πιο ακριβή η εκτροφή ζώων όπως τα πουλερικά ή το αρνί, πόσο μάλλον το μοσχάρι. Έτσι, οι αρχαίοι Άραβες ανέπτυξαν εξαιρετικά προηγμένες τεχνικές καλλιέργειας και άρδευσης για τη γεωργία και μια τεράστια γνώση των φυτών. Ψάρια μπορούν να βρεθούν σε παράκτιες περιοχές. Επίσης γιαούρτι ελληνικού τύπου και διάφορα τυριά όπως το ακάουι. Στους Άραβες αρέσουν τα πολύ πικάντικα φαγητά, με κύμινο, πάπρικα, μαϊντανό, σαφράν, κουρκουμά, πιπέρι, σουσάμι, σουμάκ, κόλιανδρο, μέντα κ.λπ. Μερικά αραβικά μείγματα μπαχαρικών είναι το ραζ ελ χανούτ, το φουλφούρ μπχαρ ή η χαρίσσα στα δυτικά και το μπαχαράτ ή το ζάταρ στα ανατολικά.
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρέπει να σημειωθεί ότι η έννοια του φαγητού στις αραβικές χώρες συνδέεται στενά με αυτήν της φιλοξενίας. Σε πολλές περιπτώσεις, το σερβίρισμα ενός γεύματος σε έναν επισκέπτη είναι μια ευκαιρία για να τιμηθεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στις περισσότερες χώρες, το Ισλάμ καθιερώνει συγκεκριμένες τελετουργίες σχετικά με το πότε πρέπει να τρώει κανείς (Ραμαζάνι ή ημέρες νηστείας) και, εκτός από τις ιδιαιτερότητες της θρησκείας, τα έθιμα και η λατρεία του φαγητού είναι πιο κοντά σε αυτά κάθε αραβικής χώρας. Σε όλη την ιστορία του αραβικού κόσμου, το μαγείρεμα ήταν πάντα μια δραστηριότητα που προοριζόταν για τις γυναίκες του σπιτιού.
Δομή γεύματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Άραβες εφαρμόζουν δύο βασικά πρότυπα γευμάτων: ένα που είναι τακτικό καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και ένα άλλο που είναι θρησκευτικό και αποκλειστικά για το Ραμαζάνι, τον μήνα κατά τον οποίο οι Μουσουλμάνοι νηστεύουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Πρωινό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πρωινό είναι συνήθως ένα ελαφρύ γεύμα, με βάση το ψωμί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με τσάι και μερικές φορές μαρμελάδα. Τα πιο συνηθισμένα είδη πρωινού είναι το λαμπνέχ που είναι στραγγιστό γιαούρτι, και η κιστά, που είναι κρέμα αγελαδινού γάλακτος.
Μεσημεριανό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μεσημεριανό γεύμα θεωρείται το κύριο γεύμα της ημέρας, ένας λόγος για οικογενειακές συγκεντρώσεις, και συνήθως λαμβάνει χώρα μεταξύ 1:30 και 2:30 μ.μ. Τα γεύματα σπάνια έχουν διαφορετικό ωράριο, καθώς τα πιάτα τοποθετούνται στο τραπέζι με τη μορφή μεζέδων ή muqabbilat (παρόμοιων με τα ισπανικά τάπας) όπου οι σαλάτες και άλλα συνοδευτικά πιάτα σερβίρονται παράλληλα με το κυρίως γεύμα.
Το κυρίως πιάτο συνήθως αποτελείται από μια μερίδα κρέας ή ψάρι, μια μερίδα ρύζι, φακές, ψωμί και μια μερίδα μαγειρεμένα λαχανικά. Ένα συνηθισμένο είδος παρασκευάσματος είναι η μαράκα, η οποία αποτελείται από ένα στιφάδο λαχανικών και κρέατος μαγειρεμένο σε σάλτσα, συνήθως με βάση την ντομάτα και τα μπαχαρικά, και σερβίρεται με αραβικό ρύζι και ψωμί χούμπζ.
Μερικά παραδοσιακά αραβικά ποτά είναι το λαμπάν αϊράν (αριάνι) ή η σανίνα (υγρό γιαούρτι), το λαβασάκ (ρόφημα βερίκοκου), το νακί αλ ζαμπίμπ (ποτό από σταφίδα) ή το ταμρ χιντί (ποτό ταμάρινδου), καθώς και μια μεγάλη ποικιλία από χυμούς φρούτων. Λόγω της παγκοσμιοποίησης των τροφίμων του 20ού αιώνα, τα ανθρακούχα αναψυκτικά έχουν γίνει πολύ δημοφιλή. Τα ποτά δεν σερβίρονται απαραίτητα με το φαγητό.
Δείπνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το δείπνο είναι παραδοσιακά το πιο ελαφρύ γεύμα, αν και στη σύγχρονη εποχή, το δείπνο έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία όσον αφορά στην ψυχαγωγία των καλεσμένων λόγω της πολυάσχολης εργάσιμης ημέρας.
Ραμαζάνι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σουχούρ (سحور) είναι ένας ισλαμικός όρος που σημαίνει το πρωινό γεύμα κατά τη διάρκεια του μήνα του Ραμαζανιού.
Το ιφτάρ (إفطار), είναι το βραδινό γεύμα κατά τη διάρκεια του ισλαμικού μήνα του Ραμαζανιού. Τελείται πριν ή μετά την εσπερινή προσευχή ανάλογα με την τοπική ώρα. Αυτό το γεύμα αποτελείται από τρία πιάτα: οι χουρμάδες τρώγονται ως ορεκτικό σύμφωνα με την ισλαμική παράδοση. Στη συνέχεια, σερβίρεται μια σούπα, η πιο δημοφιλής είναι η σούπα φακής, αλλά υπάρχουν και σούπες που φτιάχνονται με άλλα όσπρια, κοτόπουλο, βρώμη, φρικέχ (δημητριακό που προέρχεται από πράσινο σκληρό σιτάρι), πατάτα, κ.λπ. Το τρίτο πιάτο είναι το κυρίως πιάτο, που συνήθως καταναλώνεται μετά από ένα διάλειμμα κατά το οποίο τελείται η προσευχή του Μαγκρίμπ. Αυτό το κυρίως πιάτο είναι παρόμοιο με αυτό που σερβίρεται για μεσημεριανό γεύμα κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου έτους.
Αναψυκτικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αραβικός καφές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κουλτούρα του καφέ στις αραβικές χώρες (αραβικά: قهوة عربية λατινοπ.: qáhwe 'arabie) έχει μια αρχαία παράδοση. Σερβίρεται χωρίς γάλα και σπάνια με ζάχαρη, αν και καρυκεύεται με ορισμένα μπαχαρικά όπως το κάρδαμο, το οποίο μερικές φορές συνοδεύεται από αλεσμένο καφέ. Παραδοσιακά, ο καφές παρασκευάζεται σε ένα σκεύος πάνω σε κάρβουνα και αφήνεται να βράσει για τρεις ημέρες, μέχρι να διαλυθεί ο κατακάθι του καφέ. Το αποτέλεσμα είναι ένα έντονο και γεμάτο ποτό.[2]
Οι διαφορετικές κουζίνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κουζίνες των χωρών του αραβικού κόσμου είναι οι εξής:
Ανά περιοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Marlène, Dahlia & (11 Δεκεμβρίου 2014). Arabic Cuisine. Edizioni REI. ISBN 978-2-37297-138-6.
- ↑ Dekmak, Hussein. The Lebanese Cookbook. Hippocrene Books. ISBN 978-0-7818-1208-5.